تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1848242435
کشور مکعب آسمانی: گزارش یک مسلمان چینی از مکه از سال 1432 / 835 - 836 ق
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:
کشور مکعب آسمانی: گزارش یک مسلمان چینی از مکه از سال 1432 / 835 - 836 ق وبلاگ > جعفریان، رسول - مسلمانی به نام ماهوان در سال 1432 - 1433 م همراه کشتی هایی که به فرماندهی چنگ هو و از طرف امپراطور چین در سفری دریایی به سمت ایران آمدند، موفق به گزاردن حج شده و سه ماه در مکه توقف و گزارش آن را نوشته است.
به تازگی سفرنامه ماهُوان که اثری بسیار غنی و ارزشمند در باره روابط چینی ها و ایران و مناطقی از آسیای میانه است، به فارسی ترجمه و منتشر شده است. این اثر اهمیت بسیار زیادی در باره مناسبات چین و آسیای میانه و از آنجا تا ایران و خلیج فارس دارد و ما را در جریان بسیاری از دیدگاه های طرفین، مناسبات تجاری، و مسائل فرهنگی و جغرافیایی ودریایی قرار می دهد.
سفرنامه ماهوان در قرن پانزدهم میلادی نوشته شده، حاوی اطلاعات بسیار با ارزشی در باره مناسبات تاریخی چین و ایران، راه های موجود و بویژه راههای دریایی است که از طرف دولت چین حمایت می شده و اصرار بر ثبت داده های علمی و جغرافیایی آن بوده است. می دانیم که راه دریایی میان ایران و چین، از بندر سیراف آغاز و به بند کوانگ چو (کانتون) ختم می شده و البته در این مسافرت ها به مناطق و سواحل مختلف سر زده می شده است. این رفت و آمدها عمدتا برای اهداف تجاری بوده اما بعدها بستر مناسبی برای فعالیت های فرهنگی و دینی نیز شده است. در ضمن همین سفرهاست که اسناد بسیار با ارزشی، بویژه نقشه های جغرافیایی، از مسیرهای دریایی پدید آمده، و در آرشیوهای سلطنتی در چین نگهداری شده است. این اسناد حاوی آگاهی های فراوانی از وضعیت اقتصادی و تاریخی و تمدنی شهرهای طول این مسیر دریایی از چین تا ایران است.
یکی از مهم ترین سفرهای دریایی چینی ها که گزارش سفرهای آن برجای مانده، سفرهای چِنگ هو است که خواجه اعظم دربار دو امپراطور بزرگ چین «یونگ – لو» و «خُواندِه» بوده و بدستور این امپراطورها، هفت سفر دریایی مهم طی سالهای 1405 میلادی تا 1433 داشته است. چنگ هو شخصا مسلمان بوده اما در ظاهر بر وفق عقاید مرسوم چینی ها رفتار می کرده است. قبر وی تاکنون شناخته شده بوده و کلمه «الله اکبر» روی آن حک شده است. گزارش این سفرها توسط پروفسور میلز همراه با تعلیقات بسیار فراوان، به انگلیسی چاپ شده است. این گزارش ها را اکنون آقای سعید کریم پور به فارسی در آورده و در آغاز سفرنامه ماهوان ـ شخصی که در چند سفر همراه چنگ هو بوده ـ آورده است. (صص 45 به بعد). نخستین سفر چنگ هو در سال 1405 میلادی، پنجمین سفر در سال 1417 ـ 1419 میلادی و هفتمین آنها در سال 1431 ـ 1433 بوده است. چنان که اشاره شد، ماهوان یکی از همراه چِنگ هو است که در سال 1413 در حالی که 25 سال بیش نداشته به سفر رفته و گزارش خود را نوشته است. به نظر می رسد وی پیش از آن با زبان عربی یا فارسی آشنایی داشته و در این سفر به عنوان مترجم شرکت کرده است. وی دوستی هم به نام کوئو چیونگ – لی داشته که هر دو مشاهدات خود را در این سفرها یادداشت کرده اند.
ماهوان پس از بازگشت مجموعه این یادداشت ها را تنظیم کرده و آنها را در سال 1451 زمانی که بیش از هشتاد سال داشته منتشر کرده است. وی بعدها در سفر ششم چنگ هو در سال 1421 هم شرکت کرده داشته و تا هرمز و عدن و ظفار هم رفته است. ماهوان در شمار هفت چینی بود که به برای انجام فریضه حج به مکه رفت و موفق شد تا در گزارش خود از این شهر و مسجد الحرام و کعبه نیز بنویسد. سفر وی به مکه در سال 1432 م / 836 ق صورت گرفته و اکتبر آن سال به مکه رسیده است. توقف وی سه ماه و تا ژانویه سال 1433 در مکه بوده است. اکنون مجموعه این گزارش ها شامل گزارش سفرهای چنگ هو به علاوه گزارش سفر ماهوان که یک سفرنامه بسیار با ارزش و مستقل است در کتابی با نام «سفرنامه ماهوان: شگفتی های راه ابریشم از چین» تا ایران توسط آقای کریم پور ترجمه و در سال 1393 توسط ققنوس در 296 صفحه با تصاویر و نقاشی های رنگی منتشر شده است. آخرین بخش این سفرنامه در باره مکه تحت عنوان کشور مکعب آسمانی در صفحات 266 ـ272 درج شده که در اینجا ملاحظه خواهید کرد. در این سفرنامه اطلاعات جالبی از مسجد الحرام، کعبه، وضعیت مکه و مردمان آن و آگاهی های دیگر آمده است که بسیار عالی است. آشنایی با این متن را مدیون دوست و همکارم جناب آقای دکتر محمد وثوقی هستم که در سالهای اخیر بیش از همه روی سفرهای دریایی ایرانیان و چینیان، و نیز شهرهای بندی مسلمان نشین چین، نقشه هایی از مسیرهای دریایی کار می کند و بنده نیز در حاشیه از دانش ایشان استفاده می کنم. کشور مکعب آسمانی[1] (مکه) [ص69] این کشور همان کشور مو-چئیه[2] است. کشتی از کشور کوـ لی به سمت جنوب ـ غرب ـ نقطه شِن[3] در قطب نماـ پیش می رود و بعد از سه ماه،[4] به بارانداز این کشور می رسد. نام بومی این [بارانداز] چیه ـ تا[5] است ، [و] رئیس بزرگی آن جا را اداره می کند. با سفری یک روزه[6] از چیه ـ تا به سمت غرب[7] ، کشتی به شهری می رسد که پادشاه[8] در آن اقامت دارد، یعنی پایتخت مو ـ چئیه[9]. مردم این کشور همگی مسلمانند. نخستین بار مردی پرهیزکار[10] تعالیمش را در این کشور شرح و انتشار داد، و تا امروز مردم این کشور در همه کارهایشان پایبند مقررات این آیینند ، و جرئت کوچک ترین تخطی از آن را ندارند. مردم این کشور تنومند و خوش منظرند و اندام ها و چهره هایشان به رنگ ارغوانی بسیار تیره است.[11] مردان سرهای خود را می بندند؛ لباس های بلند می پوشند، [و] کفش های چرمی با پا می کنند .زنان همگی سرهایشان را می پوشانند، طوری که نمی توان چهره شان را دید. آن ها به زبان آ-لاـ پی [12]صحبت می کنند. قانون این کشور نوشیدن شراب را منع می کند. رسوم مردم صلح طلبانه و پسندیده است. خانواده فقیر در آنجا وجود ندارد. آن ها همگی فرایض دینی خود را ادا می کنند. قانون شکنان اندکند. این [کشور] در حقیقت کشوری شاد است. اما درباره آداب و رسوم ازدواج و کفن و دفن: آن ها همگی خودرا ملزم به عمل طبق مقررات دینشان می دانند. اگر از این جا بیش از نصف روز سفر کنید، به مسجد خانه آسمانی می رسید؛[13] نام بومی این خانه کثای ـ آ ـ پای[14] است. دور تا دور آن در بیرون، دیوار است. این دیوار466 باب دارد. در هر دو طرف باب ها، ستون هایی هست که همگی از سنگ یشم سفید ساخته شده اند؛ 99 ستون در جلو، 101 ستون در عقب ،132ستون در طرف چپ، [و] 135 ستون در طرف راست؛[15] جمعا 467 ستون. خانه با لایه هایی از سنگ های پنج رنگ ساخته شده است؛ شکل آن مکعب است و بالایش مسطح. درونش ستون هایی است که از پنج تیرک بزرگ از چوب کندر غوطه ور ساخت شده، و طاقچه ای[16] که از طلای زرد است. در داخل خانه، تمامی دیوارها از گل آمیخته با گلاب عنبر ساخته شده اند و همواره بوی خوش می دهند[17]. روی [خانه] پوششی از ابریشم کنفی[18] سیاه است. آنها دو شیر سیاه برای محافظت از در [خانه] نگه می دارند.[19] هرسالی در دهمین روز از ماه دوازدهم ، همه مسلمانان از جاهای دور با انجام سفری طولانی به مدت یک یا دو سال برای عبادت به این خانه می آیند.[20] هرکس، پیش از آن که برود، تکه ای از پوشش ابریشم کنفی را برای یادگاری می بُرَد و می بَرَد. وقتی این [پوشش] کاملاً پاره شد، پادشاه دوباره با پوشش دیگری که از قبل بافته شده [خانه را] می پوشاند. این [امر] دوباره و دوباره، سال به سال، بدون وقفه روی می دهد.[21] در سمت چپ خانه، محل دفن سّوـ ماـ ای[22] است،[که] مردی پارسا [بود]. قبر او تماماً با سنگ های گرانبهای ساـ پوـ نی[23] سبز ساخته شده است؛ طولش یک چانگ و دو چئیه، [24]ارتفاعش سه چئیه[25] و عرضش پنج چئیه[26] است. دیواری که قبر را در بر گرفته، با لایه های زبرجد ارغوانی[27] ساخته شده،[و] بیش از پنج جئیه ارتفاع دارد. در چهارگوشه دیوارِ [مسجد]، چهار مناره[28] ساخته شده است؛ در هر مراسم نیایش، آنها از این مناره ها بالا می روند، جمع را ندا می دهند و آن ها را برای مراسم فرا می خوانند. در هر دوطرف ،چپ و راست، تالارهایی هست که در آنها همه بزرگان، آیین [خداوند] را تبلیغ کرده اند.[29] این ها نیز با لایه های سنگ ساخته و با زیبایی بسیار تزیین شده اند. در [تمام ] چهار فصل سال، هوای این سرزمین همیشه گرم و تابستانی است، بدون هیچ باران، رعد و برق، سرما یا برفی. شب ها شبنم بسیار فراوان است. گیاهان و درختان همگی برای تغذیه به آب وابسته اند، [و] اگر شب ها کاسه ای خالی را تا موقع سپیده دم بیرون بگذارید،آب شبنم تا سه فِن [30]در کاسه جمع خواهد شد. اما در مورد محصولات این سرزمین : برنج و غله کمیاب است، [و] آن ها چیزهایی از قبیل برنج سبوس گیری نشده، گندم، آرد سیاه،[31] کدو، و سبزیجات می کارند.[32] هندوانه و میوه های شیرین مشابه آن[33] هم دارند. در مواردی وجود دو نفر برای حمل یک میوه لازم است. آن ها همچنین نوعی درخت ، به ارتفاع یک یا دو چانگ،[34] با گل های پیچ خورده شبیه درخت توت بزرگ کشوری مرکزی دارند. گل ها دوبار در سال شکوفه می دهند،[و] مدتی طولانی بدون پژمردگی عمر می کنند. میوه های[35] آن ها شامل شلغم، خرمای ایرانی،[36] انار، سیب،[37] گلابی بزرگ و هلوست که بعضی از آن ها چهار یا پنج چین[38] وزن دارند. آنان به تعداد زیاد شت، اسب، الاغ، قاطر، گاو، بز، گربه، سگ، مرغ، اردک و کبوتر دارند؛ بعضی از مرغ ها و اردک ها بیش از ده چین[39] وزن دارند. این سرزمین همچنین گلاب، بخور آن ـ پا ـ اره،[40] چئی ـ لین،[41] شیر، شترمرغ، بز کوهی، از این قبیل دارد. پادشاه از طلا برای ضرب سکه ای به نام تئانگ ـ چیا[42] استفاده می کند که پول رایج است؛ و هر کدام هفت فِن[43] قطر و یک چئینِ[44] طبق قپان رسمی ما وزن دارد. [این سکه] در مقایسه با طلای کشور مرکزی بیست درصد خالص تر است.[45] کشتی مجدداً بعد از سفری یک روزه به سمت غرب، به شهری به نام مو-تی-نا[46] می رسد. مقبره مرد مقدس آنان ما-حا-ما[47] دقیقا در این شهر قرار گرفته است؛ [و] درست تا همین امروز، یک نور روشن، در روز و در شب ، از بالای مقبره برمی خیزد و تا ابرهارا می شکافد. پشت مقبره چاهی هست، چشمه ای با آب زلال و شیرین به نام آ-پی-سَن-سَن.[48] مردانی که به خارج می روند این آب را با خود می برند و در کشتی هایشان ذخیره می کنند؛ اگر در دریا با طوفانی مواجه شوند مقداری از این آب را به دریا می پاشند،[و] باد و امواج فروکش می کند. در پنجمین سال از [دوره حکومت] هسوان-[ص72] ته،[49] دستوری محترمانه از دربار سلطنتی ما صادر شد مبنی بر این که ایلچی اصلی خواجه اعظم چنگ هو و دیگران باید به همه کشورهای خارجی بروند تا فرمان های سلطنتی را اعلام دارند و پاداش عطا کنند. وقتی یک دسته از ناوگان به کشور کو- لی[50] رسید، خواجه اعظم هونگ[51] متوجه شد که این کشور در حال اعزام افرادی برای سفر به آنجاست. در این وقت او یک مترجم و افرادی دیگر- جمعاً هفت نفر- را برگزید ، و آن ها را با باری از مشک، ظروف چینی و چیزهای دیگری از این قبیل فرستاد.آن ها به یک کشتی از این کشور ملحق شدند و به آنجا رفتند[52] و برگشتنشان یک سال طول کشید.[53] آن ها از آن جا انواع کالاهای غیرعادی، و کالاهای ارزشمند کمیاب، چئی-لین، شیر، شترمرغ و چیزهای دیگری از این قبیل خریدند. به علاوه، شکل دقیقی از خانه آسمانی[54] را ترسیم کردند، [و] به پایتخت[55] بازگشتند. پادشاه کشور مو-چئیه نیز ایلچیانی فرستاد[56] که با بعضی از محصولات محلی و همراه با آن هفت نفر –[یعنی]مترجم [و دیگران]- که در اصل به آنجا رفته بودند، بازگشتند و آن اجناس را به دربار تقدیم کردند. «روز مقابله »[57] از ماه پاییزی[58] در [سال دوره ای] هسین-وِی[59] از [دوره] چینگ-تئای.[60] نوشته شده به قلم ما هوان،چوب بُر کوهستانی کوئِی چی.[61] 1.تئِین فانگ (T`ien fang)(Giles,nos.11208;3435). این نام به خانه کعبه در شهر مکه اشاره دارد(Rockhill, p.125, n Hirth and).مکه ، شهر مقدس مسلمانان، که زائران از سرتاسر دنیا به دیدن آن می روند، در حدود نود کیلومتری شرق بندر جدّه، در΄11 ͦ 21 شمالی و ΄11 ͦ 39 شرقی قرار گرفته است.تمام این سرزمین مکّه خوانده می شده است. نگاه کنید به : Bellorini and hoade, p. 86, n. 1,relating the visit of L.di.N.Frescobaldi in 1384. این سرزمین به سمت شمال حدود پانصد کیلومتر تا مدینه(در ΄35 ͦ 24 شمالی) و ینبو (در ΄05 ͦ 24 شمالی) و به همین اندازه به سمت جنوب تا ضیزان (در ΄11 ͦ 21 شمالی) امتداد یافته است. شریفِ مکّه که در این زمان دست نشانده سلطان مصر بود از نظر سیاسی چهره مهمی محسوب نمی شد اما در مقام رئیس حکومت دینی ، بر حجاز تسلط داشت. نگاه کنید به : Sir H. A. R. Gibb and J. H. kramers (eds), shorter Encyclopedia of islam (Leyden-London,1953),p. 374; Serjeant, p. 5. این سرزمین اهمیت اقتصادی نداشت اما سفرهای زیارتی مذهبی فرصتی برای داد و ستدهای وسیع تجاری فراهم می کرد. نگاه کنید به : Bellorini and Hoade, p. 144, n. 1; N. M. Penzer (ed), The Itinerrary of Ludovico di varthema of bologna (London, 1928), p. 19. در مورد مکّه نگاه کنید به منابع زیر: Hsiang Ta, Kung chen, pp.44-6; Fei Hsin, ch. 2 , pp. 25-7 (Rockhill, Part II, pp. 619-21); Huang Sheng-tseng, ch. 3, f. 13; Ming shih, p. 7941.row 2; G. de Gaury, Rulers of Mecca (London, 1951), pp. 27-28, 52, 100, 103-4;Gibb and kramers, p. 374; Gibb, Encyclopedia of islam (II), vol. I, pp. 1053-4; Serjeant, p. 5.
[2] .Mo- ch`ieh(Giles, nos. 8021; 1558).این کلمه حرف نویسی همان نام مشهور مکّه است.
[3] .shen ، ما هوان این جا با دقت نگفته است. علامت شِن (shen)(Giles, no. 6540) بیانگر زاویه ͦ 240 است، در حالی که مسیر جنوب غربی (یعنی ͦ 225) با علامت کئون (k`un)(Giles, no.6540) مشخص می شود. به علاوه، مسیر حرکت از کالیکوت به راس آسر (Ras Asir) یا کیپو گواردافویی (Capo guardafui) در جهت غرب است نه جنوب غربی.
[4] . این فاصله حدود 2500 مایل دریایی است؛ به این تریب متوسط فاصله ایی که در روز بایستی پیموده می شد حدود 26 مایل دریایی بوده است.
[5] .chih-ta(Giles, nos. 1883; 10473) همان جدّه است. نسخه «K» به تنهایی قرائت صحیح علامت اول را ارائه داده است؛ نسخه های «C» «S» لفظ یانگ «yang» را دارند. جدّه نه تنها بندرگاه مکّه، بلکه پایانه حرکت ناوگان های هندی هم بوده است. به این ترتیب جدّه به عنوان یک بازار تجاری، در درجه اول اهمیت قرار گرفت.
[6] . این سفر به طور عادی دو روز طول می کشد؛ اکنون به مدد راه های خوش ساخت حاصل از عواید نفتی، این سفر تنها دو ساعت طول می کشد.
[7] .این گفته درست نیست؛ مسیر حرکت از جدّه به مکّه در جهت شرق است.
[8] .وقتی هیئت نمایندگان چینی در سال 1432 از کالیکوت به مکّه رسید، شریفِ مکّه برکت بن حسن بود که از سال 1425 تا 1435 بر آن جا حکومت می کرد (Serjeant, p. 5) .شریف مکّه هر سال فرمان رسمی انتصاب و خلعت را از مصر دریافت می کرد.
[9] . همان مکّه. –م.
[10] . مقصود حضرت محمّد (ص) است. آن حضرت در سال 570م در مکّه به دنیا آمد. از سال 612 تا 622 م در آن جا به تبلیغ اسلام ژرداخت و سژس در 15 ژوئیه سلا 622 م به مدینه هجرت کرد. این تاریخ بعدها مبدأ تقویم مسلمانان قرار گرفت.نگاه کنید به : Smith, p. 39; Gibb, The Travels, Vol. I, p. 167, n.50.
;Giles, nos.1239;10761.[11] توصیفی بسیار عامیانه.
[12] .A-la-pi، همان زبان عربی.
[13] . این جمله غلط است ؛ مسجد بزرگ (مسجد الحرام) در وسط مکّه قرار دارد. برای آگاهی از نقشة کامل شهر نگاه کنید به : Gibb, theTravels, vol. I, facing p. 190
[14] .(Giles, nos.5797; 1;8856)K`ai-a-pai.این مکان مقدس که با دیوارهای بزرگ احاطه شده، محل وسیعی به شکل مستطیل و بدون سقف است. در مرکز این مکان، خانه ای قرار دارد که کعبه (به معنی مکعب) خوانده می شود، و مکعب کوچکی است که از سنگ های گرانیت ساخته شده است. کعبه هرچند وقت یک بار بازسای و مرمت می شده و می شود.نگاه کنید به : The Sayed Idries Shah,Destination mecca (London,1957),pp 77,79, and photograph facing pp. 84,92.
[15] .برای اطلاع از گزارشی دربارة مسجد الحرام در زمان ابن بطوطه (1326م) نگاه کنید به: Gibb,The travels, Vol. I, pp. 191-3 (with plan).
[16] .کو(ko) (Giles, no . 6037). کونگ چن آن را چئنگلو (ch`eng lou) به معنی ظرفی برای قطرات نوشته، یعنی ظرفی که قطرات آب شدة شمع به درون آن می چکد. ویراستار این توضیح را مرهون پروفسور هومر اچ.دابز است.دوی ونداک لفظ مو را به معنی شبکه ها (غربال ها) در نظر گرفته و پلیو با آن که آن را نپذیرفته ، از ارائه معنای دیگر برای آن خودداری کرده است(Pelliot, ‘Voyages’).
[17] .توصیف ما هوان در موارد متعددی با آنچه ابن بطوطه دربارة خانه کعبه گزارش داده ، متفاوت است (Gibb, the Travels Vol. Im pp.193-6).ابن بطوطه از وجود عطر در آن جا سخنی نمی گوید بلکه اظهار می دارد که در سال 1398م مراسمی برای تطهیر خانه برگزار و بر دیوارهای آن مشک زَباد، مشک و عنبر مالیده شده، و بخش فوقانی بنا با مشک زَباد خیس شده است(de Gaury, p. 54).
[18] .جبه ( کسوه یا لباس)، همان پوشش پارچه ای ضخیمی که بخش خارجی کعبه را پوشانیده است. در مورد این پوشش نگاه کنید به : Gibb, the Travels Vol. I, pp.203-247. حق تهیة این پوشش امتیازی متعلق به مصریان بود که با یک رسم کهن وقف بنا می گردید. نگاه کنید به : Idries Shah, p. 85, Ecyclopedia of islam (II), Vol. I, fasc. 17 (1959), p. 1054.
[19] .این گفتة ما هوان که تنها اشارة موجود به شیرهاست کاملاً نامفهوم است. پروفسور بکینگهام می گوید که وجود هرگونه شیر در این مکان چه به صورت زنده و چه به صورت مجسمه، غیر قابل تصور است.
[20] .اطراف گرداگرد خانة کعبه در دهمین روز از ماه دوازدهم (ذی حجه) به پایان می رسد، ام مناسک مذهبی تا پیش از این روز انجام می شود. برای آگاهی از آداب و رسوم رایج در دوزان های قدیم و جدید دو منبع زیر را با هم مقایسه کنید: Gibb, the Travels,Vol. I, pp. 242-7 and Idries Shah, pp. 81-5.
[21] . مقایسه کنید با گزارش ابن جبیر که می گوید بدوی های ساکن ارتفاعات اگر بتوانند به پوشش کعبه دست یابند آن را تکه تکه می کنند(Gibb, the Travels Vol. I, p.237, n.188).امروزه پوشش کعبه بریده و تکه های آن برای برکت بین زوار تقسیم می شود(Idries Shah, p.85)
[22] .Ssu-ma-i(Giles,nos. 10250; 7576); همان «اسماعیل» است. طبق گزارش ابن بطوطه ، مقبرة اسماعیل در محل کوچکی به نام حِجر بر جانب شمالی کعبه قرار گرفته و با یک دیوار نیم دایره احاطه شده است (Gibb, the Travels,Vol. I, pp. 194,199) هوانگ شنگ-تسنگ از اسماعیل با عنوان «بودای کهن» یاد کرده (Huang Sheng-tseng, ch.III, f. II)و پلیو تذکر داده که این اصطلاح نشان دهندة کاملاً مرتبط کلماتی است که یک چینی از حروف آن ها هنگام گفت و گو از یک آیین خارجی استفاده کرده است(‘Voyages’,p.442).
[23] .;(Giles, nos.9523;9456;8197)sa-pu-niهمان «صابونی» است (رنگ سبز صابونی)، که نام فارسی برای نوعی زمرد رنگ پریده و با مرغوبیت کم است (Bretschneider, Vol. I, p.174,n.502).ابن بطوطه می گوید که دیوار از مرمر سبز ساخته شده بود(Gibb, the Travels,Vol. I, p. 196).
[24] .تقریباً برابر با متر .
[25] .برابر با 93 سانتیمتر.
[26] .برابر با 5/1 متر.
[27] .متن ها به شدت تحریف شده اند ( نگاه کنید به‘Voyages’, pp.442-4 Pelliot, ). فنگ و پلیو نسخة «S» را که عبارت «یشم زرد ارغوانی»(purple yellow-jade) را دارد توضیح داده اند.یشم زرد همان زبر جد یا کرایزولیت (chrysolite) است. ابن بطوطه می گوید که دیوار از مرمر عالی ساخته شده بود اما هیچ رنگی را برای آن ذکر نمی کند (Gibb, the Travels,Vol. I, p. 199)
[28] .ابن جبیر هفت مناره . ابن بطوطه پنج مناره را توصیف کرده اند (Gibb, the Travels,Vol. I, p. 203, n.66).
[29] .دوی وِنداک گمان می کند که ما هوان احتمالاً بر آمدگی موسوم به مقام ابراهیم را با چهار برآمدگی ای که هرکدام بر یک جانب کعبه قرار دارند و امام جماعت هریک از چهار گروه دینی رسمی اهل سنت (حنفی،حنبلی،مالکی و شافعی) نماز را در آن جا برای پیروان خود می خواند اشتباه گرفته است(Duyvendak, Ma Huan, p. 72, n. 3).
[30] .برابر با 76/0 سانتیمتر.
[31] .نسخة «K» به جای لفظ «سیاه»، لفظ «لوبیا» را دارد.
[32].مکّه در تأمین آزوقه به مصر و یمن متکی بود، و با قطع شدن آزوقه دچار سختی هایی می شد(de gaury,p. 61).
[33] .طالبی، خربزه و ...- م.
[34] . 1 چانگ برابر است با 3 متر.
[35] .نسخة «C» لفظ سبزیجات را دارد که فنگ آن را بدین صورت تغییر داده است.
[36] .لفظاً به معنی «آبنبات ده هزار ساله».
[37] .دوی وِنداک ترجمة لفظ هوا (hua) به معنی گُل را از قلم انداخته است. در فهرست مفصلی که هوانگ شنگ-تسنگ ارائه داده (Huang Sheng-teseng,ch.III, f. 13) فنگ علامت هونگ (hung) به معنی سرخ را اضافه کرده که قرائت واژه را به شکل گل سرخ در می آورد که نام عامیانه برای سیب است.
[38] . چین برابر است با 2/5 پوند اوردِپویز.
[39] . 10 چین برابر است با 1/13 پوند اوردِپویز.
[40] .همان عنبر.
[41] . همان زرافه. [زرافه حیوان بومی مکّه یا کل سرزمین عربستان نیست و نمونه هایی که ما هوان در زمان خود در آنجا دیده احتمالاً از آفریقا به آنجا برده شده بودند.- م.]
[42] . تانکا.
[43] . برابر با 2 سانتیمتر.
[44] . برابر با 73/3 گرم یا 56/57 گِرِین یا 11991/0 اونس تروی. اگر طلا خالص بوده باشد ارزش فعلی محتوای طلای آن 29 شلینگ و 11 پنی بوده است. امروزه تنها سکة طلای رایج در آن جا مربوط به پادشاهی انگلستان است.
[45] . بر این اساس اگر سلای مکّه خالص بوده باشد، طلای چینی آن زمان 3/83 درصد خلوص داشته است.
[46] . Mo-ti-na(Giles, nos. 7997; 10902; 8106). همان مدینه است.مسیر و فاصله ای که ما هوان گفته اشتباه است.در واقع مدینه تقریباً در پانصد کیلومتری شمال مکّه قرار گرفته، که سفر کاروانی تا آن جا حدود ده روز زمان می برده است.
[47] . Ma-ha-ma (Giles, nos. 7376; 3754; 7591). این واژه حرف نویسی نام محمّد (ص) پیامبر بزرگ اسلام است.محل دفن آن حضرت که حجره خوانده می شود، در جنوب شرقی مسجد النبی قرار دارد(Gibb, the Travels,Vol. I, p. 165, n. 44, 166). ما هوان در این جا خطایی را که سایر جهانگردان قرون وسطایی مرتکب می شدند و محل قبر پیغمبر را در مکّه معرفی می کردند مرتکب نشده است.
[48] . A-pi San-san(Giles, nos. 1; 8922; 9556). تلفظ قرون وسطایی علامت های سوم و چهارم تسئان(ts`an)است. این کلمه حرف نویسی نام فارسی «آب زمزم» است. این گفته که چاه زمزم در مدینه قرار دارد درست نیست، زیرا این چاه نزدیک خانة کعبه در مکّه قرار گرفته است(Gibb, the Travels,Vol. I, pp. 192,199-200). استفاده از این نام فارسی که با توضیحات غلط از چاه و آب مزبور همراه است موجب شده دوی وِنداک نتیجه بگیرد که اولاً ما هوان شخصاً مکّه یا مدینه را ندیده بوده، و ثانیاً او زبان فارسی را بهتر از عربی بلد بوده است(Duyvendak,Ma Huan, p. 73). امروزه آب این چاه با پمپ های برقی بالا کشیده می شود(Idries Shah, p.86).
[49] .مقارن با سال 1430 م . ما هوان به هفتمین و در واقع آخرین سفر چنگ هو (سال های 1431-1433)اشاره می کند.
[50] . همان کالیکوت. این جمله تلویحاً به ما می گوید که ناوگان قبلاً به چند دسته تقسیم شده است. با این حال نسخة «S» می گوید که انقسام ناوگان در کالیکوت صورت گرفته است.
[51] . کونگ چن او را هونگ پائو (Hung Pao) خوانده است. احتمالاً این همان ایلچی کمکی هونگ پائو است که در برپایی سنگ های یادبود در لیو چیا چیانگ و چئانگ لو در 14 مارس و 5 دسامبر سال 1431 شرکت داشته است (Duyvendak, Dates, pp. 343,355).
[52] . ما هوان با لحن مبهمی سخن گفته است. ویراستار در این جا از پلیو پیروی کرده که مفهوم جمله را این دانسته که فرستادگان هونگ پائو در کشتی کالیکوت به افراد اهل کالیکوت پیوسته اند (‘Voyages’, pp. 303-4 Pelliot,).اما این جمله به همین ترتیب معنایش ممکن است این نیز باشد که آن ها در یک کشتی مکّی به افراد اهل مکّه ملحق شده اند(Duyvendak, Ma Huan, p.74).یا در یک کشتی چینی به افراد چینی پیوسته اند.پلیو گمان می کند که ما هوان یکی از آن افراد بوده و مکّه را دیده است.
[53] . ما هوان باز هم با ابهام سخن می گوید. به ویراستار توصیه شد مقصود ما هوان را چنین در نظر بگیرد که بازگشت فرستادگان و ورود آن ها به سرزمین چین یک سال بعد از ترک کالیکوت صورت گرفته است.مقایسه کنید با: Pelliot, ‘Voyages’, pp. 303-4; ‘Note’, p.298.
[54] . خانة کعبه.
[55] . شهر پکن.
[56] . طبق یادداشتی در کتاب هوانگ شنگ-تسنگ (Huang Sheng-teseng,ch.III, f. 13)، پادشاه و وزیری به نام شا وان (Sha Wan)( Giles, nos. 9624; 12489) و افرادی دیگر را اعزام نمود. دوی وِنداک می نویسد که این الچی مثل بسیاری از موارد دیگر، احتمالاً تاجری عادی بوده است که لباس رسمی حکومتی به تن داشته است (Duyvendak, Ma Huan, p.74,n. 3).
[57] . روز مقابله (facing day) اصطلاح نجومی است که در چین قدیم به روز پانزدهم ماه که در آن ماه روبروی خورشید قرار میگیرد اطلاق می شد.
[58] . این «ماه پاییزی» (autumn moon) احتمالاً ماه دوم پاییز بوده است.
[59] . hsin-wie
[60] . Ching-t`ai کل مجموعه ما هوان در این جا به احتمال زیاد تاریخ 9 سپتامبر سال 1451م را نشان می دهد (Pelliot, ‘Voyages’, p. 257, n. 1)
[61] .Kuei chi
یکشنبه 15 شهریور 1394 - 13:08:48
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 38]
-
گوناگون
پربازدیدترینها