محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831199678
تحرک مکانی نخبگان و اصحاب اندیشه و تخصص در جامعه ایرانی
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: تحرک مکانی نخبگان و اصحاب اندیشه و تخصص در جامعه ایرانی هفته نامه پیام زنجان در آخرین شماره خود به بررسی مهاجرت نخبگان و صاحبان اندیشه از کشور پرداخته است.
مهاجرت نخبگان و صاحب اندیشان یکی از چالش هایی است که کشور ما از دیر باز تاکنون و به ویژه در چند دهه اخیر با آن مواجه بوده و از آن همواره به عنوان یکی از مسایل آسیب زا در کشور یاد شده است. امروزه یکی از موضوعاتی که در چند دهۀ اخیر به عنوان معضل اصلی کشورهای در حال توسعه و حتی گروهی از کشورهای توسعه یافته نمود پیدا کرده و با روندی رو به تزاید در حال گسترش می باشد، مسأله تحرک مکانی نخبگان، اصحاب اندیشه و صاحبان تخصص و نهایتا فرار مغزها می باشد. این پدیده در جامعه ما یک پدیده ای نوپاست و تقریبا از اوایل دهۀ 1360 جریان مهاجرت متخصصان و تحصیلکردگان از کشور به صورت جدی آغاز شده است. درعین حال روند پیدایش این پدیده بسیار وسیع و رو به گسترش بوده بنحوی که ایران را به صورت یکی از مراکز اصلی صادرکننده سرمایۀ انسانی درآورده است. بررسی های مستندی نشان می دهد که در سالهای اخیر تعداد 128400 نفر ایرانی با درجۀ دکتری تخصصی و حرفه ای در آمریکا ساکن هستند که از این تعداد در حدود 18480 نفر از آنان با درجۀ استادی و تعداد 12455 نفر دیگر با درجۀ کارشناسی ارشد و 60000 نفر مابقی نیز دارای درجۀ تحصیلی کارشناسی می باشند. در اروپا نیز تعداد 275 تا 350 هزار نفر متخصص و تحصیلکرده ایرانی در سطوح دکترای تخصصی و حرفه ای، کارشناسی ارشد و مهندسی به فعالیت مشغولند. علاوه براین بررسی های گوناگون دال برآن است که حدود 90 نفر از 135 دانش آموزی که در سال های گذشته درالمپیادهای مختلف علمی ، صاحب مقام شده اند در یکی از بهترین دانشگاه های آمریکا تحصیل می کنند که بنظر می رسد امید بازگشت آنان به میهن خیلی کم باشد. اما این سوال همچنان وجود دارد که باتوجه به سرمایه گذاری که کشورمان برای جوانان وسرمایه های فکری خود انجام داده و نتیجه آنها پرورش اساتید و نخبگانی است که باید در این مرحله از مقطع زمانی به سازندگی جامعه اسلامی خود بپردازند، چگونه می شود که کشورها و یا مناطق دیگری ازدنیا ، آنان را به راحتی جذب می نمایند؟ چه عوامل اجتماعی و اقتصادی در خروج این افراد تأثیر گذار است ؟به نظر می رسد افراد به این دلیل مهاجرت می کنند که با توجه به تخصص خود در بازار کار و فعالیتهای تخصصی، به کار گرفته نمی شوند ولی در نقطۀ مقابل، وجود این عوامل درکشورهای مقصد باعث مهاجرت باتجربه ترین و ماهرترین افراد شده است. در اهمیت این قضیه قابل ذکر است که پدیده فرار مغز ها به نوعی فرار سرمایه از یک منطقه محسوب می شود چرا که برای آموزش و به ثمر رسیدن نخبگان، دولت ها و سازمان هایی از کشور مبدا سرمایه گذاری می کنند که بتوانند از منافع آنها بهره ای ببرند. در حالی که با عزیمت این افراد به کشورهای مقصد در واقع سرمایه گذاری مزبور ، به هدر می رود . از سوی دیگر کشور هایی که با این پدیده روبرو می شوند از نیروی کار متخصص، ماهر و برنامه ریز نیز تهی می شوند که این امر نیز در روند توسعه و پیشرفت آن کشور ها ایجاد اخلال می کند.