واضح آرشیو وب فارسی:فارس: راز سر به مهر مسکوت ماندن 10 ساله کاوشها در نیایشگاه آناهیتا
فریاد بیصدای «الهه آبها» از بیتوجهیها / کلیددار قفل جهانیشدن «آناهیتا» کجاست؟
راز مسکوت ماندن کاوشها در نیایشگاه آناهیتا که سر به مهر مانده است، اما این بار ترک خوردن ستونهای شگفتانگیز این معبد بهعنوان نشانی از بیتوجهی به آن و فریاد بی صدای معبد برای ساماندهی و همت کلیددار جهانیشدنش است.
به گزارش خبرگزاری فارس از کرمانشاه، دومین بنای سنگی ایران بعد از تخت جمشید است و نیایشگاه «الهه آبها»؛ «آناهیتا» یا همان فرشته نگهبان چشمهها و باران، قلب کنگاور است و عروس آثار میراث فرهنگی کرمانشاه. معبد شگفتانگیز و بینظیر آناهیتا، نیایشگاه ایرانیان باستان بود و نزد آنها قداست داشت؛ دهم آبان ماه جشن آبانگان یا آناهیتا را برپا و برایش پایکوبی میکردند. مظلومیت الهه آبها را در فراموششدنش میتوان حس کرد. زمانی آناهیتا نام دختران این دیار بود و در هر کوی و برزنی نام و نشانی از ایزبانوی آب بود، اما امروز ... انگار همه فراموشش کردهاند در میان روزمرگیها؛ از مردم عادی تا متولیان میراث فرهنگی که دیگر فریاد بیصدای معبد ناهید را نمیشنوند. در این میان گردشگرانی که برای نخستینبار شکوه و جذبهاش را درک میکنند، در برابر این همه عظمت به وجد میآیند و آنرا بینظیر میدانند. اما امان از خودیها ... معبد باشکوه باستانی کنگاور این سالها در ماراتن تخصیص و جذب بودجه از دیگر آثار باستانی جا مانده و کاوشهای آن متوقف شده است؛ معبدی که سالهاست در فهرست یونسکو برای ثبت جهانی قرار دارد و فقط قرار دارد و خاک میخورد! همتی شاید نیست برای ثبت جهانیاش یا شاید هم کارنابلدان عهدهدار شدهاند و باید کار را به کاردان سپرد. هر چه هست و بوده دست کوتاه آناهیتا قصه تلخ بیمهریهاست که یقه ایزدبانوی آب را محکم چسبیده است. سال گذشته که پیگیر ثبت جهانی آناهیتا شدیم، مسئولان خبر از اختصاص بودجه یک میلیارد تومانی برای ساماندهی این معبد دادند که آن اعتبار اندک هم به طرح ساماندهی طاقبستان اختصاص یافت تا برای تملک تعداد اندکی از دندهکبابیهای اطراف محوطه صرف شود! *طاقبستان برای ثبت جهانی در اولویت است /آناهیتا بعد از طاقبستان مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در گفتوگو با خبرنگار فارس در کرمانشاه اظهار کرد: چندین اثر از کرمانشاه از جمله طاقبستان، معبد آناهیتا، مجموعه گچ گنبد در قلعه یزدگرد در فهرست موقت ثبت یونسکو قرار دارند. علی فعلهگری با بیان اینکه در حال حاضر 40 تا 50 پرونده در فهرست ثبت موقت یونسکو قرار دارد، اضافه کرد: هر یک از این پروندهها زودتر آماده شود، برنامه ثبت جهانی آن کلید میخورد. وی خاطرنشان کرد: برای ثبت جهانی یک اثر یونسکو الزاماتی را از جمله آزادسازی، مرمت، ساماندهی و... در نظر میگیرد که باید این الزامات را برآورده کرد. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه مجموعه تاریخی طاقبستان را برای ثبت جهانی اولویت اصلی استان عنوان کرد و ادامه داد: تشکیل پرونده جهانی شدن طاقبستان چند سالی است که شروع شده و پیش رفته است. *اعتبار آناهیتا به طاقبستان اختصاص یافت فعلهگری بیان داشت: تا پایان سالجاری ساماندهی مجموعه تاریخی طاقبستان را پیگیری میکنیم و پس از آن از محل اعتبارات شهرستان کنگاور که یک میلیارد تومان برای ساماندهی معبد آناهیتا در نظر گرفتهاند موضوع ثبت جهانی این اثر را پیگیری خواهیم کرد. وی با بیان اینکه هرچند این اعتبارات کافی نیست، اضافه کرد: سال گذشته نیز اعتباری برای آن در نظر گرفته شد که در نهایت اعتبار آن به طاقبستان و ساماندهی آن تخصیص یافت. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در مورد بازسازی معبد و اینکه بازسازی در روند ثبت جهانی تأثیرگذار است یا نه نیز گفت: البته ساماندهی بنا موردنظر است که هر اثر تاریخی نیاز به کاوشهایی دارد که باید بهصورت تخصصی انجام شود. فعلهگری به بازسازی دیوار غربی معبد آناهیتا اشاره کرد و گفت: تکههایی از دیوار ضلع غربی معبد بهدلیل انجام بیش از 10 کاوش تخریب شده بود که با ساز و کار قانونی مرمت شد. وی با بیان اینکه برخی از ستونها چند تکه شدهاند، اضافه کرد: امیدواریم با اعتبارات به موقع و مناسب کار ساماندهی معبد را به پایان برسانیم، چراکه این معبد دارای محوطه ارزشمندی است که از اهل فن و اساتید برجسته برای ساماندهی آن کمک خواهیم گرفت. *طرح مرمت معبد آناهیتا تهیه نشده است مدیر سابق پایگاه معبد آناهیتا نیز به خبرنگار فارس گفت: برای مرمت هر بنای تاریخی ابتدا باید طرح مرمتی توسط کارشناسان تهیه شود و به تأیید سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری بهعنوان متولی این موضوع برسد و سپس کارهای اجرایی شروع شود. علیرضا برشاهی بیان داشت: این طرح برای معبد آناهیتا هنوز تهیه نشده چون مطالعات توسعه هنوز به اتمام نرسیده است. *اعتبار معبد صرف جاهای دیگری شد وی دلیل عدم جذب بودجه یک میلیارد تومانی سال گذشته برای معبد را جابهجایی اعتبار برای بخشهای دیگر عنوان کرد و افزود: بحثهای بین ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و استانداری در نهایت موجب شد که این اعتبار در جای دیگری خرج شود. مدیر سابق پایگاه معبد آناهیتا ادامه داد: این جابهجایی اعتبار در حالی بود که مقدمات کار شروع شده و با کارشناسان و باستانشناسان برای تهیه طرح مرمت صحبت کرده بودیم. *انتقاد از بیتوجهی و نگاههای غیرکارشناسانه به معبد یک فعال حوزه میراث فرهنگی در گفتوگو با خبرنگار فارس در کرمانشاه اظهار کرد: معبد آناهیتا در ورودی شرقی استان کرمانشاه قرار گرفته است و به نوعی میتوان گفت نمایانگر و چشم این استان قلمداد میشود. رها خزاعی به ثبت ملی معبد آناهیتا در سال 1310 اشاره کرد و قرار گرفتن معبد ناهید در مرکز شهرستان کنگاور را بستر مناسبی برای رفاه حال توریستها بهمنظور استفاده از امکانات رفاهی و تسهیل دسترسی آنان به آثار تاریخی طبیعی موجود در این شهر چون حمامهای سهگانه دوره قاجار همچون حمام توکل، حمام بزرگ، حمام افشار و سراب فش و دهلر عنوان کرد. وی بیان داشت: به جرأت میتوان گفت هر اثر تاریخی فرهنگی هر کدام به نوبه خود دارای جلوهای از ارزش هنری و منحصر به فرد است. این فعال حوزه میراث فرهنگی افزود: بیتوجهی و نگاههای غیر کارشناسانه نسبت به این بنا طی سالهای گذشته اتفاق نامبارکی است که در خصوص معبد آناهیتا رخ داده است. خزاعی یادآور شد: معبد ناهید از نظر تاریخی یک قطب ارزشمند ملی محسوب میشود که در پیرامون خود تمدنهای