واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: مسجد جامع دهلیشاهجهان افزون بر بناهای مهمی چون تاج محل و قلعه سرخ دهلی٬ چندین مسجد مهم دیگری را در آگرا، اجمر و لاهور ساختهاست طرح طبقات مسجد جامع بسیار به موتی مسجد یا مسجد مروارید در آگرا شباهت دارد، اما مسجد جامع بزرگتر از آن بوده و دارای دو طبقه است.
مسجد جامع دهلی یا جامع مسجد یا مسجد جهاننما، از مهمترین مساجد هندوستان و از بزرگترین و زیباترین مساجد عالم اسلام است که در دهلی پایتخت هند واقع شده است. این مسجد از نوادر روزگار است و از ماسه سنگ ساخته شده و دارای دو منار و سه گنبد مرمرین میباشد. این مسجد عنوان بزرگترین مسجد جهان را کسب کردهاست و روزگاری بزرگترین آنها هم بودهاست.مسجد جامع دهلی بین سالهای ۱۶۵۰ تا ۱۶۵۶ میلادی/ ۱۰۶۰ تا ۱۰۶۶ هجری قمری به دستور شاه جهان پنجمین امپراتور گورکانی هند و سازنده تاج محل ساخته شدهاست. این مسجد روبروی قلعه سرخ، در قسمت دهلی قدیم قرار دارد و یکی از مراکز مهم مسلمانان در هند به شمار میرود.شاهجهان افزون بر بناهای مهمی چون تاج محل و قلعه سرخ دهلی٬ چندین مسجد مهم دیگری را در آگرا، اجمر و لاهور ساختهاست طرح طبقات مسجد جامع بسیار به موتی مسجد یا مسجد مروارید در آگرا شباهت دارد، اما مسجد جامع بزرگتر از آن بوده و دارای دو طبقه است. قسمت اعظم این مسجد به علت وسعت زیربنایی که شاهجهان برای آن برگزید بعدها به آن اضافه شد.امروزه از پلههای خارجی مسجد برای جایگیری دکههای غذایی و فروشگاهها هنرمندان خیابانی مورد استفاده قرار میگیرد. عصر هنگام در شرقی مسجد به بازار فروش مرغ و ماکیان تبدیل میشود. پیش از جنگ ۱۸۵۷ استقلال هندوستان نزدیک در جنوبی مسجد یک مدرسه اسلامی قرار داشت که طی جنگ استقلال هندوستان کاملا تخریب شد. بازار بزرگ چندی چوک به معنای میدان نقره در قسمت شمالی این مجسد قرار داشت که توسط جهان آرا بیگم دختر شاه جهان ساخته شد و یادآور هنر و تمدن عصر گورکانیان هند است.مشخصاتمسجد جامع دهلی دارای دو محراب باشکوه و حیاط وسیعی است که تحسین هر بینندهای را برمیانگیزد. مسجد رو به سمت غرب دارد و هر سه طرف آن با ایوانهای طاقدار قوسی شکل پوشانده شده که درگاه برج مانند آن رو به مرکز مسجد قرار دارد. این مسجد حدود ۸۰ متر طول و ۲۷ متر عرض دارد و سقف آن با سه گنبد پوشانده شدهاست. هر کدام از گنبدهای این مسجد با مرمرهای سیاه و سفید کار شده اما گنبد بالایی آن با طلا پوشانده شده است.برای ساخت این مسجد ۵۰۰۰ کارگر به مدت بیش از ۶ سال کار کردهاند.دو مناره این مسجد دارای ۴۰ متر ارتفاع هستند که ۱۳۰ پله دارند و با مرمر سفید و سنگ ماسه قرمز فرش شدهاند. در محوطه پشتی این مسجد نیز چهار مناره کوچک که به منارههای جلویی شباهت دارد قرار گرفته است.محوطه خارجی این مسجد میتواند بیش از ۲۵ هزار نمازگزار را در خود جای دهد. این محوطه از طرف شرق، شمال و جنوب به سه ردیف پلکان منتهی میشود که همگی با ماسه سنگهای قرمز ساخته شدهاند. در شمالی مسجد ۳۹ پله، در جنوبی ۳۳ پله و در شرقی که محل ورود خانواده سلطنتی بوده ۳۵ پله دارد.زیر گنبدهای مسجد سالنی قرار گرفته که هفت ورودی قوسدار آن رو به سمت غرب است و دیوارهای مسجد تا ارتفاع کمر با مرمر پوشانده شدهاند. غیر از این سالن نیز، شبستان اقامه نماز دیگری در مسجد قرار دارد که حدود ۶۱ در ۲۷ متر مربع است و هفت ورودی قوس دار دارد. در بالای هر کدام از این ورودیهای قوسی شکل کتیبههایی از مرمر سفید قرار داد که ۲/۱ متر طول و ۷۶ سانتی متر عرض دارد که روی آن با مرمر سیاه حکاکی شدهاست. روی این کتیبهها تاریخ ساخت مسجد حک و از فضائل و سلطنت شاهجهان نقل شده است.جالب اینکه این کتیبهها به زبان فارسی و خط ثلث نورالله احمد است که در سال ۱۰۶۰ ه.ق به روش معرق سنگ اجرا شده است.کف مسجد با مرمر سیاه و سفید فرش شده و قسمتی که قرار است سجاده هر نمازگزار باشد با سنگهای مرمر مشخص شدهاست. این سجادههای مرمرین از نظر اندازه ۴۴/۹۱ سانتیمتر در ۵۰ سانتیمتر بوده و در در مجموع گویی ۸۹۹ سجاده سیاه مرمرین در کف مسجد جایگذاری شده است.ازجمله اشیاء باستانی که در این مسجد نگهداری میشود، قرآنی قدیمی است که روی پوست آهو نوشته شدهاست.بخش حریم رضوی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 555]