محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831533222
نقش تعليم و تربيت اسلامي در وقف
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
نقش تعليم و تربيت اسلامي در وقف خواجه نصيرالدين طوسي مينويسد: «هر موجودي را کمالي است و کمال بعضي موجودات در فطرت با موجود مقارن افتاده است و کمال بعضي از وجود متأخر... و هر چه کمال او از وجود متأخر بود هر آينه او را حرکتي بود از نقصان به کمال». در اين ميان کمال آدمي از وجودش متأخر افتاده است و حرکت آدمي از نقصان به کمال از طريق تعليم و تربيت ميسر مي‌شود، لذا در اهميت تعليم و تربيت همين بس که تحقق گوهر آدمي منوط بدان است.و هدف غائي تعليم و تربيت در اسلام اين است که مقدمات حرکت و هدايت وي را در صراط مستقيم پرستش پروردگار فراهم آورد و معراج او را به مرحله کمال انساني تسهيل نمايد و راه بازگشت به «احسن تقويمي» را که بنياد آفرينش وي بر آن استوار است هموار کند در اين راستا پيامبران و پيروان صديق آنان معتقدند که تنها دين، بازدارنده و نگاهدارنده انسان از کژي و انحراف است.دين غرايز را به جهت صحيح هدايت مي‌نمايد و خواسته‌ها و رغبت‌هاي انساني را اصلاح مي‌کند. تربيتي که بر مبناي اصول دين صورت پذيرد بالاترين پيروزي‌ها را براي آن جامعه به ارمغان آورده و شايستگي زيستن را براي فرد ميسر مي‌سازد و اين همه در سايه عمل صالح باعث مي‌گردد که انسان هر لحظه به خداوند متعال که مقصد نهايي اين تربيت است نزديک‌تر شود.و لذا فلسفه تربيتي اسلام تمام جنبه‌هاي انسان و جهان هستي را در يک ارتباط هماهنگ و موزون در مسير الهي مورد توجه قرار مي‌دهد و بين ماده و روح و بين ايمان و عقل و علم و بين دين و دنيا و بين فکر و عمل و بين لذت و کار و کوشش و عبادت و بين جنبه‌هاي ايده‌آلي و واقعي و بين انسان و عمل وجود و بين عالم و خالق آن ارتباط ايجاد مي‌کند. برقراري ارتباط بين ماده و روح، ايمان و عقل و دين و دنيا وجه اشتراک تربيت اسلامي و عمل صالح (وقف) مي‌باشد. در واقع، پديده وقف را بعنوان يک عامل شايسته و صالح که نشأت گرفته از سنت و سيره رسول گرامي اسلام است مي‌توان از جهات تربيتي مورد ملاحظه قرار داد و توجيه و تبيين عمل به وقف در سايه فلسفه تربيتي اسلام امکان‌پذير است. تعليم و تربيتي که استعدادها و قابليت‌هاي آدمي را بشناسد، محدوديت‌ها و امکانات انسانها را بررسي نموده و اصول اساسي عملي نمودن عمل صالح را به آدميان بياموزد. سخن پيامبر گرامي اسلام(ص) که مي‌فرمايد از انسان جز سه چيز «عمل صالح، علم مفيد، فرزند شايسته» در دنيا باقي نمي‌ماند ناظر بر اين مفهوم است که اين هر سه منتج از تعليم و تربيتي راستين و واقعي است.منظور از مشخصه و ويژگي تربيت اسلامي عقائد، ارزش‌ها، اخلاقيات و بطور کلي اعمال يا افعالي است که اسلام درباره آنها امر و نهي کرده است تا افراد در رفتار و اعمال خود مراعات نمايند و نظام اجتماعي خود را بر پايه آنها پي‌ريزي کنند. و يا منظور از ويژگي و مشخصه عناصري از اعتقاد و عمل است که خداوند امکان تحقق آنها را در ذات انسان قرار داده است. به بيان ديگر شاخص تربيت مبتني بر نظام اسلامي آن اصول عقائد و ارزش‌هايي است که باعث تمايز، تفکيک و تشخيص اين نظام از ساير نظام‌هاي تربيتي مي‌شود.