محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827235816
روایتِ عکس هایی که قصه دارند و عکس هایی که ساختگی اند
واضح آرشیو وب فارسی:مرآت: عکس هایی از دوران هشت سال دفاع مقدس هست که بسیاری از آنان داستان ها در دل خود دارند، از سوی دیگر عکس هایی هم هست که فضایشان ساختگی است. این گفت وگو به روایتِ داستان عکس های علی فریدونی از دفاع مقدس می پردازد.به گزارش مرآت نیوز به نقل از خبرگزاری تسنیم ، علی فریدونی خیلی اتفاقی عکاس جنگ شد. فریدونی چندین سال در خبرگزاری پارس کار کرده بود. روزی که قرار بود عکاسی برای عکس گرفتن به منطقه عملیاتی برود با امتناع آن عکاس، فریدونی داوطلبانه به منطقه رفت و شا تر دوربینش را برای اولین بار در یک منطقه جنگی فشار داد. اما صدای شا تر این عکس تا 8 سال بعد که جنگ تمام شد همچنان در مناطق عملیاتی شنیده شد. فریدونی چندین هزار بار شا تر دوربینش را فشار داد که ماحصل آن ثبت بیش از 25000 عکس از مناطق عملیاتی در طول جنگ ایران و عراق بود. به مناسبت هفته دفاع مقدس و همچنین چاپ نخستین کتاب از مجموعه عکس های این عکاس کهنه کار با او به گفتگو نشستیم. این عکاس جنگ فروتنانه در مورد سال ها عکاسی در جنگ صحبت کرد و از عکس هایش گفت و چگونگی ثبت آن ها و حس و حالی که فضای جبهه بر او و عکس هایش جاری می کرد. بیشتر بحث های این گفت وگو به روایت داستان عکس های علی فریدونی در کتاب عکسش اختصاص دارد. تسنیم: بیایید درباره عکس های شما از بُعد روایتی صحبت کنیم؛ کسانی که جنگ ایران و عراق را تجربه کرده باشند و بخواهند در این مورد داستان بنویسند یا فیلم نامه بنویسند، موضوع برایشان ملموس است. یعنی خود آن ها در بطن قضیه بوده اند. خاطراتی از همرزمان روایت شده، یا اینکه خود به عینه شاهد ماجرا ها بوده اند. اما در این بین برای خیلی از افراد، جنگ ایران و عراق تجربه شده و چندان ملموس نیست. شاید این افراد برای کسب اطلاعات و پیدا کردن دامنه دید در این قضیه نیاز به تحقیق نظری و مهم تر از آن تحقیق بصری داشته باشند. فیلم های مستند بخشی از این مشاهدات بصری و کسب اطلاعات را شکل می دهند که غالبا هم شکل و شمایل تکراری دارند که بیشتر حال و هوای جبهه را نشان می دهند. خیلی کم حوادث خارق العاده که در کتاب خاطرات رزمندگان می خوانیم در این فیلم ها دیده می شود. به عقیده من عکس مقوله جداگانه ای دارد و از محدودیت های فیلم و ثبت لحظات فارغ است. آن چیزی که در کتاب شما برای من جذاب بود قضیه روایت گری عکس های شما است؛ شاید برایتان جالب باشد که بدانید من با الهام گرفتن از یکی از عکس های شما فیلم نامه کوتاهی نوشته ام که مهم ترین دلیلش روایتی بود که در دل عکس شما نهفته است و من آنرا فقط بر روی کاغذ آوردم. همان عکسی که رزمنده ای در میدان مین شهید شده و مشتش گره کرده همچنان برافراشته است. فریدونی: عکسی که شما به آن اشاره می کنید در واقع یک مجموعه عکس است. این عکس سروصدای زیادی کرد و من بعد از سال ها جرات کردم این عکس را منتشر کنم. این عکس مربوط به منطقه عملیات رمضان است. در شب مرحله دوم عملیات، برخورد یکی از گردان های رزمی با میدان مین دشمن، موجب شهادت دو تن از نیروهای شناسایی شد و جلوی پیشروی نیرو ها را سد کرد. در آن شب بعضی از نیرو ها داوطلبانه از میدان رد شدند تا برای همرزمان خود راهی باز کنند. برخی بر اثر انفجار مین ها و بعضی هم بر اثر آتش تیربار دشمن به شهادت رسیدند. صبح فردای واقعه، امدادگران