محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1845263356
غربی ها به افراط گرایی در کشورهای اسلامی دامن می زنند
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
احمد الطیب در گفت‌وگو با الاهرام: غربی ها به افراط گرایی در کشورهای اسلامی دامن می زنند شیخ الازهر معتقد است به حاشیه رانده شدن نهادهای دینی سهم بزرگی در گرایش به گروه‌های افراطی دارد.وی همچنین می‌گوید برای مبارزه با تفکرات افراط‌گرایی باید به صورت همه‌جانبه و فراگیر عمل کرد و از همه نهادهای فرهنگی جامعه کمک گرفت.
به گفته او مسئولیت این موضوع به عهده همگان بوده و باید از رویکردهای دینی متعادل و با تسامح حمایت شود. دولت های عربی و اسلامی نیز باید در رسانه های خود از آن پشتیبانی کنند. وی اطمینان خاطر می دهد گروه هایی مانند داعش و... رو به زوال هستند. در این گفت وگو او درباره نحوه نوسازی گفتمان دینی و تلاش های الازهر در این رابطه، ریشه های افراطی گری و نحوه مقابله با آن و دیگر مسائل مبتلابه جوامع اسلامی سخن می گوید. دکتر احمد الطیب (متولد 1946) شیخ کنونی الازهر سال 2010 و پس از فوت محمدسید طنطاوی از طرف حسنی مبارک، دیکتاتور سابق مصر به این مقام گماشته شد، از شیوخ احمدیه صوفیه در صعید مصر و از برجسته ترین علمای صوفی مسلک الازهر است. وی دوران تحصیل اش را در قاهره و پاریس گذراند و به همین دلیل با دنیای مسیحیت اروپایی روابط خوبی دارد. او هرچند یک روحانی منصوب شده از سوی دولت عبدالفتاح السیسی بوده و همکاری نزدیکی با این دولت ازجمله در مقابله با گروه های مخالف اعم از اخوان المسلمین یا گروه های تندرو اسلام گرا دارد، اما در عرصه خارجی تلاش می کند موضعی مستقل و معتدل اتخاذ کند؛ موضعی که از شیوخ سلفی مورد حمایت دولت عربستان سعودی کاملا متمایز می شود.
چرا گفتمان دینی را باید نوسازی کرد؟ افتخار الازهر این است که از سال ها پیش خواستار نوسازی گفتمان دینی بوده است. وقتی عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور نیز این خواسته را مطرح کرد اهمیت آن بیشتر شد، اما باید دانست این یک مساله عمومی و مردمی نیست که همه بتوانند در آن مشارکت داشته باشند. زیرا مساله ای بسیار پیچیده و تخصصی است و افراد غیرمتخصص در این رابطه نمی توانند دخالتی داشته باشند. زیرا در درجه اول باید مسائل مورد تحقیق و پژوهش و مطالعه قرار گیرد. نقش مردم و رسانه ها در مرحله اجرای کار و بررسی نتایج آن است. مساله مهمی را که می خواهم یادآور شوم این که نوسازی گفتمان دینی به معنای نابود یا باطل کردن آن و پذیرش گفتمان های کمتر افراطی نیست. به معنای ایجاد فرصتی برای مشوب کردن همه مسائل دینی و غیردینی هم نیست. چون این گونه تلاش ها به معنای دشمنی با میراث فرهنگی اسلام است و تفاوتی با همان رویکردهای افراطی و تروریسم ندارد. زیرا موجب بروز شبهات و سفسطه می شود و جنگ های بیهوده و پوچی را دامن می زند که پیامدهای نامطلوب و حتی خطرناکی دارد. از سوی دیگر باید بدانیم نوسازی یکی از ویژگی های اصلی دین حنیف ماست. این یک روند مستمر بوده و هست به نحوی که خواستار حرکت و انتقال از یک روش به یک روش جدیدتر و احیای اجتهاد دینی به نحوی است که در خدمت مردم