واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:
معالجه تنبلی سیاست خارجی وبلاگ > تاجیک، نصرت اله - بی تردید این ایام یاد اور رهبری و پیروزی یکی از بزرگترین انقلابهای قرن اخیر است که با روشی نو و بر اساس استفاده از قدرت مردمی توانست نظامی نو بر پا نماید که همچنان پس لرزه هایش بعد از 35 سال مردم منطقه حساس و استراتژیک خاورمیانه و شمال آفریقا را به حرکت در می آورد.
نظامی که ریشه اصلی آرمانگرائی نهفته در بستر و سر منشاء سیاست خارجی اش نه خیال پردازی و توهم گرائیهای جاه طلبانه بلکه شعارهای اصلی انقلاب که توسط مردم در طول نهضت خلق شد و دیدگاه های بنیانگذار ش است. امام خمینی(ره) ، با ایستادگی در برابر رواج ظلم و زور گوئی در روابط بین الملل بر اساس آموزه های اسلامی و همچنین تلاش برای غلبه بر زیاد ه خواهیها و زیاده روی های آمریکا و صهیونیزم در روابط بین الملل توانست مدلی از شکلگیری سیاست خارجی مستقل برای کشورهای تحت ستم را معرفی کند که با واقعیات صحنه آن زمان سیاست جهانی مغایرت داشت و هنوز هم هضم شده نیست.
بنابراین آرمانگرائی سیاست خارجی ایران نمی تواند و نباید ذاتا" مذموم باشد بلکه آنچه بدفهمی ایجاد میکند و نباید دامن زده شود توصیف و تجویز عناصر و بستر این آرمانگرائی از طریق راه حلهای غیر واقع گرایانه و توهمی است که متاسفانه در دولت نهم و دهم به اوج خود رسید. راههای نادرستی که بدون در نظر گرفتن تئوریهای روابط بین الملل و ظرفیت سیاست خارجی کشور اتخاذ شد و هزینه سنگینی نیز همچنان بر کشور تحمیل کرده است. اصولا" تجربه سه دهه گذشته سیاست خارجی ایران نشان میدهد که فضای عمل و حوزه ابتکارات در سیاست خارجی جمهوری اسلامی کمتر به وسیله پتانسیل های ساختاری و توانایی های کارکردی اداری دستگاه دیپلماسی کشور، بلکه عمدتاً به وسیله ملزومات ناشی از انقلاب اسلامی تبیین شده است. این امر تا حدی باعث تنبلی سیاست خارجی و عارضه های دیگری همچون تمام ظرفیت کار نکردن و عدم بهره برداری بهینه از این پتانسیلها و جایگزینی ارائه راههای غیر سیاسی برای حل مشکلات منطقه، متوجه سیاست خارجی ایران بشود. ولی این عوارض محتوم و ابدی نیستند و باید به وسیله روح امیدوار و تعالی بخش و فکر جسورانه شهروند ایرانی که انقلاب اسلامی آنرا احیا کرده است، برطرف و درمان شوند.
برای معالجه تنبلی سیاست خارجی با توجه به عوامل ذکر شده در بالا نیازمند ورود متخصصین به فضای تحلیلی سیاست خارجی ایران بوده و راهبردهای دراز مدت تری تجویز و اتخاذ گردد که میزان تصمیم گیری های مرحله ای، برداشتهای شخصی و سلیقه ای و تغییرات سریع اهداف سیاست خارجی و همچنین دوری از حرکتهای سینوسی و معلق نگاه داشتن تحرکات و تعاملات خارجی را به صفر نزدیک کند. البته تحقق این امر نیازمند تهیه برنامه راهبردی برای سیاست خارجی است که فقدان آن نیز خود یکی از مهمترین عارضه های گریبانگیر آن است. طراحی چنین برنامه ائی و اتخاذ راهبردهائی که حاصل تعامل با محیط پیرامونی باشد خود باعث شناخت صحنه ملتهب سیاست خارجی و کاهش مشکلات سیاسی، اقتصادی و امنیتی کشور میشود. عدم شناخت کافی از محیط سیاسی، منطقه ای و بین المللی باعث میشود تا نتوانیم با اتخاذ روشهای صحیح و مناسب با راهبردهای طراحی شده و مواضع درست و طولانی مدت، از امکانات و ظرفیت های تولید شده در سیاست خارجی، روابط بین الملل، موقعیت منطقه ای و اوضاع جهانی برای کسب و تامین منافع ملی بهره برداری بهینه نماییم.
تحولات میدانی اخیر سوریه، عراق و یمن اگر با چنین رویکردی مورد بررسی قرار بگیرد بخوبی نشان خواهد داد که از پتانسیلهای نهفته در تعاملات سیاسی بین کشورها و توانمندیهای منطقه ائی چه بصورت دیپلماسی عمومی و یا سنتی بخوبی بهره برداری نشده و صحنه برای مخالفین سیاستهای ایران خالی گذاشته شده است. زاوبه پیدا کردن سیاست خارجی سعودی و آمریکا در یمن، ترس آمریکا از نیروهای احتمالی جایگزین بشار اسد و بهم خوردن توازن منطقه بر ضد امنیت رژیم صهیونیستی که از سوی ایران مغفول واقع شد و مورد بهره برداری و تعامل واقع نگردید. لذا تحولات کنونی و تغییرات میدانی و سرزمینی که بدلیل ماهیت سیال بودن تحولات هر روز دست به دست میشود در کنار ترس دولت آمریکا از نقش شیعیان عراقی در سرکوب داعش همه نشات گرفته از ابعاد گوناگون پروژه اسلام هراسی، شیعه گریزی و ایران ستیزی است. این عوامل باید در تعامل با غرب مد نظر بوده و از ساده انگاری پرهیز و بصورت یک بسته برای تغییر رفتار ایران دیده شود و این امر تهیه برنامه تفصیلی، دقیق، کاربردی و البته راهبردی برای سیاست خارجی و بدور از شعار و کلی گوئی امیدوار کننده در راستای سیاست گفتار درمانی را ضروری میسازد.
منبع: روزنامه روزان شماره 3109 مورخ 18/3/1394
چهارشنبه 27 خرداد 1394 - 06:52:13
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 77]