واضح آرشیو وب فارسی:جام نیوز:
سرکارگر بازسازی آرامگاه فردوسی؛
این پیرمرد، «فردوسی» را دفن کرد +تصاویر
به گزارش سرویس کشکول جام نیوز، بنای آرامگاه را که از نزدیک ببینی، فردوسی دیگر برایت سخنور اعصار باستان نیست؛ روایتگر تاریخ هنر معاصر هم می شود. حال وقتی پای صحبت کسی که مستقیماً در ساخت آن دست داشته و قطعه قطعه این بنای باشکوه را با دست خود چیده بنشینی، سازه برایت زنده تر هم می شود. در مطلبی در روزنامه شهرآرا چاپ خراسان رضوی که عصر ایران آن را بازنشر کرده، آمده است: وقتی او برایمان از روزی که قبر فردوسی را شکافته و استخوان هایش را بیرون آورده می گفت، می شد میزان ارادتش را به فردوسی در کلامش دید؛ حسی که هنوز پس از گذشت بیش از 40 سال تغییر نکرده و باعث شده با وجود سن زیاد و درد پا ایستادن را به نشستن پشت به مقبره ترجیح دهد. روایت جابه جا کردن سنگ های سنگین بنای آرامگاه از زبان این یل توسی شنیدنی است. یلی از خطه توس متولد 1313 است؛ درست همان سالی که ساخت آرامگاه فردوسی پایان یافته و با حضور بزرگان علم و ادب سراسر جهان به بهره برداری رسیده. 30 سال از ساخت آرامگاه می گذرد، «قاسم ارفع» به سربازی رفته و مشغول داروغه گری است که دست تاریخ پس از 30 سال به وی نیز نقشی تأثیرگذار در ساخت آرامگاه و دفن حکیم ابوالقاسم فردوسی می دهد: «قبل از اینکه برم سربازی تو باغ آرامگاه، شاگرد گلکار بودم. موقع سرباز بگیری اومدن من رو از همین باغ گرفتن و بردن. بعداز سربازی نزدیک به هفت سال داروغه گری و دوست بونی کردم. دوست بونی می دونی چیه؟ مشاور روستا بودم. از سال 43 هم که اومدن آرامگاه رو خراب کردن، شدم سرکارگر.»
پازلی به وسعت بنای آرامگاه پس از مرمت های متعدد سی ساله، سرانجام در سال 1343 انجمن ملی حفظ آثار باستانی تصمیم به تخریب و بازسازی مجدد بنای آرامگاه فردوسی می گیرد. قاسم ارفع، از اینجا وارد تاریخ می شود. بنای آرامگاه را چونان پازلی ترسیم می کند که پس از تخریب مجدد کنار هم چیده می شود: «چوب بست هاشو خودم بستم و بردم تا کاکل آرامگاه. بعد هم روی چوب بست تخته انداختم و شروع کردیم به تخریب. اما ساروج بود. به این راحتی ها کنده نمی شد. برای جدا کردن سنگ ها باید چال می زدیم و باروت می ذاشتیم. تیکه هاش تا توس سفلی می رفت. بعد با کلنگ شروع می کردیم به خراب کردن. البته باید سنگ ها سالم می موند. سنگ ها رو با «قِرقِر» می آوردیم پایین. شاه غلام معمار روی سنگ ها شماره می زد و به ترتیب با فرغون می بردن می چیدن عقب باغ. بعد که ساخت آرامگاه تموم شد، دوباره سنگ ها رو به ترتیب شماره از عقب باغ آوردن و بردن بالا چیدن.»
یک ماه اضافه کاری دادند در طول چهار سالی که ساخت آرامگاه زمان می برد، حدود 250 کارگر زیر دست مش قاسم کار می کنند اما در میان کارگران، او تنها فردی است که شانه هایش تاب جابه جایی سنگ های سنگین را دارد. پهلوان کشتی باچوخه و یل توسی، در نبود ماشین آلات مهندسی امروز، سنگ های چندین تنی را به دوش می کشیده و از چوب بست بالا می رفته. او سنگ مزار فردوسی و سنگی را که تصویر فروهر بر آن حک شده (بالای ضلع جنوبی) از جمله سنگین ترین سنگ ها معرفی می کند و وزن تقریبی آن ها را چهار تن تخمین می زند. ماجرای جابه جایی یکی از این سنگ ها که مورد تحسین مهندسان حاضر قرار گرفت، شنیدنی است: «مهندس ها می گفتن مش قاسم تو این سنگ رو چه جوری می خوای ببری بالا؟ (اشاره به سنگ فروهر دارد) گفتم مثل آب خوردن می برم بالا. همه جلوی استخر به تماشا ایستادن. رفتم پای قرقر ایستادم و سنگ رو به 20 دقیقه بردم بالا. مهندس نیکو، رئیس کارگاه بود که هر از چندگاهی برای سرکشی از تهران می آمد. از تعجب شاخ درآورده بود. گفت ما واقعا عقلمان نمی کشید چکار کنیم. خدا بیامرزدش برای همین کار به من یک ماه اضافه کار داد.» در آن زمان حقوق ارفع به عنوان یک سرکارگر 17 تومان بوده است. کارگران هم بسته به زور بازویشان از 3 تومان تا 4 تومان و 5 قران می گرفتند. در اسناد، بودجه بازسازی کل آرامگاه نزدیک به 7 میلیون آورده شده که بخش اعظم آن از فروش بلیت بخت آزمایی و اعانات مردمی جمع آوری شده است. آکاایران 206
۲۸/۰۲/۱۳۹۴ - ۰۹:۱۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 58]