تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816631595
دعوت به یک زیارت مکتوب/ سوال‌هایی که بی‌پاسخ می‌ماند
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: نگاهی به «پنجشنبه فیروزه‌ای»؛
دعوت به یک زیارت مکتوب/ سوال‌هایی که بی‌پاسخ می‌ماند
شناسهٔ خبر: 2851696 - دوشنبه ۲۲ تیر ۱۳۹۴ - ۰۹:۴۵
فرهنگ > شعر و ادب
«پنجشنبه فیروزه‌ای» نوشته سارا عرفانی اگرچه ایراداتی از نظر داستانی دارد اما رمانی است خواننده را با خود به یک زیارت مکتوب می‌برد و این مهمترین ویژگی این کتاب است. خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ: رمان «پنجشنبه فیروزه‌ای» اتفاقات سفر یک گروه دانشجویی به مشهد را روایت می‌کند. روایتِ روانی که با نگاهی زنانه نوشته شده است. از اینکه بنویسم زنانه پرهیز دارم اما این کامل‌ترین اصطلاحی ست که مخاطب را با فضای حاکم بر اثر آشنا می‌کند. داستان با دو راوی اول شخص حکایت می‌شود؛ غزاله و سلمان.دو دانشجویی که بنا دارند با هم ازدواج کنند و پیش درآمدهای این ازدواج اساس قصه را تشکیل می‌دهد. نویسنده آنجایی هم که از زبان سلمان می‌نویسد نتوانسته از پوستین زنانگی در بیاید و از نگاه یک مرد اطرافش را ببیند. جالب اینکه تفاوت‌های روایت را احساس می‌کند اما انگار کاری از دستش بر نمی‌آید. شاید به همین خاطر ترجیح داده اغلب داستان از زبان غزاله روایت شود.بگذریم. ترجیح می‌دهم ابتدا به حال و هوای داستان بپردازم و بعدتر بروم سراغ نکات داستانی. هر چه باشد داستان بوی خوش مشهد الرضا(ع) می‌دهد و حیف است که برای بررسی آن صرفا به تکنیک های داستانی پرداخته شود.
فصل دوم «پنجشنبه فیروزه‌ای» از حرم امام رضا(ع) شروع می شود. نویسنده مکرر گزارش‌های عینی از فضای حرم، رواق‌ها و صحن ها به خواننده ارائه می دهد. تصویرهایی که همه با آنها آشنا هستیم و یک ما به ازاء برایشان در ذهنمان داریم.در این بخش‌ها نویسنده با اعتماد به خاطرات فردی و اغلب مشابه خوانندگان تلاشی برای توصیف و تصویرسازی خلاقانه حرم نکرده، الّا آن بخش‌هایی که به ضرورت داستانی به کاشی‌کاری‌ها و نگارگری‌ها پرداخته است.دلتان در توصیف حرم هدف برانگیختن خاطرات خواننده و القاء حس نوستالژیک مشترکی است که مخاطبان نسبت به چنین محیطی دارند. نتیجه آن که شما با خواندن سطوری که به سادگی به توصیف حرم پرداخته دلتان زیارت می‌خواهد. خاطرات خوش سفرهای پیش به یادتان می‌آید و حتی شاید به سرتان بیفتد که سور و سات سفر را مهیا کنید و عازم مشهد شوید.اما کار نویسنده به اینجا ختم نمی‌شود. او می‌خواهد تعریف دیگری از زیارت در ذهن خواننده بسازد. نه یک زیارت بدیع و جدید. بلکه آنچه ساخته می‌شود یک رویکرد عمیق به زیارت آل الله است. زیارتی که مفهوم «عارفاً بحقه» را همراه داشته باشد.نویسنده برای دستیابی به این مفهوم از زیارت جامعه کبیره و تاثیر آن بر شخصیت غزاله استفاده کرده است. از طرفی راوی دیگر داستان، یعنی سلمان هم نقش مرشد و پیر را بازی می‌کند. البته پیر طریقتی که تنها شاگرد موفقش همان غزاله‌ای‌ست که عاشقش شده. سلمان، عارف واصل است و غزاله مراتب سلوک را می‌گذراند.غزاله مشغول خودسازی است. او برای وصال به سلمان تلاش می‌کند تا رذایل را از خودش دور کند. او می‌خواهد طوری رفتار کند که امام رضا (علیه السلام) زیارتش را قبول و دعایش را که همان وصل سلمان است مستجاب کند. نگاه به نحوه زیارت همراه با یک نوع آسیب شناسی از منظر دانشجوی فلسفه‌ای که عاشق شده است و در کشاکش عقلانیات و عاشقیات و نفسانیات چرخ می خورد باعث همراهی مخاطب می‌شود. باز هم کم و بیش حس و حالی که غزاله دارد از احوال هر زائری دور نیست و واگویه های پنهان او را می توان درک کرد.غزاله دچار چالش مدامی برای قضاوت نکردن آدم هاست. هر چند نویسنده تا پایان داستان می‌خواهد نشان دهد که او از این مرحله گذشته، اما روایت داستانی که از منظر او میخوانیم باز هم مخاطب را به قضاوت کردن می‌کشاند.