محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1845637647
شكرانه نعمتها (2)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
شكرانه نعمتها (2) تهیه کننده: سید امیر حسین کامرانی رادمنبع: راسخون دانستنی ها و دل نوشته هایی به مناسبت روز احسان و نیکو کاری دست آسمانیخدمت به مردمان و توجه به نیازهای دیگران و سعی در برآوردن آن، زمینه بسیار خوبی برای کسب ارزشهای والای انسانی است. کسانی که توقف در مسیر بندگی و عبودیت و در جا زدن در راه کمال و معرفت را برای خود ننگ و عار میدانند و لحظه لحظه عمر خویش را سرمایهای رایگان برای به کف آوردن سود جاودان به شمار میآورند همواره در کمین آن اند تا از کجا زمینهای حاصل شود و توفیقی دست دهد، تا سعادت احسان به همنوع و نیکوکاری به بندگان خداوند را به کف آرند و گامی در مسیر تقرب به پروردگار به پیش روند. آنها، از درک این فیض عظیم و فرصت طلایی احسان و برطرف کردن حاجت نیازمندان خسته نمیشوند؛ چنان که پیشوای بزرگ نیکوکاران، حضرت امام حسین علیهالسلام در این باره میفرماید: «نیازهای مردم به شما از نعمتهای الهی است ؛ بنابراین، از این نعمتها خسته نشوید».خانواده خداییدر جامعه اسلامی و در مکتب شریف اسلام، همه مردم، اعضای یک خانوادهاند که از منبع فیض الهی به وجود رسیدهاند و در نهایت به سوی او بازمی گردند. جامعه هم چونان فضای خانوادهای است که هر شخص، عضوی از اعضای آن به شمار میآید. هر کس در این خانواده بزرگ به دیگران نیکوکارتر و دلسوزتر و در رفع نیازهای آنها مقدمتر باشد، نزد خدای بزرگ که سرپرست این خانواده است، محبوبتر و روسفیدتر است و عاقبتی بهتر و روشنتر خواهد داشت. امام صادق علیهالسلام میفرماید: خداوند بزرگ فرموده است: «مردم خانواده من هستند. پس محبوبترین آنها نزد من، کسانی هستند که به مردم مهربانتر بوده و در تأمین نیازهایشان کوشاتر باشند». پاداش حتمی احساننیکوکاری در حق بندگان خدا، شاهراه امنیت و آسودگی خاطر آدمی در مسیر حرکت او به سوی کمالات معنوی، و موجب آسایش و امنیت خاطر وی در قیامت است. از همین روست که سعی در برآوردن حاجت دیگران و احسان به آنان، در سر لوحه دستورات تربیتی دین قرارگرفته و همواره مورد سفارش ائمه اطهار علیهمالسلام بوده است. امام رضا علیهالسلام میفرماید: «همانا خداوند را در روی زمین بندگانی است که در راه نیازهای مردم میکوشند. آنان در روز قیامت ایمن و آسودهاند و هر کس دل مؤمنی را شاد کند، خداوند هم در روز قیامت، قلبش را شاد میسازد». رسول خدا صلیاللهعلیهوآله نیز فرمود: «آدمی زاده پیوسته میگوید: مالَم، مالَم! آیا بهره تو از مالت جز چیزی است که آن را صدقه دادهای و باقی ساختهای، یا خوردهای و فانی کردهای، یا پوشیدهای و پوشاندهای؟».بشتابیم... شتاب ورزیدن در انجام کارهای نیک، سفارش قرآنی است که عمل به آن، موجب بهرهمندی از معنویات بسیار میگردد. امام صادق علیهالسلام در این باره میفرماید: «من نیاز نیازمندی را که به من مراجعه میکند، زود برطرف میکنم، از ترس اینکه بینیاز شود و این کار نیک از دستم برود». شاید روز احسان و نیکوکاری، بهترین فرصتی است که از دست دادن آن، موجب خسارت و پشیمانی در آخرت باشد. توفیق عمومیبعضی اعمال ناپسند، جنبه عمومی و اجتماعی داشته و بلاها و ناهنجاریهای اجتماعی و عمومی را، در سطح جامعه ایجاد میکند. شست و شوی این اشتباهات و گناهان عمومی، جز با توبه همگانی و بازگشت دسته جمعی افراد اجتماع به دامان مهر و رحمت الهی به دست نمیآید. احسان و نیکوکاری وقتی از محدوده جزئی و فردی فراتر رفت و در پهنه وسیع اجتماعی ظهور و نمود پیدا کرد و به عبارتی دیگر، وقتی دلهای بندگان خدا در انجام این عبادت سبز یکی شد و دستهاشان در مسیر رضایت و خشنودی پروردگار به هم گره خورد، دریای رحمت الهی نیز به تلاطم درخواهد آمد و بسیاری از گرفتاریهای اجتماعی از نگاه کریمانه محبوب متعال از بین خواهد رفت. در این میان، دستان من و تو، از سهم به سزایی برخوردار است، پس یاعلی!تجلی مهر و صفااحسان و نیکوکاری، تجلی روحیه والا و صفت زیبای نوع دوستی است که در دستان سبز ما جلوه گر میشود. احسان به هم نوع، نه تنها موجب گره گشایی از کار اوست؛ بلکه در واقع نمایانگر محبت و اظهار دوستی به دوستان به شمار میآید. این محبت و دوستی است که چون خون تازه در رگهای جامعه جریان مییابد و با خود، شور و نشاط و گرمی زندگی به ارمغان میآورد. پس چون سلامت و شادابی فرد در گرو سلامت و شادابی اجتماع است، نوعدوستی و احسان به دیگران، در واقع خدمت به خویش، و تلاش در راه تعالی و پیشرفت خود است. اگر خواهان خیر و سعادت خود هستید، در زیباترین جلوه دوستی و محبت اجتماعی، روز احسان و نیکوکاری، با همیاری و شرکت در این تلاش همگانی، هم نیازمندان را به میهمانی سبز سفره محبت و نوع دوستی خود کنید و هم زمینه ترقی و پیشرفت خود را فراهم سازید.توشه آخرتدنیا، گذرگاهی بیش نیست که بندگان خدا باید در آن زاد و توشه سفر آخرت برگیرند و لوازم زندگانی جاوید را در جوار قرب الهی و حیات آخرتی آماده کنند. آنچه خدای بزرگ به بندگان عنایت فرموده، برای آن است که در مسیر طاعت و عبادت او به کار گیرند و آنچه از خزانه الهی به کف آوردهاند، سرمایه تجارت خویش در دنیا قرار دهند و از این معامله پر سود بهره کافی ببرند. احسان و نیکوکاری، هزینه کردن دارایی در راه این هدف عالی و بهترین زاد و توشهای است که میتوان برگرفت و با دلی آرام و قلبی مطمئن، این راه طولانی را به سر آورد. نزد اهل معرفت، دادن مال دنیا در راه خدا، از شیرینترین کارهاست؛ چنانکه عارفی در اینباره گفته است: «به خدا اگر آخرت از سفال باقی بود و دنیا از زر فانی، سزا بود که خلق به سفال باقی رغبت میکردند. پس چگونه است که دنیا نیست مگر سفال فانی و آخرت زر باقی».مُهر اعتبار اعمالانسانیت انسان، به مقدار توجهاتی است که به اصول انسانی از خویش نشان میدهد و هر انسان به هر اندازهای که واجد ارزشهای انسانی است، ارزشمند و لایق ستایش است. در میان تمامی ارزشهای اخلاقی و انسانی، احسان و نیکوکاری و توجه داشتن به مشکلات دیگران، اهمیت ویژهای دارد، تا آن جا که پذیرش همه اعمال آدمی و مُهر قبول کارنامه اعمال، بسته به پذیرش و گرفتن نمره قبولی از درس نوع دوستی و احسان و نیکوکاری است. اگر بخواهیم مسلمان واقعی باشیم و پیروی صادقانه خود را از پیشوایان دینی نشان دهیم، باید در نیکویی و توجه به امور دیگران دقیق و کوشا باشیم؛ چرا که امام کاظم علیهالسلام میفرماید: «مهر اعتبار اعمال شما، برآوردن نیازهای برادرانتان و نیکوکاری به آنهاست، و اگر چنین نکنید، عملی از شما پذیرفته نخواهد شد. به برادران مهربانی کنید و با آنها مدارا نمایید تا به ما بپیوندید».نهایت نیکوییاحسان و نیکوکاری به هم نوعان، در واقع نوعی هدیه فرستادن برای خدا و خرج مال در راه اوست. مالی که به نیازمندی داده میشود تا در عوض آن رحمت و محبت الهی به دست آید، قبل از آنکه به دست او برسد، به دست خدا خواهد رسید؛ یعنی اجر آن به عهده خداست و به همین دلیل، باید در این امر خیر از بهترین چیزها بهره گرفت؛ چنانکه خدای متعال میفرماید: «به (فیض) نیکویی نمیرسید مگر آنکه از آنچه دوست میدارید در راه خدا انفاق کنید».