باشد، اما این کار باید در چارچوب اسلام باشد. زیرا متونی که احکام شریعت از آنها گرفته می شود محصور و محدود است. لکن اموری که به روز اتفاق می افتد فراتر از همه اینهاست. به همین دلیل باید اجتهاد علما وجود داشته باشد تا بتواند شریعت را با هر عصر و زمانی تطبیق دهد. کمیته ای در الازهر تشکیل دادیم که تمام دروس دوران پیش از دانشگاه را مورد بازنگری قرار دهد. در این کمیته تعداد زیادی از علما و متخصصان علمی و تربیتی حضور دارند. کار این کمیته چنان که برخی تصور می کنند این نیست که دروسی را حذف یا موضوعاتی را بردارد بلکه وظیفه اش گسترش دایره آموزش و فهم علمی و آموزشی به نحوی است که با تغییرات سریع پیش رو هماهنگی داشته باشد و برای مسائل معاصر مرتبط با زندگی دانش آموزان و مردم و واقعیت زندگی شان بتواند راهکار های مناسب ارائه دهد. تا چند روز دیگر ما به یاری خداوند کتاب «فرهنگ اسلامی» را تمام خواهیم کرد. این کتاب راهنمای کلی دانش آموزان در دو مرحله دبستانی و دبیرستانی است با این هدف که دانش آموزان را در برابر افکار افراط گرایانه و مفاهیم مغلوط دینی مصونیت دهد تا بتوانیم نسل های جوان را از جذب شدن به گروه های تکفیری تندرو حفظ کنیم. در مرحله دانشگاه چه؟ مرحله دانشگاه مرحله فوق العاده مهمی است. زیرا مرحله ای است که در آن فردی به لحاظ علمی و روحی فارغ التحصیل می شود. در اینجا بخش دیگری از این نوسازی مطرح می شود که استادان و محققان را در دانشکده های مختلف در برمی گیرد. ازجمله دانشکده اصول الدین، مطالعات عربی و اسلامی و شریعت با زیرمجموعه های آن و نیز دانشکده زبان عربی و حتی دانشکده های دیگر مانند پزشکی و مهندسی. زیرا همه این استادان و دانشجویان به نظر ما سنگرهایی محکم در برابر افراط گرایی هستند و پایگاه هایی که می توانند یک گفتمان دینی مناسب را تولید و منتشر کنند. الازهر در این راه قصد دارد همایش ها و کنفرانس هایی را برگزار کند و دانشجویان را به مطالعات در سطوح عالی فراخواند تا در پایان نامه هایشان نیز به این مسائل توجه کنند. همچنین قرار است مجلات تخصصی و علمی منتشر و مباحث و تحقیقاتی را در این باره ارائه کنند و حتی برای بهترین مقالات جوایزی تعیین شود. در مجموع این که دانشگاهیان تشویق شوند تا در فعالیت های اجتماعی شرکت کنند و با توده های مردم در تماس باشند و با شیوه ای معتدل با آنها گفت وگو کنند. الازهر چگونه می تواند جایگاه تاریخی خود را بازیافته و یک اسلام میانه رو را در جهان اسلام معرفی کند؟ شما چه پاسخی به کسانی دارید که می گویند از نقش این دانشگاه طی دوره های اخیر کاسته شده یا نتوانسته است با افراط گرایی و تروریسم مقابله کند؟ الازهر جایگاه خود را از دست نداده است که ما بخواهیم بگوییم چگونه می خواهد آن را دوباره به دست آورد. این مساله را همه مسلمانان می توانند گواهی بدهند. الازهر همچنان مانند دژی در برابر افراط گرایی ایستاده وپناهگاه مسلمانان در داخل مصر و خارج از آن است. در مورد انتقاداتی که شما گفتید ما هیاتی داریم که هر چه را در این باره مطرح می شود یادداشت می کند. ما ادعا نداریم نقش خودمان را به بهترین شکل و کامل ترین نحو ایفا کرده ایم. کمال مختص به خداوند یکتاست. انکار