محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832412063
تاثير سطوح مختلف نيتروژن و پتاسيم بر عملکرد و اجزاي عملکرد راتون برنج
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
تاثير سطوح مختلف نيتروژن و پتاسيم بر عملکرد و اجزاي عملکرد راتون برنج رقم هاشمي در آستانه اشرفيه (استان گيلان) عليرضا فرخ (دانشجويان دکتراي فيزيولوژي گياهي آکادمي ملي علوم جمهوري آذربايجان - نويسنده مسئول) ، تيمور رضوي پور (عضو هيات علمي موسسه تحقيقات برنج کشور) و عباس مهرداد لمر (دانشجويان دکتراي فيزيولوژي گياهي آکادمي ملي علوم جمهوري آذربايجان) تاريخ دريافت: 85/3/12 تاريخ پذيرش: 86/11/18 چکيده به منظور بررسي تاثير کاربرد نيتروژن و پتاسيم بر عملکرد و اجزاي عملکرد راتون برنج، تحقيقي در سال زراعي 1382، به صورت فاکتوريل در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با 8 تيمار در 3 تکرار در منطقه آستانه اشرفيه بعد از برداشت محصول برنج (محصول اصلي) اجراء گرديد. تيمارها عبارت بودند از : صفر، 50، 100 و 150 کيلوگرم نيتروژن خالص از منبع اوره و صفر و 100 کيلوگرم پتاسيم از منبع کلرور پتاسيم و رقم مورد استفاده در اين آزمايش برنج هاشمي بود. نتايج نشان داد که تاثير نيتروژن بر تعداد خوشه در متر مربع در سطح احتمال 5% معني دار است. پتاسيم بر عملکرد، تعداد دانه در خوشه و وزن هزار دانه در سطح احتمال 1% تاثير معني دار داشت. با مصرف 100 کيلوگرم نيتروژن و 100 کيلوگرم پتاسيم در هکتار بيشترين ميزان عملکرد و تعداد دانه در خوشه حاصل گرديد و بيشترين ميزان تعداد خوشه در متر مربع و وزن هزار دانه در نتيجه مصرف 150 کيلوگرم نيتروژن و 100 کيلوگرم پتاسيم در هکتار به دست آمد. کلمات کليدي : راتون، برنج، نيتروژن، پتاسيم، عملکرد، اجزاي عملکرد مقدمه با توجه به اينکه برنج بعد از گندم به عنوان يکي از مهمترين محصولات زراعي تامين کننده غذاي مردم کشور است افزايش عملکرد آن در واحد سطح و در واحد زمان يکي از اهداف اصلي کشاورزي نوين مي باشد. براي نيل به اين منظور مديريت هاي زراعي برتر و بهره گيري از خصوصيات فيزيولوژيکي خاص در گياهان بسيار ضروري مي باشد. در خانواده غلات سه گياه برنج، سورگوم و نيشکر داراي يک صفت فيزيولوژيکي اختصاصي مي باشند که اين گياهان را قادر مي سازد تا بعد از برداشت و در صورت مساعد بودن شرايط محيطي، رشد و نمو مجدد نموده و محصول جديد توليد نمايند. در نتيجه امکان برداشت دوباره را فراهم مي کنند که اين پديده اصطلاحاً به راتونينگ مرسوم مي باشد (8، 11) . مطالعات و تحقيقات اوليه در داخل کشور و تحقيقات گسترده در ساير ممالک بيانگر اين حقيقت است که مي توان برداشت قابل ملاحظه اي از راتون به دست آورد به طوري که سوددهي آن حتي از محصول اصلي بيشتر بوده و در پاره اي از موارد (البته در مناطق گرمسيري) عملکرد آن برابر با محصول اصلي خواهد بود (1، 8). راتونينگ به علت طول دوره رشد کمتر نسبت به گياه اصلي و همچنين هزينه انجام شده کمتر، از جمله نداشتن هزينه تهيه خزانه و آماده کردن زمين، نشاکاري و مختصر بودن بسياري از عمليات ديگر نظير داشت برنج، از نظر اقتصادي بسيار مقرون به صرفه مي باشد (8، 11).