تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1815740983
چند روایت از زندگی علمی شیخ بهاءالدین عاملی
واضح آرشیو وب فارسی:بنیاد ملی نخبگان: استفاده از علم در خدمت زندگی مردم از جمله ویژگی های تحسین برانگبز شیخ بهاءالدین عاملی بوده است، اینکه او سعی می کرده در کنار مردم زندگی کند و به گرفتاری های آنان بی اعتنا نباشد، آن قدر مهم است که می تواند الگوی امروز دانشمندان و دانشگاهیان ما باشد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیاد ملی نخبگان،، تاریخ معمولا قاضی خوبی است؛ یعنی به ندرت اتفاق می افتد که درباره یک شخصت قضاوت غلط داشته باشد. نمی خواهیم بگوییم هر کس که از فیلتر تاریخ رد شد و بعدها از او به خوبی یاد کردند، یک آب شسته تر از بقیه بوده و مو لای درز کارها و تصمیماتش نمی رفته؛ بلکه منظورمان این است که لابد یک یا چند دلیل قانع کننده برای برجا ماندن این نام نیک می توان ذکر کرد. مصداق این قضاوت تاریخی نام نیکی است که از شیخ بهاءالدین عاملی باقی مانده است؛ دانشمند و حکیم عصر صفویه که مردم درباره اش داستان های افسانه ای کم نساخته اند. اگر از همه ماجراهایی که در اطراف زندگی علمی شیخ وجود داشته بگذریم، او دست کم دارای یک ویژگی تحسین برانگیز بوده که باعث شده ما به سراغ سلوک علمی او برویم؛ استفاده از علم در خدمت زندگی مردم. این که شیخ با وجود تمایلات فلسفی و عرفانی، سعی می کرده در کنار مردم زندگی کند و به گرفتاری های آنان بی اعتنا نباشد، آن قدر مهم است که می تواند الگوی امروز دانشمندان و دانشگاهیان ما باشد. مثال می زنم؛ یکی از کارهای شیخ بهایی در کنار تعیین قبله مسجد شاه و نوشتن کتاب های حکمی، تقسیم بندی آب زاینده رود بوده که به شکل مستقیم در زندگی روزمره مردم اثر می گذاشته است. در صورتی که در سال های اخیر زاینده رود به خشکی گراییده و از آن رود زنده و زیبای اصفهان، تقریبا چیزی باقی نمانده است. آیا این که نخبگان و برگزیدگان علمی کشور قاعدتا باید بنشینند و درباره این بحران زیست محیطی هم فکری کنند و آن را به گوش مسئولان برسانند، توقع زیادی است؟ علی ای حال ، زندگی علمی شیخ بهایی نشان می دهد یکی از وظایف اهل علم حل کردن همین گرفتاری هاست. 1-دعوت عزالدین حسین به اصفهان عزالدین حسین بعد از نماز عشا، دوباره نامه شیخ علی منشار «شیخ الاسلام اصفهان» را که او را از جبل عامل به اصفهان و حکومت شیعی صفویه دعوت کرده بود، با خود مرور کرد. عثمانیان چندی پیش استاد و دوست گران قدرش، شهید ثانی، را به شهادت رسانده بودند و در آزار و اذیت شیعیان از هیچ کاری فروگذار نمی کردند. قرآن را باز کرد، آیه «والذین هاجروا...» آمد. عزالدین حسین که از نوادگان حارث همدانی از صحابه مولای متقیان حضرت علی بود، به همراه خانواده از جبل عامل به سمت ایران روان شد، همراه با چشمه ای بهشتی از جبل عامل، فرزند برومندی به نام بهاءالدین که می آمد تا به زاینده رود ایران بپیوندد و دریایی شود به نام نامی شیخ ذوالفنون شیخ بهایی، عارف ادیب شاعر، فقیه حکیم منجم مهندس. 2-شیخ و ایران بهاءالدین 13 ساله بود که وارد اصفهان شد. در اصفهان بود که زبان فارسی را آموخت و نیز زبان ترکی را، که زبان دربار در عهد صفوی بود. سه سال بعد پدر شیخ بهایی توسط شاه طهماسب و به توصیه شیخ منشار به مقام «شیخ الاسلامی» قزوین، پایتخت صفویه رسید. شیخ بهایی همراه با پدر به قزوین رفت و تحصیل علوم را در حوزه علمیه قزوین پی گرفت. اولین و مهم ترین استادش پدرش بود که با او تفسیر و حدیث و ادبیات عرب و معقول خواند و از او اجازه روایت دریافت کرد. بعد نزد