واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
رباتها مستقلتر میشوند رباتها در دنیای امروز ثابت کردهاند، در انجام طیف وسیعی از کارهای مختلف ـ از مهار آتشسوزی در جنگل تا ریختن یک فنجان قهوه ـ از توانمندی بالقوهای برای کمک به انسانها برخوردارند. یکی از محدودیتهای این دستیاران رباتیک آن است که اگر به هر علتی آسیب ببینند، در عمل دیگر کاربردی نخواهند داشت و قادر به انجام وظایف خود نخواهند بود، اما اخیرا محققان مطالعات و تحقیقات جدیدی با هدف رفع این محدودیت انجام دادهاند که نتایج آن در مجله نیچر منتشر شده است.
براساس نتایج مطالعات جدید محققان، می توان ربات ها را به گونه ای طراحی کرد که از مدت ها قبل تحت آموزش لازم قرار گیرند و بر این اساس، در شرایطی که دچار سانحه یا آسیب دیدگی می شوند، بلافاصله خود را با شرایطی که با آن مواجه شده اند تطبیق داده، همچنان به فعالیتی که در حال انجام آن بودند، ادامه دهند. براساس مطالعات جدید، ربات هایی که در حین فعالیت به هر علتی دچار آسیب دیدگی می شوند، می توانند با بهره گیری از تجارب کسب شده از زندگی شبیه سازی شده خودشان را تعمیر کنند. شاید شنیدن این موضوع شما را به یاد فیلم های علمی ـ تخیلی بیندازد، اما حقیقت این است که محققان معتقدند، ربات ها با در اختیار داشتن چنین امکانی نه تنها قوی تر خواهند شد، بلکه می توانند تاثیرگذارتر از پیش، از استقلال بیشتری برای انجام فعالیت های مختلف برخوردار باشند. در آزمایش های انجام شده در این طرح تحقیقاتی، محققان یک ربات شش پا را مورد بررسی قرار دادند. این ربات شش پا پس از این که دو پایش آسیب دیده، شکسته یا حتی از بدن او جدا شده بود، در مدت زمان کمتر از یک دقیقه توانست به راه رفتن ادامه دهد. به این ترتیب یک بازوی رباتیک، حتی با موتورهای حرکتی یا مفاصل شکسته می تواند اجسام را در محل صحیح و مناسب قرار دهد. ژان باپتیست مورت از متخصصان حوزه رباتیک که در این طرح تحقیقاتی با دیگر محققان فرانسوی همکاری داشته است، به Live Science می گوید: آنچه در این مطالعات بیش از هر چیز موجب شگفتی ما شده، این است که ربات ها در فرآیند تطبیق با شرایط پیش آمده محدودیتی ندارند و حتی در صورتی که با آسیب شدید مواجه شده باشند، می توانند بسرعت روند درمان و بهبود را طی کنند و فعالیت خود را از سر گیرند. ما در این آزمایش ها ربات ها را در معرض مجموعه ای از شرایط مختلف قرار دادیم و نکته قابل توجه این است که آنها می توانند در هر شرایطی، راهی برای بازگشت به کار پیدا کنند. ربات های سازگار یکی از ویژگی های منحصر به فرد ربات ها این است که حتی در محیط ها و شرایط سخت و طاقت فرسا مانند اعماق اقیانوس ها یا حتی خلأ موجود در فضا زنده می مانند. باوجود این، مانعی بزرگ و جدی وجود دارد که مانع بهره گیری از خدمات رباتیک در محدوده ای فراتر از گستره کارخانه ها می شود و این مانع ناسازگاری این دستیاران رباتیک است. وقتی ربات ها به هر علتی آسیب می بینند، در عمل دیگر کارایی ندارند و نمی توانند وظایفی را که پیش از این مسئولیت انجام آن را به عهده داشتند، به همان ترتیب انجام دهند. این در حالی است که ویژگی سازگاری از مهم ترین و شاخص ترین ویژگی های حیوانات و انسان هاست. برای مثال بسیاری از سگ هایی که یک پای خود را از دست داده اند باز هم می توانند بدوند یا انسان ها حتی با وجود این که مچ پای آنها رگ به رگ شده یا به هر علت دیگری آسیب دیده، بسرعت راهکاری برای وفق دادن خود با شرایط پیش آمده پیدا می کنند. براساس مطالعات جدید، ربات هایی که در حین فعالیت دچار آسیب دیدگی می شوند، می توانند با بهره گیری از تجارب کسب شده از زندگی شبیه سازی شده خودشان را تعمیر کنند اگر قرار باشد برای پیدا کردن بازماندگان زمین لرزه یا مهار آتش سوزی در جنگل یا بررسی و مقابله با بحران هایی شبیه آنچه در نیروگاه هسته ای فوکوشیما اتفاق افتاد، از ربات ها کمک بگیریم، لازم است از ربات هایی استفاده کنیم که حتی اگر آسیب دیدند، بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند. در چنین شرایطی هر ثانیه از زمان ارزشمند است. این در حالی است که