واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: مزاحم نشو
آنـکـه آسایش دیگران را بهم بزند، مزاحم است. به تعبیر دیگر میتوان گفت : مزاحم، از دایـره اسلام بیرون است. این کلام صاحب شریعت و رسالت محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) است، آنجا که به اصحاب خویش فرمود:آیا شما را خبر دهم که مسلمان کیست؟ مسلمان کسی است که مسلمانان از دست و زبانش آسوده باشند.فـرقـی نمیکند کـه ایـن سـلب آسـایـش و آزار رسـانـی، بـا حـرف بـاشـد یـا عـمـل، مـادی بـاشد یا روحی، برای فرد باشد یا جامعه، از سوی فرد باشد یا جمع، شخصی باشد یا دولتی، در خانه باشد یا اجتماع، یا محیط کار و مطالعه و استراحت، آگاهانه باشد، یا غافلانه، با حسن نیت باشد یا سوء نیت. نمونهها شاید به تعداد انسانها بتوان مزاحمت برشمرد. هر کسی به نحوی، در هر جا به گونهای. زیـرا رابطهها متنوع است، نوع ایجاد مزاحمت و زحمت هم بی شمار و رنگارنگ. ولی بـرای آنـکـه کـسـی تصور نکند مطلقا از مزاحمت برای دیگران دور است، و...برای هشدار بیشتر، به چند نمونه اشاره میشود: ـ دیر هنگام به خانه رسیدن و به جای زدن زنگ در، با بوق زدن اعلام اینکه : منم! در را بـاز کـنـیـد. ایـن کـار بـرای همسایههایی کـه در حال استراحتند، ایجاد مزاحمت است.ـ بنایی و ساختمان سازی داشتن و شن و ماسه و آجر و خاک را در مسیر مردم ریختن و راه را بند آوردن و گرد و خاک به حلق و زندگی دیگران رساندن.ـ آبهای اضـافـی خـانـه (فـاضـلاب) را از طـریـق لولهای به کوچه سرازیر کردن و لجنزار پدید آوردن، نمونه دیگری از مزاحمت است.ـ صـدای رادیـو، ظـبـط و بـلنـدگـو را در مراسم شادی و عزا و جشن و سوگواری تا حدی بلند کردن که سلب آسایش از دیگران کند. مساجدی که بلندگوهای خود را در مجالس ختم یـا شبهای رمـضـان و مـحـرم تـا دیـروقـت، بـه بـیـرون از مـسـجـد وصـل میکنند و همسایگان را از دین و مسجد و عزاداری بیزار میکنند، مسئولند. فقهای بزرگوار نیز در پاسخ به استفتاء از این گونه مزاحمتها، از آن نهی کردهاند.ـ پارک کردن ماشین و موتور در جای نامناسب در کوچه و خیابان و سد معبر کردن.ـ دود آب گرم کن حمام، بخاری و... را به خورد خانههای همسایه دادن.ـ استفاده از اتومبیلهای دودزا، که هوای محیط را آلوده میسازد.ـ فرزندان خود را در نیمروز و هنگام استراحت مردم، برای بازی به کوچه فرستادن.ـ در خیابان، بساط فوتبال و والیبال راه انداختن.ـ باز کردن مغازه تراشکاری و آهنگری و... در همسایگی خانههای مردم.ـ پـخـش مـداوم نوار نوحه و قرآن و سرود، از مغازه تکثیر نوار و نوارفروشیهای ثابت و سیار.ـ در کـتـابـخـانـه یـا خـانـه، با ایجاد سر و صدا و شکستن سکوت، مانع مطالعه و درس خواندن دیگران شدن.ـ مزاحمتهای تلفنی برای دیگران و بی جهت تماس گرفتن، یا گوشی و تلفن را به عنوان سرگرمی و بازی در اختیار کودکان گذاشتن.ـ گذرگاههای عـمـومـی را بـه مـعـبـر یـا پـارکـیـنـگ خـصـوصـی تبدیل کردن.ـ پـهـن کـردن کـالا و اجـنـاس در مـقـابـل مـغـازه و پـیـاده رو را گـرفـتـن و بـرای عـابـران مشکل ایجاد کردن.ـ سرزده و بی خبر، وارد محل کار یا زندگی دیگران شدن.ـ در گـرمـا یـا سـرمـا، بـدون آمادگی صاحبخانه، به مهمانی و عیادت و زیارت دیگران رفتن.