دلایل شکل گیری این پدیده نیز درجامعه ما متعدد است. بنظر محقق اعتقاد براین است که فقدان و یا کمبود فرصت های شغلی، فشار های اجتماعی و سیاسی، وجود تورم رکودی و افزایش تحریم های اقتصادی از سوی قدرت های جهانی و افزایش زورگویی های آنان در طول سال های گذشته ، از دلایلی است که جامعه ما را بسوی پدیده فرار مغز ها سوق داده است.در کنار نیروی دافعه ناشی از این عوامل در درکشور ، نیروی جاذبه کشور های مقصد را نیز نباید از نظر دور داشت. فرصت های شغلی گسترده تر، وجود اوقات فراغت وتوازن میان شرایط کار بازندگی و خانواده و ارتقاء تحصیلی رایگان درمیان دانشجویان و دانش آموختگان ، نزدیک بودن نیازهای بازار کار و تناسب آن با علاقه و نیازهای تحصیلات آنان ، کسب درآمد پایدار و مستمر با بالاترین میزان حقوق ودریافتی و ........ جاذبه هایی هستند که جوانان جامعه ما را به خود جلب کرده و زمینه فراموشی هویت فرهنگیشان را فراهم نموده است. البته بنظر می رسد سیاست های کلان جمهوری اسلامی ایران درصدد ایجاد مانع برای همکاری علمی و تحقیقاتی و فراهم شدن بازار کار برای سرمایه های فکری جامعه ما نیست اما حرکت گسترده آنان باید بنحوی باشد که جامعه اسلامی ما نیز بتواند از محصولات فکری و تخصص جوانانی که دراین سرزمین تربیت شده اند ، بهره برداری لازم را ببرد.ما نیاز به تعامل با کشورهای پیشرفته و صنعتی داریم تا بتوانیم محصولات فکری و تولیدی خودمان را با اتکا بر تکنولوژی های روز، بومی نماییم و از سوی دیگر بر اثر بخشی و کارآیی بخش های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه خودمان بیفزاییم. بنابراین باید اذعان داشت که موتور محرکه توسعه یافتگی در هر کشوری نتیجه عمل و فکر نخبگان است. به عبارت دیگر توسعه یافتگی در کشور ارتباط مستقیمی با نخبگان داشته و معاشرت منطقی و سامان یافته میان نخبگان فکری و نخبگان ابزاری می تواند سرنوشت یک جامعه را تعیین کند. مقام معظم رهبری با اهمیت شمردن بحث نخبگان و صاحب اندیشان و ارج نهادن به ایده های فکری آنان، پیشرفت کشور را مدیون افراد صاحب نظری دانسته اند که متعهد، متخصص و دلسوز این مرز و بوم باشند. نظر محقق بر این است که برای حفظ و نگهداشت نخبگان و متخصصان جامعه باید دیدگاهی فراایدئولوژیکی در جامعه حاکم شود که در نتیجه آن تغییرات ساختاری، آموزش مردم و ایجاد تغییرات در وضعیت اقتصادی مردم در اولویت برنامه های دولت قرار گرفته وهیچکدام از این سرمایه های فکری دغدغه معیشتی و اقتصادی نداشته باشند. درعین حال چالش هایی در میان این دسته از گروه های اجتماعی وجوددارند که نیازبه تامل و برنامه ریزی دارد. مهمترین این چالش ها عبارتند از : اولین چالش پیش