چنین محیط هایی معمولا غیرقابل پیش بینی و مخاطره آمیز است و به همین دلیل احتمال این که ربات ها حین فعالیت با تهدید یا آسیب جدی مواجه شوند، دور از انتظار نخواهد بود. حتی در محیط های ایمن تر نیز برخورداری از توانایی سازگاری برای ربات ها از اهمیت زیادی برخوردار است. ربات هایی را در نظر بگیرید که در خانه به سالمندان یا بیماران کمک می کنند. در این شرایط نیز حضور ربات هایی که در مواجهه با هرگونه آسیب دیدگی یا محدودیت بتوانند بدون وقفه به انجام مسئولیت ادامه دهند، بسیار مهم و ضروری است. تاکنون بهبود ربات ها پس از آسیب دیدگی مستلزم تشخیص اولیه از سوی کارشناسان و برنامه در نظر گرفته شده برای تعمیر یا تعویض بخش های آسیب دیده بوده است. حتی اگر رباتی به مجموعه ای از حسگرهای گرانقیمت مجهز باشد و بتواند از طریق این حسگرها مشکلی را که با آن مواجه شده تشخیص دهد و طراح ربات نتواند مشکلات و موانع احتمالی ربات را پیش بینی کند، بهره گیری از حسگر ها مشکلی را حل نمی کند. حیوانات مجروح براساس آزمون و خطا بر مشکلاتی که با آن مواجه می شوند، غلبه می کنند. بر این اساس آموخته اند اگر لنگ لنگان راه بروند، دردی که هنگام راه رفتن در پای خود احساس می کنند، کمتر خواهد شد. اگرچه دانشمندان برای برنامه ریزی ربات ها از روش آزمون و خطا بهره می گیرند، اما معمولا حداقل 15 دقیقه طول می کشد تا این ربات بتواند از پس مشکلات ساده ای که با آن مواجه می شود، برآید. اکنون دانشمندان برنامه آزمون و خطایی را طراحی کرده اند که به ربات ها امکان می دهد، در مدت زمان کمتر از دو دقیقه بدون در اختیار داشتن مجموعه ای از حسگرها خود را با آسیب های احتمالی که با آن مواجه می شوند، تطبیق و به فعالیت خود ادامه دهند. مهم ترین کاربرد این یافته ها، در اختیار داشتن ربات هایی است که می توانند برای مدت زمانی طولانی بدون نیاز به خدماتی که از سوی تعمیرکاران ارائه می شود، در خدمت انسان ها باشند و در انجام کارهای مختلف آنها را یاری کنند. یادگیری از تجارب کسب شده دانشمندان بر این باورند که حیوانات از ابتدا با چگونگی مقابله با آسیب های احتمالی آشنایی ندارند، بلکه از رفتارهای مختلف به تجربه هایی دست پیدا می کنند و بر این اساس رفتارهای مختلفی را هوشمندانه انتخاب می کنند و در نهایت یکی از بهترین رفتارهایی را که می تواند در این شرایط به آنها کمک کند، انتخاب می کنند. ربات های طراحی شده که در این طرح تحقیقاتی ارائه شده، از این ویژگی برخوردار است. به این ترتیب پیش از این که یک ربات به کار گرفته شود، دانشمندان از یک برنامه شبیه سازی شده رایانه ای برای ترسیم نقشه ای از هزاران حرکت مختلف توسط ربات استفاده و پیش بینی می کنند کدام یک از این الگوهای حرکتی هنگام مواجه شدن با سانحه می تواند موثر باشد. این شبیه سازی ها مجموعه ای از تجارب اندوخته شده برای ربات است که می تواند از آنها بهره گیرد. به گفته مجریان این طرح تحقیقاتی، زمانی که یک ربات دچار سانحه می شود با در اختیار داشتن چنین امکانی شبیه یک دانشمند عمل می کند. این ربات درباره رفتارهای مختلفی که می تواند در این شرایط کارآمد باشد، تصویری در ذهن دارد. این پیش بینی ها براساس قرار گرفتن ربات در یک موقعیت شبیه سازی شده، مانند تجربه ای برای ربات ثبت می شود. در این شرایط ربات یکی از تجربه های اندوخته شده را به کار می گیرد و در مدت زمان کوتاهی بر مشکلی که با آن مواجه شده، غلبه می کند. ممکن است تصور شود این روش مستلزم صرف هزینه قابل توجهی است، اما محققان بر این باورند این روش از نظر اقتصادی نیز به صرفه است. چنانچه رباتی مجهز به تجربه های اندوخته شده در محیط های شبیه سازی شده باشد، دیگر به حسگرهای پیچیده داخلی نیاز ندارد. محققان قصد دارند این شیوه جدید را در ربات های پیشرفته و در محیط های شبیه سازی شده واقعی مورد بررسی قرار دهند تا در آینده ای نه چندان دور، ربات هایی مستقل تر در مقایسه با ربات های امروزی طراحی کنند. فرانک فراهانی جم / گروه دانش برگرفته از: Live Science
 
شنبه 16 خرداد 1394 ساعت 02:40
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 93]