واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
عصرها چرت بزنیم یا نه؟ شاید شما هم جزو آن دسته افرادی باشید که عصرها و بعد از صرف ناهار، چرتی میزنند. زمانی که افراد مختلف برای خواب عصرگاهی اختصاص میدهند از چند دقیقه تا چند ساعت متغیر است.
با این که در بسیاری از ادارات و شرکت ها که ساعات کاری از صبح تا پنج یا شش عصر ادامه دارد، چرت زدن ناممکن است و حتی از نگاه بسیاری افراد، چرت زدن سبب تنبلی و کاهش بهره وری شغلی می شود، اما پژوهش هایی که در سال های اخیر به انجام رسیده از چیز دیگری حکایت می کند. مطالعات متعدد نشان می دهد که چرت زدن می تواند سودمندی های مختلفی به همراه داشته باشد. افزایش سطح هوشیاری، بهبود مهارت های حرکتی و ادراکی و تثبیت حافظه از جمله این سودمندی ها هستند. بیایید به بررسی برخی مزایای این نوع از خواب و نیز ویژگی های یک چرت خوب بپردازیم. تقویت قوای ذهنی پژوهشگران در مطالعه ای که سال گذشته انجام شد به این نتیجه رسیدند که خواب هنگام شب و نیز طی روز می تواند به تثبیت حافظه کمک کند. خواب به ما کمک می کند مفاهیم پیچیده ای که به یادآوردن آنها دشوار است را آسان تر به خاطر آوریم. مطالعه دیگری که پژوهشگران چینی انجام داده اند نیز به بررسی تاثیر چرت پس از تمرینات ورزشی در ورزشکاران پرداخته است. این محققان متوجه شدند چرت زدن می تواند به بهبود عملکرد مغزی و بینایی فرد بینجامد و فرآیند بازیابی جسمی و ذهنی را بهبود بخشد. موثرتر از قهوه در سال 2008 نیز پژوهشی جالب به مقایسه تاثیر کافئین و چرت بر عملکردهای مختلف حافظه پرداخت. گفتنی است کافئین ماده ای محرک است که در قهوه یا برخی نوشیدنی های دیگر یافت می شود و موجب تحریک بیشتر سازوکارهای جسمی و ذهنی می شود. در این مطالعه تاثیر نوشیدن یک فنجان قهوه با 60 تا 90 دقیقه چرت عصرگاهی بر روی عملکرد ذهنی انسان بررسی شد. در این مطالعه مشخص شد که چرت به طور کلی سبب بهبود عملکرد حافظه می شد، در حالی که کافئین تاثیری بر این عملکرد نداشت یا این که موجب تضعیف آن می شد. این دانشمندان این گونه نتیجه گیری کردند که کافئین با افزایش نوعی ماده شیمیایی به نام «اسیتیلکولین» (acetylcholine) در بخش هیپوکامپوس مغز، موجب جلوگیری از فرآیند تثبیت اطلاعات جدید در حافظه بلندمدت می شود. گفتنی است میزان این ماده شیمیایی طی خواب عمیق کاهش می یابد. چرت زدن در محل کار مطالعات مختلف علمی، جنبه های مختلف سودمندی های چرت عصرگاهی را نمایان می سازد. همین امر برخی از شرکت ها را به فکر تغییر روندهای مرسوم در ساعات کاری انداخته است. برای نمونه یکی از شرکت های بسیار معروف در حوزه نرم افزار به نام «هاب اسپات» (HubSpot) اتاقی را ویژه چرت زدن کارکنانش طراحی کرده است. کارکنان می توانند بدون هیچ محدودیتی، عصرها در این مکان چرت بزنند. این شرکت اعلام کرده است که فراهم کردن امکان چرت عصرگاهی در شرکت، بسیار موفق بوده است. این سیاست جدید بویژه برای کارکنانی که تازه صاحب فرزند شده اند و به خاطر نوزاد، شب ها خوب نمی خوابند و نیز کارکنانی که ساعات خواب و بیداری آنها به دلیل مسافرت هوایی مختل شده، بسیار سودمند بوده است. البته برخی دیگر از شرکت ها نیز خبر از کارآمد نبودن این شیوه داده اند. برای نمونه یک شرکت نوپا در حوزه فناوری در کانادا اعلام کرده که فراهم کردن زمینه چرت کارکنان، موجب کاهش 30 درصدی بهره وری آنها شده است. چه وقتی چرت بزنیم؟ برخی آمارها نشان می دهد که 40 درصد از مردم به صورت طبیعی عادت به چرت زدن دارند. در واقع این افراد هر روز نیاز به چرت عصرگاهی دارند و در صورت فراهم نشدن زمینه ای برای این خواب، دچار مشکل می شوند. اما اگر شما هم جزو این دست از افراد هستید، چه زمانی برای چرت زدن را ایده آل می دانید؟ برخی کارشناسان بر این باورند که بهترین زمان برای چرت زدن، 6 تا 8 ساعت پس از بیدار شدن از خواب شبانگاهی است، اما خوب است بدانید که زمان ایده آل برای این کار به نتیجه ای که از چرت خود انتظار دارید بستگی دارد. در پژوهشی که سال 2009 به انجام رسید، دانشمندان به بررسی تاثیر دو نوع خواب REM و non-REM بر عملکرد حافظه در به یادآوری اطلاعات نامربوط به هم پرداختند. اصطلاح خواب REM به معنای بخشی از خواب است که چشمان ما حرکات سریعی انجام می دهند. در واقع این واژه مخفف عبارت «حرکات سریع چشم» (Rapid Eye Movement) است. در این مرحله است که ما رویا می بینیم. مرحله non-REM هم به معنای بخشی از خواب است که چشمان ما حرکات سریع ندارند و رویایی هم در کار نیست. در این آزمایش، ابتدا هنگام صبح از شرکت کنندگان خواسته شد واژه ای را بیابند که به سه واژه نامرتبط نظیر «سهیل»، «درخشان» و «دنباله دار» ارتباط داشته باشد. گفتنی است در این مثال، واژه «ستاره» با هر سه اینها مرتبط است. سپس عصر همان روز گروهی از این افراد استراحت کرده و خواب REM یا non-REM داشتند. پس از این خواب، دوباره آزمون قبلی از آنها به عمل آمد. این بار مشخص شد افرادی که خواب REM داشتند عملکرد به مراتب بهتری نسبت به صبح و نیز سایر افراد ارائه می کردند. در واقع گویی که خواب REM موجب افزایش خلاقیت در حل مساله می شود. چقدر چرت بزنیم؟ مدتی پیش پژوهشگران استرالیایی به این نتیجه رسیدند که یک چرت ده دقیقه ای در بعدازظهر می تواند به افراد کمک کند که کمبود خواب شبانگاهی خود را جبران کنند. مطالعه دقیق تر این مساله نشان داد که شرکت کنندگان در مطالعه تا 155 دقیقه پس از چرت ده دقیقه ای خود، از عملکرد ذهنی و جسمی بهتری برخوردار بودند و کمتر احساس خواب آلودگی می کردند. با این حال، اگر طول دوره زمانی چرت 20 یا 30 دقیقه باشد، افزایش توان ذهنی اندکی زمان بر است و در واقع کمی طول می کشد که فرد پس از بیداری، از حس بی حالی ناشی از خواب رهایی یابد. به همین علت است که برخی کارشناسان توصیه می کنند بلافاصله پس از چرت زدن نباید سراغ کارهایی که نیازمند فعالیت ذهنی زیادی است برویم. BBC / مترجم: صالح سپهری فر
 
دوشنبه 31 فروردین 1394 ساعت 05:15
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 90]