برای بردن شهدا و مجروحان احتمالی به منطقه آمدند. باقی عکس ها هم با یکدیگر ارتباط دارد. یکی از این عکس ها را به عنوان مستند چاپ کرده بودند؛ اگر به صفحات بعدی نگاه کنیم همین شهید که در فریم اول می بینیم دوباره او را مشاهده می کنیم که توسط امدادگران در حال خروج از میدان مین است. این همان شهید است؛ آن لحظه ای که در میدان مین عبور می کردند شعار می داده و بعد از شهادت همان تسبیح در دستانش خشک شده و با مشتی گره کرده و معلق در هوا شهید شده است. صحنه عجیبی بود. فردای آن روز که رسیدیم آن جا جزو اولین نفرات بودیم. من با بچه های تعاون رسیدم. قبل از جمع آوری میدان مین. بگذارید قصه را از اول بگویم. (روی عکس توضیح می دهد) عملیات رمضان در 26 تیر 1361 انجام شد و بعد از آن قرار بود عملیاتی بر روی بصره انجام شود. چهل و هشت ساعت قبل از عملیات وارد منطقه شدیم. به خاطر وجود آقای خرازی ما نکته مثبتی نسبت به بقیه داشتیم؛ وقتی وارد منطقه شدیم، عملیات بر روی نقشه برای بچه ها توجیه می شد. روزنامه ها با صداوسیما و خبرنگاران شهرستان ها می آمدند. اهالی رسانه هر چقدر که بودیم تقسیم می شدیم به گروه های 5 نفره؛ هر گروهی یک فیلمبردار و یک گزارشگر و یک عکاس و یک خبرنگار و یک راننده داشت. وقتی گروه مشخص می شد بر روی نقشه توجیه می شدند. فرمانده عملیات بر روی نقشه عملیات را توضیح می داد. بچه ها به سلائق و جُربزه خودشان منطقه را انتخاب می کردند. یعنی زوری بالای سر بچه ها نبود که حتما بروند جایی که فرمانده می گوید. خیلی از بچه هایی که عکس های تاریخی ثبت کردند بخاطر این بود که همانند آن ها فکر می کردند. مقابل آن ها بسیجی و رزمنده بودند. من هم جزوی از آن گروه بودم. همواره سعی می کردم به خط مقدم برسم. نمی توانستم قبول کنم در توپ خانه و یا در قرارگاه بمانم. چون عکاس خبری هم بودم مجبور بودم هم عکس خبری بگیرم که صفحه اول منتشر شود و هم عکس های دلخواه خودم را در منطقه می انداختم. روز اول در قرارگاه ها مستقر شدیم. رمز عملیات شب گفته شد و بچه ها به خط زدند. من اجازه گرفتم که در سوله فرماندهی باشم. گرمای منطقه بالای 50 درجه و واقعا هلاک کننده بود. منطقه کویری بود. در بی سیم ها قابلمه یخ می گذاشتند تا بی سیم ها داغ نکنند. تا این اندازه هوا گرم بود. در همان حال چند عکس گرفتم و به آن ها نمی گفتم که شب عملیات است . بعد یک الی دو ساعت بچه ها به میدان مین خوردند. چون هوا در حال روشن شدن بود دستور عبور از میدان مین صادر شد. وقتی دستور عبور از میدان مین را دادند، بچه های بسیج و سپاه شروع به حرکت کردند؛ بچه ها استثنایی بودند. چنین نسلی دیگر نخواهد آمد. در چنین شرایطی از یکدیگر سبقت می گرفتند. بچه ها کاری کردند که صدای فرمانده درآمد و گفته بود اگر همه به میدان مین بروید فردا چه کسی عملیات کند؟ در سوله آخر فرماندهی صدای انفجار مین ها را می شنیدیم. تمام این ها توسط فرماندهان ضبط می شد و صدای الله اکبر و یا حسین بچه ها نیز به گوش می رسید. با شنیدن صدای منفجرشدن مین ها عراقی ها از خواب بیدار می شوند و با تیربار بچه ها را به تیر می بستند. همه این ها را من شنیده بودم و تصویری از این ها نداشتم. به خاطر اینکه از خانواده ای مذهبی و فردی عاطفی بودم، داوطلب شدم برای اولین نفرهایی که بعد از نماز صبح به سمت خط می رود تا جنازه بچه ها را جمع کند. به فاصله 100 الی 200 متر ماشین ها را کنار زدند و آن ها به دنبال کار خود رفتند و من وارد میدان مین شدم. میدان مین با این شکل ندیده بودم. برای اولین بار بود که می دیدم. مین های ضد تانک خنثی شده بود. مین های ضد نفر هم همچنان باقی مانده بودند و کاملا پاکسازی نشده بود که یکی از آن بچه های تعاون یا بچه های تخریب سر من داد زد که وسط میدان مین چکار می کنی؟ مدت زمان چند دقیقه ای که در وسط میدان مین چرخیدم و حدود 10 الی 15 فریم عکس سیاه و سفید و 4 الی 5 فریم عکس رنگی گرفتم که بعدها در کتاب ایمپازیبال چاپ شدند. تعدادی از این عکس ها را ثبت کردم. الان هم بعد از 17 سال این عکس منتشر می شود و اسم عکس را صحرای کربلا گذاشتم.(در ادامه باز هم به عکس های کتاب اشاره می کند و بر روی عکس ها توضیح می دهد). این عکس دیگر را ببینید. یکی از این شهدا در حال سجده به شهادت رسیده است. دیگری آنچنان آرام بر روی خاک خوابیده است که گمان می برید که واقعا در خواب است؛ به اندازه ای زیبا شهید شده اند که آدم حسرت می خورد کاش یکی از این افراد بود. تسنیم: آنان با تیر مستقیم عراقی ها شهید شدند یا با ورود به میدان مین؟ فریدونی: تعدادی وارد میدان مین شدند و تعدادی توسط تیربار عراقی ها شهید شدند . در آن منطقه که عملیات انجام شد و بچه ها را شب جمع کردند، دو عملیات دیگر نیز انجام شد؛ در دو مرحله بعدی هم متأسفانه نتوانستیم به اهداف از پیش تعیین شده دست یابیم؛ و عقب نشینی کردیم. در شرایطی که عقب نشینی می کردیم گردوغبار و تانک ها وضعیت وحشتناکی را ایجاد کرده بود که در فریم های بعدی مشخص است. در زمان برگشت هم تعدادی عکس گرفتم. در این عکس (عکس دیگری را نشان می دهد) این همان شهیدی است که مشت های خود را گره کرده بود، این را به عنوان سند چاپ کردیم چون عکاسان ما همچنان باور نمی کردند و می گفتند مگر چنین چیزی امکان دارد و وی را برگردانده بودند تا ببینند شهید شده است یا نه. این عکس را به طور اتفاقی در فرم هایم پیدا کردم. این شهید با مشت گره کرده و معلق در هوا شهید شده بود. برای اینکه پیکرش را در تابوت بگذارند مجبور شدند دستش را بشکنند. این عکس خیلی قصه و حرف داشت. تسنیم: فردای آن روز که به میدان مین بازگشتید، از تیراندازی های عراقی ها ترس نداشتید؟ فریدونی : صبح همان روز بود که این عکس را گرفتم و جزو اولین نفرات بودیم که وارد میدان مین شدیم. وقتی وارد منطقه عملیات می شدیم به فاصله چند متر پیشروی می کردند و خاکریز می زدند. آنجا خط اول می شد و خاکریز پشت سر خط دوم می شد. ما در خط دوم بودیم، بچه ها پیشروی کرده بودند علی رغم اینکه شکست خوردیم عده ای عبور کردند و آن سو پدافند کرده بودند؛ در آنجا عراقی ها هم عقب نشینی کرده بودند و خاکریز زده بودند و ما می توانستیم شهدا را ببریم. به قدری این ها تازه بودند یعنی به فاصله دو ساعت بود که این ها شهید شده بودند و وقتی در ماشین گذاشته بودند خونابه از آن روان بود و پتو انداخته بودند تا رزمنده های دیگر نبینند. چون عملیات در دشت شکل می گرفت گفته می شد این عملیات طرح اسرائیلی ها است که به شکل نعل اسبی بود. قرار بود از دو جناح حرکت کنیم و در یک نقطه خاکریز بزنیم و دست به دست هم دهیم؛ بسیج و سپاه به اینجا رسید اما بچه های ما نتوانستند برسند و ما قیچی شدیم. من مجموعه عکس ها را همراه آوردم که در این عکس ها کاملا روند حوادث مشخص است. در مجموعه 10 الی 15 عکسی حوادث گویا است. در این مجموعه من گفته ام اتفاقات چگونه بوده اس. بسیار دردناک عملیات بسیار سختی بود. (عکس دیگری رانشان