نمی کنم که برخی از این انتقادات از روی حسن نیت بیان می شود و خواستار جلوگیری از خطاها و اصلاح امور است. ما از این افکار و نظرات استفاده می کنیم و حتی ممکن است کسانی را که انتقاد می کنند دعوت کنیم تا با آنها ملاقات داشته باشیم و از آنها توصیه های بیشتری را دریافت کنیم. در این میان البته کسانی هم هستند که قصدشان مشوب کردن چهره الازهر است و در حرف هایشان جز افترا و القائات سوء چیزی وجود ندارد. ما الان در حال تهیه سندی هستیم که قرار است از سوی الازهر منتشر شود. در این سند راهکارهای اصلاح تفکر دینی آورده شده است. در تدوین این سند بسیاری از استادان دانشگاه ها، روحانیون و نویسندگان با رویکرد های فرهنگی و سیاسی مختلف مشارکت داشته اند. درباره حوادث تروریستی مصر که تاکنون بی سابقه بوده است چه می گویید؟ افراط گرایی و تروریسم یکی از نمادهای مجرمیتی است که از دین به عنوان پوششی برای ارتکاب آن جنایت استفاده می کند و آن را دستاویزی قرار می دهد تا به اعمال غیرقانونی خود مشروعیت بدهد. در واقع دین هم یک قربانی درکنار دیگر قربانیان افراط گرایی و تروریسم است. شما می دانید که مصر فقط این دو دهه نیست که دچار حوادث تروریستی شده است، بلکه از چهار دهه پیش تاکنون این ماجرا ادامه دارد. طی این مدت، اما الازهر موضع ثابتی داشته و آن این که با دلیل و برهان شرعی با تمام افکار گروه های تندرو مقابله کرده و افکار اشتباه آنها را نشان داده است. الازهر پیوسته بر اعتدال و میانه روی تاکید داشته و خواستار کنار گذاشتن اعمال تروریستی و خشونت از سوی گروه های تندرو بوده است. با این حال طی سال های گذشته یک اتفاق مهم در مصر افتاده و آن این که قدرت دولت در محلات تجمع جدیدی که به صورت خودبه خود شکل گرفته کم شده است. در واقع مناطقی هست که هزاران نفر در آن زندگی می کنند، اما دولت در آنجا حضوری ندارد. به این معنا که پاسگاه پلیسی نیست یا بیمارستانی وجود ندارد و... همین موجب شده تا گروه های تندرو بکوشند این خلأ را پر کنند. بنابراین به انجام اقداماتی برای تامین امنیت یا ارائه خدمات به مردم دست زده و جای دولت را گرفتند. آنها به مردم پول می دهند و در همان حال فکرشان را تحت تاثیر خود می گیرند. ما الان داریم تاوان همین مساله را می پردازیم و مسئولان باید به این نکته توجه داشته باشند و این خلأ ها را پر کنند وگرنه ما دچار ضرر و زیان های بیشتری خواهیم شد. پس مسئولیت الازهر در این باره چیست؟ مساله تنها به الازهر یا دیگر موسسات دینی مربوط نمی شود. زیرا همه طرف هایی که در زمینه های اجتماعی فعالیت می کنند باید بخشی از مسئولیت را به عهده بگیرند. در راس اینها نهادهای تبلیغاتی و فرهنگی و فکری یا نهادهای مربوط به جوانان است. موضوع افراط گرایی از مساله شرایط اقتصادی و مشکلات معیشتی و بیکاری جدا نیست. همچنین فضای سیاسی اگر نتواند جوانان را جذب کند یا امکانی را برای بیان عقایدشان فراهم کند و راه را برای مشارکت سالم آنها در جامعه به وجود آورد همین مشکلات ادامه پیدا خواهد کرد. همه این عوامل در رشد افکار افراطی تاثیر دارد. فراموش نکنیم که کشورهای غربی نیز با طمع ورزی ها و دخالت های خود در امور اسلامی و تشدید انگیزه های افراط گرایی به این جریان کمک می کنند و افراط گرایی را در کشورهای اسلامی و عربی دامن می زنند. آیا کوتاهی نهادهای دینی می تواند در رشد افکار افراطی نقش داشته باشد؟ باید اعتراف کنم که همه نهادهای دولتی طی سال های گذشته کوتاهی کرده اند. بنابراین وظیفه ماست که این کمبودها را جبران کنیم و اشتباهات گذشته را اصلاح کنیم. به طور کلی الازهر هرگز از مسئولیت خود شانه خالی نکرده است دلیل آن هم فعالیت های ما طی سال های اخیر در مصر است. این الازهر بود که در برابر افکار غلط ایستاد و اجازه نداد کسانی از دین اسلام به نفع خود سوءاستفاده کنند. الازهر بارها سعی کرده است مفاهیم دینی را روشن بیان کند به نحوی که اجازه به گروه های افراط گرا برای سوءبرداشت از آنها داده نشود. الازهر بارها با صدور بیانیه ها افکار انحرافی گروه های امثال داعش و القاعده را افشا کرده است. ما سعی کرده ایم مفاهیم عمده ای مانند جهاد، تکفیر، حاکمیت، هجرت، خلافت و... را به نوعی معنا کنیم که برداشت های سوء از آن کنار گذاشته شود. اینجا باید من درباره برخی از فتواهایی که این یا آن فقیه در گذشته داده نیز توضیح دهم. چون این فتاوا در شرایط خاص و استثنایی طرح شده اند و آنها را نمی توان به هر زمان و مکان یا شرایط امروز اطلاق کرد. برای مثال مساله تکفیر یکی از برجسته ترین نمونه هایش است. زیرا می بینیم گروه های تروریستی مسلح به برخی از احکام صادر شده از سوی ابن تیمیه یا ابن کثیر استناد می کنند که می گوید بیان لسانی شهادتین برای مسلمان بودن یک فرد کافی نیست و باید این مساله از طریق عمل و تسلیم کامل احکام شدن اثبات شود. بعد نتیجه می گیرند که هر کس از این شروط خارج شد مسلمان نیست، کافر است و باید با او جهاد کرد، اما این یک برداشت غلط از دیدگاه اوست. ابن تیمیه این سخن را در قرن هفتم و هشتم گفته است که مسلمانان درگیر جنگ های خونین با مسیحیان بودند و از سوی دیگر مغول ها بغداد را گرفته و شام را تصرف کرده بودند و داشتند به مصر می رسیدند که در نهایت در عین جالوت شکست خوردند. مغول ها آن روزها مدعی بودند مسلمان هستند حال آن که در درون کافر بودند و اسلام را قبول نداشتند. در چنین شرایطی است که ابن تیمیه می گوید باید مسلمان بودن با عمل به اثبات برسد تا مسلمانان از کسانی که تظاهر به اسلام می کنند متمایز شوند. حال سوال این است؛ چگونه می شود جوامع مسلمان ما را با جوامع آن روز که در آنها کافر و مسلمان و منافق همه در هم آمیخته بود یکی گرفت. آن موقع مغول، مسیحی، عرب و... همه حضور داشتند. آیا می توان احکامی را که مخصوص قرن هشتم بوده است برای جوامعی در قرن بیست و یکم روا دانست؟ چگونه می شود جعلی بودن تفکرات و برداشت های این تشکل های تروریستی از دین را افشا کرد؟ به قول معروف، تشخیص بیماری خود نصف درمان است. قدرت دولت و تحکیم سیطره اش برهمه اطراف و اکناف کشور می تواند تامین کننده امنیت بوده و به عنوان یک عنصر اساسی در شرایط کنونی در مقابله با تروریسم عمل کند. از سوی دیگر باید گفتمان رسانه ای تصحیح و نوسازی شود. بنابراین نباید رسانه ها طوری به قضایا دامن بزنند که گویی جنگی در میان است و اختلافات عجیب و غریب را برجسته کنند. یکی از کارهایی که ما دراین زمینه باید بکنیم این که هر چه زودتر کانال تلویزیونی الازهر را راه اندازی کنیم تا راهنمای مردم برای شناساندن دین درست و معتدل باشد و بتواند جعلی و باطل بودن دعاوی این گروه ها را افشا کند و اجازه ندهد از گفتمان دینی سوءاستفاده شود. حکم دین درباره گروه های تروریستی که مرتکب قتل و فساد می شوند چیست؟ اسلام با خوارج در دوران مختلف چگونه برخورد می کند؟ در مورد گروه های تروریستی کتاب های فقهی به اندازه کافی روشنگری کرده است. گروه های تروریستی «مفسدون فی الارض و بغاه» هستند و طبعا مقابله با آنها و محاکمه شان یک واجب شرعی است. والیان امور باید برای حفظ امنیت مردم و جان و مال و آبرویشان این احکام را جاری کنند. باید ادعاهای آنها را که از دین سوءاستفاده می کنند افشا کنند تا نتوانند مردم را به نام دین فریب دهند. آنچه را آنها می گویند دروغ است و آنها به کلی از تعالیم دینی فاصله گرفته اند. شریعت اسلامی فقط یک شریعت مداراگر نیست بلکه از اولیای امور می خواهد با این گروه ها به لحاظ فکری و نظامی مقابله کنند و اجازه ندهند آنها به اعمال جنایتکارانه خود ادامه دهند و بین مسلمانان فتنه به وجود آورند. دولت های دیگر هم باید برای مبارزه با این سرطان فکری در کنار کشورهای عربی و اسلامی باشند. خلاصه این که مقابله با سلاح در برابر متجاوزان امری روشن و آشکار در شریعت اسلامی است و این یکی از اوجب واجبات مسئولان است. شما تا چه حد امیدوار هستید از فعالیت گروه های افراطی نظیر داعش کاسته شود؟ به نظر نمی رسد این پدیده به این زودی ها از بین برود. زیرا همچنان عناصر و عواملی هست که اینها را تغذیه می کند. این گروه ها آنچنان قدرت گرفته و خطرناک شده اند که غلبه بر آنها به این زودی دشوار به نظر می رسد. از این رو باید ما خود را برای یک مقابله طولانی مدت آماده کنیم. باید بکوشیم ریشه های اجتماعی، اقتصادی و فکری این مشکل را شناسایی و برطرف کنیم. با این حال من یقین دارم داعش و امثال آن رو به زوال است. هر کسی تاریخ اسلام را مطالعه کرده باشد می داند سرنوشت گروه های ضاله و منحرف غیر از این نبوده است. اینها در شرایطی اوج می گیرند و خطرناک می شوند، اما مدتی طول نمی کشد که مانند یک شجره خبیثه ریشه کن می شوند. ان شاءالله با تلاش و کوشش مخلصانه در جهت یک هدف واحد، می توانیم بر این تشکل ها و نظایرشان غلبه کنیم. بعد از حوادث 11سپتامبر 2001 برخی رسانه های غربی تلاش کردند بین اسلام و اعمال تروریستی پیوند برقرار کنند. شما در این باره چه می گویید؟ در غرب گروه ها، احزاب و جریان های فکری هستند که با اهداف سیاسی مشخصی تلاش می کنند حمله ای بی رحمانه علیه اسلام داشته باشند. این فقط برای این روزها نیست و از قبل هم وجود داشته است. هدفشان این است که بگویند اسلام یک دین طرفدار خشونت و کشتار است. برای مثال اگر به اندیشه های مطرح شده در مقاله «جنگ تمدن ها» اثر هانتینگتون توجه کنیم همین فلسفه و دیدگاه غلط را ترویج می کند. این مطلب زمانی بیان شد که هنوز حوادث 11 سپتامبر اتفاق نیفتاده بود. نباید فراموش کنیم تاریخ متهم کردن اسلام به خشونت سابقه ای طولانی دارد و درآن بقایای تعصبات موروثی دوران قرون وسطا دیده می شود. این تصور دارای اهداف