محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832473483
- کشورهای منطقه باید «تعامل راهبردی» و الگوی «برد-برد» را یاد بگیرند
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: «حسن احمدیان» کارشناس مسایل خاورمیانه در گفت و گوی تفصیلی با ایرنا: کشورهای منطقه باید «تعامل راهبردی» و الگوی «برد-برد» را یاد بگیرند تهران-ایرنا- «حسن احمدیان» کارشناس مسایل خاورمیانه بر این باور است در شرایطی که بازیگران منطقه یی نقش های اصلی را در تحولات منطقه بر عهده می گیرند لازم است به سمت الگوی برد- برد حرکت کنند.
به جرات می توان گفت یکی از پرتنش ترین مناطق جهان، منطقه یی است که به «خاورمیانه» معروف شده است. نگاهی دقیق بر تاریخ این منطقه به خوبی نشان می دهد که این منطقه از آغاز شکل گیری سیاست بین الملل نوین، همواره در کانون کشمکش های جهانی بوده است.
موقعیت جغرافیایی ویژه ی این منطقه و منابع انرژی فراوانی که در خاورمیانه یافت می شود، مداخله ی خارجی در این گستره ی سرزمینی را به روندی دایمی تبدیل کرده و همین امر موجب همپیوندی منطقه با نظام بین الملل و سرریز تنش های بین المللی به آن شده است.
وجود چنین پیوندی میان مسایل بین المللی و منطقه ی خاورمیانه همزمان با وجود تنش های ساختاری در کشورهای این منطقه وضعیت امنیتی بسیار شکننده یی را در خاورمیانه ایجاد کرده که نتیجه ی آن چیزی جز دخالت گسترده ی قدرت های بزرگ، بروز درگیری های مستمر یا پراکنده و پدیداری ده ها گروه مسلح و تروریست نبوده است؛ رخدادهایی که به ویژه در تحولات چند سال اخیر این منطقه به وضوح قابل مشاهده است.
عبور از وضعیت پر تنش کنونی نیازمند داشتن نگرشی درست به ماهیت و ریشه ی تنش ها در این منطقه است. بر این پایه، پیش از ارایه ی هر راه حلی نیاز است در ابتدا مساله به خوبی درک و ریشه های تعارض ها بررسی شود تا پس از آن بتوان به جست وجوی راه حل های مناسب پرداخت. به همین دلیل، برای ریشه یابی تعارض های خاورمیانه و راه حل عبور از آن، گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا با «حسن احمدیان» پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک و کارشناس مسایل خاورمیانه به گفت وگو پرداخته است.
این کارشناس مسایل منطقه یی بر این اعتقاد است که ریشه ی تعارض های خاورمیانه دارای ویژگی ژئواستراتژیک است اما در سال های اخیر به دلیل دگرگونی های رخ داده، پوششی ایدئولوژیک و مذهبی بر روی آن کشیده و منجر به تشدید آن شده است.
به نظر احمدیان، کشورهای منطقه به دلیل نداشتن دید راهبردی نسبت به مسایل و موضوع های منطقه یی، زمینه های تشدید آن را فراهم آورده اند. به نظر این پژوهشگر، کشورهای منطقه برای حل تعارض های پیش رو باید به سمت نوعی تعامل راهبردی مبتنی بر نگاه برد-برد حرکت کنند و به دنبال راه حل های درون منطقه یی باشند.
مشروح گفت و گوی ایرنا با احمدیان در ادامه آمده است:
***ایرنا: اگر بخواهیم نگاهی عمقی به تعارض های موجود در خاورمیانه داشته باشیم، به نظر شما ریشه ی تعارض ها در منطقه به چه چیزی باز می گردد؟
**احمدیان: ژئواستراتژیک بودن جزیی از ماهیت درگیری های موجود در خاورمیانه است. در واقع تحولات ژئواستراتژیک از زمان حمله ی آمریکا به افغانستان و عراق تا به امروز به صورت مستمر ادامه داشته است اما با تغییری که طی چهار سال اخیر در منطقه ایجاد شد پوششی هویتی به این تحولات ژئواستراتژیک داده شد. این پوشش هویتی به تشدید تنش های فرقه یی به شکل بی سابقه یی در تاریخ اسلامی این منطقه انجامیده است. بنابراین، اعطای پوشش هویتی-مذهبی به تحولات راهبردی باعث شده است تعارضات کنونی به اوج خود برسد.