هر مسلمان مسئول تزکيه نفس يا اصلاح رفتار خود استقرآن در سوره مائده مي‌فرمايد: «يا ايها الذين آمنوا عليکم انفسکم لا يضرکم من ضل اذا اهتديتم»: اي کساني که ايمان آورده‌ايد آن را نگهداريد که اگر همه گمراه شوند و شما به راه هدايت باشيد زياني از کفر آنها به شما نخواهد رسيد. (سوره مائده/ آيه 105)و در نتيجه ثمره ستم عايد ستمگر و گمراه است و ثمره نيکي به نيکوکاران مي‌رسد و در سوره اسراء آيه 7 مي‌فرمايد: «ان احسنتم احسنتم لانفسکم و ان اساتم فلها»: اگر نيکي کنيد به خودتان کرده‌ايد و چنانچه بدي کنيد عايد خودتان خواهد شد.اين مشخصه تربيت اسلامي دلالت بر اين دارد که انسان موجودي آزاد و مختار است و مسئول اعمال خويش مي‌باشد. خداوند ميزان رفتار صحيح و غلط را معلوم داشته و پيامبران را براي شرح احکام خويش فرستاده و از انسان خواسته است که به نيکي عمل کند و گرد بدي نگردد و مي‌فرمايد:«و کل انسان الزامنه طيره في عنقه و نخرج له يوم القيمه کتبا يلقنه منشوراً»: ما مقدرات و نتيجه اعمال نيک و بد هر انساني را طوق گردن او ساختيم و روز قيامت نامه عمل او را بيرون آوريم که همه نامه را ملاحظه کنند. (سوره اسراء/ آيه 13)لذا از آيات فوق در مي‌يابيم که اولاً هر کس خود مسئول اعمال بد و نيک خود است، ثانياً عمل صالح آن است که انسانها را به رستگاري رهنمون مي‌سازد و ثالثاً واقفين با عمل نيک خود مصداق عيني «ان احسنتم احسنتم...» مي‌باشند.هر مسلمان مسئول هدايت و حفاظت ديگران استخداوند در قرآن کريم مي‌فرمايد: «و من احسن قولاً ممن دعا الي الله و عمل صالحاً و قال انني من المسلمين»(سوره فصلت/ آيه 33): کدامين گوينده نيکوتر از آن کس که خلق را به سوي خدا بخواند و عمل صالح انجام دهد و بگويد من از تسليم شدگان خدا هستم. لذا هر مسلمان وظيفه دارد ديگران را به سوي خدا دعوت کند، آنان را به احکام و اصول دين آشنا نموده و عمل صالح «وقف» را به آن بنمايد، لازمه هدايت و ارشاد ديگران اين است که شخص خود ابتدا حق را از باطل شناخته و تقوي پيشه نموده و عمل صالح انجام دهد. منظور از عمل صالح تنها وقف مال و دارائي نيست. پيامبر گرامي اسلام مي‌فرمايد: «هر فرد مسلماني بايد صدقه بدهد. گفتند«اي پيامبر در صورتي که خود فقير باشد چه کند؟ فرمود: با دست خود کار کند و از آن بهره گيرد و از دسترنج خويش صدقه دهد. عرض کردند: اگر قادر به کار نباشد يا بيکار باشد چه کند؟ فرمود: به حاجتمند کمک کند و با او همياري نمايد. گفتند: اگر حاجتمندي را نيافت تکليف چيست؟ فرمود: مردم را امر به خير و خوبي کند يعني راهنماي خير و نيکي و سعادت آنها باشد».لذا بر اساس اين مشخصه تربيت اسلامي هر فرد علاوه بر اينکه مسئول اعمال و کردار خويش است تا حد امکان و توانايي در قبال اعمال ديگران نيز مسئول است و بر اين اساس واقف با وقف نمودن اموال و دارائي خود اولاً عملي صالح را انجام داده که از ثمرات آن خود و خانواده‌اش را بهره‌مند مي‌شوند، ثانياً با رفتار عملي خود و نشان دادن راه خير و سعادت به ديگران وظيفه‌ي ارشاد و امر به معروف را به جا آورده است.