تحقيقات به عمل آمده مبين اين حقيقت است که با بکارگيري تکنيک هاي به زراعي مناسب از جمله انتخاب رقم، زمان کاشت، فاصله کاشت، مبارزه با علفهاي هرز، آفات و بيماري ها، ميزان و زمان استفاده از کود به ويژه کود نيتروژنه در کشت اصلي و راتون، خوابانيدن ساقه هاي برنج بعد از برداشت، ارتفاع برداشت و رژيم آبياري قبل و بعد از برداشت هر کدام به صورت مستقل و يا مشترک سبب افزايش عملکرد راتون خواهد شد (6). تغذيه گياهي يکي از عوامل مهم در بهبود کمي و کيفي محصول مي باشد. در تغذيه صحيح گياه، نه تنها هر عنصر بايد به اندازه مورد نياز در دسترس گياه گذاشته شود بلکه ايجاد تعادل و رعايت نسبت ميان عناصر غذايي از اولويت برخوردار است، چرا که در حالت عدم تعادل عمکرد و راندمان کود پايين خواهد بود. در توصيه هاي کودي بايد نسبت برداشت کود توسط گياه از خاک در سال قبل را منظور کرد و همچنين زمان نياز گياه به کود در نظر گرفته شود (12). برنج گياهي است که در شرايط غرقاب قادر به رشد بوده و نياز غذايي خود را از خاک غرقاب به دست مي آورد. همچنين قادر است تحت اين شرايط تامين اکسيژن نمايد و به رشد خود ادامه دهد. از بين عناصر غذايي عمدتاً نيتروژن، فسفر و پتاسيم و احتمالاً روي مهم ترين عناصري هستند که در شرايط برنجکاري ايران مصرف آنها لازم مي باشد (4). نيتروژن مهمترين عنصر غذايي براي برنج است. اين عنصر جهت رشد رويشي و پروتئين سازي و نيز در ساخت کلروفيل و اسيدهاي نوکلوئيک و آنزيمها شرکت دارد (6، 13) . عنصر غذايي مهم ديگري که براي رشد برنج ضروري است پتاسيم مي باشد. پتاسيم واکنش گياه به ساير عناصر به خصوص نيتروژن را افزايش مي دهد. پتاسيم همچنين نقش مثبتي در افزايش وزن هزار دانه دارد (13). جذب آب و تعادل جذب عناصر به کفايت پتاسيم در سلولها نياز دارد. پتاسيم باعث بهبود کيفيت محصول مي شود و براي تشکيل ساقه مقاوم در غلات ضروري مي باشد (3). در يک تحقيق انجام گرفته در موسسه تحقيقات بين المللي برنج عمکرد دانه راتون به ميزان قابل توجهي با افزوده شدن ميزان نيتروژن افزايش يافت و سطح بهينه و مناسب نيتروژن 60 کيلوگرم در هکتار بود. در آزمايشي که در هندوستان و روي برنج با کشت مستقيم انجام گرفت اثرات متقابل نيتروژن و پتاسيم معني دار نگرديد. گزارشات حاکي از آن است که به کارگيري کود نيتروژن باعث افزايش پنجه زني در گياه راتون مي شود.طي آزمايشي مشخص گرديد که نيتروژن عنصر موثر روي رشد پنجه هاي راتون است. در آزمايشي سطوح نيتروژن به کار رفته بر تعداد پنجه و تعداد خوشه، وزن صد دانه، نسبت دانه به کاه تاثير نداشت و در آزمايش ديگري تعداد پنجه ها با اضافه شدن نيتروژن افزايش يافت. در يک آزمايش مزرعه اي در هندوستان بالاترين عملکرد دانه راتون و وزن هزار دانه از تيمار با کاربرد 100 کيلوگرم نيتروژن به همراه 50 کيلوگرم اکسيد پتاسيم (K2O) و 50 کيلوگرم پنتا اکسيد فسفر (P2O5) بدست آمد. در آزمايشي که بر روي برنج ارقام Bhavani, Ponni, IR20 