محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1846406149
متن کامل گزارش کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس
واضح آرشیو وب فارسی:روزنامه رسالت: قسمت اول علیرضا زاکانی رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس، گزارش نهایی این کمیسیون را پس از حدود 40 روز تحقیق و ارزیابی توافق هسته ای ایران با 1+5 به عنوان سند کارشناسی قوه مقننه به صحن علنی مجلس فرستاد. به گزارش خبرگزاری فارس، با گذشت بیش از 40 روز از آغاز فعالیت کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس،برگزاری جلسات کاری فشرده و متعدد با حضور مسئولان تیم هسته ای، کارشناسان و صاحب نظران و منتقدان، نهایتاً گزارش این کمیسیون به عنوان سند کارشناسی قوه مقننه با امضای دکتر علیرضا زاکانی رئیس این کمیسیون به صحن علنی مجلس ارسال شد تا نمایندگان ملت بر اساس این گزارش، نظر خود را درباره برجام اعلام کنند. متن کامل گزارش کمیسیون ویژه برجام که دیروز در مجلس توسط نقوی حسینی قرائت شد به شرح ذیل است: بسمه تعالی در اجرای ماده (44) آیین نامه داخلی گزارش کمیسیون ویژه بررسی برجام، نتایج و پیامدهای آن که با حضور اعضای محترم تیم مذاکره کننده، کارشناسان، حقوقدانان و صاحب نظران در جلسات متعدد مورد بررسی قرار گرفت و نهایتاً در جلسه روز شنبه مورخ 11/7/1394 به تصویب رسیده است، جهت قرائت در صحن علنی مجلس شورای اسلامی تقدیم می گردد. رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام، نتایج و پیامدهای آن علیرضا زاکانی بسم الله الرحمن الرحیم الف) مقدمه و نکات کلی گزارش 1. «کمیسیون ویژه بررسی برجام، نتایج و پیامدهای آن» در مجلس شورای اسلامی، با استعانت از خداوند سبحان، توسل به اهل بیت معصومین (علیهم السلام) و در عمل به رهنمود رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) مبنی بر دقت نظر در بررسی نتایج مذاکرات و با توجه به مسئولیت قانونی خود در نمایندگی از مردم شریف ایران اسلامی، طی بیش از 40 روز با برگزاری جلسات متعدد با تیمهای مذاکره کننده هسته ای، مقام های مسئول عالی رتبه کشوری و لشکری، استادان دانشگاه و کارشناسان مختلف، به بررسی متن نهایی شده مذاکرات تحت عنوان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) میان ایران و گروه 1+5 و قطعنامه 2231 پرداخت. این کمیسیون توفیق یافت 170 ساعت جلسه کاری داشته باشد که 56 ساعت آن با مسئولان تیم مذاکره کننده وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی، تأییدکنندگان و نقادان مرتبط و متخصصین و اندیشمندان کشور و 50 ساعت نشست اعضای کمیسیون و 9 ساعت جلسات هیئت رئیسه بود؛ 15 جلسه کمیته های تخصصی خود را به میزان 32 ساعت با وقت گذاری مناسب برای جلسات متعدد با کارشناسان و متخصصین امر و بررسی اسناد و نتایج آنها تشکیل دهد؛ 23 ساعت بازدید میدانی از سایتهای غنی سازی شهید علی محمدی در فردو و شهید احمدی روشن در نطنز و رآکتور تحقیقاتی و کارخانه تولید آب سنگین اراک داشته باشد و جلسات کارشناسی با عزیزان فعال و مسئولان آنها در کنار بررسی کارهای انجام شده توسط سایر مجموعه های مسئول و تخصصی در کشور برگزار نماید و با دقت در گزارش های ایشان نتایج ذیل را صرفاً بر مبنای مصالح انقلاب و منافع ملی تقدیم رهبر فرزانه و اندیشمندمان حضرت امام خامنه ای (دامت برکاته) و ملت رشید و آگاه ایران اسلامی نماید تا اندکی از نعمت عظیم به امانت گذاشته شده نزد نمایندگان مجلس شورای اسلامی ـ که با تلاش و مجاهدت بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(رحمه الله علیه) و شهیدان انقلاب به دست آمده ـ را پاس دارد و با ارائه گزارشی مختصر و متقن، زمینه آگاهی بخشی، اعلام نظر و تقنین نمایندگان محترم را در این باره فراهم آورد و ان شاءالله بکوشد تا در اسرع وقت گزارش تفصیلی خویش را با اسناد پیوست تقدیم مسئولان، نخبگان و آحاد مردم شریف ایران نماید. 