محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1842236744
چرا دیوان حافظ در زمان خود او تدوین نشد؟
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: چرا دیوان حافظ در زمان خود او تدوین نشد؟ تهران - ایرنا - استاد سلیم نیساری ، مصحح دیوان حافظ و عضو پیوسته ی فرهنگستان زبان و ادب فارسی اظهار داشت : نسخی که با عنوان دست نویس حافظ در دست دیگران می باشد سندیت ندارند.
به گزارش گروه اندیشه خبرگزاری ایرنا ، روز پنجشنبه 31 اردیبهشت ماه 1394، دکتر سلیم نیساری ، مصحح دیوان حافظ، به کتابفروشی آینده آمده بود و در جمعی دوستانه که با حضور استاد شفیعی کدکنی و هوشنگ ابتهاج (سایه) همراه بود ، به گفت و شنود با افراد حاضر در جمع و پاسخ به پرسش های آنها پرداخت.
** حافظ هیچ گاه مستقیماً در پی پند واندرز نبود
استاد سلیم نیساری ، درباره ی اسباب دل بستگی اش به شعر و اندیشه ی حضرت حافظ گفت : دلایل متعددی در این باره وجود دارد ولی آنچه که همیشه انسان را مجذوب حافظ می کند خصوصیاتی است که شاید در شاعران بزرگ دیگر کمتر یافت می شود. از تمام نکات می توانم به این نکته اشاره بکنم که حافظ هیچ گاه مستقیماً در پی پند واندرز نبوده است. گرچه در بسیاری نسخ به اشتباه ابیاتی آمده است اما در کل، این یک خصوصیت بارز حافظ است.
به عنوان نمونه بیت:
من چه گویم که قدح گیر و لب ساقی بوس/
بشنو از من که نگوید دگری بهتر از این
که در اکثر نسخ این بیت این گونه چاپ شده است. اما آنچه من با کمک ده ها نسخه یافتم به جای "من چه گویم نوشته:"من نگویم" که در واقع نصیحتی غیر مستقیم است:
من نگویم که قدح گیر و لب ساقی بوس /
بشنو از آنکه بگوید دگری بهتر از این
و یا در بیتی دیگر می گوید:
آن که فکرش گره از کار جهان بگشاید /
گو در این کار بفرما نظری بهتر از این
و اشاره دارد هر کس نظری بهتر دارد مطرح کند.و این گونه هست که نصایح وی بسیار دلچسب است.
** چرا دیوان حافظ توسط خود حافظ نوشته یا تدوین نشد ؟
و اما در مورد اینکه چرا حافظ دیوانش را خود تدوین نکرد باید بگویم که گل اندام، مشاور و دوست و همراه حافظ، که بارها در جلسات قوام الدین عبدالله شرکت می کرده و اولین شخصی بوده که در مورد افکار حافظ می نوشته است این گونه بیان می کند که حافظ نوشته هایش را منتشر نمی کرد و حتی دست نویس خود را به دیگران نمی داد و می گفت نمی شود به مردم اعتماد کرد و اما حدس شخص خود من هم همین بوده است که در واقع نسخی که با عنوان دست نویس حافظ در دست دیگران می باشد سندیّت ندارد؛ و این را در چندین کتاب نوشته ام. دلایلی هم بر این امر دارم از جمله اینکه این نسخ حتی در ابتدایی ترین نگارش خود از نظر نگارشی دچار مشکلات بسیار ساده هستند. به عنوان نمونه:
بیا که تُرک فلک خوان روزه غارت کرد/ که در بسیاری از نسخه ها "خوان" به شکل "خان" نوشته شده است. در حالی که در قرینه ی غارت، شکل "خوان"، درست ترین شکل ممکن است. خوان به معنای سفره، و در واقع معنی نزدیک به منظور حافظ است. گرچه یکی از دلایل این اشتباهات خوانش شفاهی و مکتوب نمودن این اشعار توسط کاتبانی است که برداشتهای خود را از بیت داشته اند و شاید ظهور کلمه ی خوان در ابتدا و ذکر غارت در انتها این اشتباه را منجر شده است و از طرفی دیگر دلایل اجتماعی باعث این موضوع و عدم تدوین دیوان حافظ در زمان خود او گشت که اگر به خط خود حافظ نوشته می شد مسبب مشکلات جبران ناپذیری می گشت. حافظ انتقادهایی در مورد شیخ و پادشاه و ... با بیانی طنز گونه مطرح می کرد که تا آن زمان کمتر کسی این جسارت را داشت.
