واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارش مهر؛
طغیان شن های روان در شرق کرمان/ اینجا کویر نخل ها را می بلعد
شناسهٔ خبر: 2906563 - دوشنبه ۱۶ شهریور ۱۳۹۴ - ۱۱:۰۳
استانها > کرمان
کرمان - این روزها پدیده ریزگردهای شرقی به مهمترین مشکل روستاییان شرق کشور تبدیل شده مردمان محرومی که شن های روان به پشت در خانه هایشان آمده اما کسی سراغی از آنها نمی گیرد. به گزارش خبرنگار مهر، شرق استان کرمان یکی از بیابانی و خشن ترین مناطق مسکونی کشور محسوب می شود که مردمانش به رغم خباثت طبیعت اما با تمام توان در طول تاریخ در راستای رونق مناطق مسکونی کویر کوشیده اند و وجود هزاران روستا در شرق استان کرمان بیانگر همین تلاش شبانه روزی کویر نشینان است.ریگان و فهرج آخرین مرز بین استان بزرگ کرمان با دشت های سیستان و بلوچستان است مردمانی محروم و کم برخوردار که طی سالهای اخیر کمی طعم توسعه را چشیده اند و حالا پس از مدتها از داشته هایی مانند آب آشامیدنی سالم و برق و تلفن و جاده دسترسی به شهرهای دیگر برخوردار شده اند و هنوز هم بسیاری مشکلاتشان برجا مانده است.در کنار مشکلات ساختاری این مردمان، که ریشه ای تاریخی در منطقه شرق کرمان دارد و به نوع نگاه توسعه ای به کرمان باز می گردد مردمان محروم ریگان و فهرج با مشکلی بزرگ مواجه هستند و آن بیابان های گسترده لوت در شرق استان کرمان است.روستاهایی که در عمق کویر دیده نمی شوندنمی توان به شرق استان کرمان نگاه کرد و اهمیت وجود هزاران روستای کوچک و بزرگ را در اعماق کویر نادیده گرفت روستاهایی که از ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی و امنیتی اهمیتی راهبردی دارند و وجود آنها و استمرار حضور مردم در آنها یکی از محورهای مهم توسعه و امنیت در شرق کشور محسوب می شود.اما شهرستان ریگان و فهرج حجم قابل توجهی از عرصه های بیابانی و کویری استان را نیز به خود اختصاص داده اند تنها در ریگان ۴۷۳ هزار و ۲۸۴ هکتار بیابان وجود دارد که از این میزان ۱۰۹ هزار و ۸۹۵ هکتار جزو کانون های بحرانی بیابانی در کشور محسوب می شوند.این در حالی است که دهها روستای ریگان دقیقا در همین کانون های بیابانی قرار گرفته اند و با پدیده بیابانزایی دست به گریبان هستند.شنهای کویر حتی معابر و کوچه های روستاها را نیز مسدود می کنند و موجب بسته شدن دربهای خانه های روستاییان می شودشدت درگیری مردم با شنهای روان به حدی است که ۸۰ روستای ریگان در محاصره شنهای روان قرار دارند و شنهای کویر حتی معابر و کوچه های روستاها را نیز مسدود می کنند و موجب بسته شدن دربهای خانه های روستاییان می شود همچنین نخلستان های و کانال های آب کشاورزی و قنات ها را مسدود می کند و هر روز بیشتر بر معیشت و زندگی مردم فشار می آورد.اما آنچه که بیش از گذشته نگران کننده شده است وجود پدیده بادهای ۱۲۰ روزه سیستان و بلوچستان در استان کرمان است.روزگاری مردم کرمان هر آنچه که از این بادها می دانستند در کتابهای درس جغرافی مدارس بود اما حالا حتی مردم شهر کرمان نیز تحت تاثیر این بادهای ریزگردهای شرقی را در آسمان شهر کرمان می بینند و در این میان بدترین وضعیت نصیب مردم ریگان و فهرج و به خصوص روستاییان می شود.در حالیکه در اکثر رسانه های کشور به حال مردم غرب کشور مرثیه سرایی می شود و از وجود ریزگردهای در مسابقات لیگ برتر در استانهای جنوبی ابراز نگرانی می کنند و دل پریشان افت کیفیت زندگی شهرنشینان این مناطق هستند اما در شرق کشور مردمانی محروم و کویر نشین با پدیده ریزگردهای شرقی دست به گریبان هستند و جالب اینجاست که کمتر کاری نیز برای رفع این مشکل صورت نمی گیرد.پشت دربهای ما تا دو متر شن جمع می شود و حتی نمی توانیم از خانه ها بیرون برویم و به همین دلیل راههای عبوری بالاتر از این سطح دیوار برای عبور و مرور در زمانهای اضطراری ایجاد کرده ایم«زندگی در روستاهای ریگان هر سال سخت تر می شود شنهای روان به پشت در خانه های ما رسیده است و در برخی موارد پس از طوفانهای شن مکرری که در منطقه روی می دهد پشت دربهای ما تا دو متر شن جمع می شود و حتی نمی توانیم از خانه ها بیرون برویم و به همین دلیل راههای عبوری بالاتر از این سطح دیوار برای عبور و مرور در زمانهای اضطراری ایجاد کرده ایم.» اینها را محمد برازنده یکی از روستاییان ریگان می گوید که در روستای رستم آباد زندگی می کند.