محبوبترینها
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان میشوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستورانها و کافهها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیههای کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1824973374
ابرقدرت ها به جنگ علیه ایران چگونه می نگریستند؟
واضح آرشیو وب فارسی:سراج24: اولین قطعنامه ی شورای امنیت سازمان ملل متحد در قبال جنگ واقع شده بین ایران و عراق، در تاریخ ششم مهرماه ۱۳۵۹ صادر شد.به گزارش سراج24 ،« صلح چیزی است که عراق خواهان است و به آن نیاز دارد.»[1] «منطق فرانسه این است که موشک های اگزوست اعتبار نظامی به عراق خواهد داد و ممکن است ایران را برای برقراری صلح به پای میز گفت وگو بکشاند.»[2] «تداوم جنگ نتیجه ی لجاجت و سرسختی یکی از طرفین [ایران] است.» «از دیدگاه دولت فرانسه، اعطای هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق، به عنوان حربه ای بازدارنده به شمار می روند که ممکن است رژیم خمینی را وادار به مذاکره و صلح کنند، زیرا کاملاً روشن است که روح الله خمینی جز زبان زور، با زبان دیگری آشنایی ندارد.»[3] این جملات گوشه ای از انبوه مطالبی است که رسانه های غربی و عربی در طول هشت سال جنگ عراق و ایران، درج و منتشر می کردند. استدلال عمومی آن ها نیز در این عبارات خلاصه می شد که «در 15 ژوئن 1982، پرزیدنت صدام حسین خاطر نشان ساخت که عراق کلیه ی قطعنامه های سازمان ملل را پذیرفته (خصوصاً قطعنامه ی 514 شورای امنیت) و نیروهای خود را به مرزهای بین المللی بازگردانیده است.» [4] اما ایران نسبت به قطعنامه های بین المللی بی تفاوت است. بر اساس آنچه ذکر شد، تردیدی باقی نمی ماند که ایران مسئول تداوم تخاصم هشت ساله ی دو کشور بوده است. بنابراین مسئولیت خون قریب به یک میلیون انسان و خسارات مادی و معنوی بی شماری که بر دو ملت مسلمان وارد آمد، بر ذمه ی جمهوری اسلامی است. چه این کشور سرسختانه در مقابل تمامی قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد مقاومت کرد و از پذیرش آن ها سر باز زد. اینکه اخبار رسانه های جهان واقعیت دارد یا نعلی است وارونه بر حقیقت جنگ، امری است که تنها از رهگذر بررسی قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد در طول جنگ هشت ساله ی عراق و ایران دست یافتنی به نظر می رسد. آنچه در پی می آید قطعنامه هایی است در طول جنگ هشت ساله ی ایران و عراق، از سوی شورای امنیت سازمان ملل، تصویب و به طرفین ابلاغ شده است. قطعنامه ی 479 اولین قطعنامه ی شورای امنیت سازمان ملل متحد در قبال جنگ واقع شده بین ایران و عراق، در تاریخ ششم مهرماه 1359 صادر شد؛ یعنی هفت روز پس از تهاجم سراسری ارتش عراق به مرزهای زمینی و هوایی ایران. این قطعنامه که به قطعنامه ی 479 شهرت دارد، لحنی خنثی داشت و طرفین را به آتش بس توصیه می کرد.[5] این لحن و این توصیه در حالی بود که عراق جنگ را آغاز کرده و ارتش این کشور طی یک هفته، هزاران کیلومتر در خاک ایران پیشروی کرده بود. بدیهی است پذیرش این قطعنامه از سوی ایران به معنای قبول حضور دشمن در خاک این کشور بود که می توانست پیامدهای ارضی و سیاسی جبران ناپذیری به بار آورد. چنین قطعنامه ای که در آن نشانه ای و اشاره ای به طرف مهاجم و کشور مدافع وجود نداشت، بیش از هر چیز، به واکنشی از نوع رفع تکلیف می مانست تا قطعنامه ای الزام آور از سوی نهادی بین المللی که دغدغه