می دهد) این عملیات مسلم بن عقیل در غرب کشور است. نمی دانم شاید من عکاس خوش شانسی بودم که همواره مورد انتقاد دوستان و همکاران بودم، هرجایی که می رفتم اتفاقات خاصی رخ می داد. مثلا در اینجا بالای تپه ها بودیم. شروع عملیات خوب بود و خط را شکستیم و بالای تپه رفتیم و نیروهای کمکی آمدند. در این رودخانه که آب کم شده بود، تنها جای صاف بود. بچه ها در این رودخانه چادر زدند و مستقر شدند. فرمانده و یک روحانی آمدند و برای بچه ها صحبت کردند. قرار بود یک الی دو ساعت این ها تجهیز شده و به خط بزنند. در بالای تپه برای نماز و ناهار آمدیم. این نکته قابل ذکر است که بیشتر عملیات های ما در غرب توسط ستون پنجم لو می رفت. در بالای ارتفاعات مشغول نماز و ناهار بودیم، حدود ساعت 4الی 5 آماده حرکت می شدیم که دو الی سه میگ از بالای سر ما شیرجه رفت. تا برگردیم دیدیم صدای انفجار می آید؛ بلافاصله با بچه های خبرنگار دیگر به سمت ماشین ها رفتیم؛ من این عکس را از داخل ماشین گرفتم و دستانم هم لرزیده است؛ امکانات امروز وجود نداشت. این صحنه ها همانند روز عاشورا شده بود. در طول 30 سال عکاسی من 3 بار صحنه عاشورا را دیدم و ثبت کردم؛ یکی در اینجا و دیگری در عبور از میدان مین بود و مورد سوم هم مکه، حج خونین بود. در دوران نوجوانی یادم هست که روزهای عاشورا خیمه آتش می زدند و تنها یک فلز از خیمه باقی می ماند. در جبهه من این ها را به طور واقعی دیدم. وقتی از رودخانه عبور کردیم و به اینجا رسیدیم، دیدیم تمام این چادر ها آتش گرفته و بچه ها قطعه قطعه شده بودند. یعنی من فکر می کنم بیش از دو حلقه اینجا عکاسی کردم. باوجود صحنه های دلخراش من وظیفه خودم می دانستم و این صحنه ها را ثبت می کردم. بدون اراده از چشمانم اشک سرازیر بود و این صحنه ها را ثبت می کردم. هر چه جلو تر می رفتم وقایع روز عاشورا تکرار می شد تا به صحنه اصلی رسیدم که بچه ها به جاهایی که آتش گرفته بود خاک و آب می پاشیدند چون کاری از دستشان برنمی آمد. بچه ها سوختند. بعد از آن تکه های بچه ها را جمع می کردند. از داخل بیل هایی که در دست داشتند تکه های بدن بچه ها را جمع می کردند و من مجبور بودم ثبت کنم. تسنیم: عکس دیگری در این جاهست که تعدادی از رزمندگان ایستاده اند و یک کارت شناسایی را روبه دوربین گرفته اند. روایت این عکس چیست. عکسی که بر روی جلد کتاب شهدا چاپ شده است نیز از این مجموعه است؛ کارت شناسایی این بچه ها جلوی دوربین من آمده است. بچه های 18-20ساله که در کرج با هم عهد کرده بودند که باهم به جبهه بروند و در یک جا باشند. در اینجا شهید شدند و آن ها که مانده بودند زجه می زدند که من به پدرومادرت چه بگویم، ما باهم عهد کرده بودیم، اگر قرار بود شهید شویم باید همه باهم شهید شویم. در این حادثه بچه هایی که شهید شدند را در پتو قراردادند تا به پشت جبهه جابجا کنند. از روحانی که برای بچه ها صحبت می کرد تنها عبا و عمامه و گیوه مانده بود. بچه محله ها همدیگر را در آغوش گرفتند و زجه می زدند. چهره ها در عکس مشخص است که داغون است. از یکی از این فریم ها که بزرگ نمایی شده بود، برای افتتاح کتاب شهدا استفاده کردم. از کسی که در این عکس حضور داشت دعوت کردند؛ وی «مجتبی کوچکی» بود. به من اطلاع نداده بودند، بعد دیدم پیرزن و پیرمردی در صف اول نشستند؛ بعد از شروع برنامه از این پدر و مادر دعوت شد که به روی صحنه بروند؛ در اینجا اعلام کردند که این ها مادر و پدر این شهید هستند. همه تحت تأثیر حضور این ها قرار گرفتند. مجری هم کمی دکلمه کرد و همه را تحت تأثیر قرار داد. تسنیم: از کجا آمده بودند؟ فریدونی: بچه کرج بودند. تسنیم: بقیه کسانی که در این عکس دیده می شوند را نتوانسته بودند شناسایی کنند؟ فریدونی: نه؛ باقی افراد را در عکس نتوانستند شناسایی کنند و تنها پدر و مادر این شهید توانستند حضور پیدا کنند؛ با دیدن پدر و مادر این شهید تمام اتفاقات برای من زنده شد. مستند این عکس نیز ساخته شد و جز عکس های تأثیرگذار بود. تسنیم: عکس هم در اینجا هست که رزمندگان خوابیده اند. بعد از عملیات رمضان تا اندازه ای بچه ها خسته بودند که هر کسی هر جایی جان پناه پیدا کرده بود همان جا خوابید. تسنیم: عکسی بر روی جلد کتاب شما هست که شخصی رزمندی ای جوان را در آغوش دارد. هر دوی آنان به آسمان خیره شده اند. به طور حتم این عکس قصه ی شنیدنی دارد که بر روی جلد کتاب قرار داده اید. این هم عکسی تأثیرگذار بود و قصه داشت؛ قصه عکس روی جلد نیز بسیار جذاب است؛ این عکس بعد از 17 سال توسط پسر این امدادگر شناسایی شد. چندین بار عملیات شده بود و شکست خورده بودیم و نیروهای بیشتری وارد عملیات کردند؛ در سال 65 که عملیات کردیم؛ بچه ها خیلی پیشروی کردند و خط اول ودوم و سوم را شکستند، صبح بعد از نماز صبح با نیروهای کمکی در خاکریز رفتیم؛ عراقی ها در شب بسیار ذلیل بودند. ما رزم و عملیات شبانه داشتیم و عراقی ها اصلا بلد نبودند. تمام عملیات های ما در شب بود. عراقی ها وقتی هوا روشن می شد با تمام قوا شروع به پاتک زدن می کردند. اگر می توانستند آن منطقه را از دست ما خارج می کردند، اگر در عرض 24 ساعت نمی توانستند دیگر نمی توانستند و دوباره در شب بعد ما مرحله دیگر عملیات را انجام می دادیم. در این عملیات این اتفاق افتاد که در مرحله دوم با نیروهای کمکی رسیدیم؛ خاکریزی که به اندازه چند متری باز بود که نیرو ها تردد کنند، فرمانده به ما گفت همه پشت خاکریز بمانید چراکه عراق پاتک کرده است. خمپاره 60 صدای سوت ندارد؛ وقتی به زمین بخورد و منفجر شود صدایش در می آید؛ من در آنجا دو فریم بیشتر عکاسی نکردم؛ یکی لحظه قطعی است و دیگری لحظه شهادت وی است. وقتی من آنجا نشسته بودم تا به ما اجازه عبور داده شود، دو پسرعمو که یکی بچه سال حدود 15ساله بود و عبور کرد و سمت ما آمد و دیگری جرأت نمی کرد از آن سه راهی عبور کند چراکه مدام با خمپاره آنجا را می زدند. زمانی که این پسربچه تصمیم می گیرد این مسیر را طی کند خمپاره ای به سه راهی اصابت می کند؛ در فاصله 7-8 متری از این ترکش به اندازه خودکار به سر این بچه خورد و او بر زمین افتاد؛ بلافاصله امدادگر با موتور رسید که نمی دانم چطور رسید؛ تنها کاری که کرد این بود این بچه را به کنار خاکریز برد و بر روی زانوی خود گذاشت و با سر اشاره کرد که رفتنی است. در این لحظه من حتی قدرت چکاندن شاتررا نداشتم چراکه به اندازه ای جو این پسر بچه بر ما حاکم شده و ما تحت تأثیر وی بودیم که قدرت عکس گرفتن هم نداشتم. تنها به امدادگر نگاه می کردیم و او هم فقط سرش را تکان می داد؛ دوربین بهتری در آن زمان به من داده بودند و من خوشحال بودم. امدادگر در آن زمان داشت می گفت امامان را صدا کن، شفاعتت می کنند. قدرت ادای کلمات را نداشت و انگار فقط لب می زد، یک لحظه دیدم انگار نگاهش به آسمان است؛ با امدادگر نگاهی به آسمان کردم و خدا کمک کرد در آن لحظه عکسی بگیرم و این عکس ثبت شد. این هم عکسی تأثرگذار بود و بعد ها در کتاب