تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1837525579
فرصتها و چالشهاى جمعیتى بر روى شهرها با تأکید بر توسعه پایدار شهرى - بخش دوم و پایانی فرصت ها و چالش هاى جمعیت بر شهرها
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فرصتها و چالشهاى جمعیتى بر روى شهرها با تأکید بر توسعه پایدار شهرى - بخش دوم و پایانی
فرصت ها و چالش هاى جمعیت بر شهرها
جمعیت ایران با روند کنونى، در سال هاى آتى به سمت کشورى پیر و سالخورده تبدیل خواهد شد که مشکلات عدیده اى ازجمله پیرى جمعیت، کمبود نیروى جوان و فعال، کاهش تولید کشور و تهدیدهاى نظامى علیه کشور را به دنبال خواهد داشت.
2. بررسى چالش هاى رشد جمعیت بر روى شهرها جمعیت دربرگیرنده زمینه ها و موضوعاتى از ترکیب اجتماعى جمعیت است. مواردى نظیر وضعیت تأهل، موقعیت جغرافیایى، موقعیت آموزشى و تحصیلى، وضعیت خانواده، نژاد، زبان، مذهب، موقعیت اشتغال و نیروى انسانى، صنعت و... از جمله مواردى هستند که در قالب جمعیت شناسى اجتماعى مورد تجزیه و تحلیل قرار مى گیرند (آشفته تهرانى، 1381، ص 57). در ادامه مطلب به برخى از چالش هاى رشد جمعیتى پرداخته مى شود. 1ـ2. رشد جمعیت در سن کار: در اکثر کشورهاى جهان سوم، بیکارى و بیکارى پنهان، در حال افزایش است. برنامه ریزان براى اشتغال کامل معمولاً برنامه ریزى مى کنند،وایجاداهداف اشتغال به ندرت براساس پیش بینى رشد نیروى کار مى باشد. برنامه ها معمولاً به تولید تأکید مى ورزندتااشتغال(ساعى ارسى،1380،ص47). 2ـ2. افزایش سن مدرسه رو: تغییر توزیع سن یک جمعیت، هم در تقاضا براى آموزش و هم ظرفیت یک جامعه براى تأمین تقاضا را تحت شعاع قرار مى دهد. ترکیب سن یک جمعیت معمولاً به وسیله بارورى در گذشته تعیین مى شود تا به وسیله مرگ و میر. اکثر کشورهاى جهان سوم داراى سطوح بالاى بارورى مى باشند، که در ساختار سنى جوان اثر مى گذارد. تحت این شرایط اندازه مطلق نسبت به جمعیت در گروه هاى در سن مدرسه به طور زیاد افزایش مى یابد. در عین حال، نسبت کاهش یابنده جمعیت از نسل هاى در سن کار باید نیازهاى آموزشى جمعیت جوان در حال افزایش را تأمین کند. بدین سان، ظرفیت اجتماعى براى تأمین هزینه هاى آموزشى براى هر دانش آموز در گذشته کاهش یافته است(همان، ص 48). 3ـ2. کاهش رشد اقتصادى به وسیله رشد جمعیت: در اکثر کشورهاى جهان سوم، رشد اقتصادى به وسیله رشد جمعیت کاهش مى یابد. درحقیقت، رشد جمعیت، درآمد سرانه را کاهش مى دهد. در این قبیل کشورها، رابطه بین جمعیت و روند توسعه ملاحظه نمى شود، ولى سرمایه گذارى موردنیاز براى محدود کردن اثر رشد جمعیت روى درآمد سرانه محاسبه مى شود (همان، ص 51). 4ـ2. فشار جمعیت بر خدمات اجتماعى: افزایش جمعیت هزینه کارآیى و ماهیت خدمات اجتماعى و رفاهى دولت را در کشورهاى جهان سوم تحت تأثیر قرار مى دهد. فشار جمعیت ناشى از مهاجرت به نواحى شهرى در کشورهاى جهان سوم کاملاً مشهود است. در اکثر موارد،این مقوله، طبقه بندى بهداشت، آموزش و مسکن را تحت تأثیر قرار مى دهد (همان، ص 53). 