***ایرنا: یعنی شما ریشه ی درگیری های اخیر را تنها به تحولات پس از حمله ی آمریکا مربوط می دانید یا اینکه برخی ویژگی های منطقه خود ایجاد کننده ی تعارض میان کشورها است؟
**احمدیان: بحث این است که تحولات ژئواستراتژیک پس از سال 2001 شدت گرفت. تغییراتی که در افغانستان و عراق به وجود آمد و پس از آن، تغییراتی که در لبنان و فلسطین رخ داد در طول دوره ی ده ساله ی گذشته شدت گرفته است. پیش از این تحولات، منطقه شاهد این حجم از تغییرات نبود و تحولات به صورت عمده حول مسایل ژئواستراتژیک می چرخید اما در دوره ی تازه، هم آمریکا، هم بازیگران منطقه یی و هم بازیگران زیرملی با دیدگاه های متفاوت در تشدید یا تقویت تعارض های موجود تاثیرگذاربوده اند که البته وزن هر یک این بازیگران با دیگری متفاوت است. از این رو است که می گوییم درگیری های ژئواستراتژیک خاورمیانه در دوره ی کنونی در پوشش ایدئولوژیک قرار گرفته یا به عبارتی این پوشش بر آن ها سوار شده و همین امر باعث تشدید آن شده است.
***ایرنا: به نظر شما مسایل بنیادی ایجاد کننده ی کشمکش در خاورمیانه شامل چه موضوع هایی می شود؟
**احمدیان: تلاش عمده ی بازیگرانی که در چهار سال اخیر از لحاظ راهبردی بازنده بودند و در صدر آن ها عربستان، ترکیه و قطر قرار دارند این بوده که در برابر تغییرات راهبردی که می توانست به ضرر آن ها تمام شود مقاومت کنند. این کشورها برای نخستین بار به صورت ابتکاری گفتمانی را مطرح کردند که حاصل آن اوج گیری تنش های فرقه یی بود. این گفتمان در مقابل محوری مطرح شد که به دلیل اقلیت مذهبی این تصور ایجاد شده که می توان آن را به حاشیه راند. این نوع گفتمان سبب ایجاد تقسیماتی در خاورمیانه شد که نتایج آن همخوان با خواسته های کشورهای نامبرده نبود. یعنی در سوریه «بشار اسد» سرنگون نشد. در یمن این گفتمان منجر به تقسیم عملی جامعه و سبب قدرت گیری مخالفان گفتمان سعودی- قطری شد و در عراق هم منجر به تقویت جریانی شده که هدف اصلی این کشورها تضعیف آن است. بنابراین به نوعی می شود گفت تعارضات خاورمیانه را کشورهایی تشدید کردند که چشم انداز راهبردی کاملی نداشتند.
***ایرنا: منظور شما از نداشتن چشم انداز راهبردی چیست و چرا فکر می کنید این کشورها بدون چشم انداز راهبردی هستند؟
**احمدیان: داشتن چشم انداز راهبردی به این معنا است که وقتی کشوری به عنوان یک بازیگر وارد یک تحول راهبردی می شود، باید گزینه های مختلفی روی میز داشته باشد. این در حالی است که کشورهای منطقه چشم انداز روشنی برای اقدامات خود و روش های خروج از بحران های خودساخته یا در صورت لزوم، تغییر راهبرد ندارند و به این مساله توجه نمی کنند که راهبرد آن ها شاید به شکست بینجامد و باید راهکار جایگزین داشت. نداشتن چشم انداز راهبردی از عوامل بنیادین وضعیت تنش زای کنونی در خاورمیانه است. این امر ناشی از بی تجربه بودن کشورهای این منطقه است. این بی تجربگی هم بیشتر ناشی از این است که برخی از این کشورها برای سال ها از نظر امنیتی وابسته به قدرت های فرامنطقه یی بوده اند. به همین دلیل است که عربستان پس از حمله به یمن، برای خروج از این وضعیت دچار مشکل است. یعنی این که یا باید طرف مقابل (کمیته مردمی انصارالله) شکست را بپذیرد یا این که عربستان با به جا گذاشتن تلفات زیاد از یمن خارج شود. در واقع کشورهایی مثل عربستان در دوره ی اخیر این آزادی عمل را به دست آورده اند که در مسایل منطقه یی از نوعی استقلال برخوردار باشند.
***ایرنا: استقلال عمل کشورهایی مانند عربستان در تحولات اخیر منطقه بسیار مطرح شده است و بسیاری آن را ناشی از راهبرد تازه ی منطقه یی آمریکا می دانند. به نظر شما دلیل این استقلال عمل چیست؟
**احمدیان: دیدگاه های متفاوتی در ارتباط با این بحث مطرح شده است. تصور من نیز بر این است که دلیل بنیادین این امر به راهبرد منطقه یی آمریکا باز می گردد.
آمریکا برای نخستین بار در تاریخ سیاسی خاورمیانه از ایفای نقشی مستقیم در تحولات این منطقه سر باز زده است. این کشور به دنبال این است که بازیگران منطقه یی خودشان مشکلاتشان را حل کنند و آمریکا به مدیریت تحولات بپردازد. این تغییر رویکرد آمریکا باعث اعطای نوعی آزادی عمل به متحدان منطقه یی شده است.