2. تلاش کمیسیون در این مدت بر این بوده است که درکی دقیق از متن فراهم شده به دست آورد، بی طرفانه، دقیق و همه جانبه به بررسی آن بپردازد، دیدگاههای موافق و مخالف را بشنود، اسناد و اظهارات مرتبط را بررسی کند و در نهایت به یک داوری کلان و قابل اتکا از برجام دست یابد. 3. اصول حاکم بر بررسی کمیسیون برگرفته از نقش مجلس شورای اسلامی در قانون اساسی و دیدگاهها و رهنمودهای بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی و خلف صالح او و مبتنی بر یک نگاه همه جانبه نسبت به آن بوده است. کمیسیون بر این باور بوده است که پایه استراتژی نظام اسلامی در مدیریت فرایند مذاکرات، تثبیت کامل حقوق هسته ای ایران طبق مقررات بین المللی به ویژه حق غنی سازی صنعتی و حفظ چرخه تحقیق و توسعه هسته ای همزمان با رفع کامل و پایدار همه تحریم ها و محدودیت های غیرقانونی اعمال شده علیه ملت ایران در پرونده هسته ای بوده است. این دو اصل، معیار اصلی کمیسیون برای داوری درباره متن برجام بوده است. 4. کمیسیون برجام در طول فرایند بررسی خود اصل را بر آن گذاشته است که تیم مذاکره کننده ـ که از اعتماد رهبر معظم انقلاب اسلامی و پشتیبانی ملت برخوردار بوده است ـ در طول دو سال گذشته تمام ظرفیت ممکن خود را برای تدوین یک استراتژی مناسب برای صیانت از منافع ملی انجام داده و مذاکرات را تحت اشراف مقامهای عالی کشور بر این اساس پیش برده است. کمیسیون عقیده دارد خروجی این فرایند، دارای نقاط قوت و ضعف مهمی است و متضمن فرصتها و تهدیدهایی برای آینده انقلاب و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است. کمیسیون تلاش کرده است این موارد را به دقت شناسایی کرده، ضمن تثبیت قوتها و بهره گیری از فرصتهای پیش رو، برای نقاط ضعف و زمینه های تهدید آن چاره جویی کند و لذا از این منظر کمیسیون خود را در طول و مکمل مجاهدت و تلاش تیم مذاکره کننده، مقوم دستاوردها و مصحح اشکالات متن و نتایج و پیامدهای آن می داند و بر خود لازم می داند - فارغ از هر نتیجه منبعث از این گزارش- قریب دو سال فعالیت مجدانه تیم مذاکره کننده را مورد قدردانی خویش قرار دهد. 5. کمیسیون در طول فرایند بررسی خود، بی اعتمادی نسبت به آمریکا و اعتماد به مسئولان کشور به ویژه تیم مذاکره کننده هسته ای را مهمترین اصل راهنمای خویش قرار داده است. لذا کمیسیون ابتدا در مواردی که متن برجام و قطعنامه و سایر اسناد موجود از صراحت و شفافیت کافی برخوردار است، متن را مبنای گزارش خود قرار داده است و در موارد ابهام یا در مواردی که متن برجام دارای مشکل به نظر می رسیده، اظهارات رسمی مقامات کشور را مبنا قرار داده است. جمع بندی کلی کمیسیون آن است که مجموعه نقاط ضعف برجام و قطعنامه 2231، محصول تلاش آمریکا برای تبدیل کردن برجام به ابزاری برای مهار راهبردی ایران و همچنین ایجاد زیرساختی برای نفوذ در کشور به بهانه فضای پسابرجام بوده است. بنابراین کمیسیون به همین دلیل، مواضع رسمی مقامها و کارشناسان آمریکایی مرتبط با موضوع را از زمان جمع بندی مذاکرات تاکنون- خصوصاً در دو ماه گذشته- به طور مستمر و جدی رصد و ارزیابی نموده است، لذا در صورت هرگونه تهدید نسبت به منافع جمهوری اسلامی ایران در قالب برجام، حق مجلس شورای اسلامی را برای اتخاذ تصمیمات مقتضی محفوظ می داند. 6. کمیسیون ویژه برجام معتقد است که یک مأموریت کم نظیر تاریخی برعهده دارد؛ چرا که ارزیابی سندی را برعهده گرفته است که یکی از منازعات تاریخی ایران اسلامی در حوزه امنیت ملی (پرونده هسته ای) را با اصلی ترین دشمن آن یعنی آمریکا تعیین تکلیف می کند، به همین دلیل کمیسیون تلاش کرده است علاوه بر فهم دقیق ابعاد مختلف برجام با کوشش برای کاهش تهدیدات آن، روشی مناسب برای پاسخ دهی به تاریخ و نسلهای آینده کشور که قاعدتاً درباره