روی بحث نخبگان این است که علیرغم اهمیت آن در جامعه تعریف مشخص و واحدی از مفهوم نخبه و نخبگان وجود ندارد. گروهی نگاه کاریزماتیک به مساله نخبگان دارند و نخبه را یک اسطوره یا الگو معرفی می کنند و تعدادی نیز کانون تولید فکر در جامعه را منشأ نخبگی می دانند. چالش بعدی نخبگان در زمینه وجود اختلال ارتباطی نخبه با نظام اجتماعی است. در این راستا می توان گفت رفتارهای اجتماعی با سطح تحلیل نخبگان دچار تمایزی مشخص شده است. درواقع جامعه در فضای احساسی زیست می کند و نخبه به دنبال زیست عقلانی است و این امر به تفاوتهای آشکار میان او و جامعه منجر شده است. بنظر میرسد در ادبیات اجتماعی شش رویکرد مفهومی و نظری در مورد جایگاه نخبگان درجامعه وجود دارد: 1- رویکرد کلاسیک با اندیشمندانی همچون افلاطون، ارسطو و فارابی شناخته می شود. در این رویکرد نخبه ،فرد برگزیده، فیلسوف و نبی یا نبی فیلسوف است که وظیفه اش تهیه شرایط دستیابی به کمال و سعادت می باشد. 2- رویکرد دوره میانی که با نام نظریات ویلفردو پاره تو عجین شده است. در این رویکرد، نخبه فرد یا گروهی است که برگزیدگی های بسیاری دارد و مسوول فرضیه سازی برای جابه جایی قدرت می باشد. 3 - سنت مارکسیستی که متفکر اصلی آن مارکس و گرامشی هستند. در این رویکرد نخبه همان نیروی انقلابی است که شرایط را برای انقلاب کارگری آماده می کنند. 4 - سنت دورکیمی که با اندیشه های دورکیم و پارسونز شناخته می شود. در این رویکرد، نخبه نیروی متخصص و سازمان یافته ای است که با عمل سازمانی و نهادی به دنبال ایجاد نظام بوروکراتیک در جامعه است. 5- سنت تلفیقی اعم از ماکس وبر و هابرماس می باشد. در این رویکرد، نخبه اهل فرهنگ و اندیشه بوده و وظیفه وی گفتمان سازی و تولید اندیشه می باشد. 6 - سنت اسلامی و ایرانی در جامعه کنونی است. این سنت حاصل فرمایشات و منویات مقام معظم رهبری است. در این رویکرد، نخبه همان نیروی آگاه و مسوولی است که به دنبال نقد و اقدام و حرکت سازنده و توام با پیشرفت جامعه اسلامی است. معظم له به نخبگان و اندیشمندان جامعه می فرمایند : شماها نخبگان عزیز ، چه شما که اینجا حضور دارید، چه نخبگان بی شماری که بحمدالله در سرتاسر کشور هستند و به هر دلیلی حالا در این جلسه حضور ندارند، در هر رشته ای که تحصیل می کنید و تحقیق می کنید و کار می کنید - چه علوم انسانی، چه علوم فنّی، چه علوم پایه، چه علوم پزشکی و علوم مربوط به سلامت و هر بخش دیگری که مشغول کار هستید - همگی در واقع مهندسان پیشرفت آینده ی کشور محسوب می شوید. شما هستید که دارید آینده ی کشورتان و آینده ی ایران عزیز را طرّاحی می کنید و ان شاءالله اگر با عزمِ جزم و همّت والا و عملِ پیگیر این را دنبال بکنید، به نتیجه خواهید رساند و ایرانِ آینده را شماها خواهید ساخت . بدانید: سیاست "پیشرفت علمی با شتاب بالا" یک سیاست بنیادی برای نظام است عبور از خطرگاه ها و لغزشگاه ها در ایران اسلامی، اگر به دو سه رکن و مقدّمه نیاز داشته باشد، یکی، پیشرفت علمی است؛ این یک