دردآور اینکه اغلب قضاوت‌های غزاله درست نشان داده می‌شود. از نظر غزاله اغلب آدم های دور و برش دچار انحرافاتی هستند. تاکید می کنم که روایت داستانی هم این را در منظر مخاطب جلوه بیشتری داده است. صدف که هم اتاقی غزاله است اعتقادات محکمی ندارد و چنان سطحی تصویر شده است که مخاطب را در فهم شخصیت و جایگاهی که او به عنوان یک شاگرد اولی رشته فلسفه یا تاریخ ادیان دارد دچار معضل می کند.شقایق هم که شخصیتی متناقض تر از او دارد. شخصیتی که از این آدم‌ها ترسیم می‌شود مخاطب را هم به قضاوت می‌کشاند و هم به تناقض. غزاله و سلمان با یک مشت آدم مذبذب که اعتقادات سستی دارند به زیارت آمده‌اند و باید خودشان را از منجلاب این آدم‌ها بیرون بکشند! که گویا با ماندن هر دو آنها در مشهد، نویسنده خیالش راحت می‌شود که ننگ همراهی با سایر دانشجویان را از قهرمان‌هایش زدوده است.نویسنده تا پایان داستان اصرار دارد که تصویری مبتذل از همراهان غزاله و سلمان در این سفر زیارتی نشان دهد و خواننده را به قضاوت وا دارد. سطور زیر را از نگاه غزاله میخوانیم: «شقایق شال آبی را از سرش بر می دارد روی مانتو مشکی به کمر می‌بنند یکی از دخترها رو میز کوچکی که جلو پنجره است می‌زند و شقایق وسط کوپه شروع می‌کند به تکان دادن خودش... دستم را می‌کشد و می گوید: «بیا وسط! ما که می‌دونیم اهل حالی...» دستم را می کشم، ببخشید می گویم و از کوپه بیرون می‌آیم.»از این دست تصویرها در داستان فراوان است. آدم‌هایی که آمده‌اند زیارت و هیچ نسبتی با این فضا ندارند و غزاله (نویسنده) خواننده نگاه تحقیر آمیزی به آنها دارد. دست آخر هم بی هیچ تغییر و تحولی بازمی‌گردند و حتی صدف، با وضعی خفت بار و مشمئزکننده، گویی از درگاه امام رئوف رانده می‌شود.داستان از شخصیت‌های تک بعدی و اغراق و افراط در شخصیت پردازی رنج می‌برد. این کنتراست شدید باعث سیاه و سفید شدن آدم‌های قصه شده است. اما با وجود این نویسنده نتوانسته است از دل این تضادها داستان گیرایی بیرون بیاورد و همه این‌ها را در سطح رها کرده است. غزاله، صدف و مریم با والدین خود کشمکش‌های نامتجانسی دارند. مخاطب حتی نسبتِ بین فرهنگ غزاله و خانواده‌اش را درک نمی‌کند.ابر قهرمان داستان سلمان است. سلمانی که در فصل اول داستان معرفی ناقص و نامتعارفی از او خوانده‌ایم، از فصل دوم به بعد در هیبتی دیگر وارد می‌شود. عاشق سینه چاکی چون غزاله دارد و مریدی همچون شهاب که تاریخ اسلام می‌خواند و مدیر یک شرکت رایانه‌ای هم هست.نه غزاله، نه دیگر آدم های داستان و نه حتی مخاطب تا پایان داستان از نسبت شهاب و سلمان سر در نمی‌آورند. دوستی که آمیخته به مرید و مرادبازی است در حالی که به تاکید نویسنده دلیلی برای تداوم و عمق آن وجود ندارد.جالب اینکه شهاب خود را مرید سلمان می‌داند اما نمی‌بینیم که از او تاثیر گرفته باشد. در واقع سلمان بیشتر برای شهاب شخصیت جالبی دارد و شهاب مفتون تفاوت‌های سلمان با زندگی خودش شده است. آنها مدام در موضوعات مختلف و حتی سطحی با یکدیگر دچار چالش هستند. تنها موفقیت سلمان در تعالی بخشی(!) به شهاب این است که او را متقاعد می‌کند به جای رفتن به یک کافی شاپ لوکس در آبمیوه فروشی کنار خیایان هویج بستنی بخورد.در مقابل شهاب، غزاله تلاش می‌کند همه رفتارش متناسب با خواست، سلیقه و میلِ اعتقادی سلمان باشد. اما اتفاقی که در پایان داستان می‌افتد غزاله را فراتر و پیشتر از معشوق و استادش نشان می‌دهد. سلمان برای نگارگری کاشی‌های حرم در مشهد می‌ماند. اما غزاله دیگر این‌ها را، که سلمان مشغول آن است، غفلت از امام می‌داند و در آخرین زیارتش می‌گوید: «به خاطر تمام روزهای از دست رفته در بی خبری اشک می ریزم... تمام روزهایی که به زیارت در و دیوار و گنبد و ضریح آمدم و از امام مهربانم غافل بودم.»نویسنده متهورانه خود را درگیر موضوعاتی کرده است که از پس آن بر نمی‌آید و مخاطب را با چالش‌ها و سئوال‌های بی پاسخی در پایان داستان رها می‌کند. با این همه «پنجشنبه فیروزه ای» اما رمانی ست که خواننده را با خود به یک زیارت مکتوب می برد. این مهمترین ویژگی داستان است.علیرضا آل یمین- روزنامه نگار و فعال فرهنگی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]
-
گوناگون
پربازدیدترینها