این توافق پرسش هایی مهم مطرح خواهند کرد، فراهم آورد. 7. کمیسیون سعی نمود با دقت در سیاست های کلی و خطوط قرمز نظام اسلامی پیرامون مذاکرات و نتایج اولیه صورت گرفته و با مرور الزامات مرتبط قانونی در این خصوص بررسی خویش را انجام دهد و به منظور ارائه گزارشی دقیق از رخداد مدنظر و نتایج آن، متن اسناد موجود را ـ که تنها «برجام» و «قطعنامه 2231» از مجموع اسناد مطرح شده پیرامون پرونده هسته ای به کمیسیون واصل شد ـ ملاک قرار داده و با بهره گیری از خرد جمعی به استنتاج مسائل پرداخت و در مواقف دارای ابهام یا مورد ادعای دشمن، تفسیر تیم مذاکره کننده و اسناد ارسالی از سوی ایشان را مبنا قرار دهد. به همین منظور ضمن درخواست اسناد مذاکرات، 40 سئوال درباره ابهامات برای وزارت امورخارجه و 20 سوال برای سازمان انرژی اتمی ارسال شد. لازم است از ارسال پاسخ به سئوالات خواسته شده توسط سازمان انرژی اتمی تشکر نموده و اعلام می دارد که تا لحظه تنظیم این گزارش اسناد و پاسخ به سئوالات درخواستی از وزارت امور خارجه ـ علی رغم مکاتبات مکرر ـ به کمیسیون واصل نشده است. 8. کمیسیون با حسن استفاده از فرصت حضور مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی آقای یوکیا آمانو در ایران از دولت محترم درخواست کرد زمینه حضور ایشان را در جلسه کمیسیون فراهم آورد که همین جا از مساعدت وزارت امورخارجه قدردانی می نماید که زمینه ساز بیان رودرروی بخش کوچکی از ظلم روا داشته شده در حق مردم شریف ایران اسلامی و بیان مطالبات بحق مردم ستمدیده جهان به ویژه ایران عزیز توسط موکلان ملت از مدیرکل آژانس شد و نمایندگان مردم توانستند مسئولیت خطیر این نهادبین المللی را به بالاترین مقام آن یادآور شده، بی اعتمادی و اعتراض خود را نسبت به رفتارها و اقدامات آژانس در 12 سال گذشته بیان دارند و با او اتمام حجت کنند. در پایان جلسه، علاوه بر بیان خط قرمز مهم کمیسیون درباره مسائل دفاعی و امنیتی و لزوم حفظ عزت بالای ایران اسلامی، پنج خواسته مهم کمیسیون از آژانس به شرح ذیل بیان شد: 1-8. برخورد غیرسیاسی، فنی و شفاف آژانس با مسئله هسته ای ایران 2-8. حفظ اطلاعات هسته ای محرمانه ایران 3-8. کمک به توسعه فناوری هسته ای ایران 4-8. تسهیل تحقیق و توسعه دانش هسته ای در ایران 5-8. لزوم تلاش بیشتر آژانس در جهت خلع سلاح هسته ای جهانی و آغاز آن از منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا در نتیجه این جلسه مدیرکل آژانس به کمیسیون اطمینان داد که اولاً پرونده مسائل باقیمانده از گذشته در پرونده هسته ای ایران (pmd) را تا پایان سال جاری میلادی مختومه نماید؛ ثانیاً از انتشار هرگونه اطلاعات محرمانه فنی و نیروی انسانی کشور در حوزه هسته ای خودداری کند و ثالثاً پرونده هسته ای ایران را تنها بر مبنای فنی بررسی نموده، از دخالت دادن نگاه های سیاسی در آن پرهیز نماید. ب) بررسی جنبه حقوقی برجام 1. کمیسیون معتقد است ـ صرف نظر از بحثهای حقوقی مبنی بر اینکه برجام توافقی حقوقی است یا سیاسی ـ در متن برجام و ضمیمه های آن تعهداتی برای طرفین ذکر گردیده به نحوی که تعهدات طرف ایرانی روشن و صریح بوده، اقدامات اجرایی آن نیز توسط آژانس بین المللی انرژی راستی آزمایی می گردد اما تعهدات سایر طرفها با توجه به احکام پیچیده مندرج در آن دچار آسیبهای جدی است. بدیهی است در صورت عدم اجرای تعهدات توسط سایر طرفها، جمهوری اسلامی ایران حق هرگونه تصمیم گیری جهت منافع ملی کشور را برای خود محفوظ می دارد. در خصوص قطعنامه 2231 نیز ـ که ظاهراً تنها پشتوانه حقوقی قابل ذکر برای برجام است ـ دولت جمهوری اسلامی ایران به صراحت اعلام کرده است به برخی بخشهای آن از جمله در موضوعات دفاعی و امنیتی پایبند نخواهد ماند و این اعلام در اسناد سازمان ملل نیز ثبت گردیده است. کمیسیون در مجموع، برجام را یک توافق سیاسی میان دولت جمهوری اسلامی ایران و سایر طرفهای مذاکره (کشورهای 1+5 و اتحادیه اروپا) دانسته و بر این باور است که دولت محترم باید زیرساختهای هسته ای و دستاوردهای آن را با تمام تمهیدات لازم، مورد مراقبت جدی قرار داده تا در صورت نقض عهد از سوی طرف مقابل، تصمیمات مقتضی مبنی بر منافع ملی اتخاذ نماید. 