تربيت اسلامي در حقيقت اشاره به اصلي‌ترين فلسفه موجودي وقف داردچرا که به مصداق آيه شريفه: «انما المومنون اخوه...«و حديث نبوي «هر کس شب را به روز آورد و در فکر چاره‌جوئي براي حل مشکلات مسلمين نباشد، مسلمان نيست». وظيفه هر فرد مسلمان و متقي است که با بذل مال خود به ياري برادران ديني خويش برخيزد. در نهج الفصاحه مي‌خوانيم که «الله في عون العبد ما کان العبد في عون اخيه» يعني تا هنگامي که مؤمن به ياري برادر خويش مي‌پردازد خداوند ياور اوست. حتي شرافت و عظمت پيامبر گرامي اسلام از انجام کارهاي نيک و عمل صالح حاصل شده است. آنجا که خداوند خطاب به پيامبر خود مي‌فرمايد: «قل انما انا بشر مثلکم يوحي اليه انما الهکم اله واحد فمن کان يرجوا لقاء ربه فليعمل عملاً صالحاً و لا يشرک بعباده ربه احداً»: يعني اي پيامبر بگو من مثل شما بشري هستم که به من وحي مي‌شود که خداي شما خدائي است يکتا و هر کس به لقاء او اميدوار است بايد نيکوکار شود و هرگز در پرستش خدا هيچ کس را با او شريک نگرداند. با توجه به اين مشخصه تربيت اسلامي و با استناد به آيات فوق در مي‌يابيم که:اولاً واقفين بهترين برادران اين امت‌اند، چرا که با بذل مال و دارائي خود در راه عمل صالح و نيک پيش قدم شده‌اند؛ثانياً بهترين طريق کمک خود به مستمندان و محرومان را انتخاب نموده‌اند، چرا که اينان با عمل خود هم در زمان حيات و بدين لحاظ عمل آنان در ظرف زمان محدود نگرديده و همچون رودي از احسان و نيکي هميشه تداوم داشته و جاري است.تربيت اسلامي در همان حال که توصيه به تأمين دنيا دارد حيات اخروي را برتر و جاودانه معرفي مي‌کند:خداوند در قرآن کريم مي‌فرمايد: «والاخره خير و ابقي»: (سوره اعلي/ آيه 17)زندگي اخروي جاودانه است. در اسلام بهره برداري از لذات حلال دنيا مشروع دانسته شده و کسي نمي تواند آنرا حرام نمايد و ليک خداوند مي فرمايد: از آنچه در دنيا به تو داده شده است براي آخرت خود ذخيره نما، با عمل صالح. «و ابتغ فيما اتک الله الدار الاخره و لاتَنْسَ نصيبک من الدنيا و احسن کما احسن الله اليک».يعني با آنچه خداوند بتو داده است ثواب آخرت را بجوي و بهره ات را از دنيا فراموش مکن و نيکي کن همانطور که خداوند به تو انعام داده است. (سوره قصص / آيه 77)بنابراين دنيا و آخرت از لحاظ سعادتمند کردن انسان بهم مربوطند و يک مجموعه اند و دنيا مزرعه آخرت است و مي بينيم که بسياري از واقفين خيرانديش نيز به مسأله بذل توجه داشته اند، في المثل در وقفنامه مدرسه نوريه اصفهان مي خوانيم که: «... قطع تعلّق از شوائب علائق زخارف دنيوي نموده و بر اين مقال مترّنم بوده اند:بـدنيـا تـوانـي که عّقْبـي خـريبخر جان من ور نه حسرت خوري و دريافته اند که جهان و زندگي بازيچه اي بيش نيست و آيه شريفه را آويزه گوش خود نموده اند که: «ما هِذِه الْحَيوهِ الدُّنيا اِلاّ لَهّوُ و لَعِب و ان الدار الاخره لهي الحيوان لَوْ کانوا يَعْلَموُنَ».