واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: گناهی که در بورس نیست!
بعضی از گناهان ، تو بورس نیستند؛ بدین معنا که انسان فکر نمی کند که این کاری که انجام می دهد ،گناه است. از دسته ی این موارد ، بحث حق الناس است . نشانه های قرآنی حق الناس« وَ یا قَوْمِ أَوْفُوا الْمِكْیالَ وَ الْمیزانَ بِالْقِسْطِ وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیاءَهُمْ وَ لا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدینَ »1شعار انبیاء این بود ؛ ای مردم كیل را وفا كنید ، نسبت به مردم هیچ چیز را كم نگذارید . حق و ناحق نکنید . در این آیه فرموده شده است : " وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ " حتی اگر غیر مسلمان هم از شما چیزی می خرد ، نگویید اینکه مسلمان نیست ،کم و زیاد کنیم اشکال نداره ! بعد می فرماید : اگر نسبت به هرکس کیل را وفا نکنید و کم بگذارید و حق و ناحق کنید ، مفسد در زمین هستید .در جای دیگر قرآن می فرماید : « وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفینَ ؛ واى به حال آن هایى كه كم فروشى مىكنند .»2باید به این نکته توجه داشته باشیم که کم کاری تنها مربوط به صنف کاسبان نیست ، بلکه هر کسی با هر شغلی را می تواند شامل شود ؛از طلبه ای که بر منبر می رود و سخنرانی می کند ، باید رعایت کند که در قبال پولی که می گیرد به همان میزان سود برساند و تنها در صدد رفع تکلیف نباشد ، به آن میزانی که در خدمت عمر مردم است ، برای آنها مفید بوده باشد ؛ تا کارمندی که در اداره کار می کند ، همه باید مراقب باشند ؛ به عبارتی حق الناس كار به روحانى و کارمند و تاجر و ... ندارد.بحث حق الناس به اندازه ای اهمیت دارد که فقه اسلام نیز در این باره سکوت نکرده و این مسأله را در قسمت ها ی مختلف بیان می کند : حق الناس در طهارتدر طهارت استفاده از آبی که برای مردم است ، چه برای وضوو چه برای غسل ، چه ظرفش غصبی باشد چه مكانش غصبی باشد ، اشکال دارد . حق الناس در صلوةمی دانیم که نماز مسافر شکسته است اما اگر كسی بدهكاراست ، پول هم دارد که بدهی اش را بدهد اما به سفر می رود تا از دست طلبکاران فرار کند ، سفرش حرام است . در این سفر حرام ، نمازهایش شکسته نیست و روزه هایش را هم باید بگیرد . بدترین نوع حق الناس این است كه آدمی حق كسى را بخورد و طرف هم نتواند كارى بکند ، به عبارتی مظلوم واقع شود ؛ « إِیَّاكَ وَ ظُلْمَ مَنْ لَا یَجِدُ عَلَیْكَ نَاصِراً إِلَّا اللَّهَ ؛ بترس از این كه به كسى ظلم كنى كه جز خدا یاوری ندارد»حق الناس در حج لباس احرام دو تکه پارچه ی سفید است که اگر حتی یک تکه نخ آن هم غصبی باشد ، حج مشكل پیدا خواهد کرد . حتی اگر آن هفت سنگی که به شیطان می زنند ، مال کسی باشد و بدون رضایت او برداشته شده باشد ، آن حج اشکال خواهد داشت . بدترین نوع حق الناس چیست؟
*حق الناسى است كه طرفی که حقش ضایع می شود ، یتیم باشد . قرآن مىفرماید: « وَ آتُوا الْیَتامى أَمْوالَهُمْ وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبیثَ بِالطَّیِّبِ وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلى أَمْوالِكُمْ إِنَّهُ كانَ حُوباً كَبیراً» 3مال خبیث و طیب را مخلوط نكنید . قرآن کریم تجسم خوردن مال یتیم را در خوردن آتش بیان کرده است . *بدترین نوع حق الناس این است كه آدمی حق كسى را بخورد و طرف هم نتواند كارى بکند ، به عبارتی مظلوم واقع شود ؛ « إِیَّاكَ وَ ظُلْمَ مَنْ لَا یَجِدُ عَلَیْكَ نَاصِراً إِلَّا اللَّهَ ؛ بترس از این كه به كسى ظلم كنى كه جز خدا یاوری ندارد . » 4و در جای دیگری می فرماید: «مَنِ اسْتَدَانَ دَیْناً فَلَمْ یَنْوِ قَضَاهُ كَانَ بِمَنْزِلَةِ السَّارِقِ ؛ كسى كه زیر بار قرض برود و از اول بنا داردکه آن را ندهد ، این دزد است . »5 حبط همه ی اعمالکسی که بر گردنش حق الناس است، هیچ كار خیرى برایش ثبت نمىشود. حق الناس باعث مىشود هیچ عبادتى قبول نشود و عبادتها حبط شوند. روایت داریم: «مَنْ ظَلَمَ مَظْلِمَةً أُخِذَ بِهَا فِی نَفْسِهِ أَوْ فِی مَالِهِ أَوْ فِی وُلْدِهِ ؛ اگر كسى به گردنش حق الناس باشد، یا از خودش، یا از مالش، یا از بچه هایش انتقام گرفته می شود.»6 چگونه از این گناه پاک شویم ؟فردی خدمت امام باقر(ع) آمد و عرض کرد : آقا من از زمان حجاج تا الآن در دستگاه طاغوت بودهام . مىشود توبه كنم ؟ امام یك مدتى ساكت شد . دومرتبه گفت: آقا مىشود توبه كنم ؟ امام فرمود : « لَا حَتَّى تُؤَدِّیَ إِلَى كُلِّ ذِی حَقٍّ حَقَّهُ ؛ نه مگر این كه تمام اموالى را كه رشوه گرفتهاى را به صاحبانش بر گردانی و ظلم هایی را که به مردم روا داشته ای جبران کنی . »7از این روایات به روشنی مشخص می شود که راهِ توبه ای را که خداوند آن را برای هرکسی باز گذاشته است ، بر کسی که حق الناس بر گردن اوست ، تا زمانی که از دین مردم بیرون نیاید ، بسته خواهد بود و توبه ی او پذیرفته نمی شود . فرآوری : زهرا اجلال – گروه دین و اندیشه تبیانپی نوشت ها :1- هود / 852- مطففّین / 13- نساء / 24- کافی / ج 2 / ص 3315- همان / ج 5 / ص 996- همان / ج 2 / ص 3327- همان / ص 331
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 276]