تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1849972588
دگرگوني جهاني و جهاني شدن تجارت و اقتصاد و فرهنگ
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
دگرگوني جهاني و جهاني شدن تجارت و اقتصاد و فرهنگ نويسنده:حسين سليمي جهاني شدن در حوزه اقتصاد يکي از مهمترين ابعاد فرايند دگرگوني جهاني است. البته هلد و مک گرو مي کوشند تا جهاني شدن تجارت، امور مالي و نيز مهاجرت را به عنوان مباحث و پارامترهاي جداگانه اي مطرح سازند ولي ما مي کوشيم مجموعه اين مفاهيم را با عنوان جهاني شدن اقتصاد گرد آوريم.در عرصه تجارت از نظر اين متفکران، جهاني شدن به اين معني نيست که همه کشورهاي جهان با يکديگر مبادلات گسترده تجاري داشته باشند. حتي صرفا بدين معني نيست که بخش عمده توليد خالص يا ناخالص ملي کشورها وابسته به تجارت باشد. بلکه از ديدگاه آنها به وجود آمدن شرايط و محيط جهاني و نيز استانداردهاي جهاني براي نقل و انتقال کالا مهم ترين مشخصه تجارت جهاني است. در دوره کلاسيک استاندارد کالا (1870 -1914) نخستين گام براي پيدايش نظام و مبناي مشترک براي تجارت جهاني برداشته شد که توسعه فراوان تجارت جهاني را به دنبال داشت.(Held et al., 1999,pp.155-156).با شکل گيري دو انقلاب صنعتي و گسترش ناگهاني حجم کالاهاي توليد شده در جهان زمينه جديدي براي مبادلات کالا در عرصه جهاني فراهم شد. همين زمينه سبب گرديد تا پس از جنگ جهاني دوم شاهد«ظهور يک نظم تجارت جهاني»(1) باشيم. ظهور نظام بر تن وودز قدم اول شکل گيري اين نظام بود و به دنبال آن مذاکرات طولاني و توافقنامه هاي بنيادين موافقتنامه عمومي تعرفه و تجارت (GATT)(2) به تدريج نظام و نگرش واحدي را نسبت به تجارت به وجود آورد و شرايط جديدي را براي شکل گيري تجارت جهاني مهيا ساخت. پس از آن با شکل گيري سازمان تجاري جهاني (WTO) (3) به تدريج يک نظام تجاري جهان شمول متولد شد. در کنار آن بانک جهاني(WB) و صندوق بين المللي پول(IMF) (4) نيز استانداردهاي جهاني جديدي را در عرصه تجارت گسترش دادند. اين تحولات پايه موجب شد تا هم عمق و هم گستره تجارت جهاني افزايش فراواني بيابد. اين جدول گوياي گسترش و عمق فراوان تجارت در اقتصادهاي جهاني و اقتصاد کشورهاي توسعه يافته است که موتور اصلي اقتصاد جهاني اند. اين گسترش در حالي است که حجم توليد در عرصه جهاني با سرعت فراواني در حال افزايش است. معناي آن اين است که در کشورهاي در حال توسعه هنگامي که سهم صادرات نسبت به پس از جنگ جهاني دوم بيش از 2/5 برابر و سهم واردات در حدود 1/8 برابر شده است، حجم واقعي صادرات و واردات اين کشورها به دليل افزايش فراوان GDP آنها با حدود 4 برابر رسيده است. اين امر نشان مي دهد که تجارت جهاني بخش عمده اي از اقتصاد جهاني را در برگرفته است. در شرايط نو هزينه ارتباطات و نقل و انتقال کالا نيز بسيار کاهش يافته است. هزينه نقل و انتقال دريايي هر تن کالا از 95 دلار در سال 1927 به 27دلار در سال 1990 کاهش يافته، هزينه حمل و نقل هوايي نيز از 0/68 دلار به 0/11 دلار تقليل پيدا کرده و هزينه مکالمات با آن سوي اقيانوس اطلس از 244/65 دلار در سال 1920 به 3/32 دلار در سال 1990 کاهش يافته است.