واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
چشمه بل همچنان پابرجاست با شروع عملیات ساخت سد داریان روی رودخانه سیروان، نگرانیهایی مبنی بر نابودی چشمه تاریخی بل به وجود آمد. به اذعان منتقدان این طرح، با آبگیری سد کانی بل برای همیشه زیر آب خواهد رفت. این در حالی است که سد داریان خطری برای این چشمه ندارد و نخواهد داشت و عملیات نجاتبخشی آن در خرداد امسال نیز تائیدی بر بیاساس بودن این نگرانیهاست.
آغاز مراحل اجرایی ساخت سد داریان روی رودخانه سیروان با صدور مجوزی از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال 87 کلید خورد. از آنجا که با آبگیری این سد، چشمه بل در مخزن سد غرق و به اختلاط آب گوارای آن با آب سد منجر می شد لذا کار مهندسی احیای چشمه بل از سال 85 و قبل از آغاز عملیات اجرایی سد آغاز شد و طراحان سد داریان در سال 89 این تعهد را به سازمان حفاظت محیط زیست دادند که طرح احیای چشمه بل را پیش از آبگیری سد انجام دهد. این عملیات در مراحل ابتدایی خود مشتمل بر مکان یابی مسیر چشمه در اعماق کوه ها با بهره گیری از جدیدترین ماشین آلات و تجهیزات پرتونگاری شده است. در مراحل مطالعاتی یاد شده، با اجماع نظری که با مقامات سازمان حفاظت محیط زیست صورت گرفت، مقرر شد مظهر چشمه به ترازی بالاتر از مظهر فعلی منتقل شود؛ موضوعی که ابتدا ناممکن به نظر می رسید و برخی مقامات دولتی یا شرکت های مهندسی مشاور، توان دانش مهندسی را برای اجرای چنین پروژه ای (با توجه به خصایص منحصر به فرد فیزیکی و شیمیایی آب و غیرقابل پیش بینی بودن رفتار آن) مورد تردید قرار دادند. عملیات نجات بخشی چشمه بل با توجه به پیچیدگی های خاص خود، بیستم خرداد امسال با سرازیرشدن آب چشمه از مظهر جدید به ثمر نشست. در سال های گذشته برای استحصال این آب که گفته می شود از خالص ترین آب های جهان است، برخی سرمایه گذاران اقدام به صرف زمان و هزینه بسیار برای جمع آوری و انتقال این آب کرده بودند که به دلیل صعب العبور بودن مسیر و دشواری استحصال و انتقال آب چشمه، با ورشکستگی در این سرمایه گذاری کار را تعطیل کردند. مظهر جدید چشمه بل ـ که هشت متر بالاتر از سطح تمام شده دریاچه ای خواهد بود که در آینده با آبگیری سد ایجاد می شود ـ در نقطه ای قرار دارد که در مجاورت جاده اصلی است و سرمایه گذاران برای استحصال و فروش این آب می توانند براحتی اقدام به ساخت کارخانه آب معدنی در جوار مظهر جدید چشمه کنند. چشمه بل از گذشته از نظر خروش پرشدت آب با دبی بالا شهرت داشته و برآوردی که از خروج این حجم آب صورت گرفته، در فصول پرآبی با دبی 5 تا 6 مترمکعب در ثانیه است. یکی از نگرانی هایی که پیشتر درخصوص پروژه نجات چشمه بل و انتقال آب این چشمه به مظهر جدید وجود داشت این بود که از یک سو به دلیل وجود خلل و فرج در بدنه کوه و نوع خاک منطقه و از سوی دیگر با انتقال آب به میزان 120 متر بالاتر از سطح خروجی در مظهر قدیم چشمه در حالی که از هیچ گونه پمپاژی استفاده نمی شود، دبی خروجی چشمه در مظهر جدید مثل گذشته نخواهد بود. در طرح نجات بخشی چشمه بل، با تزریق بتون در خلل و فرج مسیر انتقال آب و سپس تعبیه لوله ای فولادی با قطر و ضخامتی درخور توجه، احتمال فرار آب به حداقل رسید. از سوی دیگر با وجود آن که انتقال عمودی 120 متری آب با فشار طبیعی چشمه از نگاه بسیاری قابل تحقق نبود، در عمل این خواسته محقق شد و دبی خروجی آب از مظهر جدید ـ که ساعات اولیه 200 تا 300 لیتر بر ثانیه بود ـ روز سوم به 750 لیتر بر ثانیه رسید. بررسی ها نشان می دهد دبی خروجی آب چشمه بل در مظهر جدید در فصول مختلف و متناسب با پرآب بودن فصل، از 300 تا 6 هزار لیتر در ثانیه متغیر خواهد بود. عیسی بزرگ زاده - معاون فنی و پژوهشی شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران
 
یکشنبه 14 تیر 1394 ساعت 08:52
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 63]