واضح آرشیو وب فارسی:روز نو:
رهاسازی ظرفیت سیاست خارجی
نصرتالله تاجیک
روز نو : رویکارآمدن اوباما برای کاهش هزینههای مادی و معنوی سیاست خارجی آمریکا و آزادکردن ظرفیت داخلی آمریکا برای بالابردن سطح رفاه عمومی مردم این کشور و بهعبارت خلاصه، برداشتن هزینه جنگ از دوش مردم آمریکا و قراردادن آن بر گرده مردم کشورهای منطقه بود. اگر فرضیه بالا را بپذیریم باید اذعان کنیم که هیأت حاکمه آمریکا در پرتو انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در سال ٢٠٠٨ فضا و فرصت جدیدی خلق کردند تا بتوانند جلوی خسارات مادی و معنوی آمریکا را بگیرند. پیش از آن، نومحافظهکاران آمریکایی در سالهای قبل دنیا را با جنگ مواجه و هزینه گزافی بر دوش مالیاتدهندگان آمریکایی گذاشته بودند. با راهبرد جدید، اوباما و تیم او، یک پدیده ویژه در هیأت حاکمه محسوب میشوند و از ظرفیت خود برای حصول «توافق خوب» هستهای استفاده کردند. این تیم تا آنجا پیش رفت که حاضر نشد تحت فشارهای صهیونیستی به سیاست خود مبنیبر رسیدن به توافق از طریق مذاکره پشت کند و روابط خود را با سران این رژیم و بعضی کشورهای عربی در خطر قرار داد و مورد انتقاد محافل آنان قرار گرفت. البته در دستیابی به این شرایط عوامل ژئوپلیتیکی ایران و جلوگیری از نزدیکی راهبردی ایران به روسیه نیز بیتأثیر نبودهاند. از سوی دیگر تجربه سه دهه گذشته سیاست خارجی ایران نشان میدهد فضای عمل و حوزه ابتکارات در تعاملات بینالمللی کمتر به وسیله پتانسیلهای ساختاری و تواناییهای کارکردی اداری دستگاه دیپلماسی کشور، بلکه عمدتا بهوسیله ملزومات ناشی از ظرفیتهای ژئوپلیتیکی کشور و پتانسیل انقلاب اسلامی محقق شده بود. بازگشت بخش مذاکرات هستهای از شورایعالی امنیت ملی به وزارت امورخارجه و عملکرد حرفهای تیم مذاکرهکننده و دیپلماتهای درگیر این روند، نشان داد که برای دومین بار بعد از مذاکرات ٥٩٨، دستگاه دیپلماسی کشور در پرتو اعتماد مسئولان نظام توانست نقش کارکردی خود را ایفا کند. این عملکرد توانست نقش دیپلماسی و آمادگی برای تعامل مثبت با جامعه بینالمللی و دوری از ایجاد تنشهای غیرضروری در سیاست خارجی کشور را از متغیری وابسته به متغیری مستقل و موثر در معادلات منطقهای تبدیل کند. البته بهدور از مصارف تبلیغاتی و داخلی دوطرف، دستاورد واقعی این توافق باید برای ایران به بنبستکشاندن پروژه ایرانهراسی، ایجاد فضای تنفسی برای سیاست خارجی برای نقشپذیری مسئولانه در تحولات منطقهای و شکوفایی اقتصادی کشور و برای جامعه جهانی شروع فصل نوینی از زمینه همکاری برای ازبینبردن تنشهای منطقهای و ایجاد منطقه عاری از سلاحهای هستهای باشد. پایبندی دو طرف برتوافق، صداقت و حسننیت در اجرا، دبهنکردن و پشیمانی در اجرا و مهمتر از همه اراده واقعی برای بهموفقیترساندن آن مهم است.
ایجاب میکند مشکلات احتمالی با صبوری و به دور از موضعگیری تخریبی دنبال شود تا آرامش به جامعه جهانی برگردد، زمینه شکوفایی روابط بین ایران و غرب فراهم شود و ایران عضوی موثر و مسئول و پاسخگو از جامعه جهانی در صحنه منطقهای باشد. غرب و در رأس آن آمریکا نیز باید نهتنها دست از ضدیت با مواضع و تحرکات سیاست خارجی ایران و امنیتیکردن منافع آن بردارد بلکه به نقش مؤثر و سازنده ایران در تحولات منطقهای و جهانی اذعان کند. البته این توافق همه مشکلات بین ایران و غرب را حل نمیکند اما زمینه مناسبی برای آغاز نوینی از همکاری مشترک بین دو طرف است تا بهتدریج اعتمادسازی و برای مشکلات منطقهای راهحلهای جامع پیدا شوند که منافع تمامی اطراف تحولات منطقهای را رعایت کند.
تاریخ انتشار: ۲۹ تير ۱۳۹۴ - ۱۱:۰۲
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روز نو]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 62]