(Held et al., 1999,p170).اين آمار بيانگر آن است که علاوه بر شرايط قانوني و دولتي ايجاد شده از سوي WTO و ديگر رژيمهاي بين المللي، هزينه نقل و انتقال و فعاليتهاي تجاري در عرصه جهاني نيز کاهش يافته است. شايد اين امور از دلايل اصلي افزايش سهم کشورهاي در حال توسعه در عرصه تجارت جهاني است. بر اساس آمار سازمان تجارت جهاني سهم کشورهاي در حال توسعه در صادرات صنعتي در عرصه جهاني بر اساس جدول 6-1افزايش يافته است:بدين ترتيب دايما بخش عمده اي از اقتصاد کشورهاي جهان به تجارت اختصاص مي يابد و شرايط جهاني نيز به گونه اي تحول يافته که صنايع و توليدات کشورها نيز وابستگي بيشتري به تجارت مي يابند. امکان و درصد تجارت جهاني دايما رو به افزايش است و همين امر معناي حاکميت را در حوزه اقتصاد تغيير داده است. حاکميت و خود اتکايي ديگر به معني بستن مرزها و توليد و مصرف همه چيز در محدوده مرزهاي ملي نيست ، بلکه اقتصاد بيش از هر زمان رنگ تجارت به خود گرفته و براي ادامه حيات نيازمند پيوندهاي جهاني است.در عرصه تجارت هر هشت شاخص دگرگوني جهاني قابل ملاحظه است و به لحاظ وسعت، قواعد تجارت جهاني 132 کشور جهان را که تا سال 1997 به سازمان تجارت جهاني پيوسته اند در بر مي گيرد. عمق و شدت تجارت جهاني نيز فراوان و سهم تجارت در اقتصاد کشورها دايما در حال افزايش است. سرعت مبادلات تجاري نيز روزافزون بوده و دليل آن کاهش فراوان هزينه حمل و نقل کالا و گسترش سريع فناوري ارتباطات و توليد مي باشد. تأثير تجارت در اقتصاد نيز فراوان است و فقط صنايعي که بتوانند در فرايند صادرات و واردات شرکت کنند فراوان است و فقط صنايعي که بتوانند در قرايند صادرات و واردات شرکت کنند امکان توسعه دارند. زير ساختهاي جهاني توسعه تجارت مثل ارتقاي فناوريهاي حمل و نقل و ارتباطات و قواعد جهاني تجارت فراهم شده است. با شکل گيري و گسترش سازمان تجارت جهاني، اين پديده در عرصه جهاني نهادينه شده است. درباره سلسله مراتب جهاني تجارت مي توان گفت که هنوز کشورهاي گروه هفت و نيز سازمان همکاريهاي اقتصادي و توسعه (OECD) (5) در رأس تجارت جهاني قرار دارند، اما در عرصه تجاري تمرکز سابق در حال کاهش و نقش کشورهاي در حال توسعه رو به افزايش است. آخرين شاخص نيز نابرابريهاست که رشد برخي اقتصادها در آن بيشتر شده و نزول اقتصادي و مهاجرت در برخي از کشورهاي ديگر افزايش مي يابد.(Held et al., 1999,pp.178-179).در بازارهاي مالي نيز شاخصهاي جهاني شدن قابل تشخيص است. بازار مبادلات خارجي به پديده تعيين کننده و انکار ناپذير جهاني تبديل شده است. گردش مالي در بازار جهاني مبادلات خارجي به طرز نجومي رشد کرده و از 17/5 تريليون دلار در سال 1979 به 300 تريليون دلار در سال 1998 رسيده است (Held et al., 1999,p.208). بازار جهاني سرمايه و پول نيز براي تأمين لوازم همين حجم عظيم مبادلات خارجي شکل و ماهيتي جهاني يافته و با قواعد جهاني براي تمامي ارزهاي ملي تعيين کننده است. جريان مالي به سوي کشورهاي در حال توسعه نيز دايما افزايش مي يابد و بخش مهمي از سرمايه به سوي اين کشورها در حرکت است.