چاپ شد و پسرش بعد از 17 سال به دنبال عکاس این عکس بود؛ این بنده خدا به زور اجازه می گیرد و وارد خبرگزاری می شود. دیدم جوانی شبیه به روحانی ها، یقه آخوندی داشت و من به یاد سال های 59 افتادم. وی به دنبال عکس و عکاسش بود تا پدرش او را ببیند. وقتی به اتاف ما رسید از یکی از دوستانم، آقای هاشمی که بسیار شوخ طبع بود درباره عکاس این عکس پرسید، هاشمی به او گفت عکاس این عکس شهید شده است. این پسر بعد از شنیدن این حرف چنان بغض و گریه ای کرد که دوستم از شوخی خود پشیمان شد. وقتی من را شناخت بغل کرد و من عکس را چاپ کردم و به او دادم. ما به این پسر گفتیم به پدرت خبر نده، چرا که می خواستیم به دیدار پدرش برویم. به همراه دوستان به یکی از روستاهای ورامین رفتیم. عکس را بزرگ کردیم و به پسرش گفتیم به پدرت فقط بگو مهمان قرار است بیاید. ما با دوربین رفتیم و دیدیم ماشاالله همان هیکل و ابهت را دارد و تنها مو وریش وی سفید شده بود. پسرش در آنجا معرفی کرد و ایشان ما را بغل کرد و دوستان عکس گرفتند و ایشان چنان مرا درمیان بازوانش فشار داد که استخوان هایم در حال خورد شدن بود با اینکه جانباز شیمیایی بود. بنده خدا آلزایمر گرفته بود؛ چند سؤال پرسید و حرف زد. در آن دیدار آن جانباز شیمیایی سخنی گفت که همواره آویزه گوش من است و همیشه و بار ها باید گفته شود. دوستان از او پرسیدند اینهمه سختی کشیدی و جنگ رفتی و شیمیایی شدی حالا چه خواسته ای داری؟ کمی مکث کرد و گفت تکلیف الهی بود و هیچ خواسته ای از دولت ندارم و من با خدا معامله کردم و تنها خواسته ام این است که این عکس مرا بر روی سنگ قبرم حک کنید و برایم بیاورید. هرکسی که در جمع حضور داشت تعجب کرد و گفتیم فقط همین خواسته را داری؟ گفت بله؛ بچه ها یک سنگ زیبا و شیک برای وی سفارش دادند و عکس را بر روی سنگ قبرش حک کردند. متأسفانه به من مأموریت دادند و نتوانستم بروم و عکاسی کنم؛ فکر کنم مأموریتم در افغانستان بود. بچه ها می گفتند سنگ قبر را در گوشه اتاقش گذاشته بود تا وقتی شهید شد این سنگ قبرش شود. این عکس هم از عکس های تأثیرگذار بود که مطالب بسیاری درباره آن نوشته شد. قصه آن هم بسیار شیرین بود. تسنیم: به گونه ای تمام عکسهای شما روایت و داستان خاص خودش را دارد. فریدونی : تمام این عکس ها روایت دارد. حال برخی کم و برخی دیگر زیاد. عکس هایی است که از بین هزاران فریم انتخاب شده است. به خاطر اینکه این کتاب نمی توانست بیش از این قطور تر شود. عکس ها گزینش شد؛ سعی کردیم از هر عملیات چند فریم انتخاب شود. تسنیم: پروژه من این است که برای هر یک از این عکس ها فیلم نامه ای کوتاه بنویسم؛ چراکه این ظرفیت را دارند. روایتی که در عکس وجود دارد و روایتی که بعدش دارد. روایت زمان بعد آن بر اساس تصور است. فریدونی : عکس هایی که با حس و درون است. جوانانی که در پشت دوربین قرار می گیرند سعی کنند با حس عکاسی کنند تا این حس در عکس دیده شود. در جایی گفتم کاش در آن زمان ما چند کتاب جنگ دیده بودیم. یکی به من گفت برو خدا را شکر کن که ندیدید و با آنچه در وجودتان بود جنگ را از زاویه حسی خود ضبط کردید. تا حالا عکاسان زیادی در جنگ های سوریه و عراق عکاسی کردند. کتاب ها را که ورق می زنم می بینم تا چه اندازه کپی برداری شده است و خدا روشکر در عکس های من و سعیدصادقی اصلا کپی برداری نبوده است. اوایل جنگ که خرمشهر سقوط کرده بود، دو الی سه ساعت قبل با آقای یزدی پور دو الی سه عکس انتخاب کردیم. 