محبوبترینها
آیا میشود فیستول را عمل نکرد و به خودی خود خوب میشود؟
مزایای آستر مدول الیاف سرامیکی یا زد بلوک
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1855127351
تفسیر سوره حشر، قسمت پنجم
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: درس تفسیر آیتالله سبحانیتفسیر سوره حشر در ماه مبارک رمضان 1431(قسمت پنجم)
نشست علمی تفسیر سوره حشر، توسط حضرت آیت الله سبحانی، در ماه رمضان امسال (1431)، هر روز بعد از نماز ظهر و عصر با حضور طلاب و اقشار مختلف مردم در مجتمع عالی فقه (حجتیه) قم برگزار می گردد. گزیده ای از مطالب این مباحث را در ایام ماه مبارک رمضان، مرور می کنیم.قسمت اول، دوم، سوم و چهارم این مباحث گذشت. آن چه پیش روی دارید، بخش پنجم است که مربوط به جلسات روز چهاردهم تا بستم ماه رمضان 1431 می باشد و گزیده ای از تفسیر آیات 9 تا 21 سوره حشر می باشد. آیه «لِلْفُقَرَاءِ الْمُهَاجِرِینَ الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ وَأَمْوَالِهِمْ یَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا وَیَنْصُرُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ» (الحشر:8) در مدح مهاجرین و آیه «وَالَّذِینَ تَبَوَّءُوا الدَّارَ وَالْإِیمَانَ مِنْ قَبْلِهِمْ یُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَیْهِمْ وَلَا یَجِدُونَ فِی صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَیُؤْثِرُونَ عَلَى أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ کَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَمَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» (الحشر:9) در مدح انصار و آیه «وَالَّذِینَ جَاءُوا مِنْ بَعْدِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْإِیمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِینَ آَمَنُوا رَبَّنَا إِنَّکَ رَءُوفٌ رَحِیمٌ» (الحشر : 10) در مدح تابعین است البته منظور از تابعین مسلمانانی هستند که بعد از مهاجرین و انصار تا روز قیامت می آیند و از دستورات پیامبر صلی الله علیه و آله تبعیت می‌کنند.مسلمانانی که بعد از مهاجرین و انصار اسلام را می‌پذیرند، ابتدا از خداوند می خواهند تا گناهنشان را ببخشند؛ یعنی ابتدا بر اصلاح خود تلاش می کنند و سپس به اصلاح دیگران و جامعه می‌پردازند.در امر به معروف ابتدا باید خود را اصلاح کنیم و بعد به امر به معروف بپردازیم چون در غیر این صورت امر به معروف تاثیری ندارد، همچنین کسانی که پیشوا و امام مردم هستند باید اول خود را اصلاح کنند تا دیگران همراه آنها شوند.مسلمان بعد از دعا برای اصلاح خود، برای برادارن دینی‌شان در قرن های گذشته طلب مغفرت می کنند، چون همه مسلمانان برادر ایمانی یکدیگر هستند و نزدیکترین پیوند میان دو نفر که در یک سطح باشند پیوند برادری است؛ بنابراین قرآن آن را مطرح می کند.چرا پیوند برادری به جای پیوند پدر و فرزندی ذکر شده؟پیوند فرزندی و پدری نمی تواند مثال خوبی برای ارتباط بین مومنان باشد، چون پدر و فرزند در یک سطح نیستند؛ بنابراین فقط مثال پیوند اخوت صحیح است.دعای سوم مسلمانان این است که نسبت به گذشتگان در دلهایشان بغض و حسد قرار ندهند؛ زیرا حسد با ایمان جمع نمی شود و کسی که حسد داشته باشد مومن نیست.البته حسد در وجود اکثر انسان ها وجود دارد، ولی باید با تهذیب نفس مهار شود .