جريان سرمايه به قيمتهاي ثابت سال 1983، از 34/8 ميليارد دلار در سالهاي 1960-1961 به 251/9 ميليارد دلار در سال 1996 رسيده است.(Held et al ., 1999 ,p . 211).با شکل گيري WTO و نيز فراگيري تدريجي قواعد بانک جهاني و صندوق بين المللي پول و نيز گسترش فعاليتهاي بانکي در عرصه بين المللي و تسهيل انجام خدمات بانکي بين المللي و بازارهاي مالي بين المللي، نهادهاي لازم براي جهاني شدن امور مالي فراهم شده است. همچنين ساختارهاي مالي و پولي و بانکي در همه کشورهاي جهان به گونه اي شکل گرفته اند تا زير ساختهاي لازم براي چنين مبادلاتي را فراهم سازند. بنابراين در زمينه امور مالي، مبادلات هم از نظر وسعت و هم از نظر عمق جهاني شده اند و نهادها و زير ساختهاي مورد نياز آنها فراهم گرديده است.سومين بعد جهاني شدن اقتصاد، شکل گيري و کنترل جهاني شرکتهاي چند مليتي است. از نظر هلد و مک گرو در سر آغاز قرن بيست و يکم عمده اقتصاد جهان به وسيله 500 شرکت بزرگ چند مليتي اداره مي شود و بيشتر سرمايه، فناوري و توليد جهاني وابسته به آنهاست. اين امر هر چند نشانه نوعي نابرابري در اقتصاد جهاني است، اما به گونه اي موجب رشد توليد در کشورهاي در حال توسعه نيز شده است. در حالي که ميزان توليد خالص داخلي در عرصه جهاني از 8/1 به 10/9 درصد در سال 1995 رسيده، در کشورهاي در حال توسعه از 4/4 به 6/3 درصد افزايش يافته و ميزان رشد بخش خصوصي از 5/7 به 8 درصد در اين کشورها رسيده است.(Held et al., 1999,p.246). البته آمار گوياي آن است که نابرابريهاي جهاني همچنان در حال افزايش بوده، اما در کنار اين نابرابري، سهم و بهره مندي کشورهاي در حال توسعه نيز افزايش يافته است.دگرگوني جهاني و جهاني شدن فرهنگدر عرصه فرهنگ نيز جهاني شدن با شاخصهاي معيني تشخيص داده مي شود که تقدير و فرجام ملتها را متأثر از خويش مي سازد. در نگرش اول ممکن است جهاني شدن کوکاکولا، مدونا و اخبارCNN به عنوان مظاهر اوليه جهاني شدن فرهنگ تشخيص داده شود، در حالي که چنين نيست و مسئله عميق تر از آن است. فرهنگ از ديدگاه اين گروه از متفکران تجربيات زنده و خلاق افراد و جوامع است که در پيکره اي از آثار هنري ، سنتها و انديشه ها متجلي مي شود و حتي گفتمانهاي تخصصي در حوزه هاي هنري و فکري، توليدات صنايع فرهنگي، شيوه هاي بياني و مدلهاي زندگي روزمره، شيوه هاي ارتباطات و غيره را در برمي گيرد. رسانه ها و ارتباطات يکي از اشکال و ماهيتهاي عمده فرهنگ در جهان کنوني اند. اين عده به طور کلي جهاني شدن را به معني حرکت مردمان، نشانه هاي و پديده ها در فضاي بين قاره اي و مابين مناطق مي دانند. فرهنگ از اين نظر جهاني شده است. زمان و مکان در مبادلات و تأثير گذاريهاي متقابل در عرصه فرهنگي، رنگ باخته و فناوري ارتباطات و اطلاعات آن را حذف کرده است.(Held et al., 1999,p.329).