واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: سوالی که برای هر شهروند جامعه ایرانی و در مقیاسی کوچکتر برای شهروند ساکن استان اردبیل پیش می آید این است که با وجود نعمت های خدادادی بی شمار، طبیعت مناسب، خاک حاصلخیز، نیروی کار مطلوب و سایر سرمایه های مادی و غیرمادی، چرا جامعه ما وضعیت مناسبی از لحاظ توسعه نداشته و همچنان فقر، بیکاری و بسیاری از بزهکاری ها و انحرافات اجتماعی که از این دو منشعب می شوند گریبان گیر جامعه ماست. ریشه عدم توسعه یافتگی ما چیست؟ پاسخ به این سوال، ما را ملزم به نگاهی عمیق و ریشه ای به مفهوم توسعه می کند. توسعه معمولا به مفهوم تغییر و دگرگونی مطلوب اطلاق می شود ولی عدم ارائة تعاریف دقیق و عملیاتی سبب بروز نارسایی هایی می گردد. در بحث پیرامون توسعه، معمولا تاکید ما روی جنبه های اقتصادی توسعه بوده است نه خود توسعه، که این یک مشکل در راه شناخت خود توسعه است. پس در اصل، ما در تعریف توسعه هنوز مشکل داریم و اغلب آن را با رشد اقتصادی که به نوعی زیرمجموعه توسعه است، اشتباه می گیریم و در نتیجه برنامه ریزی های خود را بر پایه سرمایه گذاری های اقتصادی بنا می نهیم. بایستی در نظر داشته باشیم که توسعه دارای دو وجه است: وجه اول، صورت توسعه می باشد که همان وجه فناوری و مادی توسعه است و با ساختار جامعه در ارتباط است. این وجه از توسعه برای جامعه رفاه می آورد. وجه دوم، هویت توسعه است که وجه انسانی و ذهنی توسعه را دربرمی گیرد و با ساخت ذهنی جامعه مرتبط می باشد. آرامش و امنیت، ارمغان این وجه از توسعه است. به نظر می رسد یکی از مهمترین دلایل توسعه نیافتگی در جامعه ما، عدم توجه به تمامی وجوه و جنبه های توسعه است. پس باید توسعه و موانع آن را در تمام سطوح از جمله سطوح فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و... جستجو کرد. از سوی دیگر، همه به روشنی می دانیم که جامعه ما دوران گذار خود از سنت به مدرنیته را می پیماید. جامعه سنتی تعادل مخصوص به خود را دارد و حیات جامعه مدرن نیز متعادل و متوازن است. اما دوران گذار از سنت به مدرنیته در همه نقاط دنیا جوامع را با سردرگمی ها و نا هنجاری هایی مواجه می سازد. همانند بسیاری از حوزه های دیگر، این دوران گذار تاثیر سوء خود را بر روی توسعه نیز گذاشته است. یکی از اساسی ترین ویژگی های جوامع سنتی مقاومت در برابر تغییر است. این ویژگی، علی الخصوص در منطقه ما، اردبیل، مانعی در برابر توسعه است. چرا که قشرهای مختلف مردم دید مثبتی به بسیاری از تغییرات و برنامه های دولتی و غیردولتی که در راستای توسعه منطقه اتفاق می افتد ندارند و این امر به عنوان یک مشکل فرهنگی-اجتماعی مهم بایستی مورد بررسی قرار گرفته و راه کارهای عملی و کاربردی ارائه گردد. در کنار این مسائل، کارشناسان، مشکلات مدیریتی را سرچشمه موانع توسعه در جامعه ما می دانند. ما در تشخیص مسائل جامعه و یافتن راه حل مناسب نقص داریم. یعنی یک سیستم تفکر سازمان یافته، در بالاترین حد توانائی تفکر و آزاد از قید و بندهای «کاستی» و ارزش ها و هنجارهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی غیرمستدل نداریم که بتواند مسائل را با عمق تفکر کافی، به طور واقع بینانه و به دور از تعصبات و جناح بندی های سیاسی بررسی کند. گر چه مقام معظم رهبری و رئیس جمهور محترم برای این مسئله اهمیت زیادی قائلند، اما با وصف این، به نظر می رسد هنوز این نیاز در مسئولین و جامعه به اندازه ی کافی ادراک نشده است. با توجه به آنچه که گفته شد می توان موارد زیر را به عنوان راه کارهایی جهت رفع موانع توسعه یافتگی در نظر گرفت: 1- توجه به عوامل فرهنگی در بحث توسعه اقتصادی و اجتماعی لازم و ضروری است. 2- برای رشد و گسترش فرهنگ تفکر، نقد و خردورزی بایستی به مطبوعات، کتاب و کتاب خوانی، پژوهش های دانشگاهی علی الخصوص در مقاطع ارشد و دکترا و موارد مشابه عنایت ویژه ای داشت. 3- تضادهای ارزشی را از بین برده و یا حتی الامکان کم کنیم. 4- برای رسیدن به توسعه و از بین بردن توسعه نیافتگی همه مسئولین ارشد و نمایندگان استان باید یک برنامه متفکرانه جامع داشته باشند که در آن همه ابعاد مسائل استان مورد توجه قرار گرفته شده باشد. 5- برای رسیدن به توسعه پایدار باید منابع متناسب با نسل های آینده به کار گرفته شوند. 6- راه های پیموده شده قبلی را آنالیز کرده و نقاط مثبت و منفی ارزیابی شود. سیدمصطفی جمشیدی کارشناس ارشد برنامه ریزی و رفاه اجتماعی
شنبه ، ۴مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]