واضح آرشیو وب فارسی:مهر: رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران:
در ایران هرگز شرایط لازم برای شکوفایی علوم انسانی وجود نداشته است
شناسهٔ خبر: 2562480 یکشنبه ۶ اردیبهشت ۱۳۹۴ - ۱۴:۲۸
حوزه و دانشگاه > علوم انسانی
رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران گفت: در ایران هرگز شرایط لازم برای رشد و شکوفایی علوم انسانی و علوم اجتماعی وجود نداشته است. به گزارش خبرنگار مهر، دکتر یونس نوربخش صبح امروز در همایش هشت دهه علوم اجتماعی در دانشگاه تهران که در دانشکده علوم اجتماعی این دانشگاه برگزار شد، گفت: بحث های علوم اجتماعی بعد از شهریور ۱۳۲۰ رونق گرفت و علاقه به یادگیری این علوم بیشتر شد. در این سالها این علم با تدریس دو واحد درسی و ترجمه بعضی از مقالات در تنها دانشگاه کشور آغاز شد. در ابتدا توسط یک استاد آلمانی به نام هاس در قالب دو واحد درسی با عنوان علمالاجتماع شروع شد و بعد توسط مرحوم دکتر صدیقی در دانشکده ادبیات و دانشسرای عالی در رشته فلسفه و علوم تربیتی این علم تدریس می شد. مدت ها بعد دوره های کارشناسی این رشته در دانشکده ادبیات راه اندازی شد.وی ادامه داد: ویلهلم هاس که استاد دانشگاه کلن بود از سال ۱۹۳۴ علمالاجتماع را در دانشگاه تهران تدریس میکرد. از سال ۱۳۳۷ با تاسیس موسسه مطالعاتی و تحقیقات علوم اجتماعی در محل دانشسرای عالی سابق در بهارستان به پایمردی مرحوم دکتر صدیقی علوم اجتماعی رونق و انسجام یافت. این رشته علمی آن زمان با ۲۰۰ دانشجوی فوق لیسانس رسما فعالیت خود را آغاز کرد و با توجه به نیازهای جامعه حدود سال های ۵۰ و ۵۱ رشته علوم اجتماعی از دانشکده ادبیات جدا شد و دانشکده علوم اجتماعی در محل بهارستان با ۴ رشته جامعه شناسی و مردم شناسی جمعیت شناسی و تعاون تاسیس شد. در شهریور ماه سال ۱۳۵۱ با ادغام دو موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی و تعاون دانشکده علوم اجتماعی و تعاون با چهار رشته تاسیس شد. بدین سال اولین دانشکده علوم اجتماعی در ایران شکل گرفت. امروز این دانشکده با حدود یک هزار و ۲۵۰ دانشجو، ۶۳ هیات علمی، ۷ گروه علمی، ۳ موسسه، مرکز تحقیقاتی و ۷ نشریه علمی- پژوهشی، همکاری با چندین انجمن علمی پیشتاز و قطب علمی کشور است.رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران ادامه داد: اگر مسئولان واقعا می خواهند به این علم توجه کنند، با گسترش بیرویه و غیرتخصصی آن امکان پذیر نیست و می بایست به موسسات مادر این علوم که بزرگان این رشته را در خود جای داده است، توجه شود.نوربخش افزود: این برای ما بی معنا است که سازمان های فرهنگی یا وزارتخانه ها با وجود چندین مرکز علمی، طرحهای بزرگ و علمی خود را به افراد حقیقی و یا موسسات درجه چندم واگذار کنند. بیایید لااقل به اندازه رشته های مهندسی و پزشکی که برای خود یک نظام مهندسی یا پزشکی دارند، در علوم اجتماعی نیز موسسات را درجه بندی کنیم تا هر کاری به نام تحقیقات اجتماعی توسط هر کسی صورت نگیرد این دانشکده می تواند مرجع این کار شود. ما نیاز به به روزرسانی دانش و اطلاعات در حوزه رشته های علوم انسانی و اجتماعی داریم، اما باید سازمان ها و دستگاهها ملزم به استفاده از یافته های علمی این حوزه در حوزه برنامه ریزی، طراحی و تصمیم گیری باشند. مسئولان جامعه ما هنوز احساس نیاز جدی به این علوم نکردند.وی ادامه داد: با مروری به تاریخ این علم در ایران نه می توان گفت جامعه شناسی و علوم اجتماعی در این سال ها حیات موفقی را پشت سر گذاشته و نه می توان گفت مرگش فرارسیده و باید بر مزارش فاتحه خواند بلکه باید گفت در ایران هرگز شرایط لازم برای رشد و شکوفایی علوم انسانی و علوم اجتماعی وجود نداشته است. البته این رشته علمی نمی تواند همه تقصیرات را بر گردن جامعه نهد و از نقش خود در توسعه کشور با سربلندی دفاع کند. رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران اضافه کرد: به نظر می رسد امروز ما نیاز به سیاستگذاری علمی جدید برای این رشته داریم تا میزان تاثیربخشی نظری و عملی آن را افزایش دهیم.نوربخش ادامه داد: نوع نگاه جامعه و دولت ها به علوم اجتماعی محصول عملکرد این علم و از همه مهمتر عملکرد عالم این رشته در آن جامعه است. موضع گیری آنها در برابر اتفاقات جامعه و پدیده های اجتماعی گاه کژفهمی هایی را در این خصوص تولید کرده که سیاسی شدن این علوم را در اذهان تقویت کرده است، اما در یک ارتباط صحیح بین دولت و دانشگاه ها این علوم می توانند خدمات بزرگی به جامعه ایران داشته باشند.وی تصریح کرد: در تقویم ایران اسلامی برای بسیاری از مناسبت ها روزی نامگذاری شده که پس از هشت دهه جای دارد روزی نیز به نام علوم اجتماعی اختصاص یابد که ضمن معرفی این علم به جامعه و تکریم از دانشمندان آن ضعف و کاستی های آن مورد بررسی قرار گیرد.رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران افزود: دانشگاه ها باید جرأت نقد، نوآوری و خلق فکری جدید و طرحی نو را در دانشجویان تقویت کنند. کمی گرایی و اکتفاکردن به رعایت یکسری قواعد روش شناختی و خودشیفتگی علمی و گاه نگاه تمسخرآمیز به جامعه خود و در نتیجه القاء خودباختگی در برابر اندیشمندان و جوامع غربی به رهپویان این علم همه و همه مانع آشتی این علم با جامعه و عقیم ماندن آن در تولید دانش و در نتیجه بی اعتمادی به آن و تنزل جایگاه اجتماعی این رشته شده است. لذا می بایست به دنبال راه هایی برای ارتقاء جایگاه علمی و اجتماعی این علم برآمد.وی در ادامه افزود: از طرف دیگر، مساله امنیت شغلی برای دانشمندان علوم اجتماعی حائز اهمیت است چیزی که علوم اجتماعی و جامعه شناسی را تا این اندازه برجسته کرده و سبب شده بر آن بتازند، انتقادی بودن آن و به عبارت دیگر انتقادات ساختاری و یا بنیادی تری است که به دنبال طرحوارهها و رویکردهای جدید و بازبینی هر آن چیزی است که تا حال بنا شده است و این برای بعضی ناخوشایند است، اما باید این را به فال نیک گرفت؛ چراکه نظام ها به برکت همین انتقادات و پاسخهایی که به آن می دهند، خود را تقویت و اصلاح می کنند و پایدارتر می شوند. اگرچه می بایست این نقدها مسئولانه و منصفانه باشد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]