در طي دو سال انجام گرفت و به محصولات راتون اين ارقام چهار سطح 50، 75 ، 100 و 125 کيلوگرم نيتروژن در هکتار داده شد، تعداد پنجه در محصول راتون با افزودن نيتروژن افزايش يافت و تعداد پنجه هاي بارور در راتون نسبت به محصول اصلي در هر دو سال بيشتر بود. در يک آزمايش مزرعه اي ديگر در دهلي نو اثر مقادير 40: 50: 100 و 80: 100: 200 کيلوگرم N.P.K در هکتار روي 5 رقم اصلاح شده نيمه پاکوتاه و دو رقم پابلند برنج مورد مطالعه قرار گرفت. در همه ارقام مقادير بالاي N.P.K به طور معني داري پنجه زني، سرعت رشد محصول، عملکرد اقتصادي، عملکرد بيولوژيکي، تعداد خوشه در متر مربع را افزايش داد اما تعداد دانه در خوشه و شاخص برداشت کاهش يافت. مواد و روش ها به منظور مطالعه تاثير سطوح نيتروژن (0، 50، 100 و 150 کيلوگرم نيتروژن خالص از منبع اوره) و پتاسيم (0 و 100 کيلوگم در هکتار از منبع کلرور پتاسيم) و اثرات متقابل آنها بر عملکرد و اجزاي عملکرد راتون برنج (رقم هاشمي)، آزمايشي در سال زراعي 83-1382 در يک مزرعه در منطقه آستانه اشرفيه از شهرهاي استان گيلان (طول جغرافيايي 40، 50 شرقي و عرض جغرافيايي 19 و 50 شمالي) پس از برداشت گياه اصلي انجام گرفت. همچنين بر اساس تجزيه خاک مقدار 50 کيلوگرم فسفر از منبع سوپر فسفات تريپل به صورت يکنواخت به کليه کرتها داده شد. تيمارهاي کودي به صورت تصادفي انتخاب شدند. پس از برداشت محصول اصلي و قبل از توزيع کودهاي شيميايي از هر تکرار يک نمونه خاک مرکب به عمق (سانتي متر 30-0) گرفته شد و جهت تجزيه به آزمايشگاه بخش آب و خاک موسسه تحقيقات برنج کشور در شهرستان رشت ارسال گرديد. نتايج حاصل از تجزيه خاک در جدول (1) گزارش شده است. مبارزه مکانيکي جهت کنترل علف هرز سوروف که از رايج ترين علفهاي هرز مزارع برنج مي باشد به کار گرفته شد. احداث کانال هاي آبياري و زهکشي به صورتي انجام شد که هر کرت به طور مستقل قابليت آبياري و يا زهکشي را داشته باشد. مرز خاکي با ارتفاع تقريبي 20 سانتي متر و ضخامت تقريبي 30 سانتي متر براي هر کرت جهت جلوگيري از تداخل کود در نظر گرفته شد. توزيع کودها در يک مرحله و چند روز پس از برداشت محصول اصلي صورت گرفت. پس از توزيع کود يک مرحله آبياري به صورت يکنواخت در کليه کرت ها انجام شد. جهت محاسبه عملکرد از 5 متر مربع وسط کرت عمل برداشت انجام گرديد و پس از خرمنکوبي ميزان عملکرد با 14 درصد رطوبت محاسبه شد. براي تعيين تعداد خوشه در متر مربع طبق استاندارد 16 بوته از هر کرت آزمايشي و قبل از برداشت گياه راتون به صورت تصادفي کف بر و انتخاب شده و ميانگين تعداد خوشه محاسبه گرديد. جهت تعيين تعداد دانه در خوشه 12 عدد خوشه از هر نمونه انتخاب و دانه هاي آنها شمارش گرديد. براي تعيين وزن هر دانه، هزار عدد دانه سالم و پر انتخاب و با ترازوي الکتريکي با دقت 1% گرم توزين شدند. تجزيه آماري به وسيله نرم افزار IRRISTAT انجام گرفت و با استفاده از آزمون دانکن ميانگين ها در سطوح احتمال 1 درصد و 5 درصد مورد مقايسه قرار گرفتند. جهت ترسيم نمودارها از برنامه EXCEL استفاده شد.