ـ و... دهها و صدها نمونه دیگر که در زندگی و معاشرتهای اجتماعی پیش میآید.هـدف از ایـن فـهـرست بلند بالای مزاحمتها چه بود؟... اینکه بدانیم مسلمانی در پرهیز از این گونه رفتارهای خلق آزار نیز جلوه مییابد.گـرچـه مـراعـات حـقـوق مـردم و مواظبت بر عدم ایجاد مزاحمت دشوار است لیکن دستور و ادب اسلامی چنین اقتضا میکند.گاهی باید تحمل رنج کرد تا دیگران مرفه باشند.گاهی باید خود را محدود ساخت، تا سلب آزادی از دیگران نشود.گاهی باید خویشتن را به زحمت افکند تا سبب مزاحمت برای دیگران نشد. ایـن نـیـز از اخلاقیات اسلامی و از نشانههای مؤمن است. کلام امیرالمومنین (علیه السلام) در این زمینه چنین است :مـؤ مـن کـسـی اسـت کـه خـودش از دسـت خـودش در سختی و رنج است ولی مردم از دست او در آسایشند. خدا را بر آن بنده بخشایش است که خلق از وجودش در آسایش است مالیات قدرت و نفوذ، پرهیز از مردم آزاری استفرمان دین فداکاری به صورتهای مختلف است. اینکه انسان، خود سوز باشد، تا مردم ساز گردد، ـ طبق حدیثی که از امیرمومنان گذشت ـ دستور دین است. رنج خود و راحت مردم طلب. سعدی گوید:من آن مورم که در پایم بمالند نه زنبورم که از دستم بنالند کجا خود شکر این نعمت گزارم که زور مردم آزاری ندارم البـته نباید به زیر دست و پا بودن افتخار کرد، چرا که مسلمان عزیز است. زور را هم نباید تحمل کرد. اما اینکه انسان با زوری که دارد، به دیگران آزار نرساند و با دست و زبان، زحمت و مزاحمتی برای دیگران پیش نیاورد، اصلی مهم در ادب اسلامی است.هر چیزی مالیاتی دارد. مالیات قدرت و نفوذ، پرهیز از مردم آزاری است. در نهایت، سود این خویشتن داری هم به خود انسان باز میگردد. رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:آزار خـود را از مـردم بـاز دار، که این، صدقهای است که بر خویشتن انفاق و تصدیق میکنی. یعنی پرهیز از عدم مزاحمت برای دیگران، بیمه عافیت و سلامت خویش است. آن حضرت در حدیث دیگری فرموده است :بدترین مردم کسی است که مردم به خاطر او در اذیت و رنج باشند. بدتر از او کسی است که مردم به خاطر ترس از شر او، احترامش کنند. در فـقـه نـیـز نمونههای متعددی از احکام شرعی وجود دارد که در آن موارد، چون مزاحمت یا آزار یـا آسـیـب بـه دیـگـران میرسد، از آن نـهـی شـده اسـت، از قبیل چاه زدن در کنار دیوار دیگری، حفر چاه نزدیک چاه دیگران که سبب کاهش آب آن گردد، یا ممنوعیت ایجاد بالکن در رهگذر مردم؛ اگر برای تردد دیگران ایجاد مشقت کند، یا نصب ناودان خانه به کوچه و قرار دادن آبریزگاه بر سر راه مردم. گرچه این نکات، جرئی و کوچک است، ولی رعایت نکردن آنها گاهی مفسدهها و ضایعات بزرگی پدید میآورد.نمونههای یـاد شـده، گـرچـه اغـلب، مزاحمتهای مالی و اقتصادی بود، ولی به هر حـال، مـراعـات حـقـوق و آسـایـش دیـگران، ایجاب میکند به عنوان یکی از آداب معاشرت اسلامی از هر گونه مزاحمت برای دیگران اجتناب کنیم.سلب آسایش دیگران، تعدی به حریم حقوق شخصی آنان است و نارواست. به تاپیک اخلاق معاشرت مراجعه کنید. باشگاه کاربران تبیان - انجمن های تخصصی - ارسالی از heaven_h
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 529]