محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1847241075
موزه، شاخص توسعه يافتگي
واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: موزه، شاخص توسعه يافتگي
نهادها- آزاده بهشتي:
موزهها در سراسر جهان نشانگر هويت و شناسنامه هر قوم و ملت هستند. فرهنگ و تمدن هر جامعه در موزهها تبلور پيدا ميكند.
امروز روز جهاني موزه و ميراث فرهنگي بهانه‌اي بود تا با رئيس كميته ملي موزهها (ايكوم) اين موضوع را كالبد شكافي كنيم كه چرا مردم معني و تعريف درستي از موزه ندارند و دير به دير به آن سر مي‌زنند.
كميته جهاني ايكوم، امسال روز جهاني موزهها را با شعارموزه‌ها نهادهايي براي تحول اجتماعي و توسعه اجتماعي برگزار كرده است تا فاصله بين اقشار جامعه با اين نهاد فرهنگي را كمتر كند.
سيد احمد محيط طباطبايي، رئيس كميته ملي ايكوم ايران معتقد است اتفاقي كه در اين حوزه در ايران افتاده كند بوده ونيازمند فعاليت بيشتر در اين حوزه است.
محيط طباطبايي پيش‌تر معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري بوده و در حال حاضر ضمن اداره كميته ايكوم ايران در حال پژوهش و تحقيق در اين باره است. او جزو معدود كساني است كه تاريخ شفاهي تهران محسوب ميشوند.
* ايكوم شعار امسال را در روز جهاني موزه و ميراث فرهنگي با عنوان موزه عامل تحول و توسعه اجتماعي قرار داده است، سؤال اساسي اين است كه ما چقدر با اين شعار فاصله داريم؟
اگر به‌عنواني كه ايكوم امسال به‌عنوان شعار در نظر گرفته است دقت كنيم، بايد بگوييم اين شعار بيشتر فاصله صاحبان موزه _ چه مردمي كه به ديدار اين موزهها مي‌روند و چه مديريت اجتماعي، نهادهاي فرهنگي و همه مجموعه‌اي كه جامعه را تشكيل مي‌دهد_ با موزهها را مشخص ميكند؛ يعني در اينجا بيشتر اين موضوع مطرح است كه جامعه ما چقدر موزهها را مي‌شناسد و با آن احساس نزديكي ميكند؛ در نتيجه مي‌توان گفت طرح اين شعار از سوي ايكوم جهاني براي اين روز متوجه كردن جامعه به موزهها بوده است.
يعني اين شعار به‌دنبال اين است تا نشان بدهد كه به چه صورت بايد با موضوعي مانند موزهها برخورد كرد. مثل اينكه شما ابزاري مانند خودكار را داشته باشيد، كسي كه مي‌تواند با خودكار بنويسد شما هستيد و خودكار قدرت نوشتن ندارد. يعني پتانسيل موضوعي در ابزار وجود دارد و به افراد بستگي دارد كه اين پتانسيل را درك كرده و از آن استفاده كنند.
موزه در جوامع امروزي شاخصه توسعه يافتگي به حساب مي‌آيد، مثلا وقتي در كشوري اعلام مي‌شود كه هزار موزه وجود دارد و در كشوري ديگر 100 موزه، اين ارقام مي‌تواند يكي از شاخص‌ها براي مقايسه توسعه يافتگي يا نيافتگي اين دو كشور باشد، بنابراين وقتي اين موضوع را به‌عنوان شاخص توسعه يافتگي بپذيريم اولين گام را در جامه اول پوشاندن به اين شعار برداشته‌ايم.
* با توجه به اين مطلب كه مطرح كرديد تعريف صحيح از شكل گيري و راه‌اندازي موزه در درجه اول چيست؟
بايد به اين موضوع توجه داشت كه ما موزه درست نمي‌كنيم تا بتوانيم گردشگر جذب كنيم يا حتي موزه درست نمي‌كنيم كه گذشته خودمان را نشان بدهيم بلكه موزهها ساخته ميشوند تا سطح فرهنگي جامعه را نسبت به موقعيتي كه دارد ارتقاء دهند، بنابراين در قدم اول وجود اين نگاه در توسعه موزه از اهميت ويژه‌اي برخوردار است زماني كه اين نگاه در اين زمينه وجود داشته باشد، موزه مكاني است كه اصل آن كسب درآمد يا پركردن اوقات فراغت نيست بلكه توسعه يافتگي، ايجاد، حفاظت و معرفي هويت فرهنگي است كه موزه صاحب آن است.