5ـ2. فشار جمعیت بر خدمات بهداشتى: رشد سریع جمعیت نیاز به خدمات بهداشتى را افزایش مى دهد و شهرنشینى، تسهیلات پزشکى جارى را در ارائه خدمات به آنها با مشکل مواجه مى کند. خدمات بهداشتى در کشورهاى جهان سوم باید گسترش یابد تا بتواند نسبت ناکافى جارى خدمات به جمعیت را تأمین کند. در این کشورها، جمعیت با بارورى بالا و با جمعیت نوزادان بالا، نیازمند افزایش تسهیلات پزشکى فزاینده مى باشند. معیارهاى بهداشت عمومى به مقیاس وسیعى با کاهش داخلى مرگ و میر مربوط مى شود. خدمات بهداشتى شخصى به مثابه خدمات ناکافى ولى ضرورى در این کشورها تشخیص داده مى شود (همان، ص 57). 6ـ2. فشار جمعیت بر مسکن: تولید مسکن با افزایش جمعیت یا خانواده هاى تازه تشکیل یافته در ارتباط است. در کشورهاى جهان سوم کمبودهاى مسکن در رابطه با مهاجرت و شهرنشینى مورد توجه قرار مى گیرد. یکى از نیازهاى ناشى از رشد جمعیت، مسکن مى باشد (همان، ص 58). 7ـ2. فشار جمعیت بر رفاه فردى یا خانواده: در برخى کشورهاى جهان سوم، اثرات رشد جمعیت بر رفاه فردى و رفاه خانواده مورد توجه قرار مى گیرد. براى مثال، سلامتى مادران و کودکان و توزیع منابع کمیاب بین اعضاى خانواده هاى پرجمعیت حایز اهمیت است. اغلب این فشارها در تنظیم خدمات برنامه هاى تنظیم خانواده معقول بحث مى شود. تعدادى از کشورهاى جهان سوم، به طور غیرمستقیم، فشار جمعیت بر معیارهاى زندگى فردى و خانواده را در سایر چالش هاى جمعیت مطرح مى کنند (همان، ص 60). 7ـ2. تراکم بالاى جمعیتى شهرها: برخى از کشورهاى جهان سوم به پرسمان تراکم جمعیت شهرى و یا منطقه اى توجه کرده اند. تراکم جمعیت در شهرها و مناطق به نبود سیاست هاى جامع جمعیتى و به ویژه به نبود سیاست هاى مهاجرتى مربوط مى شود(همان، ص 62). 9ـ2. سطح زندگى پایین جمعیت: در کشورهاى جهان سوم، سطح زندگى با معیارهاى زندگى سالم همخوانى ندارد. سطح زندگى پایین باعث کاهش کیفیت زندگى مردمان این کشورها مى شود. نبود همخوانى بین جمعیت و توسعه، سطح زندگى، جمعیت را در سطوح پایین نگه مى دارد. 10ـ2. فشار جمعیت بر منابع: در کشورهاى جهان سوم، محدودیت منابع غذایى، انرژى، آب و... از یک سو، و افزایش جمعیت و بالا بودن میزان هاى رشد جمعیت از دیگر سو، موجب عدم تعادل بین جمعیت و منابع مى شود. کمبود منابع بر بهداشت و تغذیه جامعه اثرات سوئى دارد. یکى از پیامدهاى مستقیم رشد جمعیت، فشار بر ذخایر و منابع آب در جهان به طور عام و جوامع رو به توسعه به طور خاص است. افزایش جمعیت، تغییر الگوهاى مصرف، بالا رفتن سطوح بهداشت فردى و... همگى مصرف آب را افزایش مى دهند. رشد جمعیت نه تنها نیازهاى آب انسان ها را افزایش مى دهد، بلکه به تسریع مشکلات محیطى چرخه آب به عنوان یک دستاورد تولید بیشتر غذا و سوخت کمک مى کند. ازجمله این مشکلات، مى توان به از بین رفتن جنگل ها و سایر استفاده هاى نامناسب و مخرب از زمین، افزایش زباله، استفاده از سموم دفع آفات و کودهاى شیمیایى و افزایش گازهاى گلخانه اى اشاره کرد که موجب گرم شدن آب و هواى جهانى مى شود. بسیارى از این فعالیت ها علاوه بر اینکه امکان ذخیره سازى را بسیار محدود مى کنند، آب هاى موجود را نیز آلوده مى سازند (شیخى، 1375، ص 171). 