در آیه «أَلَمْ تَر إِلَى الَّذِینَ نَافَقُوا یَقُولُونَ لِإِخْوَانِهِمُ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَئِنْ أُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَکُمْ وَلَا نُطِیعُ فِیکُمْ أَحَدًا أَبَدًا وَإِنْ قُوتِلْتُمْ لَنَنْصُرَنَّکُمْ وَاللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَکَاذِبُونَ» (الحشر:11) بر پیامبر صلی الله علیه و آله تصریح می شود که یهود و منافقین دستشان در دست هم است و هر دو مشترکاً بر ضد رسول خدا اقدام می کنند. خطر منافقینآیه یازدهم مفاد نامه منافقین به یهود بنی نضیر را بر ملا کرده که آنها تعهد دادند که اگر یهودیان از مدینه خارج شوند، منافقین نیز به نشانه حمایت آنان از مدینه خارج می‌شوند، همچنین همواره آنها را حمایت می کنند و اگر شمشیر بکشند، منافقین آنها را همراهی می‌کنند، ولی خداوند در این آیه می فرماید همه این تعهدات دروغ و نیرنگ است.خطر منافقین از یهود و نصاری بیشتر است، چون یهود و نصاری دشمن شناخته شده اند، ولی منافق دشمن ناشناخته است و ضربه های مهلکی به اسلام وارد می کند. منافقین همواره دنبال منافع شان هستند و تازمانی که ضرری بر منافعشان وارد نشود با مردم همگام هستند، ولی وقتی احتمال ضرر وجود داشته باشد عقب می کشند.آیه «لَئِنْ أُخْرِجُوا لَا یَخْرُجُونَ مَعَهُمْ وَلَئِنْ قُوتِلُوا لَا یَنْصُرُونَهُمْ وَلَئِنْ نَصَرُوهُمْ لَیُوَلُّنَّ الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا یُنْصَرُونَ» (الحشر:12) یکی از اخبار غیبی و معجزات قرآنی است که پیامبر صلی الله علیه و آله را از حوادث آینده با خبر کرده است.قرآن کریم 8 وجه اعجاز دارد که یکی از آنها فصاحت و بلاغت و دیگری اخبار غیبی آن است و اخبار غیبی در آیات فراوانی ذکر شده که نمونه آن در سوره روم است و خداوند بعد از پیروزی ایرانیان بر رومیان تاکید دارد که رومیان در ادامه به پیروزی خواهند رسید و این گونه شد.در آیه 12 سوره حشر خداوند بعد از بیان مفاد نامه منافقین مدینه به یهودیان بنی نضیر مبنی بر حمایت همه جانبه از آنها می فرماید: همه مفاد این نامه دروغ است و منافقین هرگز به حمایت و کمک بنی نضیر اقدامی نخواهند کرد البته بعد ها تاریخ نیز گواه این مطلب بود که منافقان عقب‌نشینی کردند.در آیه «لَأَنْتُمْ أَشَدُّ رَهْبَةً فِی صُدُورِهِمْ مِنَ اللَّهِ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا یَفْقَهُونَ» (الحشر : 13) خداوند به پیامبر اکرم می فرماید: منافقین و یهودیان بنی نضیر از شما مسلمانان بیشتر از خداوند ترس و واهمه دارند، در حالی که اگر فهم و شعور داشتند می دانستند که می بایست فقط از خداوند هراس داشته باشند.خداوند در قرآن کریم منافقین را به شیطان تشبیه کرده و فرموده است، بنی نضیر فریب منافقان را خورده و به گمان حمایت آنها به جنگ پرداختند و در نهایت شکست خوردند و از قلعه های خود فرار کردند.آیه «لَا یُقَاتِلُونَکُمْ جَمِیعًا إِلَّا فِی قُرًى مُحَصَّنَةٍ أَوْ مِنْ وَرَاءِ جُدُرٍ بَأْسُهُمْ بَیْنَهُمْ شَدِیدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِیعًا وَقُلُوبُهُمْ شَتَّى ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا یَعْقِلُونَ» (الحشر : 14)، یکی دیگر از اخبار غیبی قرآن کریم است که خداوند در این آیه به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید بنی‌نضیر توانایی جنگیدن را نداشتند در داخل قلعه های خود باقی مانده و از پشت دیوار قلعه تیر پرتاب می کنند و هرگز رو در رو مبارزه و جنگ نمی کنند.درباره ویژگی و جایگاه متزلزل بنی نضیر: یکی دیگر از اخبار غیبی قرآن کریم در ادامه همین آیه است که خداوند می فرماید بنی نضیر یک دست و متحد نیستند و در میان خود اختلافات شدیدی دارند و قلوبشان از هم جدا است.