تبلیغات
تبلیغات متنی
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
دستگاه آب یونیزه قلیایی کره‌ای
محبوبترینها
راهنمای انتخاب شرکت‌های معتبر باربری برای حمل مایعات در ایران
چگونه اینورتر های صنعتی را عیب یابی و تعمیر کنیم؟
جاهای دیدنی قشم در شب که نباید از دست بدهید
سیگنال سهام چیست؟ مزایا و معایب استفاده از سیگنال خرید و فروش سهم
کاغذ دیواری از کجا بخرم؟ راهنمای جامع خرید کاغذ دیواری با کیفیت و قیمت مناسب
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1870133125
شورکلام وحی در روایت شوریده غزنه/ «زان سرای نفیس دست مدار»
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: دولت قرآن در ادبیات فارسی-۵؛
شورکلام وحی در روایت شوریده غزنه/ «زان سرای نفیس دست مدار»
شناسهٔ خبر: 2789194 - یکشنبه ۷ تیر ۱۳۹۴ - ۱۲:۲۹
فرهنگ > شعر و ادب
آثار منثور و منظومِ اصیل به یادگار مانده از سنایی، مملو از عشق به قرآن کریم و استفاده از تعالیم و آموزه‌های قرآنی در لابلای آنهاست. خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ: جالب است که با آنکه ادوارد براون «حدیقه‌الحقیقه» سنایی را کسالت‌بارترین کتاب ادب فارسی خوانده است، اما این کتاب همواره به‌عنوان سرمشق شعرای بعد از او قرار گرفته است.مولوی مثنوی‌معنوی، خاقانی تحفه‌العراقین و نظامی‌گنجوی مخزن‌الاسرار را تحت تاثیر مستقیم این کتاب سروده‌اند. شهرت سنایی از همان زمان شاعر آنقدر بوده‌است که در کتاب‌هایی چون کلیله و دمنه و مرزبان‌نامه اشعار او به‌عنوان شاهد به کار می‌رفته است.نیکلسون مستشرق معروف انگیسی نیز، مثنوی دیگر سنایی «سیر العباد» را به‌عنوان یکی از آثار پیشقدم بر «کمدی الهی» دانسته است. به هر حال این شوریده غزنه، همواره از پیشروان ورود مباحث عرفانی به ادبیات عرفانی فارسی نام برده‌اند.اگرچه امروزه ثابت شده است بسیاری از آثاری که تا چندی قبل به سنایی منسوب بود، از او نیست؛ اما همین آثار منثور و منظومِ اصیل او، مملو از عشق به قرآن کریم و استفاده از تعالیم و آموزه‌های قرآنی در لابلای آنهاست.در حدیقه‌الحقیقه (فَخری‌نامه)، که نخستین مثنوی تعلیمی عرفانی در ادب فارسی است، باب دوم در بیان جلال و سر قرآن آمده است:عاقلان را حلاوتی در جان
غافلان را تلاوتی به زبانبهر نامحرمان به پیش جمال
بسته از مُشک پرده‌های جلالچون ببینند مر تو را بی‌عیب
روی‌پوشیدگانِ عالمِ غیبمر تو را در سرای غیب آرند
پرده از پیش روی بردارند
آرامگاه سنایی غزنوی در افعانستانعلاوه بر حدیقه که مشحون از ارادت به قرآن است و این کتابِ الهی را چون عروسی با جمال می‌داند که زیبایی خود را جز بر پاکان و محرمان نشان نمی‌دهد، در قصاید و غزلیات نیز حضور قرآن و کلام وحی احساس می‌شود.خصوصاً در قصیدة معروف سنایی با مطلع «مکن در جسم و جان منزل که این دون است و آن بالا... » در بیتی معروف این مضمون را آورده است:عروسِ حضرتِ قرآن نقاب آنگه براندازد
که دارالملک ایمان را مجرّد بیند از غوغا در زیر تنها به مواردی از استفادة حکیم سنایی‌غزنوی در مثنوی حدیقه‌الحقیقه از آیات قرآنی اشاره می‌کنیم:هر هدایت که داری ای درویش