11ـ2. پرسمان سالخوردگى جمعیت: در کشورهاى جهان سوم به علت افزایش خدمات بهداشتى و درمانى و مهار مرگ و میر و درنتیجه، افزایش امید به زندگى در این کشورها، به تدریج جوانى جمعیت به پدیده سالمندى جمعیت تبدیل مى شود. نسبت هاى اجتماعى از یک سو و نبود امکانات نگه دارى از جمعیت سالخورده از سوى دیگر، پرسمان هاى خاص را براى جمعیت در پیش خواهد داشت. 12ـ2. پرسمان مهاجرت: در کشورهایى که میزان رشد طبیعى جمعیت آنها بالاتر از میزان رشد اقتصادى آنهاست، اقدام به مهاجرت وجود دارد. مهاجرت با پدیده شهرنشینى عجین است. همواره به دنبال توسعه شهرنشینى، مهاجرت صورت مى گیرد. به تعبیرى دیگر، همیشه به دنبال مهاجرت، توسعه شهرنشینى معنا و مفهوم پیدا مى کند. مهاجرت نشانه و نمادى از تفاوت هاى گسترده در شرایط اقتصادى و اجتماعى بین مبدأ و مقصد مى باشد (همان، ص 97). 13ـ2. تأثیر مهاجرت بر محیط زیست: پدیده مهاجرت بر محیط زیست تأثیر متقابل بر یکدیگر دارند. مهاجرت به مثابه یکى از ارکان عمده جمعیت شناسى، جایگاه مهمى در افزایش و کاهش و نیز رشد طبیعى در جوامع مختلف پیدا کرده است.مهاجرت همچنین بر محیط زیست تأثیر دارد و تراکم جمعیت، آلودگى، بى سازمانى اجتماعى، بروز انحرافات جدید و... از آثار آن به شمار مى رود. محیط هاى جدید و شهرى بر ویژگى هاى رفتارى، کنش هاى اجتماعى و چگونگى شخصیت افراد نیز تأثیر مى گذارد؛ ازجمله روى رفتار بارورى جمعیت مهاجر تأثیر بسزایى دارد (همان، ص 94). 14ـ2. پدیده حاشیه نشینى: دو پدیده شهرنشینى و مهاجرت به عنوان پیامدهاى رشد جمعیت از یک سو، و تغییرات اجتماعى از سوى دیگر، به طور وسیعى در نقاط مختلف جهان در جریان است. کشورهاى جهان سوم که در آنها شهرنشینى در مدت کوتاهى به طور وسیع صورت گرفته است، از مشکلات و نتایج آن اغلب در رنجند؛ چراکه شهرنشینى با رشد صنعتى شدن در این کشورها شکل نگرفته است. گسترش انحرافات،افزایش بیکارى،آلودگى محیط زیست و حاشیه نشینى ازجمله پیامدهاى مستقیم شهرنشینى در این جوامع مى باشد (همان، ص 145). 15ـ2. فقر و ناهنجارى هاى اجتماعى: میزان بالاى رشد جمعیت، عامل عمده فقر در کشورهاى در حال توسعه است. رشد تولید ناخالص داخلى در کشورهاى صنعتى به معناى بالا رفتن میزان درآمد سرانه براى مردم آن کشورهاست. درحالى که چنین تناسب و برابرى درباره کشورهاى رو به توسعه وجود ندارد. یکى از راه هاى بالا بردن سطح زندگى کشورهاى رو به رشد، پایین آوردن میزان رشد جمعیت مى باشد. رشد جمعیت با موضوعاتى همچون توسعه و سیاست گذارى هاى عمومى دولت ها در ارتباط است. رشد سریع جمعیت فشارهاى بیشترى بر منابع موجود وارد مى کند و در بسیارى از کشورها که مردم براى معیشت خود بیشتر به کشاورزى وابسته هستند، افزایش جمعیت در آنها، توازن بین منابع طبیعى و جمعیت را تهدید مى نماید. رشد سریع جمعیت همچنین آهنگ شکل فعلى تحول اقتصادى ـ اجتماعى را پیچیده تر مى نماید (همان، ص 150). 