واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
در نشست فرهنگی «سبک زندگی» بررسی شد ترمیم سبکزندگی، نیازمند جریانسازی فرهنگی اولین نشست از سلسله نشستهای فرهنگی «سبک زندگی» به همت موسسه فرهنگی ـ اجتماعی حرکت رشد و اعتدال برگزار شد.
به گزارش جام جم آنلاین، در ابتدای این نشست دکتر قاسم پورحسن استاد دانشگاه فرهنگ را برساخته و در تغییر دانست که باید بسیاری از امور مانند سیاست، اجتماع و اقتصاد را تابعی از آن تعریف کنیم. این نگاه در 30 سال گذشته در غرب شکل گرفته اما کشور ما هنوز به اهمیت فرهنگ در برنامه ریزی های آینده خود آگاه نیست. ما بخش مهمی از این تغییر و تحول را در سبک زندگی می بینیم.ما معتقدیم که وضع جدید زندگی به سرعت در حال تغییر است. انسان ها قبل از وضع جدید، تغییر شتابان نداشتند و به این تغییر هم آگاه نبودند. مهم ترین خصلت دوره مدرن این بود که ما به این تغییر آگاهی پیدا کردیم. به همین دلیل است که سبک زندگی نوعی آگاهی از این وضع جدید است. سبک زندگی به این معنی است که ما این تغییرات را سامان دهیم؛ یعنی ما تمایل داریم امیال، آرزوها و خواسته هایمان را در زندگی محقق کنیم. نقش مصرف در سبک زندگی پورحسن اضافه کرد: سبک زندگی یک تجویز نیست، بلکه توصیف است. یعنی سبک زندگی نسخه نیست. سبک زندگی توصیفی است از وضعی که پیش آمده است. تفاوت این دو نگاه در این است که انسان ها فهمی جدید از زندگی پیدا کرده اند؛ فهمی که مرز و خطی بین زندگی گذشته و جدید کشیده است. وقتی ما می گوییم سبک زندگی، به این معنی است که به دوران مصرف وارد شده ایم. منظور از مصرف این است که همه چیز در اختیار امیال و خواسته های ماست و این البته خوشایند است. البته این طور نیست که ما وقتی سبک زندگی را توصیف می کنیم به جوامع دیگر مانند ایران بگوییم مصرف کنید. یعنی نباید نگاه تجویزی به سبک زندگی داشته باشیم. پیوند نزدیک سبک زندگی با فرهنگ ما در سبک زندگی با دو نگاه خردنگرانه و کلان نگرانه روبه رو هستیم. رویکرد خردنگرانه معطوف به فرد است و بیشتر جنبه روان شناسی دارد؛ یعنی این که فرد در زندگی دنبال چه لذت و مقاصدی است؟ در ایران ما وقتی از سبک زندگی سخن می گوییم بیشتر معطوف به این رویکرد هستیم. اما در نگاه کلان نگرانه به مناسبات و حیات جمعی توجه می شود و از اینجا وارد بحث سیاستگذاری اجتماعی می شویم. در بحث سیاستگذاری اجتماعی وقتی ما تبیین می کنیم این تبیین به تجویز نزدیک است. به عبارت دیگر ما برخی مواقع فقط از حیث جمعی، پدیده ای را مورد مطالعه قرار می دهیم و گاهی هم می گوییم ما می توانیم از یک رویکرد استفاده کنیم و این دومی صرف یک مطالعه اجتماعی نیست. پس نکته سوم این است که سبک زندگی خنثی نیست و با خود معانی، مفاهیم، تاریخ و فرهنگی را دارد. پورحسن : کشور ما هنوز به اهمیت فرهنگ در برنامه ریزی های آینده خود آگاه نیست. ما بخش مهمی از این تغییر و تحول را در سبک زندگی می بینیم تاثیر گذشته و حال بر سبک زندگی دکتر سیدجعفر مرعشی یکی دیگر از سخنرانان نیز بیان کرد: سبک زندگی یک تجویز نیست؛ هر چند ممکن است از جریان سازی اجتماعی سخن بگوییم. ما باید یک توفان فکری راه بیندازیم و ببینیم مهم ترین مسائلی که در سبک زندگی دچار آن هستیم، کدامند چرا که ما دچار مشکلاتی هستیم که همه روزه با آنها برخورد داریم و در مواردی جان ما را به خطر می اندازند. ما مثلا در رانندگی خود دچار مشکلات زیادی هستیم. شاید برخی فکر می کنند که سوار بر یک حیوان مکانیکی هستند و نسبت به آن تملک پیدا کرده و از حقوق ویژه ای برخوردارند که باید اراده خود را در این حقوق مالکانه جاری کنند و نمی دانند ترافیک امری اجتماعی است. در فرهنگ ما مسأله تملک نسبت به یک کالا مانند ماشین یک واقعیت است و وقتی دو خودرو تصادف می کنند، بحث تعرض به حریم به میان می آید. ریشه این چالش ها به نظر من اطمینان نداشتن به فرصت های پیش روست. وضعیت بی سبکی در حوزه زندگی دکتر امیر دبیری مهر، یکی دیگر از سخنرانان گفت: ما