احسان در اسلامدر مکتب متعالی اسلام، غیر از عبادتهای ضروری و حتمی همانند نماز، روزه و...، هر کاری که با انگیزه خدایی و در مسیر خشنودی پروردگار کریم انجام شود، عبادت است؛ هر چند از نظر صورت ظاهری بسیار کوچک باشد. پس به این دلیل که محک اصلی پذیرش و جانمایه عبادات، نیت و انگیزه انجام دهنده آن است، گاهی یک عبادتِ به ظاهر کوچک، به دلیل همراه بودن با نیتی عظیم که همانا خشنودی خداوند است، از بسیاری عبادات برتر معرفی شده است و احسان و نیکوکاری و سعی در برآوردن حاجات دیگران از آن جمله میباشد. جلوهگاه ایمانپیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآله انسانها را همچون اعضای یک پیکر دانسته که همه با هم پیوند دارند و اگر عضوی از اعضای بدن انسان دچار اختلال و ناراحتی شود، گویی همه اعضا در ناراحتی او سهیم میشوند و تا آن عضو به سلامت نرسد، دیگر اعضا هم سلامت و آرامش خود را باز نمییابند. هر عضو جامعه نیز که دچار مشکلی بشود، باید که دیگران درباره مشکل او از خود حساسیت نشان دهند و این حساسیت و توجه به ناراحتی دیگران و اقدام برای رفع آن، در واقع همان احسان و نیکوکاری به دیگران است. از نگاه قرآن، هر چند مال و ثروت، زینت و آرایش زندگی است، ولی کارهای شایسته و ماندگار و صرف مال در راه خدای تعالی، هم پاداش بهتری دارد و هم امید به ثمردهی و نجاتبخشی آنها بیشتر است.پاداشْ باراناحسان به دیگران، در هر شکل و صورتی و در هر زمان و مکان که صورت پذیرد، در واقع نوعی کارگشایی از همنوعان و خدمت به مردمان به شمار میآید و اجر و ثواب فراوانی نیز در پی خواهد داشت. احسان به انسانها و خدمت به خلق، به میزان وسعت و قدر و منزلتی که نزد خدای متعال دارد، به همان نسبت نیز از اجر و مزد والایی برخوردار است و احادیث فراوانی به اجر و پاداش خدمت به دیگران و احسان و نیکوکاری به بندگان خداوند اشاره کرده ؛ چنانکه امام صادق علیهالسلام میفرماید: «حرکت مسلمان در مسیر برآوردن حاجت مسلمان دیگر، از هفتاد طواف خانه خدا بهتر است».شرط اعتدالاعتدال، جان مایه تمامی فرمانهای الهی است و هر جا انحراف و درجازدگی رخ بنماید، بیتوجهی و انحراف از این دستور عمیق دینی نمایان میشود. احسان و نیکوکاری نیز در چارچوب همین تعلیم نورانی رقم خورده و هر چند نسبت بدان سفارش بیشتر شده، ولی میزان و محک قبول و کمال آن، رعایت شرط اعتدال و میانه روی در آن است؛ چنانکه خدای متعال به حضرت محمدمصطفی صلیاللهعلیهوآله وحی فرمود: «نه هرگز دست خویش در احسان به خلق محکم بسته دار و نه بسیار باز و گشاده دار که هر کدام کنی، به نکوهش و حسرت خواهی نشست». پس از آن روی که کمک به هم نوعان و مشاهده سرور و خشنودی آنان از احسانی که بدیشان میشود، تا حدّ زیادی موجب تحریک عواطف و احساسات میگردد، بزرگان دین ما، به پرهیز از احساس بزرگی و ترک عقل و تدبیر در این عمل سفارش و نیز میانه روی در آن، به عنوان اصل مهمی گوشزد کردهاند .تبلور ایثاراحسان، تبلور ایثار در نهاد پاک آدمی است. آنکه در عین احتیاج شخصی، دیگری را بر خود مقدم میدارد و از آنچه از نعمت دنیایی نصیب و بهره اوست، هم نوع نیازمندش را شریک و سهیم میکند، درواقع با این عمل، معامله پرسودی مینماید: دنیای فانی را که دیر یا زود از کف او خواهد رفت، در راه رضای محبوب متعال و خشنودی انسانی همچون خود میدهد و در عوض، آخرت جاوید و سعادت بیپایان را برای خویش ذخیره میکند؛ ذخیرهای با ارزش برای نیازمندترین لحظات هستی، و چه معامله شیرینی که سود آن، هم خشنودی همنوعان است و هم رضایت پروردگار و اولیای الهی، و هم بهشت و رضوان الهی! حضرت امام علی علیهالسلام دراینباره میفرماید: «هیچ کس را بهرهای از دنیایش نیست، جز همان مقدار که آن را خرج آخرتش میکند».