.jpg)
نتايج و بحث نتايج تجزيه و تحليل آماري نشان مي دهد که تاثير کود نيتروژن بر عملکرد معني دار نيست. در حالي که در مورد پتاسيم اختلاف معني داري در سطح احتمال 1% مشاهده مي شود. همچنين اثر متقابل نيتروژن و پتاسيم نيز معني دار نشده است (جدول 2). مقايسه ميانگين آزمون چند دامنه اي دانکن نشان مي دهد که مصرف 100 کيلوگرم نيتروژن و 100 کيلوگرم پتاسيم در هکتار نسبت به تيمار شاهد، به طور متوسط عملکرد راتون برنج را به ميزان 710/67 کيلوگرم در هکتار افزايش داده است (جدول 3). علت معني دار نبودن تاثير نيتروژن بر عملکرد راتون را مي توان اين گونه توجيه کرد که احتمالاً مقدار 0/18 درصد نيتروژن براي عملکرد راتون در حد کفايت بوده و دادن کود نيتروژنه اضافي، تاثير معني داري بر عملکرد راتون نداشته است. عليرغم اينکه پتانسيل قابل دسترس خاک به اندازه کافي بالا بوده (220 ميلي گرم در کيلوگرم خاک) ولي تاثير کاربرد پتاسيم بر عملکرد، تعداد خوشه در متر مربع، تعداد دانه در هر خوشه و وزن هزار دانه معني دار شده است. احتمالاً يک علت آن است که مدار عصاره گيري بايد متناسب با مقدار جذب توسط گياه باشد در حالي که مقدار پتاسيم بيشتر از حد قابل دسترس بودن گياه در نظر گرفته شده است. علت ديگري را که مي توان براي آن در نظر گرفت اين است که مقدار رس خاک زياد بوده (45 درصد) که به صورت رقيبي براي گياه درآمده و پتاسيم را در اختيار گياه قرار نداده است و بنابراين با توجه به زياد بودن مقدار رس بايد غلظت بحراني پتاسيم بالاتر در نظر گرفته شود. نيتروژن از طريق تعيين ظرفيت عملکرد در مرحله رشد رويشي و اوايل مرحله زايشي، همچنين از طريق توليد شيره پرورده با حفظ شدت فتوسنتزي زياد و مقدار شاخص سطح برگ در مرحله پر شدن دانه بر عملکرد دانه تاثير مي گذارد (15). نيتروژن با تاثير بر اندازه و طول عمر برگ، تشکيل و بقاي پنجه، افزايش اندازه و دوام سايه انداز گياه باعث توليد بيشتر ماده خشک و عملکرد مي شود (10). گزارش شده است که پتاسيم مي تواند باعث افزايش تعداد روزنه در سطح برگ برنج شده و پيامد آن تبادل گازي و جذب دي اکسيد کربن بيشتر و در نتيجه افزايش شدت فتوسنتز و افزايش رشد و نمو و عملکرد مي شود. طي بررسي که در هند در باره تاثير کود بر عمکرد رتون صورت گرفت در مورد زمان و ميزان کود بکار رفته در محصول راتون نتيجه ثابتي بدست نيامد اما پلات هاي کود داده شده با نيتروژن و ساير عناصر غذايي هميشه توليد بيشتري داشتند. در آزمايش مزرعه اي که روي خاک لومي رسي شني در مناطق تاميل نادو و مادوراي درباره تاثير کود روي عملکرد راتون انجام گرفت. بيشترين عملکرد با کاربرد 100 کيلوگرم نيتروژن به همراه 50 کيلوگرم اکسيد پتاسيم (K2O) و 50 کيلوگرم پنتا اکسيد فسفر (P2O5) بدست آمد (2/85 تن در هکتار). در آزمايشي که روي برنج رقم CICA4 انجام گرفت، بهترين عملکرد محصول راتون با کاربرد 25 کيلوگرم کود نيتروژن در هکتار حاصل شد که معادل 4/17 تن در هکتار بود. در حاليکه بيشترين عمکرد محصول اصلي در نتيجه استفاده از 100 کيلوگرم نيتروژن در هکتار حاصل شد که معادل 4/17 تن در هکتار بود. در حاليکه بيشترين عملکرد محصول اصلي در نتيجه استفاده از 100 کيلوگرم نيتروژن در هکتار 7/61 تن در هکتار بود. در مورد اثر متقابل نيتروژن و پتاسيم روي پارامترهاي مورد اندازه گيري مي توان