واضح آرشیو وب فارسی:سوره سینما: سوره سینما- حسین ساعی منش: بازهم زمان اعلام نماینده ایران به اسکار رسیده است و امسال هم مانند هرسال، انتخاب نماینده ایران در اسکار حواشی خاص خودش را داشته است. در این میان هم می شود به موضوع از زوایای مختلف نگاه کرد و به تحلیل و تفسیر اصل ماجرا و حواشی اطرافش پرداخت. می شود به بررسی گزینه ها پرداخت؛ به اینکه چقدر از نظر کیفی قابل قبول هستند. یا می شود روی اعضای هیات انتخاب متمرکز شد؛ روی این که چه سابقه ای دارند و آشنایی شان با این موضوع تا چه حد است و نظراتشان در اینباره چیست. حتی می شود به سراغ مقرراتی رفت که شرایط فیلم های انتخاب شده را معین می کند؛ مثلا این که فیلم ها باید از تبلیغات و پخش کننده ای جهانی، بر مبنای عرف پذیرفته شده در صنعت سینما برخوردار باشند و بعد بررسی کرد که فیلم های حاضر چقدر در این مقررات می گنجند. از این قبیل حواشی در مورد این موضوع خاص، کم نیست. اما به نظر می رسد همه این ها زیر سایه یک مساله جدی تر، اهمیت چندانی نخواهند داشت: این که سینمای ایران، هم چنان و پس از گذشت این همه سال، هنوز تکلیفش را با اسکار مشخص نکرده است. آن چه واضح است این است که بخش خارجی زبان اسکار، یک سری معیارهای مشخص برای انتخاب فیلم برگزیده دارد که طبعا با نگاه به برندگان و نامزدهای سال های گذشته، می شود تا حدودی آن ها را مورد بررسی قرار داد و احصاء نمود. اما حتی امسال هم که ظاهرا به دلیل حضور «محمد رسول الله (ص) » با سوال همیشگی «اسکار می خواهیم یا نمی خواهیم؟» روبرو نیستیم، انگار تنها چیزی که مورد توجهمان نیست، همین معیارها و نسبت ما و فیلم هایمان با این معیارهاست. هنوز معلوم نیست از اسکار و معرفی فیلم به آن چه انتظاری داریم. این مساله را هم بیش از هر چیز لیست نامزدهای اعلام شده نشان می دهد- هم لیست ده تایی ابتدایی و هم لیست شش تایی نهایی- در این لیست، همه جور فیلمی دیده می شود: از «قصه ها» و «ملبورن» گرفته تا «خداحافظی طولانی» و «رخ دیوانه» تا «محمد رسول الله (ص) » و «شیار ۱۴۳» تا «سیزده» و «ماهی و گربه» و «در دنیای تو ساعت چند است؟» و حتی «من دیه گو مارادونا هستم». هم فیلم ارزشی هست، هم فیلم روشنفکرانه، هم فیلم شخصی، هم فیلم حاشیه دار، هم فیلم مستقل، هم فیلم سینمای بدنه و هم فیلم سینمای تجربی! در بین این فیلم ها، بعضی هایشان ویژگی های منحصر به فردی دارند، اما سوال این است که با چه معیاری این ویژگی ها کنار هم و در یک لیست قرار گرفته اند؟ فرم روایی «ماهی و گربه» و پروداکشن چشمگیر «محمد رسول الله(ص)» و طنز متفاوت «من دیه گو مارادونا هستم» چه وجه مشترکی دارند که تحت یک عنوان مشترک باشند؟ نگاه همدلی برانگیز «شیار ۱۴۳» مثلا چه سنخیتی با نگاه «ملبورن» به شخصیت هایش دارد؟ یا موضوع و فضای تقریبا حساسیت برانگیز «سیزده» و قصه گویی سرگرم کننده «رخ دیوانه» چه نسبتی با هم دارند؟ با دیدن این اثار در کنار هم، اولین نکته ای که به ذهن می رسد این است که انگار مهم تر از هر چیز برایمان، این است که ویترین یک ساله سینمایمان را نشان دهیم (به خودمان؟) و اصلا به این فکر نمی کنیم که این ویترین متنوع چه ربطی به اسکار دارد. با این اوصاف به نظر می رسد شاید لازم باشد که بالاخره این وضعیت بلاتکلیف از بین برود. اگر می خواهیم واقعا در اسکار جایزه ببریم و جزو نامزدهای نهایی باشیم، پس باید به دقت ویژگی های بخش خارجی زبان اسکار را مورد مطالعه قرار بدهیم و بر همان اساس دست به انتخاب اثر بزنیم و به قواعد اسکار تن بدهیم. اگر می خواهیم فارغ از بردن جایزه، به بهانه و با استفاده از فرصت اسکار، فیلم های مطلوب و اندیشه هایمان را در آن سوی مرزها نمایش دهیم، حتما باید بررسی کنیم که یک فیلم پس از انتخاب، چقدر امکان «دیده شدن» دارد و اصلا شرایط این «دیده شدن» در این فضا چیست و با این پیش فرض مثلا چرا «در دنیای تو ساعت چند است؟» را که در تبلیغات و دیده شدن در ایران هم با مشکلات متعددی روبرو بوده، در میان نامزدها قرار داده ایم؟ البته بدیهی است که در این جا قصد نداریم درباره فیلم و تایید یا رد رفتاری که با آن شده صحبت کنیم. مساله تناقضی است که در رفتار و انتخاب ها وجود دارد: اگر فیلمی مناسب دیده شدن است چرا در این جا به آن کمک نشده؛ اگر مناسب نیست چرا باید در آن جا دیده شود؟ اگر هم قرار نیست اهمیتی به دیده شدن یا جایزه بردن بدهیم، یک بار برای همیشه قید این ماجرا را بزنیم و این همه وقت و انرژی را صرف این کار نکنیم. به نظر می رسد که این یک روال معمول و منطقی باشد که نسبت به یک موضوع با ابعاد و جوانب آن موضوع مورد بحث- در اینجا معرفی فیلم به اسکار- سیاست خاصی پیش گرفته شود و بنابرآن، تعدادی فیلم با ویژگی های مشخص، در دایره انتخاب و معرفی قرار بگیرند و تعدادی دیگر از این دایره بیرون بمانند. سینماگران ما هم، با هر موضع و اعتقادی، بعید است در لزوم وجود یک سیاست خاص تردیدی داشته باشند و در صورت وجود آن، به انتخاب نشدن فیلمشان بر اساس آن سیاست، اعتراضی داشته باشند (البته ممکن است که به اتخاذ آن سیاست خاص معترض باشند که این بحث دیگری است). اما این که هیچ نگاه خاصی به این وضعیت نداشته باشیم و برای به دست آوردن دل اهالی سینما یا نمایش چکیده اکران یک ساله یا اثبات وجود تنوع و پویایی در سینما در جواب منتقدان یا به هر دلیل دیگری، چنین فهرستی انتخاب کنیم، نتیجه عکس خواهد داشت و جز نمایش بلاتکلیفی مان در قبال این موضوع تاثیری نخواهد داشت. و البته چون در نهایت یک فیلم انتخاب خواهد شد و هیچ معیار ثابت و واضحی هم در این باره موجود نیست، اعتراضات و انتقادات به پایان نخواهد رسید.
جمعه ، ۳مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سوره سینما]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]