ی بر هم خوردن صلح و امنیت جهانی را داشته است. این واقعیت زمانی ملموس تر است که یاد آوری شود هم زمان با تهاجم عراق به کویت، که در دوم اوت 1990 (11 مرداد 1369) اتفاق افتاد، شورای امنیت سازمان ملل، بلافاصله با فشارهای آمریکا و متحدانش، پیش از سپیده دم همان روز، تشکیل شد و اولین قطعنامه با شماره ی 660 را تصویب کرد. به طور کلی و خلاصه، قطعنامه ی 660 در مقایسه با قطعنامه ها و بیانیه های شورای امنیت در مورد جنگ ایران و عراق تفاوت های آشکار ذیل را داشت: شورای امنیت سازمان ملل متحد در نخستین ساعت حمله ی عراق به کویت تشخیص داد که «صلح و امنیت بین المللی» نقض شده و اقدام جدی برای اعاده ی صلح ضروری است؛ در حالی که در مورد ایران پس از هفت سال جنگ خونین و خسارات جانی و مالی هولناک و جبران ناپذیر، شورای امنیت با تصویب قطعنامه ی 598 در 20 ژوئیه 1987 (29 تیر ماه 1366) به این تشخیص نائل شد که صلح و امنیت نقض شده است. قطعنامه ی 660 عراق را محکوم و این دولت را متجاوز به حریم کویت معرفی کرد؛ در حالی که طی هشت سال جنگ ایران و عراق، در قطعنامه ها و بیانیه های متعددی که از سوی شورای امنیت صادر شد، هرگز عراق متجاوز شناخته نشد و هیچ گاه محکوم نگردید. در قطعنامه ی 660، شورای امنیت از عراق خواست «فوراً و بدون قید و شرط کلیه ی نیروهای خود را به مواضعی که در اول اوت 1990 مستقر بودند، به عقب فراخواند.» در حالی که در جنگ تحمیلی هشت ساله ی عراق علیه ایران، این شورا هرگز از عراق به تنهایی چنین اقدامی را نخواسته بود. قطعنامه ی 514 0قطعنامه ی دوم شورای امنیت سازمان ملل، با عنوان قطعنامه ی 514، در تاریخ 21 تیرماه 1361 صادر شد. در این قطعنامه، برقراری آتش بس فوری و بازگشت به مرزهای بین المللی، احترام به حاکمیت، تمامیت ارضی و عدم مداخله ی کشورها در امور یکدیگر مورد تأکید قرار گرفته بود.[6] این قطعنامه در حالی صادر شد که ایران با انجام چهار عملیات بزرگ (ثامن الائمه، طریق القدس، فتح المبین و بیت المقدس) موفق شده بود متجاوز را از بخش هایی عمده ای از خاک این کشور، به طور مشخص در استان خوزستان، عقب براند و در پی بررسی تعقیب متجاوز برآید. با این وجود، در این قطعنامه نیز به تعیین و تنبیه متجاوز و پرداخت غرامت به عنوان سه خواسته ی اساسی جمهوری اسلامی، هیچ اشاره ای نشده بود. بنابراین این قطعنامه هیچ فشاری بر عراق به عنوان آغازگر جنگ وارد نمی کرد.[7] این در حالی بود که علی رغم آزادسازی مناطق مهمی در خوزستان، نیروهای نظامی ایران با تلاش خود به مرزهای بین المللی رسیده، ولی هنوز وارد خاک عراق نشده بودند. در مقابل، عراق همچنان بخش های مهمی از خاک ایران و ارتفاعات سرکوب در مرزها را در اختیار داشت. در چنین وضعیتی، ایران قطعنامه ی 514 را ناعادلانه تشخیص داد و از پذیرش آن خودداری کرد؛ در حالی که عراق بی درنگ آن را پذیرفت. واقعیت قطعنامه های یک جانبه ی شورای امنیت درباره ی جنگ ایران و عراق زمانی ملموس تر است که یاد آوری شود هم زمان با تهاجم عراق به کویت، شورای امنیت سازمان ملل پیش از سپیده دم همان روز، تشکیل جلسه داد و قطعنامه ی 660 را تصویب کرد. قطعنامه ی 660 عراق را متجاوز به حریم کویت معرفی کرد. قطعنامه ی 522 سومین قطعنامه ی شورای امنیت سازمان ملل متحد با عنوان قطعنامه ی 522، در پی دو عملیات رمضان و مسلم بن عقیل، در جلسه ای که به درخواست عراق تشکیل شده بود، صادر شد.