2. کمیسیون در مجموع به این جمع بندی رسیده است که نظر دولت محترم درباره غیر قابل اصلاح و تفسیر بودن متن برجام و ضرورت پذیرش یا رد آن در قالب فرمول همه یا هیچ، برای مجلس لازم الاتباع نیست و روشهایی برای مشروط سازی و ارائه تفسیر مختار از آن وجود دارد. 3. کمیسیون برجام، صدور قطعنامه 2231 را قبل از تصویب برجام در مجلس شورای اسلامی و یا حداقل رفع موانع قانونی آن در خصوص قبول داوطلبانه پروتکل الحاقی به عنوان یک نقطه ضعف جدی در مسیر مذاکرات هسته ای دو سال گذشته ارزیابی کرده است. دولت اعلام کرده است که به برخی از بخشهای کلیدی این قطعنامه که متزلزل کننده حوزه های دفاعی و امنیتی است، پایبند نخواهد بود که کمیسیون از آن حمایت می کند. البته این امر چیزی از بار حقوقی الزامات این قطعنامه برای کشور کم نمی کند. گرچه دولت اعلام کرده است که مطابق توافق انجام شده با 1+5 نقض قطعنامه شورای امنیت به معنای نقض توافق هسته ای نخواهد بود، کمیسیون اطمینان نیافت که نقض قطعنامه تبعات جدی دیگری ـ به جز آسیب زدن به برجام ـ برای کشور نخواهد داشت. 4. کمیسیون این موضوع را که برجام به مدت 15 سال ـ و در برخی موارد بدون هرگونه سقف زمانی ـ جایگزین NPT برای ایران شده و عملاً ایران را از این معاهده استثنا کرده است، به عنوان یک نقطه ضعف جدی برای این توافق در نظر می گیرد. این سند در بازه زمانی بسیار طولانی برخی از مهمترین حقوق ملت ایران را محدود کرده و تکالیفی بیش از دیگر اعضای معاهده عدم اشاعه برای آن در نظر می گیرد. از نظر کمیسیون ـ چنان که در پیشنهادات این گزارش به صحن مجلس نیز ذکر خواهد شد ـ هیچ چیز در این توافق نمی تواند به گونه ای تفسیر شود که محروم کننده ایران از حقوقش طبق معاهده NPT باشد. همچنین تکالیف اضافی معین شده در این توافق برای ایران صرفاً تا زمانی معتبر خواهد بود که ایران ضمانت هایی کافی در اختیار داشته باشد که این تکالیف منجر به سوءاستفاده کشورهای اروپایی و آمریکا نشده است. 5. کمیسیون درج یک برنامه غنی سازی محدود صنعتی با استفاده از 5060 سانتریفیوژ نسل یک تا سطح 67/3 درصد در متن برجام را به معنای تأکید بر حق قانونی خدشه ناپذیر ایران برای غنی سازی هسته ای می داند اما در مجموعه بررسی ها بیان می دارد که صحیح این بود که فراتر از بیان این حق صرفاً از منظر ایران در دیباچه برجام مبنی بر اینکه «ایران یک برنامه هسته ای بومی و منحصراً صلح آمیز از جمله فعالیت های غنی سازی برای حصول به یک برنامه تجاری همسو با هنجارهای عدم اشاعه بین المللی را با تکاملی تدریجی و سرعتی معقول دنبال نماید» پیگیری می شد تا عبارتی صریح تر در برجام برای به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی صنعتی ایران از بیان طرفهای مذاکره کننده هم درج شود. 6. در حالی که قانون مصوب مجلس شورای اسلامی در سال 1384 اجرای همه اقدامات داوطلبانه از جمله پروتکل الحاقی توسط دولت را ممنوع می کند و بند دوم قانون «الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته ای ملت ایران» مصوب تیرماه 1394 نیز منحصراً نظارت های ذیل پادمان (NPT) را مجاز دانسته و هرگونه نظارتی فراتر از آن را ممنوع دانسته است، دولت در برجام متعهد شده است که پروتکل را از روز اجرای توافق به نحو داوطلبانه اجرانماید. کمیسیون این تعهد را که فراتر از اختیارات دولت و تیم مذاکره کننده دانسته، گام نهادن در خارج از حدود مجاز قانونی و به عنوان یک جنبه منفی در توافق در نظر گرفته و اعلام می دارد تا زمان عدم صدور مجوز جدیدی از سوی مجلس یا لغو قوانین فوق الذکر امکان اجرای این بخش از برجام منتفی است. 7. کمیسیون پس از بررسی دقیق نظرات منتقدان و پاسخهای تیم مذاکره کننده به این نتیجه رسیده است که مکانیسم های داوری مندرج در قطعنامه 2231 و بندهای 36 و 37 برجام به طور کاملاً واضح و عامدانه بر ضد ایران تنظیم شده و این مکانیسم ها عملاً برای ایران غیرقابل مراجعه است. جمع بندی کمیسیون این است که ایران در هیچ مراجعه ای به این مکانیسم ها برنده نخواهد بود و بنابراین عملاً نمی تواند به هیچ نقض کلی یا جزئی از سوی 1+5 به نحوی واکنش نشان بدهد که منجر به بر هم خوردن توافق نشود. 8. کمیسیون پس از استماع نظرات مختلف درباره جایگاه قطعنامه 2231 طبق منشور ملل متحد، در مجموع ارزیابی کرده است که قرار گرفتن کل این قطعنامه ذیل ماده 25 منشور ملل متحد و لحن ملایم تر آن نسبت به قطعنامه های پیشین شامل قطعنامه 1929، یک امر مثبت تلقی می شود. ولی از آنجا که محدودیت های اصلی قطعنامه 2231 عیناً مثل قطعنامه 1929 ذیل ماده 41 منشور ملل متحد اعمال شده و با یادآوری اینکه نه در قطعنامه 2231 و نه در قطعنامه 1929 و یا هیچ یک از قطعنامه های پیشین عبارات «نقض صلح و امنیت بین الملل» و یا «تهدید صلح و امنیت بین الملل» برای ایران به کار برده نشده، لذا از این حیث هیچ گاه ایران ذیل فصل 7 نبوده است. 9. بررسی های کمیسیون مشخص نمود که بیان لغو شش قطعنامه قبلی شورای امنیت در بند های 7 و 8 قطعنامه 2231 از نقاط خوب نتایج مذاکرات و این قطعنامه است؛ با توجه به بند 12 این قطعنامه و امکان بازگشت پذیری همه قطعنامه های قبلی با هر بهانه ای، کمیسیون آن لغو را نه لغو کامل که «لغو مشروط» یا «تعلیق قطعنامه های گذشته» استنباط می کند. علاوه بر این، توافق برجام هیچ گونه ضمانت اجرایی حقوقی و قانونی به جز قطعنامه غیرالزام آور 2231 شورای امنیت ندارد و هر یک از اطراف توافق در هر زمان که اراده کند می تواند اجرای آن را متوقف ساخته و تحریم ها علیه ایران را بازگرداند. لذا با توجه به اقدامات اساسی ایران در تغییر و تحدید صنعت و برنامه هسته ای، این معادله از نظر بازگشت پذیری و حقوقی برای ایران مخاطره آمیز ارزیابی می شود. 10. کمیسیون دریافته است که علاوه بر ضعف در تعهدات طرف مقابل، خارج از اراده آمریکا و سایر طرفها هیچ مرجعی در برجام برای راستی آزمایی انجام تعهدات طرفهای مذاکره در نظر گرفته نشده است ولی برای انجام انواع تعهدات ایران آژانس بین المللی انرژی اتمی که پیشینه بسیار نامطلوبی در امانت داری و انجام وظیفه فنی و قانونی خود داشته به عنوان مرجع راستی آزمایی تعیین شده است و همین مقدار از تعهدات کشورهای آمریکا و اروپا در تعلیق و لغو تحریم های ظالمانه ایشان و یا انجام دیگر وظایفشان منوط به گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی شده است. 11. گرچه برجام به عنوان بخشی از قطعنامه آورده شده است، در ذیل بخش تحریم ها در برجام ذکر شده است که «مفاد قطعنامه به منزله این برجام نیست» و لذا مقصود از صدور قطعنامه لغو قطعنامه های قبلی بوده است و برای جلوگیری از تکرار برجام را ضمیمه کرده است و با عبارت صریحی که در ذیل تحریم ها در برجام آمده است حیثیت حقوقی برجام را از قطعنامه جدا کرده است، لذا استدلال تیم مذاکره کننده درباره ابهامات موجود پیرامون نسبت برجام و قطعنامه 2231 و تأثیر نقض مجزای هر یک بر دیگری، مبنی بر اینکه لغو برجام به عنوان ضمیمه الف قطعنامه 2231، معادل نقض قطعنامه است ولی نقض قطعنامه و مشخصاً ضمیمه B آن نقض برجام نخواهد بود فارغ از تبعات منفی نقض قطعنامه، برای کمیسیون مورد قبول و مسموع بود و دولت محترم باید در مناسبات اجرایی برجام به این نکته توجه داشته باشد. 12. کمیسیون معتقد است زمان پایان برجام علی القاعده می بایست در روز پایان قطعنامه یعنی ده سال بعد از روز اجرا در نظر گرفته می شد. 13. کمیسیون اعتقاد دارد عدم تعریف شفاف از «عدم پایبندی اساسی» در بند 36 ساز و کار حل و فصل اختلافات زمینه تفسیرهای نادرست، بهانه جویی و خسارات جبران ناپذیری را برای کشور فراهم می سازد. ج) بررسی جنبه علمی، فنی و تحقیقاتی برجام 1. استماع مجموعه نظرات و مطالعه مجموعه اسنادی که در اختیار کمیسیون قرار گرفته، کمیسیون را به این نتیجه رسانده است که برجام برنامه هسته ای ایران را بدون دورنمای روشن در آینده، در یک تعلیق حداقل ده ساله و از یک منظر بلندمدت فرو می برد. از آنجا که کمیسیون سند «برنامه بلندمدت غنی سازی» میان ایران و 1+5 ـ مورد اشاره در برجام ـ را به علت در دست تدوین قرار داشتن و آماده نبودن مشاهده نکرده، متن برجام نیز از این حیث کاملاً مبهم است و در بند 63 پیوست یک برجام تأکید بر ساخت 200 سانتریفیوژ از نوع IR6 و 200 سانتریفیوژ از نوع IR8 از پایان سال دهم شده و بدون ذکر زمان، تأکید بر تکرار همین میزان ساخت به طور سالانه دارد، کمیسیون نتوانست اطمینان لازم را در این باره به دست بیاورد که همه محدودیت ها بر برنامه هسته ای به ویژه برنامه غنی سازی ایران پس از یک مدت معین برچیده خواهد شد. همچنین با توجه به محدودیت های شدید اعمال شده در تحقیق و توسعه تا پایان سال دهم، امکان اینکه بتوان در مدتی محدود از 6000 سو غنی سازی به 190.000 سو دست یافت دور از دسترس می نمایاند. با این حال کمیسیون بیانات تیم محترم مذاکره کننده هسته ای کشور در کمیسیون را مبنا قرار می دهد که از سال سیزدهم محدودیت ها در میزان تولید و از سال پانزدهم محدودیت ها در غنای بالاتر از 67/3 به هر میزان مورد نیاز استفاده صلح آمیز کشور برداشته شده و ایران می تواند با سرعت مناسب و برابر نیاز در ابعاد گوناگون صلح آمیز به هر میزان و در هر سطحی غنی سازی نماید به طوری که بنابر گزارش رسمی سازمان انرژی اتمی ایران خواهد توانست در پایان سال پانزدهم به توان غنی سازی حداقل 190.000 سو دست یابد. 2. کمیسیون پس از مطالعه دقیق متن و استماع نظرات متعدد، متقاعد شده است که محدودسازی برنامه غنی سازی ایران در برجام مبتنی بر یک مفهوم مشکوک مورد ادعای آمریکا تحت عنوان افزایش زمان گریز هسته ای ایران بوده است. کمیسیون این گونه جمع بندی کرده است که این مفهوم به هیچ وجه مبنای مناسبی برای بنا نهادن یک توافق بلندمدت نبوده و منشاء برخی از موارد نگران کننده مندرج در متن نیز همین مبنا بوده است. 3. با بررسی پیوست سوم برجام در ارتباط با همکاری های صلح آمیز هسته ای، کمیسیون ارزیابی می کند که همکاری های مورد تأکید شامل سه بخش می باشد: بخش اول همکاری در زمینه برخی امور خدماتی است که در ایران این فعالیت ها به نحو احسن انجام می شود لذا ضمن استقبال از این گونه فعالیتها، در این باره تأکید می شود این بخش در داخل کشور نیز دست یافتنی است. بخش دوم همکاری هایی از قبیل کمک به تغییر ماهیت فردو به «مرکز تحقیقات هسته ای فیزیک و فناوری» بر پایه شتاب دهنده و تولید ایزوتوپ پایدار است که برابر استدلال ذکرشده در این گزارش در مبهم بودن و غیرمنطقی بودن آن و اظهارنظر صریح سازمان انرژی اتمی در مکاتبه با کمیسیون برجام در عدم تصمیم به انجام آن این قسمت نیز پیشنهاد و امتیاز ویژه ای نبوده و دلایلی بر منفی بودن آن نیز از منظر علمی و محاسبات دقیق موجود است. در بخش سوم همکاری های خوبی ذکر شده است که انجام آنها حتماً مطلوب و برای ایران حاوی دستاوردهای فنی، دانشی و خدماتی خواهد بود ولی با قید مقتضی بودن و لحاظ کردن قوانین ملی کشورهای طرف مذاکره و متناسب بودن در همه موارد و بدون تعیین تکلیف کردن آنها این همکاری های متقابل را در هاله ای از ابهام قرار داده و راه عدم انجام آن را برای کشورهای طرف ایران در برجام باز گذاشته است. 4. کمیسیون این گونه جمع بندی می کند که در برجام در مجموع و تقریباً در همه موارد مرتبط با