ملا عبدالله یزدی حکمت و کلام و طب و منقول را فراگرفت و از پیر احمد قزوینی حکمت و ریاضیات آموخت. بعدها پدرش به شیخ الاسلامی هرات منصوب شد و بعد از وفات پدرش، بهاءالدین 31 ساله به جای پدر به شیخ الاسلامی هرات رسید. این اولین منصب رسمی او بود، ولی در همان سال پدر همسرش شیخ علی منشار درگذشت و شیخ بهایی به سمت شیخ الاسلامی اصفهان رسید. 3-شیخ و سفر بهایی پس از مدتی به شوق سفر حج از شیخ الاسلامی کناره گرفت و سفر طولانی خود را آغاز کرد. به صورت ناشناس و در لباس درویشی به سفر می رفت و با عالمان هر دیار از هر مسلک و مذهبی دیدار می کرد و اغلب تقیه پیشه می کرد. او در این سفر به عراق و حلب، شام، مصر، سراندیب، حجاز و بیت المقدس رفت. برخی از علما از تسامح او با سایر مذاهب ایراد گرفته اند و گاهی او را سنی مذهب نامیده اند و گاهی نیز به زرتشتی گری متهمش کرده اند، اما خود او صریحا به این نوع مشی در قصیده «وسیلة الفوز و الامان» که در مدح صاحب الزمان و در 63 بیت سروده شده، اشاره می کند. آن چه مسلم است، بهایی فقیه شیعی معتدلی بوده و به شیوه قدما به اقوال و آثار عامه نظر داشته است. 4-شیخ و شاه عباس شیخ بهایی را «نزدیک ترین علما به شاه عباس» می دانسته اند. شیخ بهایی همواره مورد تکریم شاهان صفوی بود، ولی بیشتر به عزلت نشینی گرایش داشت و در حسرت گذشته «دلم از قیل و قال گشته ملول / ای خوشا خرقه و خوشا کشکول» سر می داد. از سفرهای تاریخی شیخ بهایی همراهی او با شاه عباس در سفرهای پیاده اش به مشهد است. شاه در سفرها و لشکرکشی ها شیخ را به همراه خود می برد و این کار را در مقام تفال به فتح و ظفر انجام می داد؛ تا آن جا که به گزارش «اوحدی بلیانی» در عرفات العاشقین کلمه «شیخ بهاءالدین» طلسم فتح ایروان بوده است. اقامه نمازجمعه اصفهان نیز برعهده شیخ بهایی بود. اما این امور سبب نمی شد در روابط خود با شاه جانب شرع را فروگذارد، چنان چه در چراغانی و جشن نوروز 1018 که مقارن با دوازدهم محرم بود و هیچ یک از علما جرئت اعتراض و خرده گیری بر عمل شاه را نداشتند، بهایی با ساختن ماده تاریخ «علی ببخشد» اعتراض و نارضایتی خود را از عملکرد شاه صفوی اظهار داشت. 5-شیخ بهایی و مردم شیخ بهایی با وجود پایگاه والای علمی و اجتماعی و آمدوشد با دربار، از معاشرت با توده عوام، حتی درویشان و معرکه گیران اصفهان نیز رویگردان نبود و به قول خودش «میل قلندری» داشت. حکایت مشهوری هست که گویند: شاه عباس شنید شیخ بهایی گاه در حلقه معرکه گیران و شعبده بازان حاضر می شود و به تماشا می پردازد. چون این کار را مناسب مقام شیخ بهایی نمی دانست، خواست با کنایه او را از رفتن به چنین جای ها بازدارد. به شیخ گفت: شنیده ام برخی از عالمان و طالبان علوم دینی، کنار اراذل و اوباش، در معرکه شعبده بازان حاضر می شوند؛ حال آن که چنین رفتاری مناسب شأن اهل علم و اعتبار نیست. شیخ بهایی بلافاصله در پاسخ شاه گفت: آن چه در این باره به سمع مبارک رسیده، برخلاف واقع است، چون من اغلب در آن مجامع حاضر بوده ام و تا به حال احدی از اهل علم و اشراف را آن جا ندیده ام! 6-شیخ و معاصران و شاگردان شیخ بهایی با بزرگانی چون مقدس اردبیلی و میرداماد و میرفندرسکی هم دوره و هم نشین بود و از بی شمار شاگردانش می توان به ملاصدرا، فیض کاشانی و محمدتقی مجلسی اشاره کرد که هرکدام برای خودشان جبل عاملی بودند در علم. در «روضات الجنات» آمده که احاطه شیخ بر دانستنی های بسیار و حکایت و نوادر و اشعار، مجلس روزهای تعطیل وی را که محل گفت و شنود چنین ظرایفی بود، از مجالس رسمی درس خواستنی تر ساخته بود. 7-شیخ و تصوف