6 الی 7 عکاس بودند؛ اوایل جنگ دوستان با لباس شخصی بودند؛ سال 59 ما هنوز شکل نگرفته بودیم؛ بچه ها را در آنجا هنرپیشه کرده بودند، یک نفر را وسط انداخته بودند و با سیم بسته بودند و 5 عکاس آن را سوژه قرار داده بودند و هر یک با نگاه خود عکاسی می کرد. خود آلفرد یعقوب زاده بعد از گذشت 20 سال اعتراف می کنند که این عکس ها ساختگی است؛ امروز که با سعید (صادقی) بحث می کردیم گفت این کار ها لطمه زیادی به ما زده است؛ عکسی از آلفرد هست که در رودخانه سوسنگرد بچه های چمران اسلحه به دست تا زانو در آب هستند و بک گراند آن دو تی ان تی منفجر کردند. من به آقای نصیری گفتم این عکس آلفرد ساختگی است؛ بعد از چندین سال اعتراف کردند که این عکس ها ساختکی است؛ یا عکسی که کاوه (گلستان) انداخته است این است که بدون اطلاع یک بچه بسیجی را به پایین تپه پرت می کنند و گوشه کادر کسی که وی را پرت کرده است در حال خندیدن است. تسنیم: همکاری شما با آقای صمدیان چگونه بود؟ فریدونی : آقای صمدیان که دبیر عکس ما بود فرد خلاق و باسوادی بود. برای یکی از فریم های من مطلبی نوشته بود و با همان مطلب در یونسکو چاپ شده بود؛ این عکس بین 12 هزار فریم انتخاب شد. در صلیب سرخ جهانی آقای صمدیان موضوعی نوشت، هر چه می نوشت انگار از نگاه داوران آن سو بود. نگاه خوبی داشت. ولیکن هیچگاه اجازه نمی داد ما پررو شویم. همواره می گفت با چاپ شدن تکس هایت در یونسکو و جاهای دیگر فکر نکن کاره ای هستی؛ این ها به ما خیلی کمک کرد تا الان هم کمک کرده است و خیلی مهم است که بچه ها این ها را ببیند و بدانند. تا اندازه ای در جامعه ما جای کار وجود دارد؛ بسیاری از عکاسان بلندپروازی می کنند با وجود اینکه نگاه خوبی دارند؛ اما باید بدانند که در آنسوی آب چیزی برای این عکاسان نیست. تسنیم: اغلب عکسهای دوران دفاع مقدس که توسط عکاسان مختلف ثبت شده اند؛ هر کدام ویژگی های خاص عکاسان را همراه خود دارند و با نگاه خاص عکاس گرفته شده اند. گویی که پشت عکس نام عکاس هم ثبت شده است و نمی توان عکاس این عکس ها را اشتباه گرفت. فریدونی : می خواهم این مسئله را با این چند عکس توضیح دهم. جایی که به جز من عکاسان دیگری هم حضور داشتند. در منطقه عملیاتی عاشورا، در این عملیات من و سعید صادقی در یک جا بودیم. سعید یکی از سردارهای عکاس ایران است. او خیلی در جنگ زحمت کشید. اگر من در 20 عملیات شرکت کردم سعید بیش از 30 عملیات را تجربه کرده است. در جایی نیروهای ما در حال غذا خوردن بودند و آماده وداع و خداحافظی می شدند. در این صحنه سه عکاس کار کردند و حتی یک فریم شبیه هم نیست؛ نگاه های ما متفاوت بود. اینکه نگاه، نگاه خودت باشد خیلی مهم است؛ همواره سعی کنید نگاه خودتان را داشته باشید. در این فریم پاییز بود و برگ ریزان درختان بود؛ در زمان غروب شام مرغ می دادند. شب هایی که مرغ می دادند می گفتیم عملیات است؛ در این عملیات چون منطقه کوهستانی بود از مرغ هم خبری نبود؛ در این فریم کار شده که هر یک از رزمنده ها در صف هستند و یک نان تافتون در دست دارند و با سیب زمینی بدون کوچک ترین اعتراضی می خوردند و همانند شیر کوه ها را بالا می رفتند، کوه هایی که بسیار صعب العبور بود. در زمانی که بچه ها سلاح های خود را تمیز می کنند و فرمانده صحبت می کند و بچه ها توجیه می شوند، تا حدودی از مسیر را با کمپرسی ها می روند و باقی مسیر را پیاده طی می کنند؛ در مسیر با این ها حرکت می کنیم؛ اگر همانند آن ها و از جنس چیزی شوید