واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: انتقاد كارشناسان از تأخير در اعلام نرخ سود
سياست - محمد هيراد حاتمي:
خبر تعيين نرخ سود تسهيلات بانكي از سوي دولت نهم با گذشت بيش از دو ماه همچنان درحد يك شايعه مطرح ميشد تا اينكه روز گذشته محمود احمدينژاد، رئيسجمهوري ايران در هفتمين نشست خبري خود اعلام كرد كه براي بخش مسكن، كشاورزي و صنعت و معدن دولت سود 10 درصدي تعيين كرده است.
پيش از اينكه رئيسجمهوري روز گذشته و در نشست خبري خود اين موضوع را تاييد كند دامنه اخبار غيررسمي به داخل دولت نيز كشيده شده بود بهطوريكه روز گذشته سيد محمد جهرمي، وزير كار و امور اجتماعي از تصميمگيري رئيسجمهوري در رابطه با تعيين نرخ سود بانكي خبر داد و اعلام كرد كه بانك مركزي در روزهاي آينده رسما نرخ سود تسهيلات بانكي را اعلام خواهد كرد.
جهرمي روز گذشته و درسكوت خبري حسين صمصامي، سرپرست وزارت اقتصاد و امور دارايي و طهماسب مظاهري، رئيسكل بانك مركزي از تعيين نرخ سود تسهيلات بانكي خبر داده بود كه در طول دو ماه گذشته چندين بار زمان اعلام آن وعده داده شد اما هرگز خبري مبني بر قطعيت نرخ سود بانكي منتشر نشد.
مظاهري كه دو ماه گذشته را با جمله «نرخ سود بانكي را در روزهاي آينده اعلام خواهيم كرد» در پاسخ به خبرنگاران در رابطه با تعيين نرخ سود تسهيلات بانكي، طي كرده اين بار تصميم گرفته است تا در رابطه با نرخ سود تسهيلات بانكي سكوت كند تا وزير درجه دوم اقتصادي دولت در رابطه با تعيين نرخ سود بانكي اظهار نظر كند. رئيسكل بانك مركزي در پاسخ به پرسشهاي مكرر خبرگزاري مهر در رابطه با تعيين نرخ سود بانكي تنها سكوت كرده و در نهايت با جايگزيني جمله ديگري به جاي آنچه پيش از اين گفته بود عنوان ميكند: «با مشخص شدن نرخ سود بانكي آن را اعلام ميكنيم».
پيش از اينكه روز گذشته رئيسجمهوري در نشست خبري خود نرخ سود تسهيلات بانكي را تاييد كند بهنظر ميرسيد با روندي كه دولت در پيش گرفته بود رفته رفته خبرنگاران بايد با اين پرسش به سراغ مسئولان اقتصادي دولت ميرفتند كه نرخ سود بانكي براي سال 88 چه ميزان خواهد بود؟ در نهايت روز گذشته و پس از گذشت بيش از دو ماه از وعده مظاهري، احمدينژاد نرخ سود بانكي را 10 درصد اعلام كرد و كاهش سود بانكي را يك اصل اقتصادي دانست كه منجر به توسعه سرمايهگذاري ميشود. احمدينژاد اعتقاد دارد كه در راستاي برنامه چهارم توسعه دولت موظف شده است كه نرخ سود بانكي را تك رقمي كند. اقدامي كه به عقيده بسياري از كارشناسان بايد متناسب با كاهش نرخ تورم باشد و كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي بدون كاهش نرخ تورم ميتواند منشا تنش در اقتصاد كشور باشد.
در همين رابطه دكتر حسن سبحاني، رئيس كميسيون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس هفتم به خبرنگار همشهري چاپ عصر گفت: در بانكداري بدون ربا كه در واقع نظام بانكداري ايران براساس آن مديريت ميشود در عقود مشاركتي تعيين نرخ سود بانكي كار غلطي است و نبايد اين كار صورت بگيرد.
دكتر سبحاني افزود: به عبارت ديگر نميتوان از قبل در رابطه با افزايش نرخ سود تسهيلات بانكي صحبت كرد و تصميم گرفت. همچنين از طرف ديگر نيز نميتوان در مورد كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي نيز از قبل تصميم گرفت. رئيس كميسيون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس هفتم با اعتقاد به اينكه بانك بايد بهعنوان وكيل مردم در طرحهاي مشخص سرمايهگذاري كند گفت: بعد از اتمام طرحهاي مشخص بانك و بهره بر داري از آنها بايد بررسيهاي لازم صورت بگيرد كه چه ميزان سود از آن طرحهاي مشخص به دست آمده است. در نهايت بايد اين سود به دست آمده در ميان سپردهگذاران تقسيم شود كه در اين حالت ممكن است 18 درصد سود به دست آيد يا حتي اين امكان وجود دارد كه نرخ سود 5 درصد تعيين شود.