3. فرصت ها و چالش هاى جمعیت بر شهرها در ادامه بحث، نگارنده به طور اجمالى به فرصت ها و چالش هاى افزایش جمعیتى شهرها پرداخته و به فرصت ها و چالش هاى موجود در این زمینه اشاره کرده است. جدول 2: فرصت ها و چالش هاى رشد جمعیت بر شهرها چالش ها فرصت ها - افزایش مهاجرت ها - فشار جمعیت بر خدمات بهداشتی - فشار جمعیت بر مسکن - فشار جمعیت بر رفاه فردی و خانواده - فشار جمعیت بر غذا و تولیدات کشاورزی -تراکم بالای شهرنشینی - پیدایش حاشیه نشینی در اطراف شهرها -فشار جمعیت بر محیط زیست -فقر و ناهنجاری های اجتماعی - فشار جمعیت بر منابع - ترافیک سنگین در شهرها - سطح زندگی پایین در شهرها - بیکاری - مهاجرت - کاهش خدمات شهری - آلودگی زیست محیطی - کاهش امنیت اجتماعی - تأمین منابع انسانی - جوانی جمعیت - اقتصاد پویای شهری -نیروی کار ارزان (مأخذ: نگارنده) 1ـ3. آثار مثبت جمعیت: با توجه به اینکه بیشترین فراوانى جمعیتى مربوط به دهه 60 است و بعد از آن در دهه هفتاد سیاست هاى تنظیم خانواده در کشور باعث روى آوردن بیشتر خانواده هاى ایرانى به تک فرزندى گردید، از نظر نگارنده، این وضعیت به طور طبیعى در سال هاى آتى جمعیت کشور را به جمعیت پیر و سالخورده مبدل و کشور را دچار بحران خواهد نمود. از نظر نگارنده، نکات و اثرات مهم افزایش جمعیت در کشور به شرح زیر است: ـ جلوگیرى از پیر شدن جمعیت کشور؛ ـ جوان شدن جمعیت کشور و تأمین منابع انسانى و کارآمد در تخصص هاى مختلف براى پیشرفت کشور؛ ـ فعالیت جمعیت شهرى و روستایى و رونق گرفتن بخش تولیدى کشور و درنتیجه، رشد صادرات غیرنفتى؛ ـ سامان دهى جمعیت و به کارگیرى آن در ارتقاى امنیت ملى؛ ـ رشد حیات اقتصادى شهرها با توجه به فعالیت هاى مختلف جمعیتى؛ ـ ظرفیت بالقوه جمعیتى در برابر تهدیدها و حملات کشورهاى خارجى؛ ـ تأمین منابع انسانى کشورهاى همسایه به دلیل پیرى جمعیت و ارزآورى براى کشور؛ 2ـ3. روند جمعیت شهرنشینى از سال 1335 تا 1390: اگر نگاهى به رشد شهرنشینى در کشور بیندازیم، خواهیم دید که از سال 1335 تا 1390 روند شهرنشینى رشد داشته و سالیانه بر تعداد شهرنشینان افزوده مى شود تا آنجا که در آخرین سرشمارى که درسال 90 صورت گرفت 4/71 درصد مردم در شهرهاى کشور سکونت داشته و فقط 6/ 29 درصد ساکن روستاها هستند. در جدول (3) روند جمعیت شهرى ایران طى سال هاى 1335 تا 1390 آورده شده است: جدول 3: جمعیت کل شهرى، درصد و نرخ رشد در هفت دوره سرشمارى (1335ـ1390) نرخ رشد نرخ شهرنشینی (درصد) جمعیت شهری جمعیت کل سال - 4.31 5997161 18954704 1335 9.4 39 9714612 25078923 1345 5 47 15854680 33708744 1355 4.5 3.54 26952894 49445019 1365 1.3 3.61 36808400 60055519 1375 7.2 6.69 48242797 69286913 1385 6.1 4.71 75142939 75768148 1390 (نظریان، 1391، ص 150) 3ـ3. مهاجرت معکوس (از روستا به شهرها یا از شهرهاى بزرگ به شهرهاى کوچک): در لایحه برنامه پنجم توسعه ایران، یک ماده به توسعه روستایى اختصاص دارد که به صورت مفصل در 13 بند به موضوعاتى مانند به سازى روستاها، ارتقاى شاخص هاى توسعه روستایى و حمایت مالى کشاورزان از طریق اعطاى تسهیلات و همچنین گسترش بیمه اجتماعى روستاییان پرداخته است. بر اساس این ماده، دولت مکلف است به منظور بهبود وضعیت روستاها در زمینه سیاست گذارى، برنامه ریزى راهبردى و نظارت و هماهنگى بین دستگاه هاى اجرایى، ارتقاى سطح درآمد و کیفیت زندگى روستاییان و کشاورزان و کاهش نابرابرى هاى موجود بین جامعه روستایى و