زير ساختهاي ارتباطات جهاني به سرعت در حال افزايش است. خطوط ارتباطات صوتي ماوراء آتلانتيک با ارقام حيرت انگيزي افزايش يافته است. ميزان استفاده از فناوريهاي جديد ارتباطات در همه عرصه ها در پايان قرن بيستم نسبت به بيست سال قبل از آن بيش از 4 برابر شده و امکان مبادله پيامها و نشانه هاي فرهنگي افزايش يافته است. به علاوه اين زير ساختها شرايط ايجاد بازار جهاني محصولات فرهنگي را که تعداد مشخصي از شرکتهاي بزرگ آن را اداره مي کنند به وجود آورده است. در اين بازار بزرگ، محصولات تلويزيوني و راديو و فيلمهاي سينمايي و موسيقي امکان مبادله سريع در عرصه جهاني را يافته اند.جدول 9-1 شرکتهاي عمده رسانه اي و شرکتهاي وابسته و شريک آنها را نشان مي دهد. اين آمار مربوط به اواسط دهه 1990 است.جدول 9-1 تا حدودي نشان مي دهد بازار جهاني توليدات فرهنگي، به خصوص در عرصه توليدات راديويي، تلويزيوني ، سينمايي ، موسيقي و ارتباطات، را شبکه به هم پيوسته اي از شرکتها اداره مي کنند.دريافت کنندگان امواج راديويي در جهان که به طور عمده شنونده محصولات موسيقي و پيامهاي کوتاه خبري اند به طرز شگفت انگيزي افزايش يافته اند و در کشورهاي توسعه يافته از 498 ميليون در سال 1965 به 1182 ميليون در سال 1975 و 1594 ميليون در سال 1986 رسيده اند و از آن پس ساليانه 10 در صد رشدوجود داشته است (Held et al ., 1999 , p .351).در صنعت سينما، بر اساس آمار يونسکو کشورهاي امريکا، ژاپن، کره جنوبي، هنگ کنگ و هند بزرگ ترين توليد کنندگان فيلم هستند که هر يک ساليانه بيش از 150 فيلم سينمايي داستاني توليد کرده اند و امريکا بزرگ ترين فروشنده و تأمين کننده بازار فيلم جهان بوده است .(Held et al., 1999,p.350).در عرصه توريسم نيز رشد رفت و آمد و هزينه ها حيرت انگيز است. در سال 1960، 69/3 ميليون توريست وجود داشته که 6/9 ميليارد دلار هزينه کرده اند. تعداد توريستها در سال 1970 به 1975/7 ميليون و هزينه اي که صرف کرده اند به 17/9 ميليارد دلار رسيده است. در سال 1980 و 1990 به ترتيب تعداد توريستها 248/8 و 458 ميليون و هزينه صرف شده به ترتيب 102/4 و 255 ميليارد دلار بوده است و پيش بيني سازمان جهانگردي جهاني اين است که اين رقم تا سال 2010 به سه برابر برسد.(Held et al., 1999,p.361).سرعت ترجمه کتابها نيز در عرصه جهاني بسيار افزايش يافته و بيشتر آراء برجسته علمي جهان در مدت کوتاهي ترجمه مي شوند که البته در کشورهاي غير انگليسي زبان به طور متوسط 60 درصد از ترجمه هاي انجام شده از زبان انگليسي است.(Held et al., 1999,p.346).در استفاده از اينترنت نيز 15 کشور اصلي در اين زمينه وجود داشته اند که ايالات متحده با اختلاف بسيار زيادي در رأس آنها قرار دارد. در سال 1999 در امريکا 110 ميليون نفر از اينترنت استفاده کرده اند، در حالي که در اين زمان در ژاپن 18/2، انگليس 14/4، کانادا 13/3، استراليا6/8، برزيل 6/8 ، چين6/2، فرانسه 5/7، کره جنوبي 5/7، تايوان 4/8، ايتاليا4/7، سوئد 4، هلند2/9 و اسپانيا 2/9 ميليون نفر از آن استفاده کرده اند. اين رقم در بيشتر کشورهاي جهان در فاصله 3 سال بعد بيش از 2 برابر شده است .