سیاست بنیادی است، قطعاً نیروی جوان کشور ما، نیروی انسانی کشور ما، نخبگان کشور ما، قادرند به قلّه های پیشرفت همه جانبه، کشورشان و ملّتشان را برسانند؛ این توانایی در شما هست. معظم له در بخشی از فرمایشاتشان در رابطه بانخبگان می فرمایند : این نکته ی بسیار مهمّی است. ما یک مجموعه ی علمی داریم اینجا، یک مجموعه ی صنعتی داریم اینجا ؛ صنعتی های ما تشنه ی دست یافتن به پیشرفتهای علمی و تحقیقات دانشگاه ها و مراکز علمی ما هستند ؛ دستگاه های علمی ما هم برای اینکه مثل این چشمه های جوشان، جوشش آنها ادامه پیدا کند و جریان پیدا کند، احتیاج به بازار مصرف کننده ی علم خودشان دارند ؛ بین اینها رابطه ی منطقی و کامل وجود ندارد. اگر ما بتوانیم این رابطه ی صنعت و دانشگاه را، صنعت و مراکز تحقیق را، یا به معنای عام، صنعت و علم را به صورت کامل برگزار کنیم، نتیجه به این صورت خواهد بود که کلیه دستگاه های صنعتی ما رشد پیدا خواهند کرد.بنابراین یک مسابقه ی جدّیِ بزرگ در نوآوری - یک مسابقه ی به معنای حقیقی کلمه، چه در علوم، چه در فنّاوری - باید واقعاً به وجود بیاید. اما چه راهکارهایی را باید بکار بست تا درجامعه فرهنگ نخبگی ارتقا یافته و جایگاه نخبگان افزایش یابد :1- شناخت و تحلیل وضعیت نخبگان بعد از انقلاب اسلامی و تبیین اهمیت نقش آنها در روند توسعه کشور 2-ایجاد زمینه های لازم بمنظور غنی کردن ادبیات تولیدی در حوزه نخبگان 3-بازاندیشی و تضارب آراء بین نخبگان فکری و ابزاری 4-ارایه راه کارهای اجرایی جهت استفاده مناسب از استعداد نخبگان در پیشبرد توسعه کشور 5-ایجاد همفکری و هم اندیشی بین نخبگان درحوزه های گوناگون علمی و فنی جایگاه امروز ایران اسلامی به برکت تلاش و فعالیت های علمی و پژوهشی نخبگان و دانشمندان ایرانی است . نخبگان باید نیازهای امروز جامعه را بشناسند و برای رساندن ایران به قله های بالای علمی و کشور برتر در منطقه در سال 1404 تلاش شبانه روزی نمایند.باید استعدادهای نخبه را شناسایی کنیم و تربیت کنیم، بعد در میان اینها گزینش و انتخاب لازم است. در کشور، اهداف و کارهای بزرگی وجود دارد که باید برای تحقق آنها از ظرفیت ها و تواناییهای بالای نخبگان، استفاده شود که لازمه آن درگیر شدن اندیشه ورزان با این مسایل کلان است. در الگوی پیشرفتی که با همفکری و تلاش نخبگان تدوین خواهد شد، عدالت به عنوان یکی از ارکان اصلی لحاظ شود چرا که در اسلام، عدالت، معیار حق و باطل و ملاک مشروعیت یا عدم مشروعیت حکومتها است. این هدف امکانپذیر نخواهد شد مگربا اجرای سیاست های تاثیرگذار اقتصاد مقاومتی و ارج نهادن و اتکا بر منابع انسانی داخل کشور و نیروهای فکری متعهد ومتخصص درجامعه اسلامی . بااین نیت جامعه اسلامی درنگهداشت نیروها و سرمایه های فکری، تلاش بیشتری خواهد کرد و از سوی دیگر نخبگان و صاحب اندیشان نیز در هم افزایی و پیشرفت جامعه، خود را بیشتر سهیم خواهند دانست. منبع: هفته نامه پیام زنجان3001/6085
05/07/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها