تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816523423
در جستوجوي امر قدسي
واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: در جستوجوي امر قدسي
در ميان جريان‌هاي موجود در تاريخ تفكر فلسفي با سه وجه نظر رو به رو هستيم: سنت‌گرايي، مدرنيته يا تجدد‌گرايي و پسا تجدد‌گرايي. نقطه محوري تفكر سنت‌گرايانه توجه به منشأ الهي است كه به نظر آنان در تفكر تجدد‌گرايانه انكار شده است و به امري انساني نزول يافته است.
نویسنده : محدثه آهي
در ميان جريان‌هاي موجود در تاريخ تفكر فلسفي با سه وجه نظر رو به رو هستيم: سنت‌گرايي، مدرنيته يا تجدد‌گرايي و پسا تجدد‌گرايي. نقطه محوري تفكر سنت‌گرايانه توجه به منشأ الهي است كه به نظر آنان در تفكر تجدد‌گرايانه انكار شده است و به امري انساني نزول يافته است. سنت در تمامي اصول و مباني و مقدمات خود دقيقاً نقطه مقابل تجدد قرار گرفته است. در اين مقال به شرح معناي سنت‌گرايي و توصيف آراي مهم يكي از شخصيت‌هاي مهم اين مكتب، دكتر سيد حسين نصر مي‌پردازيم. توضيح آن كه متن پيش رو درصدد تبيين آراي سيدحسين نصر در دو حوزه «سنت» و «وحدت اديان» است و نقد انديشه‌هاي وي فرصتي مجزا مي‌طلبد كه در بخش‌هاي بعد به آن پرداخته مي‌شود.
واكاوي معناي سنت
سنت‌گرايي به معناي گرايش آگاهانه به دين و معنويت در معناي عام آن عهده‌دار بيان حكمت خالده است. تفكر سنت‌گرايانه بر امر الهي متمركز است كه از طريق رسولان و پيامبران كه با منشأ الهي در ارتباطند به ساير مردم انتقال مي‌يابد. «سنت در اين گفتمان، به معناي رسم و رسوم، عادت و اسلوب نيست بلكه مقصود سنت الهي ازلي و ابدي است كه منشأ قدسي دارد و در تمامي مراتب وجود ساري و جاري است» (خسرو‌پناه، جريان‌شناسي فكري ايران معاصر، 214)
براي سنت‌انديشان فوايد و ثمرات سنت بسيار بيشتر از آن چيزي است كه در دوران مدرن به بار آمده است چراكه تفكرات مدرن مردمان را اسير تفكراتي غير الهي ساخته و از معنويت دور كرده است و بازگشت به اصل زندگي در نگاه سنتي تنها در بازگشت به امر قدسي و معنويت نهفته است.
«تجدد در نگاه سنت‌گرايان، نه فقط چيزهايي كه امروزه رواج دارد، بلكه آن شيوه نگرشي خاص به جهان است كه در حقيقت در دوره نوزايي شروع شده است. از منظر سنت‌گرا، آنچه (در دوران مدرن) عقل‌گرايي، انسان‌گرايي و نوزايي ناميده مي‌شود، حقيقت مطلق و نهايي متعالي از سطح انسان‌ها را انكار كرده و نظام الهي به نظام انساني فرو مي‌افتد. به بيان بهتر، تجدد‌گرايي، خود انسان را مطلق مي‌گيرد و به معنايي به انسان جنبه مطلق مي‌بخشد. به اين ترتيب تجدد امور زمانمند و گذرا را بر جايگاه امور سرمدي مي‌نشاند.» (جهانبگلو، در جستوجوي امر قدسي، 260- 259)
دكتر نصر به عنوان يك سنت‌گراي متعهد به تفكرات سنتي- ديني به معناي عام كلمه به طور كلي به چندين اصل مهم معتقد است كه آنها را مي‌توان در موارد زير خلاصه كرد: «اعتقاد به سنت، وحدت متعالي اديان، كثرت‌گرايي ديني، سلطنت ديني، علم و هنر قدسي، مخالفت با روشن فكري و مدرنيته و گرايش به تصوف.» (محمدي، نصر، سنت، تجدد، 38)
سنت از منظر سيد حسين نصر
«سنت در معناي فني‌اش، به معناي حقايق يا اصولي است داراي منشأ الهي كه از طريق شخصيت‌هاي مختلفي معروف به رسولان، پيامبران، اوتاره‌ها (avatars)، لوگوس يا ديگر عوامل انتقال، براي ابناي بشر و در واقع براي يك بخش كامل كيهاني، آشكار شده و نقاب از چهره آنها برگرفته شده است و اين با پيامد و اطلاق و به‌كار‌گيري اين اصول در حوزه‌هاي مختلف اعم از ساختارهاي اجتماعي و حقوقي، هنر، رمزگرايي و علوم همراه است و البته معرفت متعالي، همراه با وسايطي براي تحصيل آن معرفت را نيز شامل مي‌شود.» (نصر، معرفت و معنويت، 156)
نصر با طرح سنت، به احياي حكمت خالده و امر جاويدان به عنوان راه‌حلي براي مشكلات در دوره جديد و رهايي از پوچ‌گرايي و باور به معناي زندگي اصرار مي‌ورزد. زيرا به گمان او «راه‌هاي طي شده فلسفه جديد به اعتراف بسياري از پيروان آن به بن‌بست رسيده است.» (نصر، دين و نظام طبيعت، 189)
از تعريف فوق روشن مي‌شود كه سنت داراي دو اصل برجسته است: 1) امر قدسي يا ذات الهي در سنت، مركز و اصل پايه است. 2) امر قدسي در طول تاريخ توسط پيامبران كه مأموران الهي‌اند به بشر انتقال يافته و در دسترس همه مردمان در جوامع مختلف و دوره‌هاي مختلف تاريخي بوده است. اين تعريف از سنت و نكات محفوف در آن منجر به اعتقاد به وحدت متعالي اديان نزد نصر شده است. همچنين با توجه به اين تعريف، مخالفت سنت‌گرايي با مدرنيته آشكار مي‌شود چراكه در تفكر مدرن سنت جايگاه محوري ندارد و در حاشيه‌اي دور قرار گرفته است و امر الهي از بين رفته و اومانيسم و انسان‌محوري جاي آن نشسته است.
در تعريفي كه نصر از سنت ارائه مي‌دهد و آن را همان سنت پيامبران و رسولان الهي مي‌داند اين نقد وارد است كه «آيا واقعاً اين سنتي كه سنت‌گراياني چون نصر از آن سخن مي‌گويند همان سنتي است كه پيامبران الهي در صدد انتقال و معرفي آن به مردمان بوده اند؟ چگونه و با چه روشي مي‌توان ثابت كرد كه سنت مورد نظر نصر همان سنت رسولان است؟» (محمدي، نصر، سنت، تجدد)
يكي ديگر از اركان فكري نصر در سنت‌گرايي، پذيرش سلطنت است. وي در اين‌باره مي‌گويد: «در طول تاريخ اسلام، نخست نهاد خلافت و سپس نهاد سلطنت در اسلام اهل سنت پديدار گشت. تشيع، خلافت را در مقام نهادي سياسي نپذيرفتند ولي سلطنت يا پادشاهي را چون شكلي از حكومت كه در دوران غيبت حضرت مهدي كمترين نقص را دارد، پذيرفت. اين ديدگاه حتي در آثار اوليه آيت‌الله خميني نيز تا پيش از آنكه به نفع مفهوم جديد «حكومت ولايت فقيه» با نهاد پادشاهي به مخالفت برخيزد، به چشم مي‌خورد. به هر حال، در تمام اشكال گوناگون حكومت در اسلام حاكم با پاسداري از شريعت و كسب حمايت علما يا دست كم وانمود به آن، در پي كسب مشروعيت بود.» ( نصر، قلب اسلام، 187)
اين مفهوم و معنا از سلطنت كه توسط نصر بيان شده است از جانب منتقدان انكار شده و چنين ادعايي را خلاف واقعيت و باورهاي اسلامي دانسته‌اند و از آن جمله نقدها اين است كه: «اين ادعاي نصر دور از واقعيت و نوعي توجيه عقيده خود اوست. وي چون نظام سلطنتي را باور دارد و عملاً هم به آن وفادار بوده است، سعي مي‌كند بينش و كنش خود را به تشيع نسبت دهد، غافل از اينكه هيچ فقيهي به لحاظ معرفت ديني، نظام سلطنت را نپذيرفته است. فقهاي شيعه، تفاوتي در مشروعيت نداشتن خلافت و سلطنت نمي‌ديدند.» (محمدي، نصر، سنت، تجدد، 44)
وحدت اديان و «حكمت خالده»
همانطور كه قبلاً گفته شد نصر معتقد است در همه اديان منشأ قدسي و امر الهي به عنوان يك اصل پذيرفته شده است و همه پيامبران و افراد الهي از تمامي اديان الهي و غير الهي جهان شايسته نام پيامبري و مبشر پيام معنويت و معرفت هستند. نظريه وحدت دروني اديان و كثرت بيروني آنها نيز از اين طرز تفكر نصر سرچشمه مي‌گيرد كه البته كليدي‌ترين نقطه فكري اوست. به نظر او همه اديان به رغم اختلافات ظاهري كه در شريعت و احكام اجرايي خود دارند در يك اصل باطني مشتركند و وحدت دارند و آن اين است كه حكمت جاودان در همه اديان وجود دارد. در واقع به نظر نصر هسته اصلي همه اديان كه معنويت و اعتقاد به امر قدسي است در تمامي آنها مشترك است و تفاوت‌ها به ظاهر و سطح اديان مربوط است و از اين جهت مي‌توان تمامي اديان را داراي وحدت باطني و كثرت ظاهري دانست.
«حقيقت كل در كيان اديان مختلف، زماني به شكل اسطوره‌ها و زماني به شكل يكتاپرستي مجرد تجلي مي‌كند. گاه اسما و صفاتش را به اشكال و اصوات زبان قدسي تجلي مي‌بخشد و زماني ديگر، به صورت ارباب انواع مقدسي كه مظهر نيروهاي الهي‌اند، تجلي مي‌كند.» (محمدي، نصر، سنت، تجدد، 48)
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[مشاهده در: www.javanonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 47]
-
گوناگون
پربازدیدترینها