سیاسی و اقتصادی مشخصی است و تحت پوشش تحقیقات علمی می خواهد دیدگاه های خودش را به دیگران القا کند. در این رویکرد تصویری مخدوش از اسلام و مسلمانان ارائه می شود. برای یک نمونه کافی است سخنان جورج بوش، رئیس جمهور اسبق آمریکا را به یاد بیاوریم که در شروع حملاتش به منطقه ما تحت عنوان مبارزه با تروریسم از اصطلاح «جنگ های صلیبی» یاد کرد. این مطلب در کتاب های مستشرقان مشهور نیز به چشم می خورد. در واقع حوادث 11 سپتامبر آمد تا فرصت بزرگی در اختیار اینها قرار دهد. القاعده این فرصت را در یک طبق طلایی گذاشت و به اینها هدیه داد تا چهره اسلام را نابود کنند. بهای اینها را کشورهای مسلمان باید پرداخت می کردند و این دقیقا همان کاری است که امروز گروه هایی نظیر داعش می کنند. الازهر در زمینه گفت وگوی ادیان چه کرده است؟ گفت وگوی ادیان فعالیتی مستمر بوده و هست. الازهر نیز با ابزارها وکانال های مختلف در این گفت وگوها شرکت می کند و این مساله تنها منحصر به «مرکز گفت وگوها» نیست. این گفت وگوها همه مومنان به ادیان سماوی و حتی پیروان ادیان غیرآسمانی و غیرمتدینان را هم شامل می شود. در مورد گفت وگوی ادیان اسلامی و مسیحی نیز همین امر جریان دارد. البته سال 2011 بعد از اظهارات پاپ بندیکت شانزدهم که برداشت هایی منفی از اسلام داشت، این گفت وگوها قطع شد. او تصور می کرد مسلمانان منطقه خاورمیانه به مسیحیان ظلم می کنند و آنها را مجبور به هجرت کرده اند. آن موقع در اثر حوادث تروریستی عراق و مصر و حملاتی که به کلیساها شده بود این شرایط به وجود آمد. لکن ما با اینها مقابله کردیم و برداشت های پاپ را دخالت در امور داخلی کشورهای عربی و اسلامی دانستیم. بعد از آن که پاپ بندیکت استعفا داد و پاپ فرانسیس جای او آمد، احساس کردیم شرایط جدیدی به وجود آمده است و او بیانی مثبت تر نسبت به این مسائل دارد. از این رو ما از یک هیات واتیکان استقبال کردیم و به آنها اطلاع دادیم مانعی بر سر شروع دوباره گفت وگوها نمی بینیم. از آن پس این روابط دوباره شروع شده است. گروه ها و جریان های تند رو به الازهر حمله می کنند و قصدشان این است که مرجعیت الازهر را بگیرند. این مساله بر نقش الازهر اثر می گذارد؟ الازهر همیشه در معرض حمله دو گروه بوده است. گروهی که در احکام دین راه افراط را در پیش می گیرند و گروهی که راه تفریط را در پیش گرفته و اجازه می دهند به دین و احکامش حمله شود. هردو گروه از نظر ما باطل هستند. بنابراین الازهر همان راه میانه را در پیش گرفته است. متاسفانه از سال 2011 تمایلاتی وجود دارد که خواستار نابودی نهادهای دینی و حذف آنهاست. هدف اینها این است که دولت را از یکی از پشتوانه های قوی اش خالی کنند. ما البته به این حملات کاری نداریم و وقتمان را صرف آنها نمی کنیم. زیرا اگر این کار را بکنیم نمی توانیم به وظایف خودمان عمل کنیم. از این رو ما به راه خود ادامه می دهیم. شخص شما نیز در معرض انتقاداتی قرار دارید و برخی به شما حمله می کنند. با این انتقادات چگونه برخورد می کنید؟ ما که یک نهاد مقدس نیستیم که اجازه نقد آن را به کسی ندهیم. هیچ یک از ما مقدس نیستیم به طوری که نشود از ما انتقاد کرد. ما می گوییم الازهر هم باید نقد شود، اما مشکل در تصویری است که برخی از کل الازهر ارائه می دهند. چون در مواردی می بینیم این تصویر با آن چیزی که خود الازهر هست منافات دارد. از این رو بعضی وقت ها می بینیم کسانی به ما حمله می کنند و وقتی ما می خواهیم به آنها جواب دهیم می بینیم انتقاد آنها از اساس دلیل دیگری داشته است. به هر حال الازهر موسسه ای برای همگان است. من بارها گفته ام الازهر متعلق به همه مصری هاست. درهای این موسسه برای بحث و گفت وگو به روی همه باز است. هر کس فکری یا پیشنهادی داشته باشد ما از آن استقبال می کنیم. من همین جا می خواهم از فرصت استفاده کرده و از تمام متفکران و روشنفکران یا هر کس قادر به ارائه طرحی، برنامه ای یا دیدگاهی است که الازهر را در راه مبارزه با گروه های افراطی و تروریسم یاری دهد، درخواست کمک کنم. درهای الازهر همیشه باز است. زیرا این مساله یک شخص یا یک موسسه خاص نیست بلکه با سرنوشت همه ملت پیوند دارد. از طرف دیگر می خواهم بگویم کسانی که به الازهر حمله کرده و این نهاد را عامل ایجاد گروه های تروریستی می دانند بگویم اینها ریشه های اصلی ظهور یک پدیده اجتماعی را نشناخته اند و همه عوامل را به یک عامل و آن گفتمان دینی تقلیل می دهند. آنها از عوامل دیگر غفلت کرده اند. ناکامی های متوالی نسل های جدید در زمینه های اقتصادی، سیاسی، روانی و... در ظهور و بروز این پدیده نقش داشته است و گفتمان دینی نیز تنها یکی از این عوامل است. برای همین است که ما از نوسازی این گفتمان صحبت می کنیم. الازهر از موضع بی طرفی تا خوارج خواندن داعش الازهر هرچند در ابتدای ظهور داعش مانند روحانیون سعودی می خواست موضعی بی طرف اتخاذ کرده و حتی از دولت عراق برای مقابله با آنها در مناطق سنی نشین انتقاد می کرد اما رفته رفته موضع خود را تغییر داد تا جایی که گروه داعش را با « خوارج » یکی دانست و بعدها نیز به این نتیجه رسید که داعش در خدمت آمریکا و اسرائیل است. این درحالی است که دولت عربستان سعودی به صورت پنهان و آشکار از گروه های تروریستی چون داعش دفاع کرده و حمایت های مالی و فکری می کند. همزمان با این رویکرد شیوخ سلفی مورد حمایت عربستان نیز به صورت آشکار و پنهان از گروه های افراطی نظیر داعش دفاع کرده یا با صدور فتاوایی به اعمال و رفتار داعش و دیگر گروه های تروریستی مشروعیت دینی می بخشند. اینجاست که اهمیت کار شیخ احمد الطیب و دانشگاه معروف الازهر مشخص می شود. این دانشگاه با طرح بازسازی گفتمان دینی می کوشد گفتمان گروه های افراطی را مورد نقد قرار دهد و از صحنه خارج کند. رویکردی که در داخل و خارج از مصر می تواند معانی کاملا متفاوتی داشته باشد. دانشگاه الازهر ابتدا به تبعیت از مواضع سعودی ها اعلام کرد حاضر نیست تکفیر داعش را اعلام کند، زیرا آنها مسلمان هستند و مسلمان هرگناهی هرچند بزرگ را مرتکب شده باشد نمی توان تکفیر کرد. همین موضعگیری موجب انتقادات شدیدی از شیوخ الازهر شد و حتی برخی این دانشگاه و روحانیون آن را به پشتیبانی فکری از گروه های تروریستی متهم کردند؛ اتهامی که هنوز الازهر نتوانسته است از زیر بار سنگین آن خود را خارج کند و در گفت وگوی حاضر نیز ته مانده های آن به چشم می خورد. با این حال رفته رفته دانشگاه الازهر موضع