عشایرى و جامعه شهرى حمایت لازم را از اقداماتى که در این ماده ذکر شده به عمل آورد. همچنین مقرر شده است شاخص هاى توسعه روستایى و ارائه خدمات نوین و تهیه برنامه اولویت بندى خدمات روستایى با توجه به شرایط منطقه اى و محلى ارتقا یابد. دولت باید از گسترش کشاورزى صنعتى و صنایع روستایى با اولویت توسعه خوشه ها و زنجیره هاى صنعتى، کشاورزى کوچک و متوسط که بخش اعظم نهادها و عوامل تولید آن در جغرافیاى روستایى وجود دارد و همچنین صنایع دستى و خدمات گردشگرى و ایجاد و توسعه بازارهاى محلى با اولویت مراکز دهستان هاى داراى قابلیت توسعه حمایت کند. ازجمله عواملى که مى تواند بر مهاجرت معکوس و به تبع آن، توسعه روستایى کمک نماید، بحث فناورى اطلاعات و ارتباطات خواهد بود؛ چراکه براساس شواهد، بسیارى از مهاجرت هاى صورت گرفته از روستا و یا شهرهاى کوچک به کلان شهرها، نبود امکانات زیرساختى و همچنین امکانات و فناورى جدید مى باشد. پدیده فناورى اطلاعات و ارتباطات روستایى که اولین بار در کشور هند و در امور کشاورزى مورد استفاده قرار گرفت، پس از آن در کشورهایى همچون سنگال، آمریکا و کانادا دنبال شد. این تجربه در ایران نیز اولین بار در روستاى شاهکوه در سال 1379 مورد استفاده و بهره بردارى قرار گرفت. پدیده فناورى اطلاعات مى تواند کمک شایان توجهى در بخش هاى مختلف آموزشى، زیست محیطى و... به روستاییان نماید. تحقق این مهم باعث افزایش بهره ورى نیروى کار و درنتیجه، نیل به توسعه روستایى و به تبع آن توسعه کشور خواهد شد (www.wikipedia.org). 4ـ3. سیاست هاى کنترل جمعیت بر زندگى شهرنشینان: آنچه که مى توان در رابطه با رشد جمعیت شهرها متذکر شد، این است که بعد از سیاست هاى کنترل جمعیت و تنظیم خانواده در سطح شهرها، خانواده هاى شهرنشین بخصوص در کلان شهرها به سوى تک فرزندى روى آورده و نرخ رشد سالیانه جمعیت شهرنشینى کاهش یافته است، ولى نکته قابل تأمل این است که روزبه روز مهاجرت هاى روستایى به سوى شهرها افزایش یافته و ترکیب جمعیتى شهرها را بر هم مى زند. ازاین رو، مدیران و برنامه ریزان شهرى مجبور خواهند شد شهر را در ارتباط با سیل عظیم مهاجرت هاى روستایى آماده سازند. این امر، کارى بسیار مشکل و پیچیده است؛ چراکه هر شهر زیرساخت ها و ظرفیت هاى مشخصى براى پذیرش جمعیت در خود دارد و اگر از سقف جمعیتى متناسب با هر زیرساخت ها و ظرفیت هاى موجود فراتر رود، خودبه خود مدیران و برنامه ریزان شهرى با بحران و چالش هاى عدیده اى براى برآورده ساختن نیازهاى ساکنان شهرها مواجه مى شوند و جمعیت مهاجر به شهرها بر منابع، مسکن، ترافیک، خدمات، آلودگى زیست محیطى و... فشار وارد کرده و شهرها را از مسیر شهرهاى پایدار خارج مى سازند. پس در این زمینه باید قوانینى در رابطه با مهاجرت روستا ـ شهرى وضع شود و امکانات و تسهیلاتى براى روستاییان فراهم گردد تا روستاییان رغبت بیشترى براى ماندن در روستاها پیدا کرده و به کار و فعالیت در روستا مشغول شوند تا از این طریق، هم از روند گسترش شهرنشینى کاسته شود و هم چرخه تولید ملى که روستاییان نقش بسیار مهمى در آن ایفا مى کنند شکوفا شده و کشور را از واردات محصولات کشاورزى و