او در آثار و اشعار خود به اکابر و بزرگان صوفیه پرداخته و از آن ها مانند محی الدین و بایزید بسطامی به بزرگی یاد کرده و مثنوی مولوی را «قرآنی به زبان پهلوی» خوانده است. این ها باعث شده تا برخی از علمای شیعه به دلیل گرایشش به تصوف بر او خرده بگیرند. به گفته علامه مجلسی او اهل ریاضات شرعی و چله نشینی بوده. اگر تصوف را به معنای ترک تعلقات دنیوی و مجاهده با نفس در نظر بگیریم، بهایی سهم فراوانی از آن داشته است. 8-شیخ و فلسفه حقیقت این است که شیخ به فلسفه روزگار خود که آن را حکمت یونانیان می خواند، به دیده عنایت نگاه نمی کرد و بیشتر مایل به حکمت ایمانی یا درواقع همان عرفان اسلامی بود: چند و چند از حکمت یوناییان حکمت ایمانیان را هم بدان و نیز علم رسمی را بی حاصل می دانست و گوهر سعادت را در آموختن علم عاشقی. علم رسمی سربه سر قیل است و قال نه از او کیفیتی حاصل نه حال علم نبود غیر علم عاشقی مابقی تبلیس ابلیس شقی 9 -شیخ و معماری آثار معماری شیخ به سه دسته تقسیم می شوند؛ اول آثاری که نسبت آن ها به شیخ قوی است، مانند اثر مهندسی تقسیم بندی آب زاینده رود برای هفت ناحیه که شرح آن در سندی که به «طومار شیخ بهایی» مشهور است، آمده. دوم آثاری که بنابر گزارش منابع به او انتساب دارد، مانند تعیین دقیق قبله مسجد شاه اصفهان، طراحی نقشه حصار نجف و طراحی و ساخت شاخص ظهر شرعی در مغرب مسجد شاه اصفهان و نیز در صحن حرم امام رضا(ع)، طرح دیواری در صحن حرم حضرت امیرالمومنین در نجف اشرف به قسمی که زوال شمس را در تمام ایام سال مشخص می کند، طراحی صحن و سرای مشهد مقدس به صورت یک شش ضلعی، ساختن منارجنبان و طراحی گنبد مسجد شاه اصفهان که صدا را تا هفت مرتبه منعکس می کند و ساختن ساعتی که نیاز به کوک کردن نداشت. گروه سوم آثاری هستند که انتساب آن ها به شیخ افسانه آمیز است، مانند حمام معروف شیخ بهایی که می گویند مدت ها تنها با شعله شمعی گرم بوده است. 10- شیخ و تالیفات او در تمام علوم زمان خود دست داشت و در بعضی از آن ها منحصربه فرد بود و از او تالیفات زیادی به جا مانده است. نام دارترین اثر او «کشکول»، مجموعه ای از علوم و معارف است. «مفتاح الفلاح» کتابی است در اذکار و ادعیه. «خلاصه الحساب» یک دوره ریاضیات مقدماتی و متوسط است. مهم ترین اثر او به نجوم «تشریح الافلاک» است، «الفوائد الصمدیه» را درباره نحو نوشته و «جامع عباسی» فقه نامه ای است همگانی که به دستور شاه عباس نوشته شده است. از مصادیق بارز ذهن ریاضی شیخ بر اصول بحث و تالیف او کتاب «زبده الاصول» است. رساله «پند اهل دانش و هوش به زبان گربه و موش» را به فارسی نگاشته و «شیر و شکر» اولین منظومه فارسی در بحر مُتدارک است. 11 -شیخ و سفر آخر مجلسی اول در کتاب «شرح مشیخه من لایَحضُره الفقیه» مکاشفه ای را بیان می کند که طبق آن شیخ بهایی شش ماه قبل از مرگش آوازی را از گور«بابا رکن الدین» می شنود که به او می گوید آماده مرگ باش. زمانی که شیخ از دنیا رفت، در اصفهان قیامتی شده بود. قریب به 50 هزار نفر در میدان نقش جهان اصفهان بر پیکر او به امامت شیخ مجلسی نماز خواندند. سپس طبق وصیت جنازه اش را به مشهد مقدس بردند و در سمت پایین پای امام هشتم، در منزلی که مدرسه شیخ بود، به خاک سپردند. عالم فرزانه ای که سفر آخرش مصداق بارز شعر رودکی بود: از شمار دو چشم یک تن کم از شمار خرد هزاران بیش منبع: ماهنامه سرآمد
دوشنبه ، ۶مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: بنیاد ملی نخبگان]
[مشاهده در: www.bmn.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]
-
گوناگون
پربازدیدترینها