خود را نسبت به گروه های افراطی تغییر داد و به سمت محکومیت اعمال جنایتکارانه آنها پیش رفت. این مساله زمانی اتفاق افتاد که گروه داعش با برخی اعمال فجیع داعش از جمله سربریدن تعدادی مصری، جنایت خود را به اوج رساند یا خلبان اردنی را زنده زنده در آتش سوزاند. این درحالی بود که پیشتر الازهر نه تنها حاضر به تکفیر داعش نبود، بلکه از دولت عراق به دلیل حمله به این گروه در مناطق سنی نشین بشدت انتقاد و آن را جنگی فرقه ای توصیف می کرد؛ انتقادی که با پاسخ تند مقامات عراقی مواجه شد. نوری مالکی، معاون رئیس جمهور عراق با اشاره به بیانیه موسسه الازهر مصر در محکوم کردن حضور نیروهای مردمی عراق در نبرد علیه داعش تاکید کرد الازهر در دام داعش افتاده است. نوری مالکی خاطرنشان کرد: از بیانیه الازهر ـ که دربرگیرنده اتهام های خطرناک علیه نیروهای مردمی است که دوشادوش نیروهای امنیتی برای دفاع از حاکمیت، مقدسات و همه مولفه های ملت عراق در حال نبردند ـ شگفت زده و شوکه شدیم.وی افزود: شایسته بود الازهر در صدور چنین بیانیه ای به اطلاعات موثق و مستند تکیه می کرد نه شایعات مغرضانه برخی چهره های ناشایست دینی که شب و روز برای ایجاد فتنه طایفه ای تلاش و در همان حال درباره جنایت های تروریستی داعش سکوت اختیار می کنند. نخست وزیر سابق عراق تاکید کرد: ای کاش الازهر به یاد می آورد جامعه بین الملل با فلسطینی ها که طی قرن های گذشته همه روزه با سرکوبگری صهیونیست ها مواجه بودند، چه کرد؟ با تاسف شدید باید گفت الازهر در دام داعش افتاد. الازهر به جای این که برای وحدت و یکپارگی صفوف مسلمانان در رویارویی تاریخی علیه تروریسم تلاش کند در معرکه تحریک طایفه ای افتاده است. اما چنان که یادآوری شد به مرور، مواضع الازهر نیز نسبت به گروه های افراطی ازجمله داعش تغییر کرد. دکتر احمد الطیب چند ماه پیش در اظهاراتی تحسین برانگیز گفت: « هدف داعش از جذب جوانان به گروه گمراه خویش و فریب آنها، بر هم زدن نظم و امنیت کشورهای اسلامی و هدف قرار دادن جوانانی است که ستون امت هستند. افراد معروف به داعش، از خوارج زمان و آشوبگر هستند و از این رو تمام حاکمان وظیفه دارند با آنها بجنگند و مردم را از شر و فتنه آنها حفظ کنند. تروریست های داعش همان خوارجی هستندکه با قیام علیه امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) ایشان را متهم به کفر کردند.» او همچنین یک بار دیگر در گفت وگو با خبرگزاری فرانسه گفت: «پیدایش گروه مسلحانه [داعش] به این شکل، سوالاتی را درباره دلایل اصلی آن ایجاد می کند و مردم کشورهای عربی بر این باورند که غرب در این مساله دست دارد و سلاح هایی که در اختیار این گروه ها قرار دارد، در جهان عرب تولید نشده است.» شیخ احمد الطیب در توضیح این مساله یادآور شد: «نظم جهانی به دنبال ناآرامی است و به نظر می رسد که به جدایی و تکه تکه کردن منطقه ما تمایل دارد و داعش یک ابزار موثر این کار است. داعش برای قدرت های بزرگتری که نمی خواهند منطقه ما در کنار اسرائیل رشد کند، کار می کند.» منبع: الاهرام
ترجمه: محمدعلی عسگری
یکشنبه 31 خرداد 1394 ساعت 00:30
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 162]
-
گوناگون
پربازدیدترینها