واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۲۷ خرداد ۱۳۹۴ (۱۷:۳۶ب.ظ)
سلسله مصاحبه در نگاه صاحب نظران (1) دکتر اميني : چرا در فقه يک المصانع نداريم؟ دفتر مطالعات رسانه اي اقتصاد اسلامي موج؛ بايستي به سمت آن برويم که المصانع در کنار المکاسب داشته باشيم.
در بخش قبلي از اين نشست تخصصي که پيرامون مسئله انديشه اقتصاد اسلامي مطرح شد بيان شد بايستي ظرفيت هاي عظيم فقه اسلامي را بکار گرفت تا ظرف تفکري و بررسي نظريات مختلف شکل گيرد. بر همين اساس بخش دوم اين مصاحبه به حضور خوانندگان ارائه مي شود.
آقاي دکتر اميني شاهد هستيد اقتصاددانان برجسته سه دسته براي موضوع اقتصاد اسلامي مطرح مي نمايند.. دسته اي روحانيوني هستند که اقتصاد را به حداقل هاي موجود يعني احکام شرعي تنزل داده و آن را ميپذيرند. دسته ي ديگر روحانيون علاقمند به اقتصاد و يا اقتصاد دان هاي علاقمند به روحانيت و فقه اسلامي هستند. و اما دسته سوم معتقدند نظام اقتصاد اسلامي يک نظام برجسته مي دانند. به نظر شما با توجه به اين سه دسته اي که وجود دارد و تاريخ 1400 ساله اقتصاد در اسلام که از احکام اوليه گرفته تا متاجر و مکاسب، آيا کفايت مي کند يا خير؟ در صورتي که خير است اين خير به معناي تغيير اقتضائات است يا قسم ديگري دارد؟ و در صورت مثبت بودن به نظرتان بايستي عنصر زمان، مکان را در کنار فقه پويا قرار دهيم و نتايج خوبي بدست بياوريم يا خير؟
آيه و حديث داريم و اين آيه و حديث مباني بدون تبيين و تحليل، بدون استخراج نظريه، بدون استخراج تئوري، در واقع ما راجع به بيع حلال و حراممان مشخص است اما بايد بياييم و تبيين کنيم چه مدلي از بيع مورد نظر ماست و قرار است با چه نگاهي بيع را بررسي و استنتاج کنيم. بيع را مي خواهيم در داخل کشور يا خارج کشور بررسي کنيم و بر روي چه جنسي و در چه مکاني ببينيم. يا در موردي ديگر توسعه را چگونه مطرح مي کنيم.
توسعه بر يک مبناي غربي شکل گرفت و مي خواهد انسان ر بر مبناي ساختار مادي پيش ببرد. در چنين شرايطي بايد يا بپذيريم مبناهاي غربي را و سر تسليم نشان دهيم يا آنکه معتقد باشيم ضد اسلام است و اسلام براي اين توسعه مي تواند تعريف و الگو سازي ارائه کند.
غرب توسعه را بر مبناي صنعتي شدن و به تعبير ديگر مسير توسعه را صنعتي شدن برنامه ريزي کرد. وقتي مي خواهيم اين را حمل کنيم بر ساختار واقعي احکام شرع، در کجا مي توان چنين چيزي را بررسي و پرداخت نمود. ما المکاسب، المتاجر داريم اما المصانع نداريم. کجا و در چه زماني به موضوع صنعت پرداختيم و آن را بررسي کرديم؟
اخيرا با يکي از اقتصاددان ها گفتگو داشتم و بحث به فقه صنعت رسيد. در ادامه بحث اين استاد بزرگوار گفتند من يک پروژه اي داشتم و در آن پروژه قرار بود آثار علامه مطهري را دسته بندي نمايم که با بررسي نظرات اين استاد شهيد متوجه يک تئوري در صنايع نفتي و پتروشيمي شدم. با شنيدن اين جمله خوشحال شدم که پس از 35 سال توانستيم با بررسي نظريه هاي مختلف اين مطلب را بدست آوريم اما بايد پذيرفت هنوز فقها در مورد مسئله صنعت جدي ورود نکردند.
به طور مثال ما اگر قرار است پالايشگاه داشته باشيم. حتما اين پالايشگاه از نفت استفاده مي کند و نفت از ذخاير ملي است. بر اين اساس آيا مي توان پالايشگاه خصوصي داشته باشيم؟
بگذاريد مثال ديگري بزنم. آيا اسکانس را مي توان عين در نظر گرفت و با زياد و کم شدن اين اسکناس حمل بر ربح کنيم يا همچنان با طلا مي سنجيم.
آيا با يک پسوند اسلامي بانک هاي ما اسلامي مي شوند؟ مي گوييم بانک ها اسلامي هستند چون قانون اسلامي داريم. اما در عمل ربوي ترين وضعيت ها را الان داريم در بانکداري استفاده ميکنيم. به خاطر اينکه بانکداري و اساسا الگوي حرکت پول مردم در چرخه ي ملي و بهره برداري، برايش الگويي تعريف نشده است. اينجا مسئله مهمي است که بايستي توجه کرد. ما معتقديم که مباني اسلام و اصول اسلام وجود دارد و اين بايد پردازش و تبيين گردد و نهضت نظريه پردازي و تئوري سازي و نهضت نرم افزاري و مغز افزاري از درون اين بايستي استخراج شود. ادامه دارد....
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 77]