تبلیغات
تبلیغات متنی
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
محبوبترینها
راهنمای انتخاب شرکت‌های معتبر باربری برای حمل مایعات در ایران
چگونه اینورتر های صنعتی را عیب یابی و تعمیر کنیم؟
جاهای دیدنی قشم در شب که نباید از دست بدهید
سیگنال سهام چیست؟ مزایا و معایب استفاده از سیگنال خرید و فروش سهم
کاغذ دیواری از کجا بخرم؟ راهنمای جامع خرید کاغذ دیواری با کیفیت و قیمت مناسب
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1867422959
-هبوط انسان به مقام «مصرف‌کننده»
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
هبوط انسان به مقام «مصرف‌کننده» تفاوت میان جامعه مصرفی با جامعه تولیدی را می‌توان در دو واژه کلیدی «خودخواهی» و «دیگرخواهی» خلاصه نمود؛ چراکه تولید همواره بیش از آن‌که در ساحت فردی زندگی، کارا و گره‌گشا باشد، ناظر به اهداف بلندمدت و فرداهای هنوز نیامده است، حال آن‌که خصیصه ذاتی مصرف، قربانی نمودن فردا و فرداها به پای فردیت حال و اکنون افراد است.
مصرف، این خودخواهی و خودبینی صرف را تا آنجا پیش می برد که انسان نه فقط به بهره آیندگان از دسترنج تولید امروزیان نمی اندیشد، که حتی منابع مصرفی پیشین برای نیازهای اولیه را نیز از نسل های آتی دریغ می کند و راه را نه فقط بر مصرف، که بر تولید آیندگان نیز می بندد تا هم خودخواهی را به اوج رسانده باشد و هم امکان هرگونه دیگرخواهی را از اساس منتفی کرده باشد. آیا این رویه «شر»ستایانه جز مکر شیطان ـ که به نابودی خیر و حتی امکان خیرخواهی کمر همت بسته ـ می تواند خاستگاهی دیگر داشته باشد؟ بر مدار خویشتن ارنست یونگر در مقاله قابل تامل «عبور از خط» که توسط نشر ساقی در کتابی به همین نام به چاپ رسیده است به بیان مختصات نیست انگاری که به باور او بیماری غالب زمانه ماست می پردازد. او این عارضه فراگیر را با ویروس سرطان قابل مقایسه می داند و وجه شبه را این ویژگی عنوان می کند: «آنان که ضعیف ترند درهم می شکنند و آنان که قوی ترند به تخریب آنچه سالم مانده است، می پردازند و بر ارزش های جهت دار چیرگی می یابند و همچنان می تازند.» (عبور از خط، ارنست یونگر، ترجمه ماریا ناصر، ص۱۴) یونگر همچنین سخنی دارد که موید اشاره نخستین این نوشتار در باب خودخواهی و دیگرخواهی است. می نویسد: «امروزه هر آنجا که زمینه ای برای نشان دادن اراده قوی برای انجام فداکاری و جوهر فردی وجود داشته باشد، همواره خطر بهره برداری بیهوده از آن هست. استثمار ویژگی بارز دنیای ماشینی و خودکار است.» (همان، ص 44) استثمار جدید جای آن که فردیت دیگری را مستقیما به محاق نیازهای خویش ببرد و بر تسلط زورمندانه ببالد، «فرد»محوری و «منیت»گرایی را تبلیغ می کند و با هرگونه «دیگرخواهی» و «گذشت» و «ایثار» به ستیز آشکار برمی خیزد، تا در نهایت با ارزشگذاری وارونه ـ نه با توسل به قدرت و زور ـ افراد را به زیر یوغ خواهش های نفسانی خودشان سوق دهد. استثمار جدید، نهایتا با انسان کاری می کند تا رفاه امروز را یگانه اصل عقلانی و تنها اصل حاکم بر زندگی تلقی نماید و در نتیجه «بودن» و «زیستن» را مترادف با «مصرف کردن» بداند. به بیان هانا آرنت: «از آنجا که انسان مدرن زندگی را نخستین و والاترین علاقه خود کرده است، برای فعالیتی که بر پایه خوارشماری منافع شخصی [یا ایثار] انجام می گیرد دیگر جایی باقی نگذاشته است. از خودگذشتگی ممکن است هنوز فضیلتی دینی یا اخلاقی باشد، اما [متاسفانه در دوره مدرن] به دشواری می توان آن را فضیلتی سیاسی شمرد.» (هانا آرنت، میان گذشته و آینده، ترجمه سعید مقدم، صفحه 74.) خسته در جستجوی استراحت این جمله مشهور را که منسوب به لارنس استرن، رمان نویس و کشیش انگلیسی ـ ایرلندی است، احتمالا همه شنیده ایم: «آدم ها در جستجوی استراحت، خود را خسته می کنند.» این جمله حکایت کار بی وقفه و مداوم انسان امروز است که غایتش فراغت است و نتیجه اش اما ازپاافتادگی. ولی ای کاش کار کردن فقط به قصد برآوردن نیازهای اولیه بود که در آن صورت محدود می شد به حد ضرورت و همه ساحات زندگی را تحت الشعاع قرار نمی داد. حال آن که تصور انسان امروز از نیازهای اولیه، مصرف بی رویه ای است، غیرقابل قیاس با هر یک از دوران های زندگی بشر که طبعا کسب و کاری بی سابقه را نیز اقتضا