اگر بنی‌نضیر فهم داشتند به فطرت خود مراجعه می کردند و از مسلمانان هراسی نداشته به جنگ رو در رو با آنها می پرداختند، نه این که در قلعه ها بمانند و از پشت دیوار مبارزه کنند.بنی نضیر علاوه بر عدم درک و فهم، عقل هم نداشتند، چون اگر عقل داشتند در این گیرو داری که محاصره شده بودند هرگز با هم به اختلاف نمی پرداختند و متحد شده و علیه مسلمانان هماهنگ عمل می کردند. جهاد و مبارزه، رمز پیروزی مسلمانانقومی که در خانه بنشیند و برای دفاع از خود به میدان جنگ نرود محکوم به شکست است و باید به میدان جنگ رفت و جان فشانی کرد، ولی بنی‌نضیر در قلعه های خود ماندند و شکست خوردند.عذاب اخروی بسیار سهمگین تر از عذاب دنیوی است و بنی نضیر نتیجه عمل خود را به روشنی در آخرت خواهد دید.نقش شیطان در تشویق کفار برای مبارزه با اسلام: شیطان در فریب دادن انسان ها تلاش فراوانی می کند که نمونه آن در جنگ احد بود که به شکل یکی از قریشیان ظاهر شده و آنها را ترغیب به جنگ علیه مسلمانان می کرد وزمانی که جنگ شروع شد از میدان جنگ فرار کرد.در تجارت و سیاست و ... باید به انسان های معتمد تکیه کرد و به کسانی که به میثاقشان عمل می کنند و قولشان را فراموش نمی کنند، اعتماد داشت، زیرا انسان های دو رو و منافق فقط به فکر منافع خود هستند. رفقای واقعی چه کسانی‌اند؟در روایات فراوانی آمده که رفیق خود را در تنگناها بشناسید و کسانی که هنگام گرفتاری شما را تنها نمی‌گذارند آنها رفقای واقعی هستند و از نظر قرآن این افراد قابل اعتماد هستند.مثال منافقین که وعده حمایت و کمک به بنی نضیر دادند، ولی تخلف کردند، مثل شیطان است که به انسان وعده‌های پوچ و پوشالی می‌دهد، ولی خلاف آن عمل می کند و همانطور که انسان غافل و فریب خورده از شیطان کیفر و عقاب می شود بنی نضیر نیز فریب منافقین را خوردند و کیفر شدند.آیه «کَمَثَلِ الشَّیْطَانِ إِذْ قَالَ لِلْإِنْسَانِ اکْفُرْ فَلَمَّا کَفَرَ قَالَ إِنِّی بَرِیءٌ مِنْکَ إِنِّی أَخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَالَمِینَ» (الحشر : 16)برخی مفسرین در تفسیر این آیه گفته اند شیطان همواره در کنار انسان است و او را به گناه دعوت می کند و کارهای زشت را در نظر او زیبا جلوه می دهد و از درون و بیرون انسان را فریب می دهد و زمانی که انسان در این دنیا یا آخرت مجازات می شود شیطان خود را از انسان فریب خورده مبرا می کند.شیطان برای فریب همه تلاش می‌کندشیطان برای فریب همه جهانیان تلاش می‌کند و وقتی همه را به عصیان، آلوده کرد و در گناه غرق نمود، کنار می کشد و فقط متقین و پرهیزکاران هستند که نجات می یابند.انسان همواره باید از ارتکاب گناه بر حذر وگرنه شیطان او را به سمت گناه هل می دهد.شیطان با گناهکاران همراهی می کند و وقتی آنها را به مرحله ارتکاب گناه و عقاب انداخت از آنها دور می شود.آیات «فَکَانَ عَاقِبَتَهُمَا أَنَّهُمَا فِی النَّارِ خَالِدَیْنِ فِیهَا وَذَلِکَ جَزَاءُ الظَّالِمِینَ» (الحشر:17) «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ» (الحشر:18)انسان شیطان صفت، منافق و دو رو در عذاب و آتش الهی گرفتار خواهد شد، چون جزای ظالمین تنها عذاب الهی است و خداوند به مومنین سفارش کرده که «ای مومنین بر لبه پرتگاه قراردارید»؛ بنابراین کسانی که تقوای الهی نداشته باشند در این پرتگاه گناه سقوط می کنند. فراموشی خدا، زمینه‌ساز همه بدبختی ها استفراموشی خدا موجب خود فراموشی است و نسیان الهی سر سلسله همه گناهان و بدبختی ها است. علمای علم اخلاق برای تهذیب نفس مراحلی را تعریف کرده اند که اولین مرحله آن محاسبه است؛ یعنی انسان برای تهذیب نفس خود در شبانه روز ساعتی را به حساب و کتاب اعمال و رفتارخود بپردازد که چه کار حلال و حرام یا مکروه و مستحبی انجام داده است.