گودینتپه و سهکابیها با قدمت چندین هزار ساله را دارد. *عدم اجرای کاوشها تخریب معبد را در پی داشته است وی خاطرنشان کرد: این اثر که نخستین بار در سال 47 توسط سیفالله کامبخشفرد و در سال 54 توسط مسعود آذرنوش مورد کاوش قرار گرفته تا پرده از این راز بگشایند، باید دید چرا به یکباره طی سالیان گذشته به خصوص طی یک دهه اخیر هیچگونه طرح حفاری تخصصی در این معبد صورت نگرفته است. این فعال حوزه میراث فرهنگی این عامل را به نوعی منجر به تخریب و فرسایش معبد دانست و گفت: با شرایط موجود فرسایش طبیعی و ناهنجاری فرهنگی همانند دیوارنویسیها بر روی سنگهای معبد، رشد درختچهها در دل سنگها و عدم بهسازی نقاط در معرض ریزش همگی نشان از ضعف مدیریت را بازگو میکند. وی ادامه داد: چگونه با وجود گذشت 27 سال از ثبت معبد آناهیتا در فهرست میراث موقت یونسکو توسط انده گدار باستانشناس فرانسوی و برای ثبت جهانی این اثر، تنها تداوم این سوکت بیمعنای مسئولان بر جای مانده است. *آناهیتا دستمایه وعدههای انتخاباتی است این فعال حوزه میراث فرهنگی با انتقاد از دستآویز شدن ثبت جهانی آناهیتا توسط افراد مختلف برای جذب آرا در دورههای مختلف انتخاباتی، اظهار کرد: کاندیداها همواره در انتخابات مجلس شورای اسلامی، معبد آناهیتا را بر سر زبانها میاندازند. خزاعی ضعف مسئولان شهرستانی را یکی از دلایل اصلی عدم پیگیری ثبت جهانی معبد آناهیتا عنوان کرد و بیان داشت: نادیده گرفتن حق معبد آناهیتا در تخصیص بودجه و واگذاری بودجه آن به سایر بخشها اجحاف در حق مردم کنگاور و این معبد است. وی عدم وجود دیدگاه عملگرا در مسئولان و متولیان میراث فرهنگی را مورد انتقاد قرار داد و گفت: در سال 76 آخرین همایش تخصصی در خصوص معبد شکل گرفت. این فعال حوزه میراث فرهنگی بیان داشت: در سال 93 موزه شهرستان کنگاور مورد سرقت قرار گرفت که نه تنها مسئولان ذیربط به شفافسازی موضوع نپرداختند، بلکه این سوال از مسئولان استان مطرح است چرا موزه شهرستان فاقد تجهیزات امنیتی بوده است. خزاعی با اشاره به ضعف مدیریت در زمینه حفاظت از معبد، متذکر شد: معبد آناهیتا کنگاور به علت قرار گرفتن در مساحت وسیع حدود 4.5 هکتاری که مسئله حفاظت و امنیت ویژه را میطلبد. وی تصریح کرد: باید اذعان داشت که ثبت جهانی هر اثر تاریخی، آثار مثبت فرهنگی اقتصادی در صنعت توریسم، جذب سرمایهگذار، کار آفرینی بومی و... دارد. این فعال حوزه میراث فرهنگی یادآور شد: امری که در این سالها افکار مردم شهرستان کنگاور و دوستداران میراث فرهنگی را مکدر ساخته بیتوجهی و تبلیغاتی بودن شعارهای مسئولان نسبت به معبد ناهید است که در به سرانجام نرسیدن آن تأثیر بسزایی داشته و معبد آناهیتا را از حضور در کنار دیگر آثار جهانی محروم کرده است. بر اساس گزارش فارس، معبد آناهیتا یکی از برجستهترین آثار تاریخی فرهنگی کشور است که قفل جهانیشدنش با کلید انجام کاوشهای باستانشناسی برای پردهگشایی از راز پیشینه و قدمت آن باز میشود و کلیددار این موضوع باید دستهای همت را بالا بزند و چراغ خاموش فعالیتهای پژوهشی را روشن کند. ------------------------ گزارش از: زهرا آقایی ------------------------ انتهای پیام/2700/ب40
94/06/29 - 09:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23]