واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۱۹ ارديبهشت ۱۳۹۴ (۰:۳۰ق.ظ)
جام جم: مصوبه سنا و ابهام در آينده مذاکرات هسته اي موج -
به گزارش خبرگزاري موج، «مصوبه سنا و ابهام در آينده مذاکرات هسته اي»عنوان يادداشت روز روزنامه جام جم است که در آن مي خوانيد؛
گرچه مقامات ايراني نسبت به روند مذاکرات رويکرد خوشبينانه اي دارند، اما واقعيت هايي که در آمريکا مي گذرد، با آنچه که از سوي کارگزاران سياست خارجي ايران مطرح مي شود، تفاوت هاي زيادي داشته است.
يکي از نشانه هاي اين تفاوت را مي بايست در ارتباط با جايگاه توافق در ساختار داخلي آمريکا تلقي کرد. مجلس سناي آمريکا از جايگاه ويژه اي درباره توافقات سياسي و تعهدات دولت آمريکا برخوردار بوده و مي تواند درباره هر سازوکاري که مقامات اجرايي در پيش مي گيرند، ابراز نظر کند. به همين دليل است که اين ذهنيت به وجود آمد که شايد سنا ديدگاه خوشبينانه اي نسبت به روند مذاکرات داشته و آنچه را که توسط تيم سياست خارجي پيگيري مي شود مورد تائيد قرار مي دهد. واقعيت آن است که سنا و مجلس نمايندگان تحت تاثير لابي هاي عرب محور و اسرائيل محور قرار دارند. چنين لابي هايي نگاه حداکثري در ارتباط با مذاکرات داشته و بر اين موضوع تاکيد دارند که اگر ايران قابليت لازم در ارتباط با غني سازي اورانيوم و ايجاد جرم بحراني در فضاي غني سازي اورانيوم را داشته باشد، در آن شرايط، مخاطرات امنيتي زيادي براي آمريکا و امنيت اسرائيل به وجود مي آيد.
نگرش کارگزاران ديپلماتيک در آمريکا معطوف به سازوکارهايي براي کاهش قدرت ابزاري و همچنين کاهش ظرفيت راهبردي ايران بود، اما اين تلاش ها با تعهدات آمريکايي هماهنگي چنداني ندارد.
براساس لايحه مصوب در سناي آمريکا، اگر دولت درصدد باشد تا زمينه هاي لازم براي ايجاد تعهد ساختاري به ايران را فراهم کند، در آن شرايط، مجلس سنا به عنوان مرکز نظارت کننده بر قراردادها و موافقت نامه ها ايفاي نقش خواهد کرد.
براساس چنين ذهنيتي بود که در حدود دو هفته پيش، زمينه براي طرح لايحه اي در مجلس سنا فراهم شد که آن لايحه در کميسيون سياست خارجي اين مجلس با 19 رأي مثبت تصويب شد. يعني اين که تمامي اعضاي اين کميسيون پيش نويش لايحه اي را تصويب کردند که براساس آن نظارت کنگره بر موافقت نامه هسته اي را امکان پذير مي ساخت.
مساله مهم اين است که اين چنين نظارتي نبايد معطوف به جزئيات باشد، بلکه کنگره بايد نظر نهايي خود را در ارتباط با پذيرش مذاکرات و مفاد آن يا رد کردن آن را در دستورکار قرار دهد. به همين دليل است که در هفتم ماه مي، زمينه براي طرح اين لايحه در مجلس سنا به وجود آمد و 98 نفر از اعضاي مجلس سنا به اين لايحه رأي مثبت دادند.
نکته جالب توجه اين است که «تام کاتن» که در زمره شخصيت هاي جنجالي در ارتباط با مذاکرات هسته اي ايران و آمريکاست، برخلاف 98 نماينده ديگر، به اين لايحه رأي منفي داد. چهره تام کاتن با توجه به بحث هاي پلميکي (نظري) که با جواد ظريف در ارتباط با شناخت ساختار داخلي آمريکا توسط کارگزاران ديپلماتيک ايراني مطرح شد، از انعکاس قابل توجهي در سطح بين المللي برخوردار شده است.
با توجه به تصويب اين لايحه، زمينه براي نظارت بيشتر کنگره بر مذاکرات فراهم خواهد شد. اما کنگره در روند مذاکرات و جزئيات، دخالت چنداني نخواهد داشت و صرفا کليات و خطوط قرمز آمريکا را مطرح کرده و تلاش دارد تا آنچه را در ارتباط با ايران به عنوان امتياز راهبردي تلقي مي شود، کنترل کند.
واقعيت اين است که تيم مذاکره کننده سياست خارجي آمريکا و گروه 1+5، طي 18 ماه گذشته تلاش هاي زيادي به کار بسته اند تا قابليت راهبردي ايران را کاهش دهند. مشکل اساسي در ارتباط با مذاکرات و روندي که منجر به نظارت کنگره بر توافق هسته اي مي شود، آن است که در اين مدت، ايران قابليت هاي هسته اي خود را کاهش داد. اگر ايران قابليت هسته اي خود را در چارچوب هگزافلورايد اورانيوم حفظ مي کرد و مذاکرات براساس الگوهاي متوازن پيگيري مي شد در آن شرايط امکان به کارگيري الگوهاي نظارتي گسترده تر در ارتباط با مذاکرات هسته اي ايران و آمريکا از سوي کنگره به ويژه مجلس سنا مطرح نمي شد. واقعيت اين است که با طرح موضوع نظارت کنگره بر مفاد قرارداد و توافق نامه هسته اي، شرايط براي کاهش تعهد دولت آمريکا براي شناسايي حقوق هسته اي ايران به وجود مي آيد.
درحالي که ايران در ماه هاي اخير همواره بر اين موضوع تاکيد داشته که حقوق هسته اي براي غني سازي اورانيوم را در روند مذاکرات به دست آورده است، شواهد موجود نشان مي دهد که کنگره تمايلي به تصويب حقوق هسته اي ايران خارج از شش قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل که در آن بر ضرورت عدم غني سازي و تعليق غني سازي تاکيد شده بود، ندارد. به همين دليل است که در آينده نزديک که دور جديد مذاکرات هسته اي ايران و گروه 1+5 در وين آغاز خواهد شد، موضوع مربوط به نقش کنگره، يکي از چالش هاي اساسي ايران و آمريکا در روند مذاکرات خواهد بود.
نويسنده: دکتر ابراهيم متقي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9]