** کلمات حافظ ، پیچیده در هاله ای موسیقایی
استاد نیساری در ادامه ی این دیدار گفت : شعرهای حافظ بگونه ای است که آقای ابتهاج در مقدمه ی خود بسیار زیبا فرمودند. وقتی کلمات را می خوانید انگار در هاله ی کلمات یک نوع نوای موسیقی وجود دارد. بدون اینکه انسان نشانه های موسیقی را احساس کند خود ترکیب کلمات و پیوند آن ها با هم ایجاد فضای موسیقیایی می کند. شعری از حافظ میخوانم که در ذهنم چنین احساسی را ساخته است:
صلاح از ما چه می جویی که مستان را صلا گفتیم / به دور نرگس مستت سلامت را دعا گفتیم
** شیوه ی تشخیص غزل های الحاقی به دیوان حافظ
یکی از گرفتاری های بنده و شاید آقای سایه همین غزل های الحاقی است که ما آن ها را به عنوان ملحقات استفاده می کنیم. به عنوان مثال در نسخه ی خانلری هر غزلی که یک نسخه یا دو نسخه باشد ملحقات و سه نسخه ای ها اصل محسوب می گردد؛ که بنده این روش را رد می کنم. باید ریشه یابی کنیم. به عنوان مثال بیت:
باشد ای دل که در میکده ها بگشایند
که در آن حافظ با اطمینان خاطر می گوید که این تغییر زمانه را با چشم خواهیم دید.اما در برخی نسخ "بود آیا" جایگزین "باشد ای" می شود که با تردید همراه است.
در بیت بعد می گوید که:
اگر از بهر دل زاهد خودبین بستند / دل قوی دار که از بهر خدا بگشایند
و باشد ای دل و دل قوی دار سنخیت بیشتری با هم دارند. افسوس که در نسخ خانلری این رعایت نشده است.
حالا به غزل دیگری برخورد می کنم: المنة لله که در میکده باز است
اگر حافظ خدا را شاکر است که در میکده ها گشوده شده پس نُه بیت دیگر هم باید همین را می گفت اما این غزل بر دوش کسانی است که شعر را با رج زدن کلمات می سرایند یعنی وقتی قافیه معلوم می شود در زیرش کلمات هم قافیه برای غزل ساخته اند که آن ها را می نویسند. در این غزل کلماتی چون مجاز، نیاز، راز، دراز، ایاز، نماز، گداز است و در ادامه آن ناچار هر بیت بر اساس معنی این کلمات فضاسازی و تعریف می گردد: وز ما همه بیچارگی و عجز و نیاز است
این مربوط به باز شدن در میکده نیست تنها از باب ساخت شعری است بر پایه ی قافیه. پس این شعر را با علامت ضربدری کنار می گذاریم.
** پیشنهاد شفیعی کدکنی به سلیم نیساری
دکتر شفیعی کدکنی در مورد کتاب "دفتر دگرسانیها در غزل های حافظ" ، اثر تألیفی استاد نیساری ، اظهار داشت: بهتر است در این کتاب به نسخه ی"علا مرندی" هم نگاهی داشته باشیم و مطالعاتی در بخش مراحل سلیقه ی حافظ داشته باشیم و واریانس های ابتدایی که احتمالاً برای دوران جوانی اوست را مورد بررسی قرار دهیم. البته سلیقهی شخصیام را عرض میکنم ولی برخی از نسخه هایی که پیدا شده و در آن زمان در دسترس شما نبوده است برای استفاده من و دیگران بهتر است به کتاب اضافه شود. قرار نیست تغییری در ساختار و ترکیب کل کتاب بدهیم تنها بخشی را به این کتاب اضافه کنیم. دو نسخه ی جدید که یکی توسط علی فردوسی که با توجه به نسخه ای در کتابخانه ی "بادلیان" انگلستان بوده است و دیگری توسط بهروز ایمانی در کتابخانه ی "نورعثمانیه " در استانبول بوده، نوشته شده است.
** در آستانه ی صد سالگی؛ اما سرشار از پویایی و انگیزه
دکتر نیساری در صحبت درباره نسخه یافته شده از حافظ توسط بهروز ایمانی ، گفت : شخصاً با آقای ایمانی صحبت کردم. کلاً هر نسخه ی جدیدی که به چاپ برسد با اینکه در راه رفتن مشکل دارم اما تا قله ی دماوند هم باشد می دوم و آن را به دست می آورم و می خوانم و بررسی می کنم. ارزیابی من ابتدا بررسی صحت نسخه است. صحت اینکه در متن نوشته ها دگرسانی نسخه ی بدل نامرغوب در ده غزل بیش از ده مورد پیدا شود علامت سوالی می گذارم و دوم اینکه ارزیابی اصالت متن، مد نظر است که در این امر بخشی را به تقلید از کار استاد سایه انجام دادم که در مقابل این دگرسانیها آن چیزی که از آخرین نظر خود حافظ است پیدا شود.
** استاد سلیم نیساری ، در سال 1299 در تبریز متولد شد. وی دانش آموخته ی دوره ی دکتری فلسفه از دانشگاه ایندیانای آمریکاست. استاد سلیم نیساری از جمله اولین استادانی است که کتاب هایی را جهت آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان تألیف کرد. "دستور خط فارسی " ، " دفتر دیگرسانی ها در غزل های حافظ" ، از جمله آثار این استاد محقق ایرانی است. نیساری هم چنین یکی از کارشناسان خبره ی تمبر است و کتابی با نام " تمبرهای ایران" از وی بارها تجدید چاپ شده است.
اندیشه **آ.ش **1601**
03/03/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 93]
-
گوناگون
پربازدیدترینها