چاره ای نداریم جز این که از یک روش شناسی مشخص پیروی کنیم، وگرنه در همان گردابی می افتیم که دیگران افتادند. این که اشاره شد نهادها و دستگاه ها تلاش هایی را در حوزه سبک زندگی می کنند اما آورده مخصوصی ندارند، یکی از دلایلش این است که از روش خاصی تبعیت نمی کنند و با دغدغه های خود فعالیت های دلسوزانه ای دارند اما نتیجه ای حاصل نمی شود. ما باید چهار مرحله و گام را تفکیک کنیم. اولین گام در تمامی مباحث فرهنگی باید یک نقد عینی و توصیف واقعگرایانه از وضعیتمان باشد. خیلی از مباحث به خاطر همین به نتیجه نمی رسد که ما نمی دانیم درباره سبک زندگی چه وضعیتی داریم. من اگر بخواهم درباره سبک زندگی پاسخی بدهم می گویم ما در وضعیت بی سبکی هستیم. این حرف ها گزنده است و برای کسی آب و نان و افتخاری هم ندارد. من معتقدم سبک ما نه ایرانی است نه اسلامی است، نه غربی و نه مدرن است و نه سنتی. ما یک وضعیت ویژه ای داریم. ما تنها ملتی هستیم که 150 سال است که در گذار به سر می بریم. گام دوم این است که ما باید وارد فاز ریشه یابی و علت جویی شویم. اکنون در منابر و تریبون های رسمی ما علت العلل همه بدبختی ها و مشکلات را غرب می دانند و معتقدند اگر ما با غرب مواجهه ای نداشتیم و اگر دسیسه های استکبار نبود، بهشت روی زمین در ایران برقرار بود که باید این نگاه بررسی شود. در گام سوم می توانیم در مقام نظر به رویکرد تجویزی برسیم. گام چهارم عملیاتی و اجرایی کردن تجویزهاست که خود یک بحث پرماجراست و چه بسا از ده تئوری مناسب، 9 تا در ایران قابل اجرا نباشد چراکه تا به حال بسیاری از نظریه ها در ایران عملی نشده است. این تلقی که می توانیم یک سبک زندگی را طراحی کرده و به مردم بگوییم پیروی کنید، نادرست است. همان گونه که این نگاه تا به حال جواب نداده است. 35 سال است ما تلاش می کنیم در پوشش شهروندان استانداردهایی رعایت شود. باید پرسید چقدر ما موفق بوده ایم؟ اگر بخواهیم در اجرا به یک الگو برسیم، راه آن تجویز نیست. ممکن است در سطح نظر به یک الگو دست یابیم ؛ اما باید بررسی کرد آیا این نظریه در این موقعیت زمانی و مکانی قابلیت اجرا دارد یا خیر. دکتر مرعشی یکی دیگر از سخنرانان با بیان این که باید در نقد واقعگرایانه صداقت بیرحمانه داشته باشیم و به هیچ وجه تسامح نکنیم، خاطرنشان کرد: انسان ها را سفید و سیاه نکنیم .باید از هر نوع گروه بندی و ادبیات خودی و غیرخودی و کنار زدن برخی افراد به عنوان شهروندان درجه 2 خودداری کنیم. نکته دیگر این که ما اصلی در نظام های اجتماعی داریم که من اسم آن را « میل به خودتنظیمی» می گذارم. نظام های اجتماعی دوست دارند خودشان، خودشان را تنظیم کنند؛ یعنی وقتی ببینند به هم ریختگی از یک حد بیشتر می شود، خودشان برمی گردند و مانع می شوند. نکته ای که وجود دارد این است که ما اگر جریان سازی اجتماعی کنیم، یک سری خصلت های نوپدید به وجود می آید که حاصل یک چیز و دو چیز نیست و حاصل عوامل و ترکیب غیرخطی از همه عوامل است. نسبت فرهنگ و سبک زندگی دکتر شهرام محمدنژاد، استاد دانشگاه و سخنران دیگر این نشست: سازمان و نهادهای متعددی در ایران در حوزه فرهنگ فعال هستند اما سوال این است که آیا این نهادها کم کار هستند؟ آیا روش کار را بلد نیستند؟ اساسا موفق هستند یا ناموفق؟ شاید یکی از مهم ترین موضوعات فرهنگی، سبک زندگی باشد.به اعتقاد من هیچ چیزی بدون داشتن یک ریشه فرهنگی نمی تواند وجود اصیل داشته باشد و اگر هم وجود داشته باشد، تکرار پذیر نیست.این نابسامانی های فرهنگی که می بینیم و به سبک زندگی هم مربوط می شود، قابل تامل است.ما حتی در محیط دانشگاه هم که باید فرهنگی ترین و به تعبیر امام خمینی(ره) انسان ساز باشد، صحنه های ریختن آشغال و زباله روی زمین می بینیم. وقتی ما در «مرکز انسان سازی» این مشکلات را داریم، دیگر چه باید بگوییم؟ وجود برخی مسائل اینچنینی در کشور ما شرم آور است.
 
دوشنبه 20 مهر 1394 ساعت 07:15
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 70]