واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
۳ویژگی الگوی ایرانی در ژئوپولیتیک نوین خاورمیانه
این گفتمان نوین در ایران انقلابی، ساختار سیاسی و فرهنگی متصلب و انقیادی جهان عرب را عمیقا به چالش کشانید. در گذار سال ها، خصلت الهام بخش انقلاب اسلامی، در شکل گیری و تقویت جنبش های رهایی بخش در منطقه نمود یافت.
تحولات خاورمیانه می تواند مبنای نظری برای تبیین پویش های نوین سیاسی، ژئوپلیتیکی و فرهنگی منطقه خاورمیانه قرار گیرد. موج گسترده و بنیان افکنی که هم اکنون جغرافیای سیاسی منطقه را با تحولات شگرف روبرو ساخته است، می تواند الگوی نوینی از کنش سیاسی و فرهنگی فراهم آورد. الگوسازی امنیت ساز بهره گیری از قدرت فرهنگی بوم های مختلف فرهنگی برای باز آفرینی فرهنگ و الگوی مدنی زیست سیاسی فارغ از خشونت و ستیزه جویی، مدارا و تساهل سیاسی و اجتماعی برای تنش زدایی از ساحت زیست سیاسی و اجتماعی، تاکید بر مقومات فرهنگ مدنی به جای بازتولید الگوهایی ستیزه گرایانه، و اهمیت اجماع ملی و اشتراکات به جای کوبیدن بر طبل تشتت و تفاوت قومی- مذهبی بخشی از درس ها و عبرت هایست که تحولات خاورمیانه پیش روی نخبگان، عموم مردم و نیز حکمرانان می گذارد. نکته مهم اما دراین واقعیت نهفته است که “زیست بوم سیاسی ایران” قدرتی تام و تمام در بازتولید الگوهای مدنی زیست سیاسی داراست؛ قدرتی که از تجارب تاریخی و فرهنگ سیاسی ایرانیان مایه می گیرد و میتواند الهام بخش سایر مردمان خاورمیانه باشد. الهاماتی و الگوهایی که می تواند منشا مفاهمه، امنیت سازی پایدار و پایدارسازی امنیت گردد. بیداری اسلامی و ادراک سیاسی از منظری متفاوت می توان پای تحولات خاورمیانه را در زمین ادراکها و پندارهای عمومی مردمان این سرزمین نشان داد. ازاین منظر بیداری اسلامی پویشی است که از دگرگونی ادراکی مایه گرفته و سپس به حوزه سیاست سرریز گردید. بیداری اسلامی فرایندی منتج از بحران هویت و بحران مشروعیت است؛ و معطوف به احیای منزلت و کرامت انسانی است که در آموزه های اسلام تبلیغ می گردد. ایران به عنوان یک الگو هم در فضای سیاسی پیشگام مدنیت سیاسی منطقه خاورمیانه بوده است هم در حوزه اجتماعی توانسته است الگویی برسازد از تلفیق منابع دینی و دمکرات در قالب مردم سالاری دینی. الگویی که انسان را واجد کرامت و ارزش دینی-الهی می داند؛ نه یک موجود منفرد و منتزع از ارزش ها بسان گفتمان لیبرال و نه مستحیل در کلیت جامعه و اسیر مادیات بسان الگوی مارکسیست؛ انسان فردیت الهی دارد که در جامعه دینی زمینه کرامتمندی و امکان تبلور تجلیات الهی را داراست. انسان در متن اسلام شیعی اصیل، کنشگری کمالگرا است و می تواند از بند جبرهای” زر، زور و تزویر” استعمار غربی و استبداد عربی “آزاد” گردد. می تواند استقلال از تصلب و تحجر و افراط داشته باشد؛ در نهایت نظام سیاسی جمهوری اسلامی زمینه این استلال و آزادی را فراهم می آورد. این گفتمان نوین در ایران انقلابی، ساختار سیاسی و فرهنگی متصلب و انقیادی جهان عرب را عمیقا به چالش کشانید. در گذار سال ها، خصلت الهام بخش انقلاب اسلامی در شکل گیری و تقویت جنبش های رهایی بخش در منطقه نمود یافت. اما تحولات شگرف تر در سال های بعد، یعنی در میانه تابستان 2111و 2112میلادی رخ نمود. هم اینک ژئوپولیتیک خاورمیانه در آستانه دگرگونی های بنیادین قرار گرفته است. فرایند هایی که عمیقاً قدرت و سامان سیاسی در خاورمیانه را دستخوش دگرگونی ساخته است. به نظر تحولات فوق ابتدا در حوزه فرهنگی و معرفتی حادث گشته و سپس توانسته زیست سیاسی را دچار تحول کند. یعنی نخست ذهنیت و الگوهای اندیشگی و ایستارهای فرهنگی- سیاسی متحول گشتند و سپس، در سطحی دیگر جنبشی در رفتار ها و نمودهای عینی کنش سیاسی مردمان خاورمیانه آغازیدن یافت. صورتبندی نوین سیاسی در نهایت بازتاب تحول در الگوهای رفتاری و معرفتی ملهم از فرهنگ شیعه را در تحولات منطقه ای و صورتبندی های نوین سیاسی می توان مشاهده کرد. تغییر در موازنه قدرت و ژئوپلیتیک خاورمیانه صورتبندی نوینی را عرضه داشته، که در آینده تکمیل و تثبیت خواهد شد. آینده شناسی صورتبندی سیاسی بر مبنای شکاف فرهنگی و سیاسی می تواند مبنای تحلیل های بسیاری باشد. پویش های نوین ژئوپلیتیکی در منطقه با تبیین هویت ها، بهتر درک خواهد شد. احسان معنوی منبع: رصد انتها یمتن/
94/03/23 - 00:15
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 90]