واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: خط قرمز پررنگي كه عراقچي به آن كمتوجه است
نویسنده : نعمان رحيمي
سومين دور از مذاكرات هستهاي در شهر وين و روز جمعه 15 ميبه پايان رسيد تا آنكه بعد از چند روز تنفس، دور چهارم روز چهارشنبه و در همين شهر از سر گرفته شود. دستور كار اين چند دور و بعد از اين در مورد نگارش متن توافق نهايي يا همان توافق جامع است. روشن است تا تمام شدن مهلت مذاكرات در پايان ماه ژوئن وقت زيادي نمانده و به قول عباس عراقچي، مذاكره كننده ارشد هستهاي ايران، مذاكرات يكي دو هفتهاي ادامه مييابد تا بتوان به يك متن واحد و به يك پيشنويس رسيد كه ميزان اختلافات در آن حداقل باشد و بعد در جلسه وزيران نهايي بشود. تا حالا بسياري از موارد اختلافي در پرانتز قرار گرفته بود تا آنكه توافق موقت ژنو يا تفاهمنامه لوزان به دست بيايد اما وقتي كه كار به متن توافق نهايي برسد، بايد اين پرانتزها باز شود تا مسائل اختلافي مورد بحث قرار بگيرند و در متن نهايي، راه حلي براي آنها در نظر گرفته شود، بنابر اين روند فعلي مذاكرات بسيار سخت، پيچيده و البته كند پيش ميرود هر چند طرفهاي مذاكره از پيشرفت مستمر كار ميگويند. در اين بين، دبير كل آژانس بينالمللي انرژي اتمي همزمان با آغاز اين دور از مذاكرات حرفي زد كه در چارچوب روند مذاكرات قرار نميگيرد و از حرف او معلوم شد برنامهاي خارج از دستور كار مذاكرات در حال كليد خوردن است.
يوكيا آمانو گفت: توافق هستهاي ميان ايران و گروه 5+1 امكان بازديد از تأسيسات نظامي ايران را براي بازرسان آژانس فراهم ميكند و براي توجيه حرف خود به روال عادي در چارچوب پروتكل الحاقي اشاره كرد كه در همه كشورهاي امضا كننده آن اجرا ميشود؛ «در بسياري از كشورهاي ديگر ما هر چند وقت يكبار زماني كه دلايلي موجه براي انجام اين كار داريم، درخواست بازرسي از تأسيسات نظامي آنها را مطرح ميكنيم. پس چرا در مورد ايران اين گونه نباشد؟» آمانو با اين حرف موضوع بازرسي از تأسيسات نظامي ايران را پيش كشيد در حالي كه از يك طرف، اين موضوع در دستور كار مذاكرات قرار ندارد و از طرف ديگر، سياست رسمي و اعلامي ايران بر عدم ارتباط اين موضوع با روند مذاكرات هستهاي و حتي با مفاد متن توافق نهايي است. ميتوان گفت كه آمانو از جهت مقام خود اين موضوع را پيش كشيده چراكه پرونده هستهاي ايران در دو زمينه جداگانه مذاكره با آژانس و با گروه 5+1 پيش ميرود، پس او به جهت زمينه نخست آن حرف را زد اما با توجه به همزماني حرف او با شروع دور سوم مذاكرات، بايد گفت كه وي درست در ارتباط با زمينه دوم مذاكرات اين حرف را زده است. به عبارت ديگر، اين همزماني نشان ميدهد او نه به جهت موقعيتش در آژانس بلكه در ارتباط مستقيم با مذاكرات وين اين حرف را زده تا موضوع بازرسي از مراكز نظامي از بيرون اتاق مذاكره بر سر ميز آورده شود. اين را ميتوان برنامهاي در جهت دور زدن مذاكرات وين دانست تا طرفهاي غربي از حرف مدير كل بهرهبرداري خود را كرده و اين موضوع را وارد دستور كار بكنند. روشن است كه تيم هستهاي ايران بايد نسبت به اين نحو مانور مذاكراتي توجه خاص داشته باشد و بهانهاي در جهت اجراي آن به طرف مقابل ندهد. عراقچي بعد از آن حرف آمانو با او ديدار كرد و از يك دسترسي مديريت شده براي بازرسان آژانس به مراكز نظامي گفت و به نحوي حرف آمانو را تفسير كرد كه گويا آمانو در چارچوب پروتكل الحاقي آن حرف را زده است. اين نحو واكنش از سوي مذاكره كننده ارشد ايران آن بهانه را به طرفهاي غربي در گروه 5+1 ميدهد و از اين جهت، بايد حساسيت خاصي نسبت به اين نحو واكنش داشت تا به دست خود زمين بازي در اختيار طرف مقابل داده نشود. اين حساسيت خاص با توجه به دو نكته ممكن است؛ نخست اينكه حرف آمانو تا چه ميزان توجيه حقوقي دارد، حتي بر مبناي پروتكل الحاقي و دوم اينكه حرف او در چه زمينهاي قابل طرح است. بهروز كمالوندي، معاون و سخنگوي سازمان انرژي اتمي، پاسخ نكته اول را داده و گفته كه هيچ مادهاي در پروتكل الحاقي نيست كه به صراحت مجوز دسترسي به سايتهاي نظامي را داده باشد، مگر ماده 5 كه اين ماده هم دلالتي بر الزام مورد نظر آمانو ندارد. در مورد نكته دوم بايد توجه داشت كه هر چه آمانو مطرح ميكند فقط در زمينه مذاكره با آژانس قابل طرح است و نبايد به هيچ نحو راهي به مذاكره با گروه 1+5 پيدا كند تا آنكه در نگارش متن توافق نهايي از خطوط قرمز ايران فراتر است، به عبارت ديگر كوچكترين اشاره به مراكز نظامي در متن توافق نهايي به معناي تخطي از خطوط پررنگ قرمز ايران است و افرادي مثل عراقچي بهتر است به جاي آنكه حرف آمانو را توجيه كنند، چشم به اين خط پررنگ قرمز بدوزند و نگذارند در مذاكرات بعدي با گروه 1+5 و نگارش متن توافق نهايي از اين خط كوچكترين تخطياي بشود.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۶ ارديبهشت ۱۳۹۴ - ۲۰:۵۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 90]