واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز: کودتای درونخانوادگی آلسعود
رسیدن ملک سلمان به مقام پادشاهی عربستان یک انتظار عمومی از ایجاد تغییرات عمده در ساختار حاکمیت آل سعود را ایجاد کرده بود.
سید رحیم لاری -وقتی که ملک عبدالله در 23 ژانویه درگذشت، برادرش وارث پادشاهی عربستان شد اما از همان اول معلوم بود که این جابهجایی قدرت آنچنان که در ظاهر به نظر میرسد آرام نیست. ملک سلمان بن عبدالعزیز در روز اول کارش قول داد که مسیر ملک عبدالله را ادامه میدهد اما در روزهای بعد و با صدور قریب به 30 فرمان نشان داد که قصد در پیش گرفتن مسیر دیگری را دارد.
برکناری دو پسر و مشاور نزدیک پادشاه قبل و برخی از افراد سابق از قدرت نشانههای اول این مسیر تازه بودند. این تغییرات سریع و گسترده در دستگاه حکومتی آل سعود نظر بسیاری از تحلیلگران را به خود جلب کرده بود که تعبیر کودتای درونخانوادگی آل سعود را برای وضعیت جدید به کار میبردند.
شاید یکی از مهمترین مسئله پادشاه جدید در جانشینی او بود چرا که او باید بنابر حکم پادشاه قبل جانشینی مقرن بن عبدالعزیز را برای خود تحمل میکرد و البته ملک سلمان هم در ابتدای کار تسلیم این حکم بود. حالا ملک سلمان احکامی را صادر کرده که بنابر آنها، مقرن از ولیعهدی کنار گذاشته شده و جای او را برادرزادهاش، محمد بن نایف، گرفته و پسرش به نام محمد بن سلمان را هم جانشین محمد بن نایف کرده است.
جدای از این، ملک سلمان با صدور حکمی سعود الفیصل را از مقام وزارت خارجه آل سعود برکنار کرده و جای او را به عادل الجبیر داده که سفارت آل سعود در واشنگتن را میگرداند. این تغییرات جدید را برخی به عنوان زلزله سیاسی در آل سعود تعبیر کردهاند اما باید گفت که این زلزله چندان هم غیرقابل پیشبینی نبود.
در واقع، رسیدن ملک سلمان به مقام پادشاهی عربستان یک انتظار عمومی از ایجاد تغییرات عمده در ساختار حاکمیت آل سعود را ایجاد کرده بود. او در دستهبندی شاهزادگان آل سعود متعلق به باندی است به نام سدیریها. این باند متشکل از 7 پسر ملک عبدالعزیز، بنیانگذار عربستان سعودی، هستند که مادر آنها حصه دختر احمد السدیری بود و گفته میشود باندی قدرتمند در میان فرزندان عبدالعزیز هستند. از میان این هفت تن، تنها فهد بود که به پادشاهی رسید و دو برادر دیگرش به نامهای سلطان بن عبدالعزیز و نایف بن عبدالعزیز در زمان ولیعهدی فوت کردند و تنها این سلمان هست که به پادشاهی رسیده است.
ملک عبدالله هر چند که سلمان را جانشین خود کرده بود اما یکی دیگر از سدیریها به نام احمد بن عبدالعزیز را از قدرت دور کرده بود تا آن که بقای سدیریها در قدرت محدود بماند به خصوص این که سن سلمان بالا است و به بیماریهای قابل توجهی هم دچار است.
ملک عبدالله برای محکمکاری هم که شده مقرن بن عبدالعزیز را جانشین سلمان کرد با این حساب که پادشاهی سلمان چندان طولانی نخواهد بود و با مرگ او و به پادشاهی رسیدن مقرن، دوره حکومت سدیریها هم به سر میرسد اما حالا معلوم شده که تمام محاسبات او غلط از آب درآمده است. ملک سلمان در قدم اول محمد بن نایف، پسر نایف بن عبدالعزیز، را ولیعهد خود کرده و جدای از این، پسر خود را هم به جانشینی او کرده تا آن که بقای سدیریها بر تخت پادشاهی عربستان برای طولانیمدت تضمین بشود.
این تغییر با توجه به نفوذ و تمایل شدید سدیریها برای حفظ قدرت قابل پیشبینی بود اما به نظر میرسد که تجاوز نظامی آل سعود به یمن باعث تسریع کار شده است.
اول از هر چیز باید توجه داشت که مقرن بن عبدالعزیز از مادری یمنی است و نمیتوانست موافق تجاوز آل سعود به یمن باشد و برخی خبرها هم حکایت از نارضایتی او داشت. مسئله دیگر در اختلاف نظر بین شاهزادگان آل سعود بر سر این تجاوز بود که حتی در این مدت، خبر دستگیری تعدادی از آنها توسط نیروهای امنیتی آل سعود هم منتشر شده است.
علاوه بر این دو مورد، محمد بن سلمان به عنوان وزیر دفاع طراح و مسئول اصلی این تجاوز است و با توجه به عدم موفقیت آل سعود در این تجاوز، این پسر پادشاه نیاز به تقویت موقعیتش در ساختار حاکمیت و در بین دیگر شاهزادگان آل سعود داشت که با رسیدن به جانشینی ولیعهد این هدف تامین شده است.
ا
ز طرف دیگر، آمدن عادل الجبیر به جای سعود الفیصل هم بیارتباط به تجاوز نظامی به یمن و تقویت مقام محمد بن سلمان نیست. الجبیر نخستین کسی بود که خبر از این تجاوز را داد و به نظر میرسد از اول یکی از حامیان محمد بن سلمان در تجاوز نظامی به یمن بوده است. در هر حال، تجاوز نظامی آل سعود به یمن باعث شده تا سدیریها برای استحکام بیشتر موقعیت خود، تغییرات اساسی در پستهای کلیدی آل سعود ایجاد کنند و جریانی را کامل بکنند که از فوت ملک عبدالله شروع شده بود.
این جریان بیشک زلزلهای در آل سعود ایجاد کرده که یا به تسلط کامل سدیریها بر حاکمیت آل سعود منجر خواهد شد و بعد از این پادشاهی را در دست خود حفظ خواهند کرد یا آن که اختلافات درونخانوادگی را آن قدر تشدید میکند تا به سقوط این باند از قدرت ختم بشود.
۱۳ ارديبهشت ۱۳۹۴ - ۰۷:۵۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نامه نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 71]