بعد از محاسبه، مراقبه نفس است تا کمالی که به عنوان یک سرمایه ارزشمند، سالیان سال جمع آوری و کسب شده از دست نرود، بر این اساس عارف مسلمان همواره مراقب افعال خود است تا به کمالش صدمه ای وارد نشود. انسان سرمایه اخروی خود را ارزیابی کندآیه 18 سوره حشر به محاسبه نفس اشاره دارد و تاکید کرده که هر نفسی باید افعال خود را محاسبه کند که چه عملی را برای آخرت خود فرستاده و چه سرمایه ای اخروی را دارد.طبق آیه 19 این سوره، فراموشی خدا سبب می شود همه کمالات از دست برود و نتیجه فراموشی خدا، خود فراموشی است.اگر انسان خدا را فراموش کند، صفات الهی و اسما الله را فراموش می کند و انسانی که اسماء الله را فراموش کند، خود را مستقل و خود مختار می‌داند و وابستگی خود به خدا را فراموش می کند.انسانی که خود را مستقل بداند به زودی طغیان می کند و حقیقت خود را گم می کند؛ درحالی که واقعیت این است که انسان به خداوند وابستگی کامل دارد و نسبت به خداوند، فقیر است ولی به خاطر فراموش کردن خدا خود را غنی می داند.بشر چهار غریزه حب علم، حب زیبایی، حب اخلاق و حب دین و معنویت دارد بنابراین اگردین را از او بگیرند به طورفطری باز به سمت معنویت حرکت می کند. گرایش به خدا از کودکی شکل می‌گیردگرایش به خدا و دین از دوران کودکی و نوجوانی قوت می گیرد، البته جوامع غیر اخلاقی سعی دارند این چراغ فطری راخاموش کنند، ولی هرگز نمی توانند با این پدیده فطری مقابله کنند؛ یعنی گرچه ممکن است آن را کم سو و کم رنگ کنند، ولی هرگز آن را به طور کلی نمی توانند نابود کنند.کسی که خدا را فراموش کند، لگد به فطرت خود زده، افرادی که به این گرفتاری دچار می‌شوند به دنبال لذات مادی رفته و در گناه و تباهی غرق می شوند. آیه 20 این سوره، دو طایفه «اصحاب النار» و «اصحاب الجنه» را رو در روی همدیگر کرده و می فرماید این دو طایفه با هم برابر نیستند.«اصحاب النار» کسانی هستند که اهل آتش اند و «اصحاب الجنه» کسانی هستند که اصحاب بهشت و اهل سعادت و خوشبختی هستند.کسانی که اهل آتش هستند، خاسر و زیان کار و بدبخت هستند.گاهی قرآن برخی مسائل روشن را تذکر می دهد به عنوان مثال همگان می دانند که اصحاب الجنه بر اصحاب النار برتری دارند ولی قرآن برای تنبه، این تذکر ات روشن را می دهد.«اصحاب الجنه» در نعمت و راحتی هستند و «اصحاب النار» در آتش و عذاب به سر می برند و باطن این آیات مفاهیم حکیمانه ای دارد که باید در ان تعقل کرد.کفر، ظلمت قلب است و ایمان، روشنایی روح ،بنابراین مومن بینش و بصیرت خوبی دارد ولی کافر بینش صحیحی از دنیا ندارد و مانند کوری هستند که چیزی را نمی بینند.اصحاب الجنه مومنینی هستند که ندای پیامبر را لبیک گفتند و اصحاب النار همان کفار و یهودیان بنی نضیر و منافقین هستند. در تفسیر آیه 21 سوره حشراگر قرآن بر کوهی نازل شود از روی خشوع و خوف الهی از هم می شکافد و در هم می ریزد.اگر کوه دارای عقل و شعور بود و بینش انسان را داشت و قرآن بر آن نازل می شد خشوع می کرد و در هم می ریخت ولی انسان که دارای عقل است با اینکه قرآن برای او نازل شده ولی باز خشوع نمی کند و جهل می ورزد.انسان جاهل با اینکه شعور و عقل دارد ولی در برابر قرآن جمود می روزد و ایمان نمی آورد.هر موجودی به اندازه خود درک و شعوری دارد و به اندازه خود خداوند را ذکر می کندو می گویند« سبوح قدوس رب الملائکه والروح». تنظیم و فرآوری برای تبیان: رهنما، گروه حوزه علمیه تبیانمنبع: حوزه نیوز
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 4675]
-
گوناگون
پربازدیدترینها