واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: پيامدهاي ورود نظامي كرملين به سوريه
همانگونه كه انتظار ميرفت، سرانجام پس از چند ماه انتظار، عمليات نظامي مسكو عليه گروههاي مخالف مسلح در سوريه آغاز شد. البته انجام اين عمليات نيازمند كسب مجوز قانوني از قوه قانونگذاري روسيه بود و شوراي فدراسيون(مجلس سنا) روسيه هم با درخواست دولت سوريه براي حضور نظاميان روس در آن كشور موافقت كرد.
نویسنده : دكتر سيدرضا ميرطاهر
همانگونه كه انتظار ميرفت، سرانجام پس از چند ماه انتظار، عمليات نظامي مسكو عليه گروههاي مخالف مسلح در سوريه آغاز شد. البته انجام اين عمليات نيازمند كسب مجوز قانوني از قوه قانونگذاري روسيه بود و شوراي فدراسيون(مجلس سنا) روسيه هم با درخواست دولت سوريه براي حضور نظاميان روس در آن كشور موافقت كرد. نمايندگان شوراي فدراسيون روز چهارشنبه هشتم مهر به اتفاق آرا ضمن موافقت با درخواست بشار اسد رئيسجمهور سوريه براي حضور نيروهاي روس در آن كشور براي مقابله با تروريستها به ولاديمير پوتين رئيسجمهور روسيه براي صدور فرمان استقرار نيرو در سوريه اختيار دادند. رسانههاي روسي روز سهشنبه از درخواست «ولاديمير پوتين» رئيسجمهور روسيه از شوراي فدراسيون اين كشور براي صدور مجوز استفاده از نيروهاي نظامي در خارج از مرزها خبر داده بودند. از ديدگاه روسها دو شاخص وجود دارد كه اينگونه اقدامات را قانوني ميكند؛ اول اينكه با درخواست رسمي دولت قانوني كشور صورت گيرد و شاخص دوم وجود قطعنامه مربوطه شوراي امنيت است و در عمليات ضدتروريستي در سوريه، روسيه تنها كشوري است كه مطابق با يكي از اين دو شاخص در سوريه اقدام ميكند و تمام اقدامات جنگي اين كشور از نقطه نظر معيارهاي بينالمللي، قانوني است. به نظر ميرسد تحركات اخير روسيه در سوريه و به ويژه افزايش حضور نظامي در اين كشور و اكنون آغاز حملات هوايي عليه داعش در راستاي بازتعريف رويكرد مسكو در قبال سوريه قابل تحليل است. سوريه از جهات مختلفي براي روسيه اهميت دارد. در واقع روسها در چند سال اخير شاهد آن بودهاند كه متحدين سنتي اين كشور در خاورميانه يكي پس از ديگري از دايره نفوذ آن خارج شده و غرب جاي روسيه را گرفته است. با توجه به اين تجربه تلخ، مسكو در بحران سوريه موضع قاطعانه حمايت از دولت سوريه را درپيش گرفته، هر چند حمايت و پشتيباني مسكو از دمشق با برخي نوسانات همراه بوده است. با اين حال مسكو به طور آشكار در اين مقطع زماني با توجه به بازتعريف اهميت خاورميانه، موضع حمايت جدي از سوريه را اتخاذ كرده كه نماد آن تحويل هواپيماي جنگنده رهگير دوربرد ميگ - 31 به دمشق و نيز حضور فزاينده نظامي و استقرار تجهيزات رزمي هوايي و زميني در استان لاذقيه براي انجام حملات عليه داعش و ديگر گروههاي تكفيري است. در عين حال با توجه به اينكه پايگاه دريايي طرطوس در ساحل مديترانهاي سوريه تنها پايگاه دريايي روسيه در خارج از مرزهاي اين كشور است، لذا روسيه مصمم است به هر قيمت ممكن اين پايگاه دريايي را كه براي تحرك اقيانوسي نيروي دريايي روسيه اهميت حياتي دارد حفظ كند.