بنابراين در درجه اول جامعه بايد اين شاخص توسعه يافتگي را بپذيرد، سپس هدف و منظور اصلي از موزهها را بداند و در درجه سوم بهره برداري‌هاي اساسي را از موزه داشته باشد يعني موزهها بايد در برنامه تعليم و تربيت و آموزشي وجود داشته باشند، زماني كه در برنامه درسي بازديد از موزه را بخشي از برنامه قرار مي‌دهيد نتيجه آن بازديد هدفمندي است كه توسعه آن باعث مي‌شود تا موزه در بحث آموزش به‌عنوان ركن اول توسعه قرار گيرد اما امروزه موزه رفتن به‌عنوان بخش جانبي و پركردن ساعات آزاد و فراغت است نه اينكه مدت زماني از ساعت درسي دانش آموز را به اين كار اختصاص دهيم و اين ساعات درسي را به فضايي كه نام آن را موزه گذاشته‌ايم، منتقل كنيم.
در كنار اين بخش نقش رسانه‌هاي عمومي و نهادهاي اجتماعي در آموزش مهم است، يعني اينكه اين رسانه‌ها چه ميزان از برنامه‌هاي آموزشي، به چه شكل هدفمند و به‌دنبال چه انديشه‌اي برنامه‌هاي خود را به موزه اختصاص مي‌دهند، آيا تنها به‌دنبال اين هستند تا برنامه‌هايي را براي نشان دادن داشته‌هاي ايران به ديگران تهيه كنند يا با آگاهي از اينكه مخاطب اصلي آنها صاحبان اين فرهنگ هستند، كارهاي خود را پيش ببرند، بنابراين اگر بخواهيم نسبت فاصله ايران با شعار امسال ايكوم جهاني را پاسخ بدهيم بايد به‌دنبال نسبت فاصله جامعه و مديريت اجتماعي با اين شعار باشيم؛ بنابراين بايد موقعيت اجتماعي وضعيت خود را نسبت به اين شعار روشن كند، در حقيقت موزه يك موضوع است بنابراين نكته مهم اين است كه جامعه چه اندازه از پتانسيل‌هاي اين موضوع استفاده ميكند.
ارزش و سرمايه فرهنگي و اجتماعي كه در اختيار داريم، در برنامه ريزي كل كشور چه در سطوح چشم‌انداز برنامه‌هاي 20 ساله و چه در سطوح برنامه‌هاي 5 ساله يا برنامه‌هاي جاري و برنامه‌هاي آموزش كلي و حتي آموزش‌هاي عمومي بايد به مسئله موزهها توجه ويژه وجود داشته باشد و اين موضوع را در جايگاه اصلي خود قرار دهيم.
* مي‌توان گفت كه شعار امسال ايكوم نشان مي‌دهد كه جامعه جهاني و كشورهاي توسعه‌يافته در مديريت موزه به حد مطلوبي رسيده‌اند و به‌دنبال آگاه‌سازي عمومي جوامع در برخورد با موزهها هستند؟
استدلال شما درست اما در حقيقت بايد گفت شعارهايي كه ايكوم براي اين روز انتخاب ميكند به‌صورت پلكاني نيست، يعني از سالي كه انتخاب شعارهاي اين روز را آغاز كرده تا به حال، در مورد يك موضوع كه بي‌نهايت موقعيت و وجه مختلف براي بررسي و توجه دارد، سعي كرده هر سال با در نظر گرفتن مجموعه اين موقعيت و نظر يونسكو و ديدگاه ويژه‌اي كه در اين زمينه دارد، از زاويه جديدي به موضوع نگاه كند و از وجوه مختلف به آن توجه كند يعني زماني كه ايكوموس امسال را سال بناهاي مذهبي نامگذاري كرد قرار نيست مثلا مسجد شيخ لطف‌الله از ديد بناي مذهبي بررسي شود، يعني امسال اين مكان منطبق با اين شعار بررسي مي‌شود و زماني كه سال آينده شعار بناها «حافظان هنرهاي ملي در كشورها» مطرح مي‌شود، مكان‌ها از زاويه هنر مورد بررسي قرار گيرند. اين براي تكرار موضوع در هر سال با يك زاويه جديد است، يعني اگر موضوع موزهها را در مداري قرار دهيم بي‌نهايت نقطه در اين مدار وجود دارد كه از هر نقطه مي‌توان آن را بررسي كرد. ايكوم سعي ميكند هر سال يكي از نقطه‌ها را در نظر گرفته و در مورد آن بررسي و تحقيق انجام دهد.