دامى بى نیاز کنند و ضمن افزایش سهم صادرات غیرنفتى ما در جهان، کشور را به سوى پیشرفت و آبادانى سوق دهند. از نظر نگارنده، افزایش جمعیت شهرها که به تبع آن، رشد توسعه شهرها را در پى خواهد داشت، باعث کاهش هزینه هاى شهر خواهد شد. این امر، منوط به توزیع فضایى مناسب جمعیت و برقرارى عدالت اجتماعى در سطح شهرها خواهد بود. با این کار، مى توان با نگاهى خوش بینانه به افزایش جمعیت، امکانات و بسترهاى یک زندگى سالم را براى جمعیت اضافه شده فراهم کرد. افزایش جمعیت اگر به طور صحیح سامان دهى شود، پویایى شهرها را به دنبال خواهد داشت و یک کشور با پشتوانه نیروى جمعیتى جوان مى تواند قله هاى پیشرفت و ترقى را یکى پس از دیگرى فتح کند. نتیجه گیرى و راهکارها با توجه به نظریات مختلف جمعیتى، مى توان از «جمعیت» هم به عنوان فرصت نام برد؛ درصورتى که بسترهاى لازم براى فعالیت همه جانبه جمعیت وجود داشته باشد و از آن به طور بهینه استفاده شود و هم از آن به عنوان یک چالش یاد کرد؛ زمانى که هیچ گونه برنامه اى براى افزایش جمعیت تجویز نشده باشد. افزایش جمعیت بدون برنامه ریزى، مخاطرات و مشکلات اساسى را در جنبه هاى مختلف (ازجمله بیکارى، ناامنى، فساد و...) براى یک کشور در پى خواهد داشت. در منابع گوناگون، از جمعیت به عنوان عاملى اثرگذار در قدرت جوامع یاد شده و جایگاه ویژه اى براى آن در نظر گرفته شده است. در رابطه با کشور ایران، باید این نکته مهم را یادآور شد که جمعیت ایران با روند کنونى، در سال هاى آتى به سمت کشورى پیر و سالخورده تبدیل خواهد شد که مشکلات عدیده اى ازجمله پیرى جمعیت، کمبود نیروى جوان و فعال، کاهش تولید کشور (به علت کاهش نیروى انسانى)، و تهدیدهاى نظامى علیه کشور (به دلیل کاهش نیروهاى نظامى) را به دنبال خواهد داشت. به همین منظور، برنامه ریزى مدون و صحیح و بسترسازى لازم براى جمعیت گامى مؤثر در راستاى توسعه پایدار شهرى خواهد بود. در پایان بحث، براى شهرهاى پایدار در رابطه با جمعیت، راهکارهایى به شرح زیر ارائه شده است: ـ تجدید نظر در سیاست هاى کنترل جمعیت و تنظیم خانواده با رویکرد جلوگیرى از پیرى جمعیت؛ ـ سیاست هاى تشویقى دولت براى افزایش جمعیت از طریق مزایا و تسهیلات ویژه براى خانواده ها؛ ـ آماده ساختن زیرساخت ها، اشتغال و... در شهرها متناسب با جمعیت پذیرى؛ ـ سیاست هاى تشویقى دولت براى مهاجرت معکوس، یعنى از شهر به روستا، به منظور تعادل بخشى بین جمعیت روستا و شهر در راستاى توسعه پایدار شهرى؛ ـ قانون گذارى در ارتباط با سقف جمعیتى مشخص براى شهرها و پذیرش جمعیت مهاجر؛ ـ تجدید نظر در رابطه با شهرهاى جدید و مهیا ساختن این شهرها براى جمعیت مهاجر روستایى؛ ـ دادن تسهیلات و امکانات به روستاییان کشور براى رونق کشاورزى و دامدارى در روستاها براى جلوگیرى از مهاجرت به شهرها؛ ـ ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایى به منظور جلوگیرى از مهاجرت نسل جوان روستاها به شهر در راستاى توسعه پایدار شهرى. منابع آشفته تهرانى، امیر (1381)، جمعیت شناسى و تحلیل جستارهاى جمعیتى، تهران، گسترده. اطاعت، جواد، «جمعیت و توسعه پایدار در ایران» (1390)، رفاه اجتماعى، سال