مخالفت با ايجاد منطقه پرواز ممنوع
پس از گذشت چند روز از عمليات نظامي روسيه در سوريه و در واكنش به تلاش تركيه و شركاي غربي آن براي ايجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوريه، ميخاييل بوگدانف، معاون وزير امور خارجه روسيه مخالفت اين كشور را با ايجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوريه اعلام و تأكيد كرد كه بايد به تماميت ارضي سوريه احترام گذاشته شود. به گفته وي، چنين اقدامي مغاير با منشور سازمان ملل و قوانين بينالمللي است. رجب طيب اردوغان، رئيسجمهور تركيه و دونالد تاسك، رئيس اتحاديه اروپا پيشتر اعلام كرده بودند كه طرح آنكارا درباره ايجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوريه و ايجاد يك منطقه امن در اين كشور كه عاري از داعش باشد را به بحث گذاشتهاند. به نظر ميرسد اكنون مسئله مداخله نظامي روسيه در سوريه ابعاد جديدي پيدا كرده است. از يكسو اين مسئله بر طرحهاي غربيها و متحدان آنها به ويژه تركيه براي ايجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوريه تاثير منفي گذاشته و به همين دليل شاهد واكنشهاي تند اردوغان رئيسجمهور تركيه در قبال عمليات نظامي مسكو در سوريه هستيم. وي اين اقدام را اشتباهي بزرگ خوانده است. با اين حال كاملاً مشخص است كه اين موضع تركها بهدليل عصبانيت شديد آنها از بر هم ريخته شدن محاسباتشان درباره سوريه است. اكنون تركيه با توجه به حضور قدرتمند هوايي و دريايي روسيه در سوريه و سواحل اين كشور كه عملاً باعث ايجاد يك منطقه ممنوعه پروازي بر فراز سراسر سوريه شده، در موضعي انفعالي قرار گرفته است، به ويژه اينكه روسها صريحاً هشدار دادهاند كه تردد هواپيماهاي ائتلاف بينالمللي ضد داعش بر فراز سوريه بايد با آنها هماهنگ شود. از سوي ديگر غربيها و متحدان آنها كه اكنون شاهد نابودي عناصر و تجهيزات گروههاي مخالف سوريه بهدليل حملات هوايي پر شدت روسها هستند، ناچارند هر چه زودتر تدابيري براي جلوگيري از ادامه اين روند بيابند تا از تلاش و اضمحلال گروههاي مخالف جلوگيري بهعمل آورند. مسئله تجهيز اين گروهها به انواع پيشرفته تجهيزات پدافند هوايي براي مقابله با هواپيماهاي ضربتي روسي در اين چارچوب قابل تحليل است. با اين حال روسها با آگاهي از اين روند، اكنون هشدار شديدي به كشورهاي عرب حوزه جنوبي خليج فارس به ويژه قطر و عربستان داده و آنها را از انجام چنين اقدام خطيري بر حذر داشتهاند. در عين حال روسها براي مبرا كردن خود از اقدامات يكجانبه در سوريه، تاكنون چندين بار آمادگي خود براي هماهنگ شدن با ائتلاف بينالمللي ضدداعش را اعلام كردهاند تا بدين ترتيب بهانهاي به دست غربيها براي مخالفت با عمليات مسكو در سوريه ندهند. با اين حال بهدليل اختلاف اهداف روسيه و غرب از دخالت نظامي در سوريه كه اولين هدفش حفظ دولت قانوني سوريه و بشار اسد رئيسجمهور اين كشور است و دومين هدف خود را براندازي دولت كنوني و بشار اسد اعلام كرده، لذا ايجاد هماهنگي بين آنها فوقالعاده دشوار به نظر ميرسد. به ويژه اينكه روسها همه گروههاي مخالف از جمله متحدان امريكا را نيز مورد حمله قرار ميدهد، در حالي كه امريكا بر تمركز حملات عليه داعش تأكيد دارد.
