واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: دانستنیهای خواب
خواب و رویا پدیدهای است مهم و شگفتانگیز که از دیرباز مورد توجه بشر بوده و همواره فکر و ذهن دانشمندان روانشناس، فلاسفه و حکما را به خود مشغول داشته و هنوز نیز برای انسانها حائز اهمیت است و پدیدهای به حساب میآید مرموز که جای بحث فراوان دارد. کتاب «دانستنیهای خواب» نوشته ناصر باقری بیدهندی برای آشنایی خوانندگان، موضوع خواب و رویا و مسائل درباره آن را از منظر قرآن و روایات اهلبیت(علیهمالسلام) بررسی كرده است.به عقیده نویسنده، خواب که از خصوصیات بارز و نیازهای اساسی موجود زنده است، حالتی است که در فواصل معینی بر انسان سالم عارض میشود و به سبب آن تمام اعضای ظاهری بدن از کار باز میماند و بیشتر عضلات در حالت انبساط (استراحت) قرار دارند.حقیقت داشتن رویا و مفهوم و معنا و تفسیر و تعبیر مشاهدات آدمی در عالم رویا از اهمیت فوقالعادهای برخوردار بوده، و فکر و اندیشه بسیاری را به خود مشغول کرده است و با وجود پژوهشهای مستمر در اینباره، تاکنون موفق به کشف اسرار آن نشدهاند.در قرآن مجید از خواب دیدن و رویای انسانها سخن گفته شده است و خواب را از نشانههای قدرت خداوند به حساب میآورد. همچنین در روایات فراوانی از خواب و تعبیر آن سخن به میان آمده و داستانهای متنوع کوتاه و بلندی در ارتباط با خواب نقل شده است. خواب که از خصوصیات بارز و نیازهای اساسی موجود زنده است، حالتی است که در فواصل معینی بر انسان سالم عارض میشود و به سبب آن تمام اعضای ظاهری بدن از کار باز میماند در متون فرهنگی و دینی دانشوران به انحاء گوناگون به مباحث آن پرداختهاند. فلسفه و روانشناسان و متکلمان و مفسران هر یک از منظر خاصی به آن توجه کرده و نظریههای گوناگونی درباره آن ابراز کردهاند. و فلاسفه الهی با رویای راستین بر وجود روح مجرد، استدلال کردهاند.بنابراین رویای صادقه و خوابهای شفاف را نباید نادیده انگاشت، زیرا بهرهای از حقیقت دارند و باید به دنبال فهم و تعبیر آنها از راه درست و صحیح آن رفت. ولی اگر خوابی بازده وسوسه شیطانی بود، باید از چنین خوابی به خداوند متعال پناه برد و آن را برای احدی بازگو نكرد.خواب یکی از نعمتها و موهبتهای مجهول الهی و از نشانههای عظمت و وجود خداوند متعال است. در آیه 23 سوره روم چنین آمده است: "و از جمله آیات و قدرتنمایی او خفتن شما در شب و روز است." از دوران گذشته انسانها با خواب و رویا مواجه بوده و تعریفها و تفسیرهای گوناگونی برای آن ذکر کردهاند که با برخی از آنها آشنا میشویم. در لغتنامه دهخدا آمده است: «خواب نقیض بیداری و حالت آسایش و راحتی که به واسطه کار باز آمدن حواس ظاهره و فقدان حس در انسان و سایر حیوانات بروز میکند».فیومی در المصباحالمنیر مینویسد: «خواب، یک نحوه بیهوشی سنگینی است که بر قلب انسان هجوم میآورد و از اینرو گفته شده که خواب، آفت است؛ زیرا خواب، برادر مرگ است».راغب اصفهانی میگوید: «خواب، مرگی است سبک، و مرگ، خوابی سنگین است».در فرهنگ فارسی عمید نیز آمده است: «خواب، حالت آسایش در انسان و حیوان است که توام با آرامش و از کار افتادن حواس ظاهری میباشد».رویای صادقه و خوابهای شفاف را نباید نادیده انگاشت، زیرا بهرهای از حقیقت دارند و باید به دنبال فهم و تعبیر آنها از راه درست و صحیح آن رفت. ولی اگر خوابی بازده وسوسه شیطانی بود، باید از چنین خوابی به خداوند متعال پناه برد و آن را برای احدی بازگو نكرددرباره حقیقت خواب و علل آن نظریاتی ابراز شده است از جمله:- وقتی خون از مغز به طرف اندامهای پایین رسید، مغز بخشی از فعالیت خود را تعطیل میکند اینجا است که مغز به خواب میرود.- خواب معلول سمومی است که بر اثر تلاش و کوشش و فعل و انفعالهای شیمیایی و سوخت و ساز بدن پدید میآید و بخشی از مغز را از کار میاندازد.- در مغز آدمی و در سلسله اعصاب مرکزی، نقطه مخصوصی وجود دارد که تحریک آن نقطه، موجب پیدایی خواب میشود.امام صادق(ع) میفرماید: «تمام موجودات زنده میخوابند مگر خدای با عزت و جلال. و (حتی) فرشتگان نیز میخوابند.»خواب طبیعی یکی از نیازهای انسان بلکه همه موجودات است که نقش عظیمی در سلامت و رفع خستگی آنها ایفاء میکند و قوام بخش بدن و مایه قوت و نیرومند شدن آن، وسیله راحتی روح و روان آدمی و رسیدن به نقطه تعادل و آرامش است. ارضاء این غریزه امری لازم است و اقدام به ترک آن ممکن نیست. عوامل بیخوابی گاه عاطفی و گاه بیماریهای جسمانی و گاه منازعات خانوادگی است.مطالعات نشان میدهد که محرومیت از خواب، منجر به اختلالات خاصی در طول روز میشود که عمدتا اختلال در تمرکز و گاه خوابآلودگی است. خواب ناکافی، مقاومت بدن را در برابر انواع سموم، هجوم میکروبها، اختلالات آب و هوایی کاهش میدهد. افرادی که به مقدار کافی نمیخوابند عصبی، نگران، ناپایدار و مضطربند.نداشتن خواب عمیق نیز ـهمچون کمخوابیـ آثار سوئی بر روح و جسم آدمی بر جای میگذارد. بدون شک اگر خواب نبود روح و جسم آدمی بسیار زود پژمرده و فرسوده میشد.از جمله موضوعات مهمی که در فصل نخست کتاب به آنها پرداخته شده،«زمان مناسب خواب، وضعیت خوابیدن، مکان خوابیدن، آیا در بهشت خواب وجود دارد؟ وضو گرفتن پیش از خواب، مقدار خواب، مسواک زدن قبل از خواب، سجده پس از بیداری و آداب خواب» است.چاپ نخست کتاب «دانستنیهای خواب» در شمارگان 2000 نسخه، 72 صفحه و بهای 15000 ریال راهی بازار نشر شده است. بخش کتاب و کتابخوانی تبیانمنبع: ایبنا
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 543]