یازدهم، ش 42. الهى، همایون (1367)، امپریالیسم و عقب ماندگى، تهران، شرکت انتشاراتى افست. برآبادى، محمود، «توسعه پایدار شهرى» (1383)، شهردارى ها، سال ششم، ش 61. بهنام، جمشید (1348)، جمعیت شناسى جهان، تهران، سمت. پاتر، رابرت و سلى لوید ایونز (1384)، شهر در جهان در حال توسعه، ترجمه کیومرث ایراندوست و همکاران، تهران، سازمان شهردارى ها و دهیارى هاى کشور. پورموسوى، موسى، «پارادایم توسعه پایدار شهرى و پایدارى شهرى» (1385)، آبادبوم، ش 6. خرازى، محسن، «کنترل جمعیت و عقیم سازى» (بهار 1379)، فقه اهل بیت، ش 21، ص 41ـ69. رجبیان، زهره، «کنترل موالید از دیدگاه اسلام» (فروردین و اردیبهشت 1386)، حوراء، ش 24. رهنما، محمدرحیم (1388)، برنامه ریزى مناطق مرکزى شهرها (اصول، مبانى، تئورى ها، تجربیات و تکنیک ها)، مشهد، دانشگاه فردوسى. ساعى ارسى، ایرج، «پرسمان هاى اقتصادى ـ اجتماعى جمعیت ایران: یک جستار نظرى» (1389)، جامعه شناسى، ص 69ـ97. ساعى ارسى، ایرج (1380)، ملاحظات جمعیتى در برنامه ریزى هاى توسعه در ایران، ابهر، دانشگاه آزاد اسلامى. شیخى، محمدتقى (1375)، جمعیت شناسى اقتصادى و اجتماعى، تهران، شرکت سهامى انتشار. شیخى، محمدتقى (1372)، در زمینه جامعه شناسى جمعیت، تهران، سفیر. شیعه، اسماعیل (1383)، با شهر و منطقه در ایران، تهران، دانشگاه علم و صنعت ایران. عابدین درکوش، سعید (1387)، درآمدى به اقتصاد شهرى، چ نهم، تهران، نشر دانشگاهى. قدیمى، حجت الله، «فناورى اطلاعات و مدیریت توسعه شهرى» (1379)، شهردارى ها، سال دوم، ش 23. قربانى، مهدى و همکاران، «بررسى تغییرات جمعیتى و اثرگذارى هاى آن بر تغییرات کاربرى اراضى (مطالعه موردى: منطقه بالاطالقان)» (1389) مرتع و آبخیزدارى، دوره شصت و سوم، ش 1، ص 75ـ88. کاظمى، موسى (1379)، توسعه پایدار شهرى: مطالعه موردى قم، مجموعه مقالات اولین همایش مدیریت و توسعه شهرى پایدار در نواحى شهرى تبریز. کتابى، احمد (1364)، نظریات جمعیت شناسى، تهران، اقبال. کلاهى رسول (1349)، جغرافیاى جهان سوم، بنیان هاى اجتماعى و مشخصات اقتصادى، شیراز، دانشگاه شیراز. مرصوصى، نفیسه و رحمت الله بهرامى، (1389)، توسعه پایدار شهرى (جزوه درسى دانشگاه پیام نور). موحد، على «توسعه پایدار شهرى» (1379)، مسکن و انقلاب، ش 91. مینایى، حسین، یعقوب زهدى، «بررسى میزان تأثیر انسجام اجتماعى و تغییرات جمعیتى بر امنیت ملى جمهورى اسلامى ایران» (1391)، راهبرد دفاعى، سال دهم، ش 39، ص 73ـ112. نظریان، اصغر (1391)، پویایى نظام شهرى ایران، چ سوم، تهران، مبتکران. نوریان، فرشاد، «کاربرد سیستم اطلاعاتى در مدیریت برنامه ریزى شهرى در ایران» (1379)، مدیریت شهرى، ش 4. Jenks, Mike & Jones Colin (ed) (2010), Dimension of the Sustainable City, CRC Press. Junk, W (1964), Population Crisis-and the use of World, Resourse Publishers the Hague یونس شاکرى: دانشجوى دکترى جغرافیا و برنامه ریزى شهرى دانشگاه یزد. معرفت - سال بیست و دوم ـ شماره 189 ـ شهریور 1392، 73ـ88. انتهای متن/
94/04/23 - 05:38
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 63]
-
گوناگون
پربازدیدترینها