واضح آرشیو وب فارسی:میگنا: روان شناسی در بحران، فقط به درمان بازماندگان نمی پردازد؛ این روان شناسی، با پیش بینی وقوع احتمالی بحران، وظیفه تجهیز روان شناختی حاضران در آن بحران را بر عهده دارد.صحبت های حجت الاسلام قاضی عسگر، سرپرست حاجیان ایرانی، در مصاحبه با شبکه خبر، مؤید نگرانی هایی است که پیش از این در پی وقوع هر بحرانی وجود داشت؛ « تألمات روحی بازماندگان ». تراژدی حج امسال فقط مربوط به بازماندگان حاجیان قربانی و مفقود و مجروح نیست، تراژدی بیشتر برای بازماندگانی است که در ایران پلاکاردهای تبریک ورودِ پدر، مادر، فرزند و خویشاوندشان را سفارش داده بودند و جواب مردمی را که می گفتند: «ان شاءالله قسمت شما بشود»، با گفتن «ممنون، ان شاءالله با شما»، می دادند و در کل از حاجی شدن عضو خانواده شان شادمان بودند و اکنون باید پلاکاردهای تسلیت سفارش دهند و جواب مردمی را بدهند که با حیرت تسلیت می گویند؛ یعنی کسانی که ناگهان، غمی جانگداز جای شادی شان را گرفته است، به ویژه آنها که همراه قربانی در سفر بوده اند و اکنون باید با غمی بزرگ، تنها به شهر و دیارشان بازگردند. این یک تراژدی است؛ تراژدی حج امسال مقصر دارد یا ندارد، مقصرانش آل سعود هستند یا نه و...، به هر ترتیب رخ داده است و اکنون ماییم و بازماندگانی که شرح آنها پیش از این رفت. روان شناسی، با بحران بزرگ شده است ؛ آن گاه که «ویلهلم وونت»، دانشمند آلمانی، در سال ١٨٧٩ در آزمایشگاه دانشگاه لایپزیک آلمان باعث متولدشدن طفلی به نام روان شناسی در علوم جدید شد، فکرش را هم نمی کرد که این طفل نورسیده باید در بحران های بزرگ به بشر کمک کند. در جنگ جهانی اول و دوم که میلیون ها انسان به کام مرگ فرستاده شدند و میلیون ها انسان دیگر به زخم های روحی دچار شدند، روان شناسان به کمک بازماندگان شتافتند و سعی کردند درمان هایی بیابند که بتواند به بشر مستأصل شده کمک کند و اگر کمک های روان شناسان نبود، شاید بشر غربی امروز این چنین در فهرست شادکام ترین مردم روی زمین، رتبه های برتر را به دست نمی آورد. از همان زمان روان شناسی به عنوان علمی شناخته شد که بین همه علم ها، بیشترین ارتباط را با آحاد مردم دارد و می تواند به آنها کمک کند. این علم کمتر از علوم دیگر به نظریه متکی است و بیشتر نظریه ها باید درستی خود را در عمل، اثبات کنند. بحران هایی که بشر را محاصره کرده است، با کمک روان شناسان حل می شود، وگرنه آدمی از پا در می آمد. روان شناسی در بحران، رشته ای است که امروزه در دانشگاه های مختلف دنیا تدریس می شود و روان شناسان بحران با سازمان های بزرگ خدماتی و امدادرسانی و حمایتی، همکاری گسترده ای دارند، اما دراین میان ما چه کنیم؟ جسدهای قربانیان تراژدی حج امسال در روزهای آینده وارد کشور می شوند و در مراسمی تشییع می شوند. تا چند روز بحث های داغ شبکه های اجتماعی، رسانه ها و مردم، این ماجراست و بعد مثل تمامی تراژدی های ایرانی تمام می شود و بازماندگان داغدار می مانند و زندگی پیشِ رویشان که باید بدون عزیزشان سپری شود. روان شناسان کجا هستند؟ در کلینیک هایشان نشسته اند تا اگر یکی از این بازماندگان نتوانست به طور طبیعی با ماجرای ازدست دادن ناگهانی عزیزش در مراسم حج امسال کنار بیاید و پولش را داشت و حوصله ای برای درمان و البته اعتقادی به درمان روان شناختی، نزد آنها برود تا از کمک روان شناسی استفاده کند. وگرنه باید در زندگی خود بسوزد و بسازد و البته به مهره های پرشمار دومینوی غم در جامعه افزوده شود. به یاد دارم چند سال پیش که یکی از استادان روان شناسی بحران یکی از دانشگاه های آمریکا برای شرکت در همایشی در ایران، به کشورمان سفر کرده بود، در حاشیه آن همایش کارگاهی با همین عنوان برای روان شناسان برگزار کرد و از نقش خود در مقام ستون اصلی بحران های آمریکایی سخن گفت، اما در ایرانی که در منطقه بحران زده خاورمیانه قرار دارد و بحران هم در آن کم نیست، روان شناسان کجای ماجرا قرار دارند؟ روان شناسی در بحران، فقط به درمان بازماندگان نمی پردازد؛ این روان شناسی، با پیش بینی وقوع احتمالی بحران، وظیفه تجهیز روان شناختی حاضران در آن بحران را بر عهده دارد. کاری که روان شناسی می توانست برای تراژدی حج امسال انجام دهد، تجهیز کارگزاران حج و حاجیان و همه آنهایی که به نوعی با این مراسم در ارتباطند، با مهارت های روان شناختی بود. اگر چنین می شد، ممکن بود تراژدی امسال، هم قربانی کمتری داشته باشد و هم بازماندگان، فاجعه را بهتر مدیریت می کردند. نگوییم باید از کجا چنین حادثه ای را پیش بینی می کردیم؟ هر مراسم انسانی ای که در یک منطقه با تراکم حدود یک ونیم میلیون نفر انجام شود، به مجهزبودن حاضران به مهارت های روان شناختی نیاز دارد، اما ما مردم بحران دیده ای هستیم که به بحران عادت کرده ایم. تمام همت مان برای مواجهه با این بحران ها، غرزدن است که گویی تمامی ندارد. فجایع اتفاق می افتند و تراژدی ها رقم می خورند؛ این بشر است که سال ها تجربه کرده است و به علم اعتماد کرده و از آن برای گذر از بحران ها استفاده می کند. تا زمانی که در ایران، علم روان شناسی را علمی برای گذر از بحران ها ندانند، بحران ها به وقوع می پیوندند و ما فقط به شعار بسنده خواهیم کرد تا باز بحرانی دیگر برسد و بر تعداد بازماندگان بحران ها اضافه شود و غمی بر غم های انباشته شده دیروز افزوده شود. بعید نیست که این گونه، شادی به کلی از این جامعه رخت بربندد. چنین مباد. پس روان شناسی را دریابیم
جمعه ، ۱۷مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: میگنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]