* با توجه به اين موضوع ارزيابي شما از وضعيت مديريت حاكم بر موزهها چيست؟
در چند سال گذشته توجه ويژه‌اي در زمينه مديريت موزه‌اي صورت گرفته؛ مديريت موزه طي برنامه 5 ساله چهارم توانسته نگاه مثبت و خوبي داشته باشد؛ در حال حاضر مديريت موزهها و نگهداري مجموعه‌ها به‌صورت هيات امنايي انجام مي‌شود كه اين امكان را فراهم ميكند تا افراد مشاركت بيشتري در اداره موزه داشته باشند و از طرفي شخصيت‌هاي فرهنگي كه با موضوع موزه در ارتباط هستند به‌صورت شخصيت‌هاي حقيقي كه مي‌توانند در سياست‌ها و هدايت‌هاي موزه نقش داشته باشند، شركت كنند.
از سال 1379 موضوع شكل گيري NGOهاي موزه‌اي زير نظر سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري مطرح شد كه با عنوان انجمن‌هاي دوستدار شناخته ميشوند. شايد بد نباشد بدانيد حجم زيادي از اداره، كنترل و نگهداري از موزهها در جهان به انجمن‌هاي دوستدار موزهها سپرده مي‌شود و فعاليت اين انجمن‌ها در اين زمينه بسيار اثر‌گذار است؛ با توجه به اين انجمن‌ها براي تحقق اين شعار مي‌توانند به‌صورت حلقه ارتباط با افراد علاقه مندان به حساب بيايند.
* با توجه به اشاره خود شما به گذشت مدت زماني در حدود 10 سال از آغاز فعاليت NGOها در كشور، آمار، ارقام و آنچه در اخبار شنيده مي‌شود، نشان نمي‌دهد كه ما با موضوعي با اين عنوان در حمايت از موزهها روبه‌رو باشيم؟
فعاليت‌هاي NGOها كه اين روزها در بيشتر شهرهاي تاريخي حضور دارند، اين تعهد را براي آنها به وجود مي‌آورد تا نسبت به اتفاقاتي كه در حوزه ميراث فرهنگي رخ مي‌دهد، واكنش نشان دهند، به‌عنوان مثال زماني كه حمام خسرو آقايي كه در فهرست آثار ملي ثبت است در دهه70 تخريب شد تنها افسوس عده‌اي از دوستداران ميراث فرهنگي را به‌دنبال داشت و جامعه عمومي اصفهان تاثيري در اين موضوع نگذاشت و به آن تنها به‌عنوان باز شدن مسير رفت‌وآمد و حل بسياري از معضلات ترافيكي توجه كرد، اما بعد از گذشت 10سال زماني كه همين شهر با موضوعي مانند برج جهان نما يا عبور مترو از بخش‌هايي از بافت‌هاي تاريخي روبه‌رو مي‌شود، انجمن‌ها به‌عنوان يك عامل بازدارنده خوب و سرمايه اجتماعي قدرتمند عمل مي‌كنند، اين تفاوت را مي‌توان در مقايسه صفحات روزنامه‌هاي ده سال پيش با الان و مطالبي كه آنها در اين مورد چاپ مي‌كردند، نيز ديد، به اين معني كه تا قبل از سال 76 فاقد ادبيات رسانه‌اي ميراث فرهنگي بوديم؛ بزرگ‌ترين اتفاقي كه با اين نوع ارتباط ايجاد شد اين است كه تا قبل از اين سال اخبار رسانه‌اي حوزه ميراث فرهنگي در صفحات حوادث ديده مي‌شد؛ كمتر ديده مي‌شد ستون مستقلي با عنوان ميراث فرهنگي در صفحات روزنامه وجود داشته باشد.