***ایرنا: در این صورت به نظر می رسد آمریکا نقشی در تحولات یمن ندارد.
**احمدیان: نه، اینگونه نیست. در چارچوب راهبرد تازه ی آمریکا، بصورت قطعی عربستان پیش از حمله به یمن با آمریکا هماهنگی های لازم را انجام داده است ولی آمریکا خود مستقیم وارد این درگیری نمی شود. عربستان مجبور به پرداخت همه ی هزینه های این حمله است و به دلیل نبود چشم انداز راهبردی، مجبور به پرداخت هزینه های بسیار بیشتری نیز خواهد بود.
***ایرنا: به این ترتیب می توان بخشی از تعارض های خاورمیانه را ناشی از مداخله ی قدرت های خارجی و راهبرد این قدرت ها در قبال مسایل منطقه دانست؟
**احمدیان: یک نکته را باید در نظر گرفت. این مساله که آمریکا متحدان منطقه یی خود را رها کرده و در حال خروج از منطقه است خیلی بحث دقیقی نیست. آمریکا تلاش دارد از تمرکز بر مسایل منطقه یی خاورمیانه و درگیری مستقیم در آن اندکی فاصله بگیرد اما این به معنای رها کردن منطقه نیست. در این راستا باید اشاره کرد وقتی داعش گسترش پیدا کرد و نیرویی قوی در مقابل آن وجود نداشت، آمریکا بر متحدان منطقه یی خود برای ورود به یک ائتلاف به منظور مقابله با این گروه فشار زیادی وارد کرد و ائتلافی منطقه یی برای مبارزه با این گروه به وجود آورد. این بدین معنا است که آمریکا به طور غیر مستقیم و به صورت مرتب درگیر مسایل منطقه یی است.
من فکر می کنم بازیگران فرامنطقه یی در تحولات خاورمیانه بسیار اثرگذارند اما برای نخستین بار از جنگ جهانی دوم تا به امروز می بینیم که محوریت مسایل خاورمیانه با بازیگران منطقه یی است و اولویت متعارض بازیگران منطقه یی سبب گسترش تعارضات در خاورمیانه شده است.
***ایرنا: در این وضعیت، به نظر شما راه برون رفت از وضعیت تنش زای کنونی چیست؟
**احمدیان: راه برون رفت از وضعیت کنونی، گفت وگوی کشورهای منطقه با یکدیگر است که در واقع از این راه منافع یکدیگر را بهتر درک کنند و تعامل بهتری با یکدیگر داشته باشند.
به نظر من هم اکنون یک فرایند یادگیری در خاورمیانه در حال شکل گیری است. کشورهای منطقه باید فرهنگ تعامل راهبردی با یکدیگر و فرهنگ برد-برد را یاد بگیرند. این کشورها تاکنون نگاهشان مبتنی بر بازی برد-باخت بوده است و به تدریج به واسطه ی تجربیاتی که در سال های اخیر کسب کرده اند می توانند فرهنگ تعامل راهبردی را گسترش دهند؛ فرهنگی که مبتنی بر بازی برد-برد و بازگذاشتن راه برای طرف مقابل و نبستن تمام راه ها در برابر رقیب است.
***ایرنا: پس می توان گفت شما راه حل عبور از چالش کنونی را یک راه حل منطقه یی مبتنی بر مصالحه و گفت وگو می دانید؟
**احمدیان: بله. برای مثال در هفته های گذشته رییس جمهوری آمریکا در بحث حمله به یمن این مساله را مطرح کرد که کشورهای عربی خودشان باید مشکلات خودشان را حل کنند.
این نگاهی که رییس جمهوری آمریکا مطرح کرد نشان می دهد واشنگتن خواهان کاهش حضور در منطقه است و اگر آمریکا سطح کنشگری خود را در منطقه پایین آورد بازیگر جایگزینی هم در منطقه وجود ندارد که مشکلات منطقه یی را مدیریت کند. دیگر کشورها از جمله کشورهای اروپایی، چین و روسیه در بهترین حالت قادر به ایفای یک نقش میانجی خواهند بود و از توان تحمیل راه حل ها و پایان دادن به بن بست های منطقه یی برخوردار نیستند. بنابراین در آینده شاهد این خواهیم بود که تعاملات، بیشتر منطقه یی است و کشورهای منطقه باید بتوانند راه حل های منطقه یی برای این بازی ها ارایه دهند. به همین دلیل است که بازیگران منطقه یی باید روش تعامل راهبردی با یکدیگر را بیاموزند.
*گفت و گو از: مهدی جوکار (گروه پژوهش و تحلیل خبری)
پژوهشم**9347** 9279**2054
06/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]
-
سیاسی
پربازدیدترینها