[8] در این قطعنامه نیز هیچ توجهی به خواسته های ایران نشده و حتی به جای واژه ی جنگ میان عراق و ایران، از عبارت «وضعیت میان ایران و عراق» استفاده شده بود و مفاد دو قطعنامه ی پیشین، یعنی آتش بس فوری و پایان دادن به همه ی عملیات های نظامی و بازگشت به مرزهای شناخته شده ی بین المللی، تکرار شده بود.[9] طبیعتاً دولت جمهوری اسلامی ایران این قطعنامه را نیز مانند دو قطعنامه ی پیشین رد کرد. ذکر این نکته ضروری است که از تاریخ صدور اولین قطعنامه (6 مهر 1359) تا زمانی که قطعنامه ی دوم شورای امنیت سازمان ملل در ارتباط با تخاصم بین عراق و ایران صادر شد (21 تیر 1361) قریب به هجده ماه فاصله افتاد. حال اینکه در یک سال برتری ایران، یعنی سال 1361، سه قطعنامه صادر شد. قطعنامه ی 540 چهارمین قطعنامه ی شورای امنیت، قطعنامه ی 540 بود که در پی توسعه ی جنگ در خلیج فارس و حمله به کشتی ها در 6 آبان 1362، صادر شد. در این قطعنامه، هرچند برای نخستین بار به لزوم بررسی واقع بینانه ی جنگ اشاره شده[10] و از دبیرکل خواسته شده بود مشورت هایی را با دو طرف درگیر در زمینه ی راه های توقف جنگ آغاز کند، اما بیشترین تأکید بر حق کشتیرانی و تجارت آزاد و احترام به صلح و امنیت و دریانوردی در خلیج فارس، یعنی شریان انرژی دنیای غرب، قرار داده شده بود. همچنین این قطعنامه نیز به جای به کارگیری واژه ی جنگ، از «وضعیت میان ایران و عراق» استفاده کرده و باز هم کوچک ترین توجهی به خواسته های ایران ننموده بود.[11] لذا این قطعنامه نیز از سوی ایران رد شد. آیت الله خامنه ای در خطبه های نماز جمعه، ضمن تأکید بر رد این قطعنامه از سوی ایران، بر ضرورت اصلاح روش برخورد شورای امنیت با موضوع تجاوز عراق به خاک ایران تأکید کرد.[12] گفتنی است عراق در حالی این قطعنامه را پذیرفت که در همان روز صدور قطعنامه، بالگردهای سوپرپومای این کشور، با استفاده از موشک های اگزوسه، به کاروان دوازده کشتی در خور موسی حمله کردند.[13] قطعنامه ی پنجم شورای امنیت سازمان ملل نیز که به دنبال گسترش جنگ در خلیج فارس در پی استفاده ی عراق از هواپیماهای سوپراتاندارد و جدیت یافتن تهدید ایران مبنی بر بستن تنگه ی هرمز در تاریخ 11 خرداد 1363 صادر شده بود، بر حق کشتیرانی آزاد در خلیج فارس تأکید داشت و اساساً در مورد پایان دادن به جنگ، طرح جدیدی مطرح نکرده بود.[14] ششمین قطعنامه ی شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز چیزی جز درخواست اجرای قطعنامه ی 528 نبود.[15] قطعنامه ی 528 هفتمین قطعنامه با عنوان قطعنامه ی 528، در تاریخ 5 اسفند 1364 صادر شد. این قطعنامه بار دیگر با عنوان «وضعیت میان ایران وعراق»، بدون اینکه به آغازکننده ی جنگ اشاره کند و باز هم بی آنکه به خواسته های اصلی ایران، یعنی تعیین و تنبیه متجاوز، کوچک ترین توجهی ابراز نماید؛ «از اقدامات اولیه که باعث بروز منازعه میان ایران و عراق شد و از ادامه ی درگیری» ابراز تأسف کرده و از طرفین خواسته بود «آتش بس فوری، متوقف ساختن کلیه ی مخاصمات در زمین، دریا و هوا» را رعایت نمایند.[16] نگاهی به زمان صدور این قطعنامه و تحولات جاری جبهه ی جنگ، رعایت یا عدم رعایت عدالت و بی طرفی شورای امنیت سازمان ملل متحد در صدور قطعنامه ها، به ویژه قطعنامه ی 528 را نشان می دهد. توضیح اینکه قطعنامه ی مذکور در حالی صادر شد که نیروهای نظامی ایران با انجام عملیات والفجر 8 در تاریخ 20 بهمن 1364 از اروند عبور کرده و شهر استراتژیک فاو را به تصرف درآورده بودند.