هدیة حق شمر، نه کَرده خویش"مَنْ يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِي وَ مَنْ يُضْلِلْ فَأُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُون" (آیه ۱۷۸ سوره اعراف)آرد از قهر و لطف سازنده
زنده از مرده، مرده از زنده"يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ" (آیه ۱۹ سوره روم)خلقِ مغرورِ نفس از افضالش
هیچ ترسان نبوده ز امهالش"فَمَهِّلِ الْكافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدا" (آیه ۱۷ سوره طارق)دلِ مجروح را شفا زِ وِیَست
جان محروم را دوا ز وِیست"وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ لا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَساراً" (آیه ۸۲ سوره اسراء)حرف او گرچه خوب و منقوش است
کوه ازو همچو عهن منقوش است"وَ تَكُونُ الْجِبالُ كَالْعِهْنِ الْمَنْفُوش" (آیه ۵ سوره قارعه)دو جهان پیش همتش به دو جو
سِرّ ما زاغ و ما طغی بشنو"ما زاغَ الْبَصَرُ وَ ما طَغى" (آیه ۱۷ سوره نجم)احمد مرسل آن چراغ جهان
حمت عالم، آشکار و نهان"وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعالَمِين" (آیه ۱۰۷ سوره انبیاء)هر که جست از خدای خود دنیی
مرحبا، لیک نبوَدَش عقبی هر دو نبوَد بهم یکی بگذار
زان سرای نفیس دست مدارتلمیح دارد به آیه شریفه «مَنْ يَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا وَ ما لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلاق» (آیه ۲۰۰ سوره بقره)در تاریخ ادبیات فارسی، سنایی از شعرای اصطلاحاً دوران‌ساز - epock maker- دانسته شده است. تاثیر او در بسیاری از گونه‌ها و قوالب شعری تا انداز‌ه‌ای است که بعضی محققین قایل به شعر قبل از سنایی و شعر بعد از سنایی شده‌اند و درباره شعرش گفته‌اند «حدیقه سنایی سرآغاز نوعی از شعر است و قصاید او نیز سرآغاز نوعی دیگر و غزلهایش نیز حال و هوایی متمایز از غزلهای قبل از وی دارد. کمتر شاعری را می‌توان سراغ گرفت که در چندین زمینه شعری سرآغاز و دوران‌ساز به شمار آید.» پیش‌تر گفتیم که استفاده سنایی از آیات قرآن محدود به مثنوی تعلیمی حدیقه‌الحقیقه نمی‌شود. در قصاید و غزلیات او هم نمونه‌های از این دست کم نیست. که در اینجا چند نمونه را ذکر می‌کنیم:بمیر ای دوست! پیش از مرگ، اگر می زندگی خواهی
که ادریس از چنین مُردن بهشتی گشت پیش از ماکه تلمیح دارد به داستان ادریس(ع) در قرآن «وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ إِدْرِيسَ إِنَّهُ كانَ صِدِّيقاً نَبِيًّا» (آیه ۵۶ سوره مریم)تو در کشتی فکن خود را مپای از بهر تسبیحی
که خود روح القدس گوید که بسم الله مجریهاکه اشاره دارد به داستان نوح و طوفان و کشتی او «وَ قالَ ارْكَبُوا فِيها بِسْمِ اللَّهِ مَجْراها وَ مُرْساها إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٌ رَحِيم» (آیه ۴۱ سوره هود)نرم دار آواز بر اِنسان چو اِنسان، زانکه حق
اَنکَر الاصوات خواند اندر نُبی صوت الحمیرکه اشاره دارد به آیه ۱۹ سوره لقمان «وَ اقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ إِنَّ أَنْكَرَ الْأَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ».حامد شکوفگی، دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 27]
-
گوناگون
پربازدیدترینها