اين ايجاد باعث شد تا متوجه اين موضوع بشويم كه ادبيات رسانه‌اي با عنوان ميراث فرهنگي مي‌تواند وجود داشته باشد؛ ادبياتي كه نقد ميكند اما از زاويه مثبت نه از زاويه منفي يا اخبار ناگوار يعني اخبار ميراث فرهنگي به‌صورت خبر خوش نيز به گوش مي‌رسد.
* به گفته شما اتفاقات خوبي در اين حوزه رخ داده است با وجوداين به‌نظر مي‌رسد سرعت انجام كار پايين است يعني كاري كه روي آثار تاريخي با قدمت چند صد ساله در ايران انجام مي‌شود نسبت به كشورهاي ديگر با قدمت تاريخي كمتر، بسيار پايين است و در اين ميان قرباني هم مي‌دهيم يعني برخي از اشيا و موزهها را از دست مي‌دهيم در اين زمينه بايد چه كاركرد؟
اول اينكه من نگفتم اتفاقات خوبي در اين حوزه افتاده است، يعني من هم در اين زمينه نقد‌هايي را به موضوع دارم. در موضوعات ميراث فرهنگي و به ويژه موزهها برنامه ريزي‌هاي كوتاه مدت، ميان‌مدت و بلندمدت مي‌كنيم اما متأسفانه هميشه در برنامه‌هاي كوتاه مدت مي‌مانيم، بهتراست يك بار هم به برنامه‌هاي دراز مدت خودمان فكر كنيم و تمام برنامه‌ها را در قالب برنامه‌هاي دراز مدت انجام دهيم، اين كار مي‌تواند سرعت انجام كار را تا حدودي سرعت ببخشد؛ با‌وجوداين مي‌توان گفت در سال‌هاي اخير ميزان تخريب ميراث فرهنگي بسيار كم شده است و اين روزها اگر يك بنا تخريب شود نسبت به آن واكنش‌هاي عمومي بسياري خواهيم داشت.
از سوي ديگر واقعيت اين است كه متولي اصلي ميراث فرهنگي در شهرها شهرداري است و ما هنوز به اين درك نرسيده‌ايم كه شهرداري و شهروند از ثبت يك اثر تاريخي نه تنها متضرر نمي‌شود بلكه اين كار براي آنها نفع هم خواهد داشت و شهروندان به خاطر نفع خود به ثبت يك اثر تاريخي مي‌پردازند، تا اين صورت مسئله تغيير نكند نمي‌توان از موضوعات ميراث فرهنگي صحبت كرد؛ سياست شهرداري‌ها در سال‌هاي اخير پيگيري موضوعات ميراث فرهنگي است و در طرح جامع جديد شهر تهران نيز اين موضوع را در نظر گرفته است، در كشورهاي ديگر مردم به‌دنبال اين هستند تا قدمت خانه‌هاي خود را افزايش دهند، نه به‌دليل علاقه به تاريخ بلكه به خاطر نفعي است كه از اين كار مي‌برند و اين يعني تغييرات اجتماعي در آن كشورها رخ داده است، بنابراين ما نيز بايد به‌دنبال اين موضوع باشيم.