تعاون و همیاریانسان برای آسایش و آرامش خود نیازمند دیگران است و همین نیاز او را به مشارکت با دیگران تشویق میکند؛ دیگرانی که در اسلام از آنها با عنوان برادران دینی یاد شده است. البته برادری دینی، امری لفظی و تشریفاتی نیست، بلکه آثاری دارد که از جمله آن تعاون و عهدهداری امور همدیگر است. هر توانمندی میتواند با به عهده گرفتن امری از امور جامعه و کمک به نیازمندان، در اداره و تأمین اجتماع سهیم باشد. هفته احسان و نیکوکاری، فرصتی مناسب برای آراسته شدن به این صفات والای اخلاقی و دینی است.فرصتی دیگرهفته احسان و نیکوکاری، فرصتی است تا دیگران را در شادی خود سهیم سازیم و باری هر چند اندک از دوش آنها برداریم. باید باور کنیم که با محبت و نیکی به دیگران، اسباب جلب دوستی و محبت فرشتگان مقرب خداوند را برای خود فراهم میکنیم و بدینسان، در مقابل حق مؤمن شرمنده نمیشویم؛ چرا که امام کاظم علیهالسلام در مقابل کعبه فرمود: «ای کعبه، حق تو بزرگ است، ولی به خدا سوگند که حق مؤمن از حق تو نیز بزرگتر است».مایه عزتخداوند در قرآن میفرماید: «هیچ چیزی را انفاق نمیکنند... مگر اینکه در حساب ایشان نوشته شود، تا خداوند به نیکوترین صورت برای کارهایی که انجام دادهاند به ایشان پاداش دهد». علامه طبرسی در مورد مفهوم این آیه مینویسد: «مقصود آیه این است که در راههای خیر و نیکوکاری هر خرجی بکنند، اندک یا بسیار، اگر به قصد عزت یافتن دین خدا و سود رسانی به مسلمانان و تقرب پیدا کردن به خدا باشد، به نیکوترین شکل به پاداش خواهند رسید. نیز آنچه بر ثروتمندان واجب است اینکه، فزونی اموال خویش را برای عزت یافتن دین خدا و به سود مسلمانان برای هدفهای فردی و اجتماعی، از جمله دستگیری از نیازمندان مصرف و انفاق کنند. پس اگر چنین نکنند، به عزت دین و حیثیت و قوام مسلمانان آسیب رساندهاند».عوض در دنیا و آخرتپیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله میفرماید: «ندا دهندهای هر شب چنین ندا سر میدهد که: خدایا، به انفاق کننده عوض ده، و منادی دیگری چنین میگوید: خدایا، مال بخیل را تلف کن». ایشان در جای دیگری میفرماید: «هر کار خیر و نیز مالی که شخص به واسطه آن آبروی خود را حفظ کند، صدقه است. همچنین خداوند ضامن مال خرج شده مؤمن است و جای آن را پر میکند، مگر آنکه در راه معصیتی مصرف شده باشد».اینک زمان معامله است؛ با بهترین سود و بهره جاودانی و سرمایه گذاری برای وقتی که همه محتاج اعمال نیک اند؛ چنان که در روایات آمده است: «هر کس به هنگام کار خیری هزینهای صرف کند، خداوند عوض آن را در دنیا و دو چندان در آخرت به او میدهد».شکرگزاریزبان از شمارش نعمتهای الهی کوتاه و قلم از نگارش آن عاجز است. اما اینک زمان شکر و سپاس از همه نعمتهای الهی است؛ زمانی که اگر دستهایمان بر سر نیازمندان کشیده نشود و دلهای مهربانمان به خاطر کودکان نیازمند نتپد، هیچ گاه از زمره شاکران نخواهیم بود ؛ چرا که مولای متقیان، امام علی علیهالسلام فرموده است: «شکرگزار نعمت خدا نخواهد بود، مگر آن کس که دست دهنده و بخشنده داشته باشد».خودت را دریابچقدر دلت برای خودت میسوزد؟ چقدر به فکر خودت هستی و چقدر برای خودت خرج میکنی؟ شاید تو هم در هیاهوی شهر و در تلاطم امواج خسته گم شدهای و فرصت نداری به خودت فکر کنی. اما زمانی را به خاطر آور که همه از اطرافت دور میشوند و به خانههایشان پناه میبرند و آن وقت تو میمانی و خودت و نمیتوانی حتی لباسی که بر تن داری از دنیا ببری. امام علی علیهالسلام میفرماید: «هیچ چیز از دنیای کسی از خود او نیست، مگر آنچه برای آخرت خویش انفاق کرده باشد». ایشان در جای دیگر میفرماید: «خودت وصیّ خود باش و با مالت همان کار را بکن که دوست داری پس از تو بکنند». پس خودت را دریاب و به خود بیندیش.توجه به نیازمندانیکی از مهمترین تعالیم فردی و اجتماعی در اسلام و بلکه همه ادیان، رسیدگی به بینوایان و بیچارگان است. در متون دینی و به ویژه قرآن کریم، از یکسو توصیه و تشویق فراوان درباره رسیدگی به نیازمندان صورت گرفته، و از سوی دیگر با کلامی تند درباره کسانی که به این موضوع بی توجه هستند سخن به میان آمده است؛ چنان که یکی از عوامل جهنمی شدن جهنمیان این است که به اطعام نیازمندان نمیپرداختند. امام علی علیهالسلام در آخرین روزهای زندگی، اطرافیان را درباره نیازمندان و درماندگان سفارش کرد و فرمود که نیازمندان را هم در زندگی و آسایش خویش شریک گردانند.توشه راهروزی ابوذر در کنار کعبه به پا خاست و مردم را چنین موعظه کرد: «هر گاه یکی از شما بخواهد راهیِ سفر شود، به اندازه کافی توشه برمیدارد. ای مردم، هشیار باشید، سفر روز قیامت در پیش است. آیا نمیخواهید توشه راه بردارید؟» مردی از میان جمعیت گفت: ما را پند ده که چه توشهای برگیریم؟ ابوذر در پاسخ فرمود: «روز قیامت گرسنگی و تشنگی بسیار شدید است، از شدت گرما روزه بگیر تا توشه آن روز باشد. چه بسا سخن نیکی که میگویی، یا صدقهای که به درماندهای میدهی، تو را از آن سختی نجات دهد. ثروت دنیا را دو قسمت کن؛ نیمی را برای خانواده خرج کن و نیم دیگر را برای آخرت خویش پیش فرست. جز این دو قسمت مال و ثروت سودی ندارد و بلکه زیان میرساند. سخن گفتن را هم دو قسمت کن ؛ سخنی برای به دست آوردن روزی حلال و سخنی برای آبادانی آخرت. سخن سوم را رها کن که نه تنها سودی ندارد، بلکه زیان میرساند».گذرگاهی برای آخرتدنیا چو حباب است ولکن چه حباب نه بر سر آب، بلکه بر روی سراب آن هم چه سرابی که ببیند به خواب آن خواب چه خواب، خواب بد مست خراب دنیا، ظاهری فریبنده دارد؛ در حالی که محتوای آن رنج و سختی است و همیشه در حال گذر است و هیچ آسایشی برای انسان نمیآورد، مگر اینکه رنج و مشقتی در آن نهفته باشد. با این حال، گاه زینتهای دنیا چنان آدمی را میفریبد و او را به خود مشغول میکند که از توجه به خلق خدا غافل میشود. انسانی که فقط خود را میبیند، زیبایی و لذت نیکوکاری را درک نمیکند.خوان کرم اهل بیت علیهمالسلام سعید بن قیس میگوید: روزی امیرمؤمنان علی علیهالسلام را در شدت گرما در جایی دیدم. به ایشان گفتم: ای امیرمؤمنان، در این ساعت بیرون آمدهاید؟ فرمود: «بیرون نیامدم مگر برای آنکه به مظلومی کمک کنم یا به فریاد مصیبت دیدهای برسم».امام حسن مجتبی علیهالسلام نیز در مکتب علوی، همه را از خوان کرم خویش بهرهمند میساخت و هیچگاه سائلی را از خود نمیراند و هرگز پاسخ «نه» به نیازمندان نمیفرمود. ایشان بخشش راستین را اینگونه توصیف میکند: «بخشش راستین آن است که بدون درخواست شخص، نیازش را برآوری. حال اگر آنچه را خواسته است، به او بدهی، در واقع قیمت آبرویش را پرداخت کردهای».