پرورش اسلامي با عمل به موازين ملازمه داردپيامبران الهي اعزام شده اند تا موازين را به امتها بشناسانند تا مردم بدانها عمل کنند و بدين دليل رفتار پيامبر«ص» (اسوه) براي پيروان صديقش بوده است که عمل آن حضرت را ادله مخصوص وقف بدانند، چنانچه از عمروبن حارث بن مصطلق نقل شده که «از رسول خدا چيزي باقي نماند مگر قاطر سفيدش و سلاحش و زميني هم داشت که آنرا صدقه قرار داد» و نيز از عايشه دختر ابوبکر روايت شده است که پيامبر(ص) هفت باغ خود را بر بني عبدالمطلب و بني هاشم صدقه داد. و لذا مقياس درجه بندي انسانها عمل به موازين حاکم بر نظام اسلامي است و انسانها بر حسب عمل صالح ارزشيابي مي شوند. قرآن مي فرمايد: «ولکل درجات مما عملو و ما ربک بغافل عما يعملون» يعني هر کس به تناسب عملي که کرده است نزد خدا رتبه خواهد يافت و خدا از عمل هيچکس غافل نخواهد بود. (سوره انعام / آيه 132) و عمل صالح است که وسيله هدايت قرار مي گيرد. «ان الذين امنو و عملو الصالحات يهديهم ربهم باايمانهم تجري من تحتهم الانهار في جنات النعيم» يعني: آنان که ايمان به خدا آورده نيکوکار شدند، خدا به سبب ايمان آنها را براه سعادت و طريق بهشت رهبري کند تا به نعمتهاي ابدي بهشتي که نهرها از زير درختانش جاري است متنعم گردند. (سوره يونس / آيه 9)لذا واقفين با توجه به اين مشخصه تربيت اسلامي مجري عمل به موازين شده اند اين عمل به موازين با توجه به آيات فوق اولاً بر حسب ميزان وقف و خلوص در نيت ارزش گذاري شده و پاداش آن نصيب واقف مي گردد. ثانياً همچون کلمه اي طيبه که نشات گرفته از صداقت مؤمنين است، ريشه آن در خاک و شاخه هاي آن سر به فلک کشيده است.هر مکتب تربيتي براي تحقق اهداف خود از طريق و شيوه هايي جهت تعليم و آموزش به افراد معتقد به آن استفاده مي کند. روش نشان مي دهد که چگونه مي توان از اصل يا اصول حاکم بر تعليم و تربيت استفاده کرد و به اهداف نظام تربيتي رسيد در نتيجه هر مکتب تربيتي در صورتي که بخواهد به اهداف و آرمانهاي خود نائل گردد. بايد از طرق و روشهايي استفاده نمايد. في المثل روشي که باعث مي شود با اتکاء به اصل (عمل بخاطر قرب به خداوند) بتوان به هدف انسان کامل نائل شده در مکتب تربيتي اسلام چيست؟ ـ و يا عمل «وقف» بعنوان يک سنت حسنه متکي بر چه اصل يا اصولي است و انسان با عمل نمودن با آن به چه اهدافي در نظام تربيتي اسلام دست مي يابد؟و شيوه و طريقه عمل به «وقف» چگونه است و اين طرق و راهبردها از چه کس و چيزي ناشي شده اند؟ اين سؤالات هر يک اهميت روشن نمودن روشها را نمايان مي سازد. اصولاً هر مکتب تربيتي بدون ارائه روشها و طرق دستيابي به اهداف خودش مکتبي غير کامل و وابسته خواهد بود لذا ما در مکتب تعليم و تربيت اسلامي طرق و روشهاي گوناگوني جهت راهنمائي مسلمانان در اختيار داريم که پاره اي از آنان عبارتند از: روش تلفيق علم و عمل ـ توأم ساختن ايمان و عمل ـ سبک موعظه و نصيحت ـ اثر سرمشق و محبت ـ تربيت با پند و اندرز و کيفر و پاداش ـ تربيت بوسيله سرمشق و نمونه عملي نشان دادن ـ ضرب المثل ـ توبه ـ تربيت از طريق قصه و راههاي بسيار ديگر که هر يک از آنان در راستاي تحقق يک هدف تربيتي بکار مي آيند.الف
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 650]
-
گوناگون
پربازدیدترینها