اذعان داشت که اثر يک فاکتور روي سطوح فاکتور ديگر متفاوت مي باشد و در بعضي مواقع فاکتورهاي مورد استفاده مستقل از هم عمل مي کنند. پژوهش هاي انجام يافته نشان مي دهد که به هنگام کمبود پتاسيم در خاک، تجمع نيتروژن پروتئيني در برگ ها بيشتر مي شود. اين عنصر موجب انباشتگي اسيدهاي آمينه آزاد در برگ ها مي شود. به همين ترتيب، کمبود پتاسيم در پاره اي از غلات توليد آميدهاي نيتروژن دار را افزوده و از تبديل آنها به پروتئين مي کاهد. هنگامي به مقدار کافي در اختيار گياه قرار مي گيرد، تشکيل هيدروکربورها و نيتروژن پروتئيني افزايش يافته و از نيتروژن آميدي کاسته مي شود. در گياهان مبتلا به کمبود پتاسيم، کربوهيدرات هاي غير اشباع، ترکيبات نيتروژنه محلول و اسيدهاي آمينه انباشته شده و از مقدار نشاسته و پروتئين کاسته مي شود. بدين ترتيب گياهان داراي پتاسيم فراوان در مقايسه با گياهان مبتلا به کمبود آن، داراي بافت نگهدارنده قوي تري خواهند بود. در برنج، مقاوم تر شدن در مقابل خوابيدگي ساقه در نتيجه افزايش پتاسيم و در اثر توليد مقدار بيشتري سلولز و همي سلولز در ساقه است. نيتروژن معمولاً مقدار نسبي اين ترکيبات را کاهش مي دهد. بنابراين استفاده از کودهاي پتاسيم مي تواند اثر منفي کودهاي نيتروژن را در مورد خوابيدن ساقه و يا ورس خنثي سازد (14). طي يک آزمايش در شرايط گلخانه اي، مصرف کود پتاسيم به طور معني داري وزن خشک ساقه و عملکرد دانه برنج را در مقايسه با شاهد افزايش داد و باعث افزايش در جذب نيتروژن گرديد. در آزمايشي در بنگلادش واکنش آن نسبت به نيتروژن نسبتاً بالا بود و در مجموع کاربرد هر سه عنصر غذايي در مقايسه با کاربرد نيتروژن به تنهايي عملکرد را چندان افزايش نداد و هيچ واکنشي نسبت به پتاسيم مشاهده نشد. در آزمايشي ديگر در همين کشور پاسخ به نيتروژن به تنهايي مشاهده شد (0/9 تا 1/8 تن در هکتار) و استفاده ترکيبي نيتروژن، فسفر و پتاسيم تاثير معني داري بر عملکرد داشت. در يک آزمايش، عملکرد شلتوک از 6/04 تن در هکتار (بدون مصرف نيتروژن ) تا 6/39 تن در هکتار با مقدار 100 کيلوگرم نيتروژن در هکتار و 6/55 تن در هکتار با 200 کيلوگرم نيتروژن در هکتار افزايش يافت و همچنين جذب پتاسيم نيز با افزايش کاربرد نيتروژن افزايش پيدا کرد. در اين آزمايش تاثير نيتروژن روي تعداد خوشه در متر مربع در سطح احتمال 5% معني دار شده است. پتاسيم باعث اختلاف معني داري در سطح احتمال 1% شده است. در مورد اثر متقابل نيتروژن و پتاسيم اختلاف معني داري مشاهده نمي شود (جدول 2). بر اساس جدول مقايسه ميانگين آزمون چند دامنه اي دانکن، مصرف 150 کيلوگرم نيتروژن و 100 کيلوگرم پتاسيم در هکتار افزايش تعداد خوشه در متر مربع را به ميزان 66/41 عدد باعث گرديده است (جدول 4). به طور کلي مصرف کود نيتروژنه در گياه برنج موجب افزايش تراکم تعداد پنجه و يا باروري پنجه ها دارد و تاثير کلي آن به ميزان نيتروژن و زمان مصرف بستگي دارد. در اين آزمايش مصرف سطوح 50، 100 و 150 کيلوگرم نيتروژن در هکتار موجب افزايش تعداد خوشه در گياه راتون شده و بيشترين ميزان تعداد خوشه از مصرف 150 کيلوگرم نيتروژن در هکتار به دست آمده است. همچنين مي توان به نقش پتاسيم اشاره کرد که در يک حالت تعامل با نيتروژن به صورت غير مستقيم افزايش تعداد خوشه را باعث گرديده است. يکي از عوامل مهم