دستهای بارانیسفره نعمتهای بیکران الهی گسترده است و ما یک دو روزی بر سر آن به میهمانی نشستهایم. اگر در رنگارنگ بهرههای دنیاییاش غرق شویم و به همان حضور پر زرق و برق مجازیاش دل خوش کنیم، به زودی از دستمان خواهد رفت. میهمانیمان به سر خواهد آمد و ما با دستی تهی برون خواهیم شد. امّا اگر از این بهرههای دنیایی، برای معامله با بهشت ابدی و قرب الهی چشم بپوشیم و از آن بگذریم، گاهِ رفتن، توشهای پر ازنعمتهای جاودانی و الطاف ماندگار الهی خواهیم داشت. چه زیباست بخشودن آنچه ناپایدار است و رفتنی، و دست یافتن به آنچه ماندگار است و جاودان؛ چنانکه درکلام مولایمان علی علیهالسلام آمده است: «از آنچه فانی است، بخشش کن تا از آنچه پایدار است، عوضگیری» ونیز میفرماید: «بخشیدن این مال و ثروت دنیا، ذخیره است و نگهداشتن آن فتنه».توشهای جاودانآنچه دردست ماست، امانتی است از سوی او، تا بدان آزموده شویم وتوشه برگیریم و امروز، روز آزمایش است. روز معاملهای پر سود، معامله با خدا، معامله دنیا با آخرت، معامله دارایی ناپایدار دنیا با پاداش جاودان آخرت. نیکوکاران دسته دسته با دستهای پر میآیند و میروند و فرشتگان، گروه گروه با تحفههای بهشتی فرود میآیند و اوج میگیرند. عجب بازاری است، بازار دنیا و آخرت! چه سودمند و سعادتمندانه، آنان که در این بازار، توشه جاودان آخرت برمیگیرند و چه زیانکار و شقاوتمنداند، آنان که با دستیتهی از این بازار بیرون میروند.مزرعه آخرتبسیار شنیدهایم که دنیا، مزرعه آخرت و سرایی زودگذر است. آیا در مزرعهمان بذر محبت و احسان کاشتهایم که فردا از آن بهره ببریم؟ مگرنه اینکه با نیکوکاری و بذل و بخشش از مال حلال، میتوان شرافت و بزرگی در دنیا و فضیلت و رستگاری روز قیامت را به دست آورد. پس درنگ جایز نیست. امروز روز احسان است و زمان بخشش و چشمان مضطرب هزاران نیازمند به دستان من و توست.معاملهای پر سودخداوند در قرآن میفرماید: «متاع زندگی دنیا در برابر آخرت، جز اندکی نیست» و در جای دیگر میفرماید: «همانا زندگی دنیا، مانند آبی است که آن را از آسمان فرو فرستادیم». چیزی که از این آیات به دست میآید، این است که مال و فرزندان و هر چه در دنیا در اختیارمان است، همچون متاعی ناچیز است که در زندگی باید با آنها تجارت کنیم، آن هم تجارتی پرسود؛ تجارتی که حیات طیبه در دنیا و سعادت ابدی در سرای جاودان را در پی دارد. البته این تجارت، جز با احسان به دیگران به دست نمیآید. مَثَل مال چون آب است که تا وقتی به قدر نیاز وحاجت باشد نعمت است، ولی چون از حد بگذرد، سبب طغیان و کفران نعمت است. مال هم اگر انفاق شود و جریان یابد و در راه صحیح صرف گردد، صاحبش پسندیده است و اگر امساک شود و روی هم انبار گردد، صاحبش مذموم و ناپسندیده خواهد بود.بوی بهشتاین روزها بوی بهشت به مشام میرسد و اگر چشم بصیرت را باز کنیم، میبینیم که این رائحه خوش از چادرهای کمک به نیازمندان است که بهشت و نعمت ابدی و سعادت جاودانه را برای اهلش نوید میدهد؛ چنانکه امام صادق علیهالسلام میفرماید: «هر مسلمانی که حاجت برادر مسلمان خود را برآورده سازد، خداوند میفرماید: پاداش این اقدام تو به عهده من است و هیچ پاداشی جز بهشت برای تو راضی نمیشوم». امام علی علیهالسلام نیز فرموده است: «رساترین چیزی که به وسیله آن میتوانی رحمت خدا را برای خود جلب کنی، این است که در باطن در مورد همه مردم خیرخواه و مهربان باشی».