[17] جالب تر اینکه از زمان صدور قطعنامه ی 522 در تاریخ 12 مهر 1361، که پس از عملیات های مسلم بن عقیل و رمضان صادر شده بود، شورای امنیت هیچ قطعنامه ای را که در آن آتش بس و ترک مخاصمه گنجانده شده باشد صادر نکرده بود و این یعنی ارتباط وثیق عملیات های موفق ایران با صدور قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل. بدیهی است قطعنامه ای این چنین، که نه تنها دربردارنده ی حداقلی از خواسته های ایران به عنوان طرف برتر در جنگ نبود، بلکه پس از مدتی سکوت، بلافاصله پس از انجام عملیات موفق والفجر 8 صادر شده بود، مورد پذیرش ایران قرار نمی گرفت. قطعنامه ی 598 پس از صدور هفت قطعنامه ی خنثی در ارتباط با پایان دادن به مخاصمه ی طولانی ایران و عراق، سرانجام هشتمین قطعنامه در تاریخ 29 تیر 1366، با عنوان قطعنامه ی 598 توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد صادر شد. مفاد این قطعنامه به طور خلاصه عبارت بود از: ابراز تأسف از آغاز و ادامه ی منازعه ی ایران و عراق، آتش بس فوری، اعزام نیروهای ناظر برای بررسی و تأیید آتش بس و عقب نشینی به مرزهای دو کشور، بازگشت اسیران به کشورهای خود، همکاری دو کشور متخاصم با دبیرکل در اجرای این قطعنامه و تلاش های میانجی گرانه، خودداری کشورها در امر تشدید منازعه، تفویض اختیار از سوی دو کشور به یک هیئت بی طرف جهت تحقیق راجع به مسئولیت منازعه، اعزام کارشناسان سازمان ملل برای بازسازی دو کشور پس از خاتمه ی درگیری و تلاش دبیرکل در جهت یافتن راه های افزایش امنیت از طریق مشورت با ایران و عراق و کشورهای منطقه.[18] قطعنامه ی 598 برای اولین بار، حداقلی از خواسته های ایران را، ولو به تلویح در بر داشت. بند ششم این قطعنامه مقرر می داشت: «...از دبیرکل درخواست می کند که با مشورت با ایران و عراق، مسئله ی تفویض اختیار به یک هیئت بی طرف برای تحقیق درباره ی مسئولیت منازعه را بررسی کند و در اسرع، به شورای امنیت گزارش کند.» این قطعنامه برای اولین بار، حداقلی از خواسته های ایران را، ولو به تلویح در بر داشت. بند ششم این قطعنامه مقرر می داشت: «...از دبیرکل درخواست می کند که با مشورت با ایران و عراق، مسئله ی تفویض اختیار به یک هیئت بی طرف برای تحقیق درباره ی مسئولیت منازعه را بررسی کند و در اسرع، به شورای امنیت گزارش کند.»[19] هرچند این قطعنامه نیز مانند قطعنامه های پیش، عدالت و بی طرفی کامل را رعایت نکرده بود، اما همان گونه که اشاره شد، حداقل هایی از خواست های ایران در آن مورد توجه واقع شده بود؛ ضمن اینکه اوضاع و شرایط بین المللی به شدت علیه ایران شکل گرفته بود. در چنین وضعیتی ایران ابتدا اعلام کرد که قطعنامه را نه می پذیرد و نه رد می کند. نه رد نه قبول قطعنامه ی 598 از سوی ایران، در واقع سیاستی بود که این کشور در پیش گرفت تا تغییراتی در مفاد قطعنامه به وجود آورد. اما شرایط و رخدادهایی نظیر سقوط فاو، جزایر مجنون و شلمچه، حضور پررنگ آمریکا در خلیج فارس و دخالت آشکار در جنگ علیه ایران با هدف قرار دادن هواپیمای ایرباس ایرانی، کاهش شدید درآمد حاصل از فروش نفت ایران و نهایتاً پیدایش نوعی اجماع بین المللی برای پایان دادن به جنگ، باعث شد تا ایران نهایتاً در 27 تیرماه 1367 رسماً قطعنامه ی 598 را بپذیرد. شرایط و مواضع ایران در قبال درخواست های صلح در دوران جنگ هشت ساله به طور عام و موضع مشخص این کشور در قبال قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد که خواستار پایان جنگ بودند، از سوی آیت الله خامنه ای، رئیس جمهور و رئیس شورای عالی دفاع جمهوری اسلامی ایران بیان شده است که ذکر آن در پایان این مقال می تواند به عنوان خلاصه ای از رویکرد ایران به مبحث صلح و قطعنامه های شورای امنیت باشد: «قدرت های جهانی می خواهند ابتکار صلح و جنگ، هر دو را در دست داشته باشند. با زدن یک دکمه جنگ را به وجود بیاورند و هر وقت مایل بودند، با زدن دکمه ای، صلح را تحمیل کنند. ما چنین قدرت نمایی و اقتداری را از دولت های بزرگ دنیا هرگز قبول نخواهیم کرد. ما صلح را دوست داریم، اما نه آن صلحی که ابزار اقتدار ابرقدرت ها باشد. صلح یک ارزش است، اما ارزش مطلق نیست. باید برای ارزشیابی یک صلح این ملاحظات مورد توجه قرار گیرد؛ چه صلحی، در چه موقعیتی، با چه کسی. در پاسخ به ملاحظه ی اول، ما می گوییم که صلحی که کلید صلح و جنگ را به دست ابرقدرت ها بدهد نه. در پاسخ ملاحظه ی دوم، می گوییم صلح هنگامی که دشمن در خاک ماست و صلحی که دشمن در تأمین حقوق تضییع شده سر باز می زند نه و در پاسخ ملاحظه ی سوم، می گوییم صلح با کسی که هوای ژاندارمی خلیج فارس و رهبری عرب را در سر دارد و با قدرت هدف های خود را دنبال می کند نه.»[20] پی نوشت ها: [1]. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ی «گزارش های ویژه»، شماره ی 191، 5 مهر 1362، ص 12 و 13، رادیو کلن، 4 مهر 1362. [2]. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، «بولتن رادیوهای بیگانه»، 26 شهریور 1362، ص 18 و 19، رادیو آمریکا، 25 شهریور 1362. [3]. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ی «گزارش های ویژه»، شماره ی 188، 2 مهر 1362، ص 33 و 34، رادیو ایران، 1 مهر 1362. [4]. اداره کل مطبوعات وزارت ارشاد اسلامی، «بررسی مطبوعات جهان»، شماره ی 397، 10 مهر 1362، ص 41 و 42، لوموند، 16 سپتامبر 1983. [5]. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد: 1980 تا 1982، ترجمه ی محمدعلی خرمی، چاپ اول، 1387، تهران، جلد اول، ص 55. [6]. پیشین، ص 125. [7]. حسین علایی، روند جنگ ایران و عراق، نشر مرز و بوم، تهران، چاپ اول، 1391، ج اول، ص 528. [8]. علیرضا لطف الله زادگان، روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب بیست ویکم: عملیات مسلم ابن عقیل، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، چاپ اول، 1391، تهران، ص 659. [9]. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، همان، ص 153. [10]. حسین علایی، همان، ص 644. [11] مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، همان، ج دوم، ص 133. [12]. روزنامه ی کیهان، 13 آبان 1362، ص 2. [13]. حسین علایی، همان، ص 645. [14]. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، همان، ج 3، ص 142. [15]. پیشین، ج 5، ص 282. [16]. پیشین، ج 5، ص 80 و 81. [17]. محمد درودیان، سیری در جنگ ایران و عراق 3: فاو تا شلمچه، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، چاپ ششم، 1387، تهران، ص 19. [18]. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، همان، جلد ششم، ص 303 تا 305. [19]. پیشین، ص 305. [20]. روزنامه ی جمهوری اسلامی، 6 مهر 1362، ص 10. منبع:برهان
سه شنبه ، ۷مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سراج24]
[مشاهده در: www.seraj24.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]
-
گوناگون
پربازدیدترینها