واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: دره ستاره شناسان
دره قاهان از يك سو جنسي از كوير است و از سوي ديگر دل در گرو كوهستان دارد و خنكي بامداد و شامگاهش پوست صورت را مينوازد و گونهها را ميگزد كه اينجا كوير و كوهستان و قنات و درخت، اين همه اضداد را در دل خويش جاي داده است. شايد مثل نياسر يا قمصر و آنجا گل ميرويد و اينجا بيدمشك و شكوفههاي قيسي، سيب، گيلاس، گردو و... قاهان کجاست؟دره قاهان در 35 كيلومتري جاده ساوه ـ سلفچگان واقع شده است. تنها مسير دسترسي نيز جاده ساوه ـ سلفچگان است و البته علاوه بر ورودي ساوه، جاده قم ـ ساوه نيز مسير مناسبي است كه در سهراهي آوه با جاده سلفچگان تقاطع دارد.به لحاظ تقسيمات كشوري، دره قاهان در حوزه استان قم قرار دارد و البته به عنوان منطقه ويژه گردشگري اين استان ثبت شده است؛ اما به جهت جغرافيايي درست در مرز استان قم و استان مركزي واقع شده است و زادبوم روستاهاي اين منطقه به ويژه روستاهاي بالادستي به فرهنگ شهر تفرش بسيار نزديك است و حتي طبيعت و محصولاتشان نيز به اين شهر تشابه بيشتري دارد.وقتي كه كوير را پشت سر ميگذاري، شايد به نظر خيلي دور از ذهن برسد كه همين نزديكيها آبي روان است و جويي كه ميرود پاي چناري، سروي يا تبريزي كه سنش به چند صد سال يا بيشتر ميرسد؛ اما خوب است كه علاقهمندان به درختان كهنسال ايراني به خاطر بسپارند كه دره قاهان نيز يكي از زيستگاههاي اصلي درختان كهنسال ايراني به ويژه چنار است.
دره قاهان، يكي از بخشهاي خلجستان است. طول اين دره حدود 30 كيلومتر است كه يك مجموعه روستا را دربر ميگيرد؛ اما روستاهايي كه به شكل خطي ممتد و به موازات جاده تفرش كشيده شدهاند، به ترتيب عبارتند از: آغلك، بنابر، جمزقان، قاهان، نويس، كاسوا و انجيله.مسير اصلي دسترسي به تمام اين روستاها از طريق جادهاي فرعي و البته آسفالته است كه از جاده سلفچگان جدا ميشود و هر قدر كه از جاده اصلي دور ميشوي و به سمت پاياني دره حركت ميكني، فضاي روستا كوهستانيتر ميشود؛ تا جايي كه 3 روستاي پاياني نويس، كاسوا و انجيله به شكل پلكاني در دل كوهستان قرار دارند و به رغم فاصله به نسبت كم با جاده اصلي بيشتر از آب و هواي ييلاقي و كوهستاني بهرهمندند و همين امر مهمترين عامل جذابيت گردشگران متعدد از اقصي نقاط كشور به اين دره بوده است؛ به سبب اينكه با فاصله زماني كمتر از نيم ساعت گردشگران با طبيعت و آب و هوايي كاملا متفاوت و با تفاوت دمايي قابل توجه روبهرو ميشوند كه گاهي اوقات اين اختلاف دما به بيش از 10 درجه سانتيگراد ميرسد.دره قاهان، سرزمين چهارفصلي است كه در هر زمان زيباييهاي خاص خود را دارد؛ بهاري پرشكوفه، تابستاني ييلاقي، پاييزي رنگارنگ و اگر سالي پربركت باشد زمستانهايي سرد و سپيد كه قدرت برف ميتواند مسيرهاي ارتباطي روستاها را قطع كند.وجود رودخانههاي فصلي و حاصل دست قناتكاران ايراني نيز اين منظومه زيبا را به مكاني منحصر به فرد تبديل كرده است تا درهاي سرسبز و پرمحصول شكل بگيرد. از تعداد دقيق قناتهاي دره قاهان اطلاع دقيقي در دست نيست، اما حدود 20 قنات در خود دهستان قاهان و 15 قنات در روستاي نويس و بيش از 10 قنات در روستاي انجيله شناسايي شدهاند كه هماكنون مهمترين منبع تامين آب منطقه محسوب ميشوند.
ديدنيهاي دره قاهانعلاوه بر شبهاي منحصر به فرد دره قاهان كه ميراث شبهاي كويري پاييندست است، جذابيتهاي طبيعي دره قاهان در فصلهاي مختلف، مهمترين جاذبه گردشگري اين منطقه محسوب ميشود؛ به ويژه اينكه در فصل بهار دره سبز پر ميشود از شكوفههاي رنگارنگ و كوهستان اين منطقه نيز كه به نسبت در اين سالها دست نخورده و بكر باقي مانده است، سرشار از سبزيها و گياهان معطر كوهي ميشود و همين امر جاذبهاي براي طبيعتگران است.دشت موسير در ييلاقات بالادستي روستاي انجيله، انواع گونههاي گون، خارخاسك، سيرك، گزره، قازياقي و انواع سبزيهاي معطر مانند پونه يادگاري است كه طبيعت غني دره قاهان در بهار پيشكش مهمانان خود ميكند.به لحاظ امكانات رفاهي در اين سالها منطقه رشد خوبي داشته است، از جمله اينكه هماكنون چند رستوران محلي در فواصل مختلف دره قاهان به مسافران خدمات ارائه ميدهند، اما متاسفانه فقدان امكانات رفاهي همچنان مانع گسترش گردشگري منطقه شده است و مانند بسياري نقاط ديگر خانههاي روستايي تلاش ميكنند اين نقطه ضعف را بپوشانند.
نويس، روستاي علاقهمندان به نجوم و تاريخدره قاهان و به ويژه روستاي نويس كه درست روستاي بعد از دهستان قاهان است، يكي از مناطق جالب توجه براي گردشگران علاقهمند به نجوم است؛ به همين سبب اين روستا در فصول مختلف سال و به ويژه در زمان رخدادهاي نجوم همواره پذيراي گروههاي منجم بوده است كه آسمان شب را در اين روستاي بكر، زيبا و كوهستاني رصد كنند.تك تك روستاهاي دره قاهان به جهت تاريخي داراي پيشينه و سابقه طولاني هستند، وجود درختهاي كهن به ويژه چنارها نيز مويد همين مطلب است؛ اما يكي از مهمترين مستندات تاريخي كه در اين منطقه به يادگار باقي مانده است، بناي چارتاقي نويس است.چارتاقي نويس در دامنه ارتفاعات غربي روستاي نويس بر فراز دشتي به نام دشت برزو واقع شده است. اين بنا كه عموم مردم محلي آن را به طور سنتي با نام «چارتاق/ چارتاقي» ميشناسند، با همين نام و با شماره 344 در فهرست آثار ملي ثبت شده است. مسير دسترسي به اين چارتاقي حدود يك كيلومتر بعد از روستاي نويس است و هنوز به رغم توسعه جادهها در اين منطقه، مسير نهايي دسترسي به اين چارتاقي مسيري مالروست كه البته همين عدم دسترسي و ناآشنا بودن اين بنا براي عموم مردم، خود دليلي شده است تا اين بناي ارزشمند بتواند در مسير طولاني زمان از گزند آسيبهاي انساني مصون بماند. گروه گردشگري تبيان- الهام مراديبرگرفته از: جام جم
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 363]