حق مالامام سجاد علیهالسلام میفرمایند: «حق مال این است که آن را در راه خدا خرج کنی، و حق انفاق در راه خدا این است که بدانی انفاق همچون پسانداز توست نزد پروردگارت، و امانتی است که نیاز به شاهد ندارد. اگر این را دریابی، به امانتهایی که در نهان بسپاری مطمئنتر خواهی بود تا امانتهای آشکار. در هر حال این بخشش، رازی است میان خدا و تو، بدون حاجت به شاهدی که بشنود یا ببیند. نباید بر هیچ کس منت گذاری؛ منت، بخشش را معیوب میکند و دلیلی است که تو آن را برای خود نیندوختهای».وظایف مسلمانانانسانها در جامعه در مورد یکدیگر وظایفی دارند. مسلمان متعهد خود را در خصوص برادران دینی مسئول احساس میکند. امام صادق علیهالسلام به یکی از یارانش میفرماید: «آنچه برای خود دوست میداری، برای برادر دینیات هم دوست بدار و آنچه برای خویش ناخشنود میدانی برای او هم ناخوشایند بدان». یکی از بزرگترین تکالیف ما در مورد برادران دینیمان، کوشش در برطرف ساختن نیاز مؤمنان و مشکلات ایشان است. این کار بالاترین حق انسانی ما به شمار میآید.تا توانی به جهان خدمت محتاجان کن به دمی یا درمی یا قلمی یا قدمی رسیدگی به نیازمندانبیا تا مونس هم، یار هم، غمخوار هم باشیم انیس جان هم، فرسوده بیمار هم باشیم شب آید، شمع هم گردیم و بهر یکدیگر سوزیم شود چون روز، دست و پای هم، در کار هم باشیم دوای هم، شفای هم، برای هم، فدای هم دلِ هم، جانِ هم، جانانِ هم، دلدارِ هم باشیم احسان و مردمداری، اخلاق زیبنده مسلمانی است که میخواهد از الگوهای دینی و ارزشهای مکتبی الهام گیرد و زندگی اسلامی را به وجود آورد. مردم، به ویژه گرفتاران و دردمندان، نیازمندِ رسیدگی و کمکاند. پرسیدن از گرفتاریها و مشکلات دیگران و تلاش در برطرف ساختن آنها، نه تنها دروازه دلها، بلکه درهای بهشت و رحمت الهی را به روی انسان میگشاید.محبوبترین عبادتها اسلام میخواهد که روابط اسلامیِ سالم و سازنده در بین مؤمنان برقرار باشد؛ از این رو، بخش مهمی از توصیههای معصومان علیهمالسلام در اینباره است. رسول گرامی اسلام صلیاللهعلیهوآله میفرماید: «قسم به آن کس که جانم در دست اوست، وارد بهشت نخواهید شد مگر آنگاه که ایمان آوردید، و ایمانتان درست و استوار نیست مگر آنگاه که یکدیگر را دوست بدارید». بنا به فرموده امام باقر علیهالسلام «محبوبترین عبادتها، به دست آوردن دل مؤمن و شاد کردن اوست». پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله هم در این مورد میفرماید: «هنگامی که در دل مؤمنی مسرت ایجاد شود، آدمی به برترین و نزدیکترین مقام خود به نزد خدا دست مییابد».اهمیت احساناز رسول خدا صلیاللهعلیهوآله در مورد معنای شاد کردن مؤمن پرسیدند، حضرت فرمود: «غرض سیر کردن او، از میان برداشتن دشواری و رنج او و قضای دین اوست». امام باقر علیهالسلام نیز در حدیثی میفرماید: «از حق مؤمن بر مؤمن، سیر کردن شکم او، پوشاندن بدن او و از میان برداشتن رنج و دشواری و قضایِ دین اوست. نیز اینکه پس از مرگ، سرپرستی خانواده و فرزندان او را برعهده بگیرد و به آنها محبت کند». همه این سخنان گهربار، بر اهمیت نیکوکاری به برادران و خواهران نیازمند تکیه میکند؛ تا آنجا که به فرموده پیامبر گرامی اسلام صلیاللهعلیهوآله «کسی که از این کار روی بگرداند و به فکر دیگران نباشد، مسلمان نیست». نیز از ایشان است که: «مؤمنان همواره در برآوردن نیازهای دیگران حریص هستند».