بخش فنی برنامه هسته ای ایران ـ به جز غنی سازی در 5060 دستگاه ماشین نسل اول ـ آنچه عملاً رخ خواهد داد نوعی کاهش ظرفیت موجود، ایجاد محدودیت مشخص در همه ابعاد از جمله تحقیق و توسعه و کند شدن رشد در مسیر تحقق برنامه صنعتی غنی سازی ایران و بالطبع منجر به از بین رفتن زنجیره تأمین و سازندگان قطعات در کشور حداقل برای ده سال خواهد بود. 5. درباره رآکتور آب سنگین اراک جمع بندی کمیسیون این است که اگرچه رآکتور بازطراحی شده بنابه تعریف یک رآکتور آب سنگین خواهد بود ولی مزایای رآکتورهای آب سنگین در استفاده از اورانیوم طبیعی ـ به عنوان سوخت طبیعی خام ـ را از دست خواهد داد؛ در عین حال کمیسیون به علت ملاحظات سیاسی و ایستادگی در برابر ادعاهای بی اساس مقامات آمریکایی حفظ ویژگی آب سنگین بودن این رآکتور را علی رغم تحمیل هزینه بیشتر دستاورد خوب برجام برمی شمرد، علاوه بر اینکه با مدرن سازی و بالا رفتن شار نوترونی، افزایش توان رآکتور برای تولید رادیوداروها و ارائه خدمات بیشتر به مردم از دستاوردهای آن تلقی می شود. آنچه اکنون قابل بیان است اینکه طرح فعلی رآکتور اراک با اجرای برجام به بهانه ادعایی موهوم از سوی آمریکا به عنوان جلوگیری از استفاده نادرست و دستیابی به پلوتونیوم برچیده شده و آینده قابل پیش بینی برای احیا نیز ندارد. همچنین کمیسیون تعهد درازمدت برای عدم ذخیره سازی آب سنگین در ایران ـ که بناست از کشور صادر شود ـ را نقطه منفی تلقی می کند و توجیه صادرات و فروش آب سنگین را به دلیل استراتژیک بودن این کالا برای کشور بلاوجه می داند. همچنین کمیسیون تعهد به اینکه ایران در آینده نیز اقدام به ساخت رآکتور آب سنگین نخواهد کرد را ضعفی جدی و محدودیتی غیرقابل قبول می داند. 6. درباره فردو کمیسیون حفظ این تأسیسات را در حالی که دو آبشار آن در حال گردش و چهار آبشار در حال انتظار است، نکته ای مثبت ارزیابی کرده و عقیده دارد تیم مذاکره کننده هسته ای در این مورد تلاش شایسته ای به عمل آورده است. در عین حال، کمیسیون اعتقاد دارد که تخریب بنیان ها و زیرساخت یک سالن فردو با به کارگیری برخی از ماشین های آن جهت تولید ایزوتوپ های پایدار در صورت نقض عهد آمریکا و هم پیمانانش و تصمیم کشور برای غنی سازی فوری اورانیوم آن را غیرقابل استفاده خواهد کرد. همچنین از آنجا که تغییر ماهیت تأسیسات فردو ـ که یک مرکز غنی سازی غیرقابل تهدید از سوی دشمنان و ضمانت عدم تعرض به نطنز بوده ـ صرفاً به یک مرکز تحقیقاتی نادرست بوده و با توجه به هزینه فرصت ایجاد شده آن کمیسیون قانع نشده است که دقیقاً براساس کدام استدلال منطقی این کار انجام خواهد شد. البته در نامه رسمی سازمان انرژی اتمی به کمیسیون بر این امر تأکید شده است که هنوز تصمیم قطعی برای تأسیس مرکز پیشرفته فیزیک اتمی در فردو گرفته نشده است. 7. درباره مسئله استراتژیک ذخایر اورانیوم غنی شده ایران، کمیسیون تعیین تکلیف انجام گرفته در برجام را نقطه ضعفی جدی می داند. ایران در طول اجرای توافق صرفاً اجازه خواهد داشت از قریب به 10 تن ذخایر موجودش حداکثر 300 کیلوگرم اورانیوم غنی شده را به شکل UF6 حفظ کند. بنابر اظهارات متعدد کارشناسان فنی که به کمیسیون واصل شده است، این امر می تواند برنامه هسته ای ایران را از شتاب لازم بیندازد و ایران اسلامی را با بهانه جویی های آمریکا و هم پیمانانش از مهمترین سرمایه اش در توسعه این صنعت محروم نماید. 