دكتر سبحاني با بيان اينكه سپردهگذار بايد سود واقعي پول خود را كه در صحنه حقيقي اقتصاد به دست ميآيد دريافت كند، تصريح كرد: تعيين نرخ سود تسهيلات بانكي از قبل در عقود مشاركتي كار صحيحي نيست اما در عقود مبادلهاي مانند فروش اقساطي يا اجاره به شرط تمليك ميتوان نرخ سود را تعيين كرد. البته در انجام چنين كاري بايد به اين نكته توجه كرد كه اين نرخي كه در عقود مبادلهاي تعيين ميشود بايد از بازار فروش اقساطي يا از بازار اجاره به شرط تمليك تعيين شود.
در رابطه با كاهش نرخ سود بانكي به زير 10 درصد كه به تازگي توسط رئيسجمهوري به بانك مركزي ابلاغ شده است، محمد طبيبيان، اقتصاددان و مدير سازمان برنامه و بودجه در سالهاي اول انقلاب و جنگ و معاون سازمان برنامه و بودجه در سالهاي بازسازي نيز گفت: اثرات نامطلوب كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي از قبل به دفعات گفته شده است. مطمئنا پايين آوردن نرخ سود تسهيلات بانكي در اين شرايط به سود سيستم اقتصادي كشور نخواهد بود و با توجه به نرخ تورم كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي به مصلحت نيست. اين موضوع به دفعات و از سوي كارشناسان اقتصادي مطرح شده است.
در همين رابطه محمد شاهي عربلو، رئيس كميسيون اقتصادي مجلس هفتم نيز به همشهري چاپ عصر گفت: كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي يكي از آرزوهاي ديرينه مردم است و اين اتفاق در بسياري از كشورهاي دنيا و حتي كشورهاي همسايه ايران نيز به وقوع پيوسته است. اما اگر در همين كشورهايي كه نرخ سود تسهيلات بانكي را كاهش دادهاند، بررسي كنيم مشاهده ميشود كه نرخ سود تسهيلات بانكي آنها يك يا دو درصد بالاتر از نرخ تورم است و اختلاف زيادي ميان نرخ تورم و نرخ سود تسهيلات بانكي وجود ندارد.
رئيس كميسيون اقتصادي مجلس هفتم با بيان اينكه مجلس در قانون منطقي كردن نرخ سود تسهيلات بانكي دولت را مكلف كرده است كه نرخ سود تسهيلات بانكي را سالانه دو درصد كاهش دهد، گفت: هدف از اين قانونگذاري اين بود كه تا پايان برنامه چهارم توسعه نرخ سود تسهيلات بانكي تك رقمي شود وبه زير 10 درصد كاهش پيدا كند. اما نكتهاي كه بايد به آن اشاره كرد اين است كه از پيش مطرح شده بود به ميزاني كه نرخ سود تسهيلات بانكي كاهش پيدا ميكند نرخ تورم نيز بايد كاهش پيدا كند.
شاهي عربلو افزود: متأسفانه در كاهش نرخ تورم موفقيتي حاصل نشده است بهطوريكه يك كفه از ترازو را سبك ميكنيم در حاليكه كفه ديگر اين ترازو سنگينتر ميشود. بنابراين نميتوان انتظار داشت تعادلي در اين رابطه به وجود آيد چرا كه نرخ تورم بالاتر از نرخ سود تسهيلات بانكي است. رئيس كميسيون اقتصادي مجلس هفتم با اعتقاد به اينكه كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي اگر با كاهش نرخ تورم همراه باشد مفيد است ادامه داد: اگر كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي با كاهش نرخ تورم همراه نباشد و نتوان ميان اين دو تعادلي را ايجاد كرد اين امكان وجود دارد كه يك تنش در فضاي اقتصادي جامعه به وجود آيد و سيستم اقتصادي در كشور با مشكل مواجه شود.
