واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: امام علی و خلفای سهگانه
كتاب «حكومت و سیاست: نامه امیرالمومنین(ع) به شیعیان درباره خلفا (تشریح جریان سقیفه و اوضاع سیاسی تا سال 39 هجری)» نوشته علیاكبر ذاكری از سوی موسسه بوستان كتاب تجدید چاپ شد.به گزارش ایبنا، این اثر در برگیرنده یكی از نامههای با ارزش و گرانسنگ امیرالمومنین علی(ع) است كه آن را در پاسخ به سوالی درباره سه خلیفه پیشین نگاشت.امیرالمومنین(ع) در این نامه به جریان سقیفه و شیوه انتخاب خلیفه اول و دوم و سوم اشاره كردهاند و مواردی از نقد خود را بر این انتخابها كه در ضمن موجب ضایع شدن حق خود حضرت شده، بیان كرده و در همه موارد، خود را شایستهتر به خلافت از متولیان آن دانستهاند. امام پس از آن به جریانات و حوادث دوران خلافت ظاهری خویش مانند بیعت مردم، جنگ جمل، صفین و نهروان اشاره كردهاند و از مردم میخواهند كه در دریافت و حفظ حكومت تلاش كنند تا به دست نااهلان و طرفداران معاویه نیفتند، زیرا ولایت و خلافت شایسته فقیهان، عالمان و قاریان قرآن است نه انسانهای بیبندوبار و كسانی كه دیر مسلمان شده و با تاخیر به اسلام پیوستهاند و جزو رها شدگانند.امیرالمومنین در این نامه به جریان سقیفه و شیوه انتخاب خلیفه اول و دوم و سوم اشاره كردهاند و مواردی از نقد خود را بر این انتخابها كه در ضمن موجب ضایع شدن حق خود حضرت شده، بیان كردهاندنویسنده این اثر، نام كتاب را حكومت و سیاست نهاده است؛ چون حضرت در این نامه، همه مسائل مهم سیاسی حكومت و خلافت بعد از پیامبر(ص) و بخش عمده حوادث سیاسی دوران خلافت خویش را تشریح كردهاند. این نامه را میتوان زندگینامه حضرت در امور سیاسی دانست.این نامه از آن جهت مهم است كه علی(ع) خود به موضوع خلافت پرداخته و آن را از آغاز، در زمان عمر بن خطاب و عثمان بیان كرده و دیدگاه خود را ارایه كرده است. حضرت علی(ع) هم به رد استدلال صلاحیت و شایستگی خلیفه اول و دیگر خلفا پرداخته و هم علت سزاواری و برتری خویش را برای خلافت برشمرده است. ایشان به حوادثی اشاره كرده كه در منابع دیگر نیست و یا فقط نشانههای اندكی از آن دیده میشود. همچنین در برابر این استدلال خلفا كه «ائمه از قریش هستند» به این نكته اشاره میكند كه این گونه قرابت و خویشاوندی اگر باعث خلافت شود، من شایستهترم.این نامه از آن جهت مهم است كه علی(ع) خود به موضوع خلافت پرداخته و آن را از آغاز، در زمان عمر بن خطاب و عثمان بیان كرده و دیدگاه خود را ارایه كرده استعلی(ع) در جریان سقیفه به هیچ وجه حاضر نشد بدن شریف پیامبر(ص) را رها كند و وارد جریانهای سیاسی شود و بعید نبود كه اگر علی(ع) چنین كاری را انجام میداد آنان كه در هنگام حیات رسول خدا(ص) گفتند: «درد بر او غلبه كرده» و نیازی به نوشته وی نداریم، زیرا «كتاب خدا ما را كافی است»؛ بعد از مرگ آن حضرت نیز به بدن مطهرش بیحرمتی و آن را پایمال كنند. افزون بر این كه علی(ع) برابر فرمان پیامبر(ص) ماموریت داشت در راه رسیدن به حق خویش از هر تلاشی كه باعث اختلاف شود پرهیز كند.از این نامه استفاده میشود كه انصار در آغاز، نظرشان علی(ع) بوده است و گفتند: «اینك كه ولایت را به علی(ع) تسلیم نمیكنید، پس صاحب و رهبر ما سعدبن عباده به آن شایستهتر از دیگران است.» و بعد از قول سعدبن عباده نقل میكند كه وقتی دید مردم با ابوبكر بیعت میكنند گفت: «ای مردم! به خدا سوگند، من درصدد گرفتن زمامداری برنیامدم، مگر وقتی كه دیدم شما آن را از علی(ع) باز میدارید و با شما بیعت نمیكنم تا علی(ع) بیعت كند و شاید من بیعت نكنم، اگرچه علی(ع) بیعت كند». اینها به خوبی نشان میدهد كه انصار نظرشان در امر خلافت به علی(ع) بوده است و بعد از آن كه دیدند به علی(ع) بیتوجهی میشود، سعدبن عباده را كاندیدای خلافت و سپس شعار «منا امیر و منكم امیر» را سر دادند. این از نكات مبهم تاریخ سقیفه است كه چگونه نام علی(ع) مطرح نشده است. متاسفانه باید اعتراف كرد كه حوادث سقیفه بنی ساعده بیشتر به نقل از عمر، خلیفه دوم، گزارش شده است و حتی عبداللهبن عباس، حوادث سقیفه را به نقل از عمر گزارش كرده است و در این گزارشها كمتر اشارهای به مطرح شدن نام علی(ع) در سقیفه شده است، اما شواهد و گزارشهایی حكایت از ذكر نام علی(ع) در سقیفه دارد كه عدم حضور او را در آن جا، دلیل بر انصراف وی از خلافت دانستهاند.چاپ دوم كتاب «حكومت و سیاست: نامه امیرالمومنین(ع) به شیعیان درباره خلفا (تشریح جریان سقیفه و اوضاع سیاسی تا سال 39 هجری)» در شمارگان 1500 نسخه، 148 صفحه و بهای 22.000 ریال راهی بازار نشر شد.گروه کتاب تبیان - محمد بیگدلی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 637]