8. کمیسیون پس از بررسی های فراوان و استماع نظرات مختلف به این جمع بندی رسید که براساس متن برجام، برنامه تحقیق و توسعه غنی سازی ایران ادامه خواهد یافت که امر مثبتی است اما از حیث نوع ماشین ها، گستره به کارگیری آنها و زمان بندی موضوع، دارای سرعتی کمتر از سرعت منطقی است. گرچه نمایندگان دولت در توضیحات خود در کمیسیون ضمن پذیرش تلویحی این موضوع، تأکید کردند که این موضوع بخشی از ضرورت مصالحه با طرفهای مذاکره برای حصول توافق بوده است اما کمیسیون معتقد است بهبود وضعیت برنامه تحقیق و توسعه در برجام بیش از این هم ممکن بوده است. 9. در مجموع جمع بندی کمیسیون این است که تغییرات فنی ایجادشده در برنامه غنی سازی صنعتی و برنامه تحقیق و توسعه غنی سازی ایران، بازگشت پذیری برنامه هسته ای کشور را در صورت نقض جزئی یا کلی توافق از سوی ایران با آسیب مواجه کرده است. گرچه کمیسیون نتوانست معیارهای مستقلی بیابد که تخمین سازمان انرژی اتمی درباره زمان بازگشت پذیری تعهدات ایران را تأیید کند، اینگونه جمع بندی کرد که اظهارات مقامهای سازمان انرژی اتمی در جلسات رسمی و بنا بر پاسخ کتبی به سئوالات کمیسیون از سوی آن سازمان مبنی بر بازگشت پذیری مراکز غنی سازی شهید احمدی روشن (نطنز) و شهید علی محمدی (فردو) در یک سال و رآکتور آب سنگین اراک در سه سال را باید مبنا قرار داد مضافاً بر اینکه همگی اذعان داشتند که بازگشت به سقف بیش از 9000 کیلوگرم اورانیم غنی شده موجود که حدود 8 سال زمان برده است با بالابردن ظرفیت غنی سازی در زمان کمتری نسبت به گذشته حاصل خواهد شد. 10. کمیسیون به این جمع بندی رسیده است که برابر محدودیت مرتبط با موارد (اقلام، مواد، تجهیزات، کالاها و فناوری ها) با کاربرد دوگانه ـ بند 22 قطعنامه که محدودیت های تفصیلی آن در بخش 6 ضمیمه 4 برجام آمده است ـ ایران برای خرید، انتقال، استفاده، دریافت کمک فنی یا آموزش، جذب سرمایه، و دریافت خدمات مرتبط با موارد با کاربرد دوگانه که استفاده گسترده ای در صنایع مختلف کشور دارند، ملزم به اخذ مجوز با اجماع کلیه اعضا از کارگروه خرید، کمیسیون مشترک و شورای امنیت سازمان ملل و پذیرش محدودیت های مربوطه خواهد بود. لیست این اقلام دوگانه نیز از طرف شورای امنیت قابل به روزرسانی و افزودن موارد جدید به آن است و هر کشور طرف معامله با ایران نیز می تواند اقلام جدیدی را به لیست اقلام ممنوعه (با کاربرد دوگانه) خودش اضافه کند. برابر گزارش کتبی استادان با تجربه علمی و عملی بالا در دانشگاهها ـ در تخصص های مختلف از جمله برق، مکانیک، کامپیوتر، نرم افزار و هوافضا ـ به کمیسیون و با توجه به وسعت دامنه اقلام و تجهیزات ذکرشده در لیست موارد با کاربرد دوگانه، کمیسیون معتقد است مشکلات متعددی از جمله تحدید و ایجاد مشکل برای صنایع مختلف، تحقیق و توسعه (به خصوص صنایع در مرز دانش) و ممانعت از پیشرفت ایران در علوم مختلف و افشای اطلاعات مربوط به زنجیره تأمین و نیازها و توانایی ها و فعالیت های کشور در حوزه های متعددی پیش خواهد آمد. ضمن اینکه بوروکراسی مربوط به ارائه و بررسی و تأیید این حجم انبوه از اطلاعات، اجازه بازرسی آژانس از همه مکان ها در کشور ـ مطابق بند 6.7 ضمیمه 4 برجام ـ (درباره اقلام با کاربرد دوگانه مندرج در INFCIRC/254)، اعطای مجوز راستی آزمایی استفاده نهایی به کشور فروشنده کالا، تجهیزات، مواد یا فناوری با کاربرد دوگانه به ایران (مندرج در INFCIRC/254) و نیز کارشناسان کمیسیون مشترک و امکان باز شدن پای جاسوسان به مراکز غیرهسته ای ایران- بند 6.8 ضمیمه 4 برجام ـ مخاطره آمیز ارزیابی می شوند. 11. کمیسیون معتقد است پذیرش برخی تعهدات بلندمدت که پایانی برای آنها پیش بینی نشده است از قبیل ارسال سوخت مصرف شده تمام نیروگاههای هسته ای تولید برق حال و آینده به خارج از کشور، منع فعالیت های مربوط به بازفرآوری، تحقیق و توسعه بازفرآوری، توسعه رآکتورهای آتی بر پایه آب سبک، افزایش کارآمدی نظارت بر اساس فناوری های پیشرفته و حضور گسترده بازرسان آژانس از جمله نکات منفی برجام است که کشور را از حقوق آینده خود محروم ساخته است. ادامه دارد
یکشنبه ، ۱۲مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روزنامه رسالت]
[مشاهده در: www.resalat-news.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]
-
گوناگون
پربازدیدترینها