شاهي عربلو در رابطه با اينكه گفته ميشود رئيسجمهور به شخصه نرخ سود تسهيلات بانكي را به بانك مركزي ابلاغ كرده است، گفت: رئيسجمهوري در ابلاغ نرخ سود تسهيلات بانكي به بانك مركزي مطمئنا از نظرات كارشناسان اقتصادي نيز بهره برده است و نظرات آنها را در تصميمگيريهاي خود لحاظ كرده است اما آيا اين نظرات كارشناسي صحيح بوده است يا خير، ميتواند جاي بحث داشته باشد.
رئيس كميسيون اقتصادي مجلس هفتم ادامه داد: اعتقاد دارم كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي با اين نرخ تورمي كه در حال حاضر در ايران وجود دارد نميتواند بيماري اقتصاد را درمان كند و قطعا به اين بيماري اقتصادي دامن خواهد زد و حتي ممكن است مشكلاتي را نيز براي توليدكنندگان ايجاد كند. كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي قطعا به نفع توليدكنندگان خواهد بود و هميشه از آن حمايت شده است اما در حال حاضر و با نرخ تورمي كه وجود دارد توليدكنندگان از كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي نه تنها حمايت نميكنند بلكه از كاهش آن در شرايط كنوني ابراز نارضايتي ميكنند.
در همين حال استاد دانشگاه علامه گفت: وقتي نقدينگي جامعه و داراييهاي مردم بهدليل كاهش نرخ سود به سمت سرمايهگذاري در شركتها و يا بانكها نرود به سمت دلالي و واسطهگري سوق پيدا ميكند. مهدي تقوي در گفتوگو با فارس درخصوص نرخ سود اعلام شده توسط هيات دولت گفت: وقتي نرخ بهره واقعي منفي شود در علم اقتصاد به آن سركوب مالي ميگويند، نرخ بهره واقعي در واقع تفاضل نرخ بهره اسمي و نرخ تورم است. نرخ بهره واقعي منفي بازدارنده رشد است چون ضمن كاهش پساندازها اقتصاد را به دو قسمت بازار رسمي و بازار زيرزميني يا غيررسمي تقسيم ميكند كه در چنين حالتي پساندازها و داراييها جذب بازار زيرزميني ميشود.
وي در ادامه افزود: وقتي نرخ بهره پايين ميآيد به نفع وام گيرنده و به ضرر پساندازكننده است؛ پس باعث كاهش سرمايهگذاري داخلي در بخشهاي مختلف توليدي و صنعتي ميشود و وقتي ميزان پسانداز بانكها كاهش يابد عملا ارائه تسهيلات توسط بانكها كاهش مييابد. وي تاكيد كرد: وقتي نقدينگي جامعه و داراييهاي مردم به سمت سرمايهگذاري در شركتها يا در بانكها نرود به سمت دلالي و واسطهگري سوق پيدا ميكند و نقدينگي جامعه به سمت خريد و فروش كالاهاي غيرقابل مبادله مثل مسكن هدايت و باعث افزايش قيمت مسكن ميشود.
وي درخصوص سياستهاي بانك مركزي و برنامههاي اعلام شده براي تعيين نرخ سود به فارس گفت:برنامههاي بانك مركزي براي تعيين نرخ سود همخواني بيشتري با مباني علم اقتصاد دارد چون نرخ سود براساس نرخ تورم تعيين ميشود كه در اين صورت قانون عرضه و تقاضا نرخ بهره را مشخص ميكند، اقتصاد زيرزميني از بين ميرود و بانكها توانايي ارائه تسهيلات را خواهند داشت و سرمايهگذاريهاي سودآور تشويق شده و موجب رونق بورس ميشود و نقدينگي جامعه به سمت بخشهايي چون مسكن نميرود.
وي درخصوص تاثير نرخ سود اعلام شده در تورم گفت: كاهش نرخ سود باعث تشويق مردم به مصرف جاري ميشوند و به اين نتيجه ميرسند كه ارزش پول در آينده كمتر ميشود و پسانداز و سرمايهگذاري آن مقرون به صرفه نيست. پس صرفه اقتصادي در اين است كه پول زودتر مصرف شود كه اين پديده تورم زاست.
تاريخ درج: 25 ارديبهشت 1387 ساعت 13:54 تاريخ تاييد: 25 ارديبهشت 1387 ساعت 14:36 تاريخ به روز رساني: 25 ارديبهشت 1387 ساعت 14:30
چهارشنبه 25 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 301]