(Held et al., 1999,p.33).هم زمان با اين افزايش سريع ميزان مبادلات فرهنگي و زير ساختها و نهادهاي لازم براي آن، شاهد گسترش ارزشها و نگرشهاي همسان در عرصه جهاني هستيم. اين ارزشها از رفتارهاي فردي و اجتماعي تا توليدات هنري و انديشه هاي علمي و فلسفي را تا حدودي در بر مي گيرد. هر چند اين فرايندهاي جهاني به معني حذف و محو فرهنگهاي بومي و محلي نيست، اما توان دولتهاي ملي را در محدود سازي مرزهاي خود و پيشگيري از رخنه و نفوذ فرهنگهاي ديگر به حداقل رسانده است و آنها گريزي جز هماهنگ ساختن خود با بازارها و جريان جهاني تبادل فرهنگي ندارند.البته ديويد هلد، آنتوني مک گرو و همکارانشان مي کوشند تا انبوهي از اطلاعات را نيز درباره مهاجرت و نيز محيط زيست ارائه کنند که شاخصهاي ديگري از روند دگرگوني جهاني محسوب مي شود. اما به هر حال اين شاخصها در کنار شاخصهاي سياست، امور نظامي، اقتصاد و فرهنگ، گوياي شکل گيري تدريجي فضاي جهاني جديد است که در آن پديده هاي اجتماعي داراي بعدو ماهيت جهاني مي شوند. دولتهاي ملي در جالي خود باقي مانده اند، اما کارکرد آنها در فضاي دگرگوني جهاني تغيير کرده است. اطلاعات عظيم و حجيم هلد و مک گرو در تحقيقاتشان گوياي تغيير و تحولي اساسي در بنياد جهان است. هر چند نمي توان مانند جهان گرايان افراطي، محو دولت- ملتها و شکل گيري جهان واحد و متفاوتي را پيش بيني کرد، اما نشانه هاي مذکور بيانگر دگرگوني در ماهيت و اساس جهاني است که در آن مکان و زمان ديگر عامل تأثيرگذار و بنيادين در پديده هاي اجتماعي و تعاملات جهاني نيستند.آنتوني مک گرو در کتابي با عنوان دگرگوني دموکراسي عنوان مي کند که حقوق بشر و دموکراسي به قاعده در عصر جهاني بدل مي شود، اما به دليل جهاني شدن پديده هاي سياسي و اجتماعي، مدلها و شيوه هاي متفاوتي از دموکراسي در حال شکل گيري است (ر.ک. :McGrew,2000).آنچه محصول روند جهاني شدن است، گفتار دموکراسي و رشد تدريجي جامعه ي مدني چه در عرصه ي جهاني ودر چه عرصه ي داخلي جوامع است. با فراگيري جهاني حقوق بشر، به تدريج نهادهاي مدني گوناگون که برآورده کننده ي آن است شکل مي گيرد و گونه هاي متفاوتي از دموکراسي در اقصي نقاط جهان پديد مي آيد. جهاني شدن دموکراسي به معني يکسان شدن مدل اداره ي جوامع نيست، بلکه مدلهاي مختلف و شيوه هاي گوناگون دموکراسي براساس نياز جوامع مختلف شکل خواهد گرفت.به علاوه فرايند جهاني شدن به تدريج مجموعه ها و مجامع غير دولتي در عرصه ي جهاني پديد مي آورد که زمينه ساز دموکراسي جهاني خواهد بود، آنچه در ادبيات سياسي امروز نام جامعه مدني جهاني به خود گرفته است.پي نوشت : 1.the rise of a global trading order2. General Agreement on Tariffs and Trade3.World Trade Organization4. International Monetary Fund5.gross domestic product6. Organization for Economic Cooperation and Developmentمنبع:کتاب نظريه هاي گوناگون درباره ي جهاني شدن/س
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1093]
-
گوناگون
پربازدیدترینها