دارد و به دنبال آن خستگی، ازپاافتادگی و سلب آرامشی غیرقابل قیاس با هریک از دوران زندگی بشر. مصرف گرایی را می توان آیین زندگی مدرن دانست که بیش از همه ریشه در همان علاقه افسارگسیخته به زندگی و حرص و ولع زیستن هرچه بیشتر و هرچه بهتر دارد. مشکل ولی آنجاست که رویه ای اینچنین نه به طول یا همان کمیت زندگی سودی می رساند و نه به عرض یا همان کیفیت آن. مگر آن که زیستن را با همه جوانب گوناگون و شورانگیزش فروبکاهیم به رفاه و خلاصه کنیم در مصرف که ناگفته پیداست به چه تعریف حقیر و متنزلی از زندگی خواهد انجامید که شاید تمایزی از زندگی دیگر موجودات داشته باشد، ولی امتیازی بر آنها نخواهد داشت. تجمل به مثابه نیاز نیاز در ادبیات گفتاری انسان ها معنایی دیگر یافته و بیش از آن که به معنای اقتضائات ناگزیر زیستن باشد، به معنای انتظارات ساختگی خویشتن به کار می رود. امروزه نیاز از «لازم داشتن» تغییر معنا داده به «لازم دانستن». یعنی مهم نه ضرورت های طبیعی و عقلانی زندگی انسانی، که خواهش ها و تمایلات نفسانی با حداکثر استفاده از توانایی ها و حداقل بهره از کمالات است. تو گویی استعدادهای وجودی انسان به ابزاری در مسیر برآوردن نیازهای حیوانی بدل شده است. نه به آن معنا که حیوانات به اشرافیت و تجمل و تظاهر مدام به این دو نیازمندند (حیوانات هرگز چنین نیازهای تصنعی ای ندارند)، بلکه به آن معنا که «نیاز»های امروز بشر، از جهت خودمحوری و «منیت»گرایی، نتیجه نگاه حیوانی انسان، به خود است. نگاهی به سبک زندگی امروز خودمان در جامعه ایران به قدر کافی گواه روشن مدعاست. درست است که جهان رو به پیشرفت و در حرکت است، اما آیا انسان نیز در مسیر رو به جلو در حرکت بوده است؟ پیشرفت، وصفی است که به تناسب متعلق خود معنایی متفاوت دارد، چراکه پیش و پس را جهت حرکت مشخص می کند و همه موجودات اعم از جماد و حیوان و انسان رو به جهتی واحد ندارند و دست کم در معنای اولی و ظاهری هریک بر قبله ای مجزا نماز می گزارند. به بیان دیگر همین تفاوت جهت هاست که کلیتی به نام چرخه حیات را منطقی، منظم، حکیمانه و اصلا ممکن و شدنی می کند. اگر قرار باشد ما به همان سمتی در حرکت باشیم که تکنولوژی می رود یا به همان جهتی که غرایز طلب می کند، پس کارکرد نفخه روح و موهبت خرد چیست؟ آیا استعدادی اضافی است که می بایست با طرد و منع یا بی اعتنایی مفرط نادیده گرفته شود و کالعدم فرض شود؟ یا این که صرفا به ابزاری در خدمت غایات معکوس تنزل یابد و چراغی باشد در دستان دزد برای گزیده تر بردن؟ نه فقط فطرت که بار مفهومی دینی و معنوی دارد که حتی عقل سلیم نیز به برداشتی اینچنین از هستی انسانی حکم نمی کند. «تجمل» هوسی است که به اشتباه آن را «نیاز» پنداشتیم تا راه را بر چون و چرای «عقلمان» ببندیم و ندای وجدانمان را خاموش کنیم. اسراف و تبذیر قرآن به مساله مصرف و الگوی مصرف بی توجه نیست و «تبذیر» اصطلاحی است قرآنی که به یک خصوصیت ناپسند در ارتباط با مصرف اشاره دارد. تفاوت «تبذیر» با اسراف این است که اسراف، مصرف ناصحیح نیست، بلکه ولخرجی و زیاده روی در مصرف است، حال آن که مبنای تبذیر، مصرف نادرست است. قرآن تبذیرکننده را برادر شیطان می داند (اسراء، ۲۶ و۲۷) و در برخی منابع دینی، تبذیرکننده، محجور خوانده می شود، یعنی تبذیرکننده از نظر شرع، سفیه است و به حکم حاکم از تصرف در اموالش ممنوع می گردد (جواهر الکلام، ج۲۶، ص52.) با اندکی تامل در چند و چون زندگی مصرف گرایانه امروزین، می توان دریافت که بسیاری از وجوه مرسوم و شایع و به ظاهر مشروع این زندگی مصداق بارز اسراف و تبذیر هستند. بی آن که بر این حرمت، و محجور بودن و ممنوعیت بر تصرف در اموال توجه شود. استغراق در مصرف گرایی تا بدانجا پیش رفته که دیگر نه آن کس که تبذیر می کند بلکه به عکس، هر آن که از اسراف و تبذیر احتراز می جوید سفیه یا بی عرضه، ضعیف، خسیس، و گداصفت دانسته می شود. می بینیم که در اینجا حقیقت وارونه شده است؛ وارونگی معانی، که از نشانه های آشکار تسلط شیطان است چه آن که هم او بود که نخستین بار گناه انسان را در نگاهش آراست، زینت داد، و موجه جلوه نمود. آزاد جعفری / جام جم
دوشنبه 31 فروردین 1394 ساعت 02:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 135]
-
گوناگون
پربازدیدترینها