واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: غیراخلاقی یا غیرعقلانی؟ تهران - ایرنا - روزنامه اعتماد نوشت: اتفاقی که هفته گذشته در مجلس ایران رخ داد در نوع خود کم نظیر، اگر نگوییم بی نظیر بود.
در ادامه این مطلب که روز دوشنبه در روزنامه اعتماد منتشر شد، می خوانید: به این معنا که پس از مصوباتی که در مجلس نمایندگان امریکا درباره مذاکرات هسته ای و تفاهمنامه لوزان تصویب کردند، برخی نیروهای تندروی ایران نیز به خیال خود خواستند ساکت ننشینند و ضرب شستی جدی به امریکایی ها نشان دهند، لذا در پی تصویب طرحی برآمدند که کل مذاکرات را تا رسیدن به شرایطی که عملا محقق نمی شد به حالت تعلیق درآورد، و مستمسک خود را نیز سخنان مقام رهبری قرار دادند.
اول اینکه مساله هسته ای و مذاکرات با ١+٥، حداقل در کلیات خود تحت نظر مقامات عالی است و هرگاه لازم دانسته شود، حتما دستورات ضروری برای تغییر و اصلاح روند صادر خواهد شد و نیازی به تصویب هیچ طرح و مصوبه ای نیست، و مثل روز روشن بود که نمایندگان مجلس و نیز مجموعه ساختار سیاسی چنین طرح های غیرمنطقی را نمی پذیرند.
ولی نکته بسیار مهم ماجرا، نه در اصل ارایه چنین طرحی، بلکه در شیوه جمع آوری امضای نمایندگان برای آن بود. آن طور که گفته شده است این جمع آوری امضا از طریق غیراخلاقی و نیز دستکاری در متن یا تیتر نامه و با شیوه های غیرطبیعی انجام شده و موجب ناراحتی و انزجار بسیاری از نمایندگان شده است.
نخستین چیزی که در این میان به ذهن متبادر می شود این است که چرا برخی نیروها به جایی رسیده اند که حاضرند برای سنگ اندازی پای مهم ترین پروژه ملی کشور، به این شیوه های ناپسند متوسل شوند؟ مگر ممکن است فرد یا افرادی در کسوت نمایندگی مجلس برای مقابله با یک گفت وگوی ملی به چنین ترفندهایی متوسل شوند؟ حتی اگر روند این گفت وگوها را مناسب نمی دانند، راه آن اظهارنظر و جلب آرای دیگران است نه آنکه به صورت های نامناسب و خلاف اخلاق، از نمایندگان دیگر امضا جمع شود تا آنان را در برابر عمل انجام شده قرار دهند. ولی این مساله زاویه مهم تری هم دارد و آن غیرعقلانی بودن این گونه رفتارهاست.
در نظر بگیریم که کسی در خلوت و پنهانی مرتکب خلاف و عملی غیراخلاقی شود، فرض او این است که این عمل او بر کسی آشکار نخواهد شد و لذا از لذت و منافع عمل خلاف برخوردار می شود، بدون آنکه متحمل مجازات و ضررهای آن عمل شود.
این شخص گرچه عمل غیراخلاقی مرتکب شده ولی در محاسبه سود و زیان عمل خود عقلانی رفتار کرده است. حال فرض کنید که یک نفر پای پیاده و با داشتن یک چاقو به بانک حمله کند و از صندوق دار پول مطالبه کند.
این کار نه تنها عملی غیراخلاقی، بلکه غیرعقلانی هم هست، زیرا هنوز از بانک بیرون نرفته بازداشت خواهد شد و نه تنها از سود عمل خود بهره ای نخواهد برد، بلکه دچار خسارات زیاد این نابخردی خواهد شد.
در این مورد همه ما بیش از اینکه از رفتار غیراخلاقی این شخص متاسف شویم برای عقل ناقص او غصه دار می شویم، عقلی که به بلاهت تنه می زند، حتی وجه غیراخلاقی او در برابر این وجه غیرعقلانی نادیده گرفته و به حاشیه رانده می شود.
در قضیه امضای گرفته و ساخته شده نیز این مشکل به طور روشنی برجسته است، زیرا چگونه ممکن بود نمایندگانی که اعتماد کرده و نامه را امضا کرده اند در برابر سوءبرداشت از امضاهای خود سکوت کنند و طبیعی است که این طرح در هر شرایطی که به سطح جلسه علنی مجلس می رسید، موجب واکنش تند نمایندگانی می شد که از اعتماد آنان سوءاستفاده شده بود و این کار برای عاملان آن نتیجه عکس می داشت که چنین هم شد.
بنابراین اقدام مذکور نه تنها خلاف اخلاق بلکه خلاف عقلانیت بود. ناظر بیرونی در تعجب می ماند که چگونه ممکن است برخی افراد در مقام نماینده اقدام به عملی کنند که پیشاپیش شکست آن آشکار و قابل درک است؟ چنین افرادی اصولا چگونه می توانند خیر و شر مملکت را تشخیص دهند و براساس آن رای بدهند و تصمیم بگیرند؟ وقتی که نتایج این اتفاق به این روشنی خارج از دامنه دید آنان است آیا نباید اطمینان داشت که آنان فاقد دامنه دید و قدرت بینایی لازم برای ایفای نقش نمایندگی مردم هستند؟ اگر کسانی دچار اختلالات اخلاقی باشند، با گفت وگو و نصیحت یا حتی مجازات می توان آنان را متنبه کرد تا دست از رفتار غیراخلاقی خود بردارند، ولی افراد کم دانش را که دامنه دید سیاسی آنان بسیار محدود و حتی صفر است چگونه می توان اصلاح کرد؟ هیچ راهی وجود ندارد.
وجود حداقلی از عقلانیت، برای ایجاد ارتباط منطقی با دیگران لازم و ضروری است. در حالی که نحوه عملکرد مذکور، نسبت به وجود این حداقل از عقلانیت را در نحوه برنامه ریزی برای جمع کردن امضا، ایجاد شک و تردید می کند.
منبع: روزنامه اعتماد
اول ** 1346
28/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9]