و تعيين کننده در ميزان محصول راتون، تعداد پنجه موثر (خوشه) مي باشد. اين صفت در محصول راتون کاملاً به شرايط محيطي و مواد غذايي موجود در بقاياي برنج و خاک زراعي بستگي دارد. معمولاً در گياه راتون تعداد پنجه موثر کمتري نسبت به گياه اصلي برنج بعد از برداشت آن بوجود مي آيد و دليل اصلي آن را مي توان به شرايط نامساعد محيطي مثل کمبود نور و بارندگي زياد نسبت داد که منجر به توليد تعداد زيادي از پنجه هاي عقيم و نابارور مي گردد. طي آزمايشي کاربرد نيتروژن در مرحله خوشه دهي، 2 هفته بعد از خوشه دهي اوليه، يا نيمي در مرحله تفرق خوشه و نيمي ديگر در مرحله خوشه دهي منجر به قدرت احياي مجدد سريع تر پنجه و رسيده شدن زودتر محصول گرديد. در آزمايشي در منطقه تونگابهادر در کشور هند کابرد 50 کيلوگرم نيتروژن در هکتار در فاصله کمي پس از برداشت محصول اصلي، تعداد پنجه گياه راتون را افزايش داد. در آزمايشي که در موسسه تحقيقات بين المللي برنج روي رقم IR28 انجام گرفت با مصرف بيشتر نيتروژن عملکرد دانه راتون افزايش يافت اما مقدار نيتروژن بکار رفته تاثيري روي تعداد پنجه هاي راتون نداشت. طي آزمايشي تاثير سطوح مختلف نيتروژن روي محصولات اصلي و راتون برنج رقم Aiyoul مورد بررسي قرار گرفت و نتيجه آن بود که نيتروژن بکار رفته در سطوح 75 و 187/5 کيلوگرم در هکتار توليد محصول اصلي را افزايش داد ولي تاثير کمي روي محصول راتون داشت. همچنين نيتروژن بکار رفته در سطوح 34/5 و 69 کيلوگرم در هکتار بر عملکرد محصول اصلي بي تاثير بود اما به طور قابل توجهي باعث افزايش در تعداد پنجه و نيز عمکرد راتون گرديد. در آزمايشي که در کشور ژاپن انجام شد نشان داده شد که جذب پتاسيم در مرحله پنجه زني موجب افزايش تعداد خوشه و سنبلچه مي شود. در مورد تاثير سطوح کود نيتروژن و همچنين اثر متقابل نيتروژن و پتاسيم بر تعداد دانه در خوشه اختلاف معني داري مشاهده نمي شود اما پتاسيم داراي تاثير معني داري در سطح احتمال 1% مي باشد (جدول 2). کاربرد 100 کيلوگرم نيتروژن و 100 کيلوگرم پتاسيم در هکتار نسبت به تيمار شاهد به طور متوسط تعداد دانه در خوشه را به ميزان 8/11 عدد افزايش داده است (جدول 5). تعداد دانه در خوشه يکي از اجزاي مهم و اساسي تعيين کننده عملکرد در گياه برنج مي باشد. اين صفت به طور عمده ژنتيکي بوده ولي تحت تاثير شرايط محيطي و تغذيه در مرحله تشکيل و تکامل خوشه قرار مي گيرد. اهميت پتاسيم براي تشکيل سنبله و دانه و براي توليد گرده قوي در مقايسه با تاثير آن در توليد پنجه بيشتر است. به عقيده کيوشي و ايشي زاکي براي دستيابي به تعداد زياد دانه در خوشه مقدار پتاسيم در برگ هاي برنج نبايد کمتر از 2% باشد (7). طي يک آزمايش صورت گرفته پتاسيم تاثير معني داري روي تعداد دانه داشت. نتيجه يک بررسي نشان دهنده تاثير نيتروژن روي تعداد دانه گياه راتون بود. همچنين اثر متقابل نيتروژن و پتاسيم روي وزن هزار دانه معني دار نشده است ولي در مورد پتاسيم تاثير معني داري در سطح احتمال 1% وجود داشت (جدول 2). طبق مقايسه ميانگين آزمون چند دامنه اي دانکن استفاده از 150 کيلوگرم نيتروژن و 100 کيلوگرم در هکتار وزن هزار دانه را به ميزان 2/38 گرم افزوده است (جدول 6). يکي از اجزاي تعيين کننده عملکرد در گياه برنج وزن هزار دانه مي باشد که اين صفت هم به طور عمده ژنتيکي است ولي در