وی روزهایی را به یاد می آورد که روستاهایی مانند رستم آباد خود منبع اصلی تولید خرما و حتی محصولاتی مانند انار بودند و دامداری در این مناطق رونق داشت اما آنچه که امروز این روستا نشین می گوید حکایت از مهاجرت گسترده جوانان به شهرها دارد و اینکه بسیاری از نخلستانهایشان نیز خشک شده اند.این حکایت حال بسیاری از روستاییان شرق استان کرمان به خصوص در ریگان است علی روان یکی دیگر از همین روستانشینان است که داستانش تلخ اما واقعی است وی که درختان باغش را خود در زمانی بیش از ۲۰ سال قبل کاشته و پرورش داده است حالا شاهد پدیده ای است که هر چند نادر اما واقعی است و باغش را خشک کرده است.شنهای روان درختان نخلش را بلیده اند و باغ در شنهای روان فرو رفته است آبی برای دامداری ندارد و سرانجامش نا مشخص است.شنهای روان درختان نخلش را بلیده اند و باغ در شنهای روان فرو رفته است آبی برای دامداری ندارد و سرانجامش نا مشخص است.خشکسالی امان مردمان شرق کرمان را بریده است و در کنار هجوم شنهای روان حالا ریزگردها هم از راه رسیده اند و بر این مشکلات افزوده اند.این فرد روستایی وجود ریزگردها را مشکل جدی روستاییان می داند و می گوید که درختانی که از هجوم شنهای روان در امان بودند حالا بر اثر ریزگردها خشک می شوند و دیگر نمی دانیم باید چه کنیم یا باید روستاهایی که اجدادمان در آنها زندگی می کردند را خالی کنیم و برویم و یا با سرنوشتی نامعلوم روبرو باشیم.اما در میان تمام این مشکلات برخی از طرحها مانند طرح «جف» نیز در ریگان در حال انجام است واقعیت این است که خشکسالی بسیاری از درختان گز که مهمترین عامل در راستای تثبیت بیابان بوده اند را از بین برده است و همین مسئله دلیل اصلی هجوم شنهای روان به روستاها شده است در طرح جف سعی شده است که با احیای جنگلهای کویر و کشت درختان و استفاده از توان جوامع محلی تا حدی جلوی مشکلات گرفته شود.گفته می شود اجرای این طرح برای نجات جوامع محلی و روستاها از هجوم شنهای روان بوده است و گفته می شود تا کنون ۳۰ روستا با اجرای این طرح نجات یافته اند اما سوال اینجاست که اجرای طرح جف که اصولا برای جلوگیری از هجوم شنهای روان است چه تاثیری می تواند در راستای جلوگیری از ریزگردها داشته باشد.رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان ریگان در گفتگویی با خبرنگار مهر از تاثیر مثبت اجرای این طرح در شرق استان کرمان و به خصوص در ریگان خبر می دهد و اعتقاد دارد که اجرای طرح جف توانسته است موجب کاهش ۳۰ درصدی فرسایش بادی در منطقه شود.جنگلهای تخریب شده کویر باید احیا شوندمحمد بارانی احیای اراضی جنگلی تخریب شده را در این زمینه بسیار مهم ارزیابی می کند و اعتقاد دارد باید سطح این جنگلها را توسعه دارد و از ایجاد دو ایستگاه مقابله با فرسایش بادی در ریگان خبر می دهد.فرماندار ریگان نیز اما از جمله افرادی است که از اجرای طرح های مقابله با هجوم شنهای روان حمایت ویژه می کند. امین باقری به خبرنگار مهر می گوید که باید فکری اساسی برای حل مشکل وجود ریزگردها و هجوم شنهای روان در منطقه انجام داد.وی معتقد است که زندگی روستایی باید در شهرستانهایی مانند ریگان جدی گرفته شود و جلوی تهدیدات زیست محیطی همچون شنهای روان باید گرفته شود و اعتبار مورد نیاز به آن اختصاص یابد.باقری اما در کنار شنهای روان که هم اکنون دیگر به شهر ریگان به عنوان مرکز شهرستان هم رسیده اند به پدیده ریزگردها نیز اشاره دارد و خواستار چاره اندیشی مسئولان برای این مشکل است.اینکه طی ماههای اخیر ریزگردها بارها میهمان مردم ریگان شده اند و دردسرهای زیادی را برای مردم ایجاد کرده اند فرماندار این شهرستان را نگران کرده است و وی را به تکاپو برای رایزنی برای حل این مشکلات واداشته است.اما اینکه چه زمانی شاهد رفع مشکلات روستاییان و کشاورزان ریگانی در عمق کویر لوت خواهیم بود به اعتباراتی بستگی دارد که به طرحهای مانند جف در شرق کرمان داده می شود اما کلید اصلی رفع مشکل ریزگردها در ریگان و شرق استان کرمان در دست کرمانی ها نیست بلکه کیلومتر ها آن سوتر قرار دارد. آنجا که دریاچه هامون به دلیل عدم اختصاص حق آبه خشک شده است و با وزش هر بادی مردمانش در هاله ای از گرد و غبار فرو می روند.خبرنگار: اسما محمودی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]