بعد جديدي در حملات
سرگئي شويگو وزير دفاع روسيه روز چهارشنبه 15 مهر اعلام كرد كه چهار ناو روسيه مستقر در درياي خزر 26 موشك كروز را به مواضع گروه تروريستي داعش در سوريه شليك كردند. اين موشكها 11 موضع تروريستها را هدف قرار دادند و نابود كردند. به گفته شويگو، جنگندههاي روسي 112 پايگاه داعش را از آغاز حملات در سوريه هدف قرار دادهاند. همچنين ديميتري پسكوف سخنگوي كرملين در اين باره اظهار داشت كه با ايران و عراق در مورد مسير پرتاب موشكهاي كروز از ناوهاي ناوگان درياي خزر از قبل هماهنگ شده بود. پسكوف در مورد امكان حملات هوايي روسيه به مواضع داعش در عراق گفت: دولت عراق تاكنون از روسيه چنين درخواستي را نكرده است. به نظر ميرسد حملات روسيه عليه گروههاي تروريستي در سوريه ابعاد جديد و غيرقابل پيشبيني پيدا كرده است. مسئله انجام حملات موشكي عليه داعش از درياي خزر توسط موشكهاي كروز «كاليبر» با برد بيش از 1500 كيلومتر، حاوي پيامها و پيامدهاي مهمي است. نخست اينكه كرملين با اين اقدام به نمايش قدرت نظامي و سطح بالاي فناوري نظامي خود به غربيها و متحدان عرب آنها پرداخت تا بدين ترتيب نشان دهد كه در مقابل هر گونه تهديد احتمالي از توان پاسخگويي قابل توجهي برخوردار است. مسئله ديگر اينكه پرتاب موشكهاي كروز از درياي خزر و در فاصله جغرافيايي قابل توجهي از سوريه صورت گرفت، در حالي كه روسها ميتوانستند از ناوهاي مستقر در درياي مديترانه براي اين كار استفاده كنند. بنابراين مسكو با اين اقدام به ويژه به دشمن آشكار خود يعني ناتو نشان داد كه در صورت هر گونه درگيري احتمالي در صحنه شرق اروپا و درياي سياه قادر است تا اهداف دور دست را با استفاده از موشكهاي كروز درياپرتاب مورد اصابت دقيق قرار دهد. بدين ترتيب روسها، در مقابل قدرتنمايي اخير ناتو كه در قالب برگزاري بزرگترين رزمايش اين پيمان ظرف 10 سال اخير صورت گرفته، توان نظامي و ضربتي خود را نشان داده است. اما جنبه ديگر اين اقدام و تأكيد مقامات روس بر اينكه شليك اين موشكها با هماهنگي ايران و عراق بهدليل پرواز آنها از فراز قلمروي هوايي اين دو كشور صورت گرفته نشاندهنده بهوجود آمدن عملي ائتلاف چهارگانه بين روسيه، ايران، عراق و سوريه براي مبارزه با تروريسم است. مسلماً اين مسئله خوشايند غرب نبوده و لذا شاهد موضعگيري منفي آن در زمينه گسترش عمليات نظامي روسيه در سوريه هستيم. كما اينكه داگلاس لوت نماينده امريكا در سازمان پيمان آتلانتيك شمالي ناتو تأكيد كرد، تا زماني كه روسيه از دولت بشار اسد در سوريه حمايت كند، ناتو هيچگونه همكاري اطلاعاتي با مسكو نخواهد داشت. پيش از اين نيز ميشل بالدانزا سخنگوي وزارت دفاع امريكا تأكيد كرده بود كه واشنگتن عمليات خود در خاك سوريه را با روسيه هماهنگ نخواهد كرد. بدين ترتيب روشن است كه امريكا و ناتو به دنبال بهانهاي هستند تا از همكاري با روسيه براي مقابله با داعش در سوريه خودداري كنند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۷ مهر ۱۳۹۴ - ۱۵:۵۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]