شرايط نامساعد از قبيل کاهش و يا افزايش درجه حرارت، رطوبت نسبي، افزايش بيماري هاي قارچي و تغذيه، کاملاً تحت تاثير قرار مي گيرد. بالا بودن وزن هر دانه در تيمار کودي N150 K100 نشان دهنده تاثير سطوح بالاي نيتروژن بر ميزان پر شدن دانه مي باشد. در اينجا مي توان به نقش مثبت پتاسيم اشاره کرد که توانسته در يک حالت تعامل با نيتروژن باعث افزايش وزن هزار دانه شود. بين عناصر نيتروژن، باعث افزايش وزن هزار دانه شود. بين عناصر نيتروژن، فسفر و پتاسيم، پتاسيم بيشترين نقش را در افزايش وزن هزار دانه دارد (9). کود نيتروژن به دليل افزايش مقدار ماده خشک و دوام سطح برگ مي تواند باعث افزايش وزن هزار دانه شود(2). در آزمايشي که از 20 تا 40 کيلوگرم نيتروژن استفاده شد، حداکثر وزن هزار دانه از تيمار 40 کيلوگرم نيتروژن در هکتار بدست آمد(5). در آزمايشي که در کشور ژاپن انجام شد نشان داده شد که : 1- جذب پتاسيم در مرحله تشکيل خوشه، در افزايش تعداد خوشچه ها و همچنين وزن هزار دانه موثر است. 2- پتاسيم جذب شده بعد از مرحله تشکيل خوشه اساساً در افزايش وزن هزار دانه کمک مي کند.
.jpg)
.jpg)
منابع 1. اخگري ح. 1375. تعيين پتانسيل عملکرد راتون در ارقام مختلف برنج. پايان نامه کارشناسي ارشد، دانشگاه آزاد اسلامي واحد کرج. 2. امام ي. و م. نيک نژاد. 1373. مقدمه اي بر فيزيولوژي گياهان زراعي. انتشارات دانشگاه شيراز. 3. حق پرست تنها م. ر. 1371. تغذيه و متابوليسم گياهان. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت. 4. خواجه پور م. ر. 1379. اصول و مباني زراعت. انتشارات جهاد دانشگاهي واحد صنعتي اصفهان . 5. رحيميان ح. و م. بنايان اول. 1376. مباني فيزيولوژيکي اصلاح نباتات. ترجمه، انتشارات جهاد دانشگاهي مشهد. 6. سالارديني ع. ا. 1366. حاصلخيزي خاک. انتشارات دانشگاه تهران. 7. سعادتي ن. 1381. بررسي تاثير منابع پتاسيم (سولفات و کلرور) و زمان مصرف آن بر عملکرد برنج در مازندران. موسسه تحقيقات برنج کشور، معاونت مازندران. 8. شرفي ن. 1381. بررسي تأثير منابع پتاسيم (سولفات و کلرور) و زمان مصرف آن بر عملکرد برنج در مازندران. موسسه تحقيقات برنج کشور، معاونت مازندران. 9 . شهدي کومله ع. 1381. مديريت و فراهمي پتاسيم در شاليزار، ماهنامه علمي آب، خاک و ماشين، شماره 42. 10. صدرزاده م. 1381. بررسي تاثير مقادير مختلف کود نيتروژن و پتاسيم بر عملکرد، اجزاي عملکرد و شاخص هاي رشد برنج خزر. پايان نامه کارشناسي ارشد زراعت، دانشکده کشاورزي، دانشگاه گيلان. 11. کربلايي م. ت.، ن. شرفي، ر. عرفاني وق. نعمت زاده . 1376. برداشت عملکرد راتون به عنوان يک پتانسيل افزايشي توليد برنج و بررسي مطالعات انجام شده. موسسه تحقيقات برنج کشور. 12. کسرايي ر. 1364. چکيده اي در باره علم تغذيه گياهي. انتشارات دانشگاه تبريز. 13. ملکوتي م. ج. و م. م. تهراني. 1371. نقش ريزمغذي ها در افزايش عملکرد و بهبود کيفي محصول کشاورزي. انتشارت دانشگاه تربيت مدرس. 14. ملکوتي م ج. 1378. کشاورزي پايدار و افزايش عملکرد با بهينه سازي مصرف کود در ايران. نشر آزمون کشاورزي. 15. مودب شبستري م. و م. مجتهدي. 1369. فيزيولوژي گياهان زراعي. انتشارات دانشگاه تهران. منبع: پژوهش در علوم کشاورزی /خ
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 3891]
-
گوناگون
پربازدیدترینها