واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: دریاچهها فاقد هوا ارزیابیهای ماهوارهای 25 سال گذشته نشان میدهند که آبهای سراسر جهان به سرعت گرم میشوند. عواقب این امر برای اکوسیستم دریاچهها به سختی قابل تخمین است. نتایج تحقیق کنونی فیلیپ اشنایدر و سیمون هوک از آزمایشگاه جت پروپولشن ناسا در کالیفرنیا نشان میدهند که این امر چه تأثیری دارد: محققان آمریکایی از روی ارزیابیهای ماهوارهای 25 سال گذشته دریافتهاند که بزرگترین دریاچههای جهان به طور متوسط حدود نیم درجه سلسیوس در هر دهه گرم میشوند ـ پایان این روند قابل پیش بینی نیست.اشنایدر و هوک برای تحقیق خود 167 دریاچه حتی الامکان گرد با وسعت 500 کیلومتر مربع را بررسی کردند. آنان تصاویر مادون قرمز مربوط به این دریاچهها را که با ماهوارهها از سال 1985 گرفته شده بودند، ارزیابی کردند. بدین ترتیب دمای سطحی شبانه دریاچهها را تعیین کردند.نتیجه نگران کننده است: به طور متوسط دمای آب در هر دهه حدود 5/0 درجه سلسیوس، در بعضی دریاچهها حتی تا 3/1 درجه نیز افزایش داشت. در نتیجه دریاچهها تا اندازهای سریع تر از اطرافشان گرم میشوند. به نوشته محققان: «این نشان دهنده آن است که عوامل دیگری مانند تغییرات پوشش یخی یا تابش آفتاب حائز اهمیت هستند.»در حالی که دریاچههای استوایی کمتر گرم شده بودند و آبهای نیمکره جنوبی اصلاً گرم نشده بودند، اروپای شمالی به شدت تحت تأثیر گرمایش قرار گرفته بود. دمای دریاچه ونرن در سوئد و آبهای اونگا و لادوگا در روسیه تا حدود یک درجه در هر دهه افزایش داشت.
عواقب این امر برای اکوسیستم دریاچهها به سختی قابل تخمین است.کارستن رینکه، رئیس بخش تحقیقات دریایی در مرکز تحقیقات محیط زیست هلم هولتس ماگدبورگ تأثیر تک تک تغییرات را بر دینامیک دریاچه در رایانه شبیه سازی کرد. به گفته وی: «افزایش دما به تنهایی چندان بد نیست.»وی تأثیرات غیرمستقیم را خیلی خطرناک میداند. برای مثال تأثیر روی مخلوط شدن لایههای آب: معمولاً آب سطح در تابستان گرم و در نتیجه سبکتر میشود، به طوری که آب سرد و سنگین تر در زیر دریاچه باقی میماند. تازه وقتی دریاچه در زمستان سرد میشود، لایه ها با هم مخلوط میشوند.بسته به اندازه، آب دریاچه یک یا دو بار در سال جابجا میشود. البته اگر گرم شود، مدت بیشتری طول میکشد تا این تبادل شروع شود، یا کاملاً حذف میشود. این ممکن است برای موجودات زنده ساکن در عمق دریاچه فاجعه آمیز باشد، زیرا آب سطحی است که اکسیژن را به عمق دریاچه منتقل میکند.رینکه میگوید: «آنگاه ممکن است زمانی فرارسد که دیگر اکسیژنی در آنجا باقی نماند. بعضی از ماهیها با این مسئله کنار میآیند، اما برخی دیگر نه.» برای مثال قزل آلاهای جوان در ته دریاچه حرکت میکنند؛ اگر در آنجا اکسیژنی دریافت نکنند، نسل جدید خفه میشود.و سپس جلبکها مطرح میشوند: اگر آب بیش از حد گرم شود، جلبکهای آبی سمی میتوانند رشد کنند ـ مانند بسیاری از جاها در گرمای تابستان 2003. به گفته رینکه: «گونههای مهاجر نیز مشکلساز هستند.». چنین مهاجرتهایی که زنجیره غذایی را تغییر میدهند و دیگر گونهها را از بین میبرند، میتواند در آینده بیشتر وجود داشته باشد.و سرانجام زمان بندی پیچیده است: موجودات زنده دریاچه سیکلهای سالانه خود را طوری تطبیق دادهاند که برای مثال ماهی ها دقیقاً زمانی تخمریزی میکنند که نسل بعد غذای زیادی در دسترس داشته باشد. رینکه میگوید: «بسیاری از این سیکلها تابع دما هستند، برخی بیشتر تابع نور هستند. وقتی دمای آب تغییر مییابد، خیلی چیزها دیگر با هم تناسب ندارند.» تنظیم برای تبیان: محسن مرادی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 248]