* مشكل نگاهي كه به مسائل ميراث فرهنگي و موزهها در كشور وجود دارد، چه طور مي‌توان تغيير داد ما از هر طرف كه وارد مي‌شويم به اين مشكل بر مي‌خوريم؟
اين مشكل در حال حاضر همچنان وجود دارد اما كمتر از سابق ديده مي‌شود و بهتر شده است؛ به‌عنوان مثال پياده رو از نظر ميراث‌فرهنگي فضايي است متعلق به عابران و زماني كه شهرداري به جاي ساخت خيابان پياده‌روهاي قديمي را مرمت ميكند، يعني به اين نگاه نزديك شده است و از طرفي مي‌توان گفت با اتفاقاتي از اين دست، كل جامعه از شهروند و شهرداري و شوراي شهر رشد كرده است؛ يكي از فاكتورهاي مهم در اين ميان وجود رسانه‌ها و نهادهاي اجتماعي است كه به راحتي اين موضوع را رصد كنند و از مسئولان در اين مورد سؤال كنند، با اين كار مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه نياز تاريخي يك شهر چه جايگاهي در برنامه توسعه يك شهر دارد. اگر شهر را در يك سرند بريزيم و تكان بدهيم آنچه در آن باقي مي‌ماند ميراث طبيعي، فرهنگي و تاريخي است كه اصل و سرمايه يك شهر را تشكيل مي‌دهد و برنامه ريزي‌هاي شهر بايد براساس آن انجام شود.
* و فكر مي‌كنيد اتفاق مثبت و واقع گرايي در اين حوزه در چند سال اخير افتاده است؟
به‌طور كلي در مقايسه با گذشته ما كه اصل است و در مقايسه با كشورهاي همجوار كه بسيار مهم است، حركتي رخ داده اما اين حركت كند بوده است مثلا در تبريز تا سال 76 يك موزه داشت اما در حال حاضر 9 موزه دارد كه هر كدام به لحاظ موزه شهري قابل‌قبول است و اين نشان دهنده توسعه يافتگي است. البته يك وقفه و ترمزي در اين ميان رخ داده اما نبايد گذاشت اين وقفه قوي شود، همه مسئولان بايد بدانند كه كار خوب، خوب است و آدم‌هايي موفق هستند كه در پله‌هاي افراد قبلي پله‌هاي جديد خود را بسازند و اگر هر كس بخواهد از پله اول شروع كند نمي‌تواند به هدف اصلي برسد.
* مي‌توان گفت كه تعريف درستي از ميراث فرهنگي براي آدم‌هاي درگير با اين موضوع نداريم، يعني از افرادي كه در سطح مديريتي هستند تا شهروندان تعريف درستي در اين زمينه ندارند؟
ما از ميراث فرهنگي تعريف درستي در دست داريم اما اين تعريف هنوز به‌طور صحيح براي افراد جا نيفتاده است، يعني بايد در اين زمينه اطلاع‌رساني درستي شود، اطلاع رساني يعني آموزش همه اقشار جامعه، روش‌هاي آموزش مردم يك موضوع مهم است كه صحبت‌هاي بسياري در اين زمينه وجود دارد.بايد ديد كه در حال حاضر به كجا رسيده‌ايم و مي‌بايستي كجا قرار مي‌گرفتيم. يعني ما در زمينه تعداد موزههاي دولتي به حد مطلوبي رسيده‌ايم و نقطه ضعف ما در موزههاي غيردولتي است يعني تغيير نگاه مديريتي در اين حوزه اتفاق بيفتد؛ يعني تمام آيين نامه و مصوبات در اين زمينه وجود دارد و تنها بايد عرف و سنت اين قانون جا بيفتد.
* يعني در اين زمينه موضوع ميراث فرهنگي و موزهها در چه مرحله و درجه‌اي قرار دارد؟
نسبت به گذشته بسيار مطلوب‌تر، نسبت به ايده آل در سطح بسيار پايين. اگر دهه گذشته را دهه كمي در نظر بگيريم، بايد دهه فعلي را دهه كيفي براي موزهها قرار دهيم و بايد به‌دنبال استانداردسازي و بالا بردن كيفيت در اين زمينه بود، براي اين كار هم بايد الگو‌سازي انجام شود. نورپردازي، توجه به كيفيت و استانداردسازي و حفاظت از موزه بسيار مهم است.
تاريخ درج: 28 ارديبهشت 1387 ساعت 08:55 تاريخ تاييد: 29 ارديبهشت 1387 ساعت 09:02 تاريخ به روز رساني: 29 ارديبهشت 1387 ساعت 09:03
يکشنبه 29 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 433]
-
گوناگون
پربازدیدترینها