که می خواهید از آن عکاسی کنید، یعنی به آن نزدیک شوید وبا آن ارتباط برقرار کنید، عکس ها تأثیرگذار و دیدنی خواهد شد. ارتباط ما با بچه ها بسیار نزدیک بود، فکر و حرکت ما همانند آن ها بود. باهم غذا می خوردیم، شوخی می کردیم، زندگی می کردیم. پس با چنین شرایطی وقتی من از فاصله یک متری عکاسی می کنم دوربین یک غریبه نیست، احساس می کند این یک فرد است و قطعا حرکتی غیر متعارف یا دور از عادت نشان نمی دادند. تسنیم: پس می توان یکی از رموز موفقیت شما را ارتباط برقرار کردن با رزمنده ها و یکی شدن با آن ها پنداشت. فریدونی : این مورد هم یکی از موفقیت های عکاسان جنگ ما بود؛ کسانی که با رزمند گان ارتباط برقرار کردند، مثل آن ها زندگی می کردند و حرکت می کردند کار تأثرگذار ایجاد می شد؛ یکی از فریم های من این بود که بچه 15 ساله ای اسرای عراقی را به پشت جبهه می آورد که یک فریم در این بین اسطوره شد یعنی صمدیان این فرم را از بین عکس ها خارج کرد. این عکس، عکسی یادگاری است؛ این ها لشگر 27 تهران هستند. هرجا که گیر می کردیم و نمی توانستیم خط را بشکنیم لشگر 27 می آمد و دیالوگ این بچه ها به عکاس این است که عکاس عکس من را بگیر، پشیمان می شوی چون ما فردا نیستیم. این ارتباط نزدیک عکاس با سوژه عکس برداری را نشان می دهد و این عکسی ماندگار از جنگ می شود. یک نفر در پشت ویزور من شکلکی در می آورد یا خنده و حرکات غیرمتعارف دیده نمی شد؛ این عکس یک الی دو ساعت قبل از این است که به خط بزنند؛ این بچه شهید شد و یکی از شکارچی های آن عملیات بود. ببینید چقدر این بچه ها کم سن و سال هستند؛ چنین افرادی را تاریخ دوباره به خود خواهد دید؟ امیدوارم که ببیند. (به عکس دیگری اشاره می کند) این غذایی است که از آن صحبت می کردم، در صف ایستادند و بدون کوچک ترین اعتراضی غذای خود را می خورند و آن عملیات غرورآفرین را انجام می دهند؛ حتی عکس های یادگاری هم با عکس های سادگاری بقیه فرق دارد؛ اینجا ما سه عکاس عکس برداری کردیم. تسنیم: چه عکاسان دیگری در آن روز با شما بودند؟ فریدونی: من، سعید (صادقی) و گودری بودیم. اینجا در لحظه وداع است و دیالوگشان این است که هر کسی زود تر شهید شد شفاعت کند. دیالوگ بچه های ما این بود. به خاطر همین جسارت و شجاعت بود که تیربارچی عراقی وقتی بچه های ما حرکت می کردند تیربار را رها می کرد و فرار می کرد یا نهایتا یک الی دو نفر را شهید می کرد و نفر سوم نارنجک می انداخت و عراقی را از بین می بردن چون با تمام وجود می جنگیدند و برای دفاع از آب وخاک خود اعتقاد راسخ داشتند. بچه های ما تا جایی که امکانش بود با ماشین می رفتند و باقی را پیاده طی می کردند؛ این برای زمانی است که هر لحظه بمباران می شویم و گلوله باران می شویم و یکی شهید می شود؛ عکاسان کارشان سخت تر از کار رزمندگان بود؛ چراکه رزمنده اسلحه دارد و دفاع می کند و با لباس خاصی دفاع می کند؛ اما عکاسان با همان لباس ها کار خود را انجام می دادند و شاید یک لباس نظامی هم می پوشیدند که وقتی خاکی می شود مشکلی نداشته باشد. عکاس باید در صحنه هایی که بمباران می شود، بایستد و عکاسی کند؛ من مجموعه ای از عکس ها را انتخاب کردم که نشان می داد عکاس در چه شرایط سختی قرار دارد و مجبور بود آن صحنه ها را ثبت کند.
یکشنبه ، ۵مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مرآت]
[مشاهده در: www.meraatnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]
-
گوناگون
پربازدیدترینها