مسابقه نیکیها امام صادق علیهالسلام به یاران خود میفرمود: «در خیر رساندن به برادران خود و نیکی به آنها مسابقه بدهید و اهل نیکی و خیر به مردم باشید؛ چرا که برای بهشت دری است به نام معروف و تنها کسانی از این در وارد بهشت میشوند که در دنیا به کار خیر مشغول بودهاند. هرگاه بندهای به دنبال برطرف ساختن حاجت برادر مؤمنش حرکت میکند، خداوند دو فرشته را بر او میگمارد که یکی از چپ و دیگری از راست برای او از پروردگارش استغفار میطلبند از خدا برآورده شدن نیازهایش را میخواهند». سپس حضرت فرمود: «به خدا قسم رسول خدا صلیاللهعلیهوآله به هنگام برآوردن حاجت مؤمن، از خود آن فرد خوشحالتر بود».ارزشمندتر از طواف کعبهیکی از یاران امام صادق علیهالسلام نقل میکند: نزد آن حضرت نشسته بودیم که یکی از اهالی مکه وارد شد و برای رفتن از مدینه به مکه چهارپایی طلبید. امام به من فرمود: برخیز و به برادر مؤمنت کمک کن. برخاستم و با او حرکت کردم و چهارپایی برایش کرایه کردم. هنگامی که به خدمت امام برگشتم، حضرت پرسید: در مورد حاجت برادر مؤمنت چه کردی؟ پاسخ دادم: پدر و مادرم به فدایت! خدا حاجت او را برآورد. حضرت فرمود: «کمک به برادر مؤمن، از یک هفته طواف به در خانه خدا در نزد من دوستداشتنیتر است».باید شتافتپیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله فرمود: «کسی که فریاد یاریطلبی مسلمانی را بشنود و پاسخش ندهد، مسلمان نیست». امروز فریاد بیصدای زنان و کودکان نیازمند از چادرهای مستقر در خیابانها برای جمعآوری احسان من و تو به گوش میرسد. باید شتافت تا مسلمانیِ خود را اثبات کرد؛ مگرنه اینکه در اسلام اصل بر کمکرسانی و همدردی با برادران مؤمن است. باید شتافت، در اعمال خیر از یکدیگر پیشی گرفت و خود را از آتش دوزخ رهاند؛ زیرا امام صادق علیهالسلام میفرماید: «تلاش در برطرف ساختن نیازهای دیگران، موجب ناراحتی شیطان و سبب نجات از آتش و ورود به بهشت است».پیمان برادریقرآن کریم میفرماید: «مؤمنان با یکدیگر برادرند. پس میان برادران خود اصلاح کرده، تقوا پیشه کنید؛ باشد که مشمول رحمت او شوید». برادری دینی، تنها امری عاطفی و درونی نیست، بلکه مسئولیتآور است و در عرصههای فردی و اجتماعی نمود عملی دارد. دین اسلام برآورده کردن نیاز برادران مؤمن را رحمت الهی میخواند. امام کاظم علیهالسلام دراین باره فرموده است: «نیاز برادر مؤمن به مؤمن دیگر، رحمتی است که خدای تبارک و تعالی به سوی او فرستاده است. پس اگر آن را بپذیرد، به ولایت ما پیوند میخورد و البته ولایت ما هم به ولایت خدا پیوسته است».احسان و نیکوکاری در کلام امام علی علیهالسلامنیکوکاری چیستـ الاِحْسانُ مَحَبّةٌ: احسان و نیکی محبت است.ـ الاِحْسانُ رَأسُ الْفَضْلِ: احسان اساس فضیلت و خوبیهاستـ البرُّ عَمَلٌ صالِحٌ:نیکی عملی پسندیده است.ـ البِرُّ غَنیمةُ الحازِم احسان و نیکی غنمیت دوراندیش است.ـ الاِحْسانُ ذُخرٌ وَ الکریمُ مَنْ حازَهُ نیکی کردن سرمایه انسان است و بزرگوار کسی است که آن را به دست آورد.ـ البِرُّ عَمَلٌ مُصْلِحٌ عمل نیک اصلاح کننده است.ـ الاِحْسانُ غَنَمٌ نیکی کردن غنیمت است.ـ کُلُّ مَعروفٍ اِحْسانٌ هر کار خوبی احسان و نیکی است.ـ البَشاشةُ احسانٌ گشادهرویی احسان است.ـ البِرُّ ما سَکَنَتْ اِلَیْهِ نَفْسُکَ وَ اَطْمَأَنَ اِلَیْهِ قَلْبُکَ نیکوکاری آن است که نفست با انجام آن آرام گیرد و قلبت بدان اطمینان یابد.اهمیّت و فضیلت احسانـ اِکْتِسابُ الحَسَناتِ مِنْ اَفْضَلِ المکاسِبِ. تحصیل نیکیها از برترین کسبهاست.ـ رِأسُ الدِّینِ اِکْتِسابُ الحَسَناتِ اساس دین به دست آوردن نیکیهاست.ـ قَدْرُ کُلُّ اِمْرِیٍ ما یُحْسِنُهُ منزلت هر شخصی به اندازه کارهای خیری است که انجام میدهد.ـ الاِحسانُ یَسْتَرِقُ الاِنْسانَ احسان انسان را مدیون و بنده میکند.ـ اَفْضَلُ الاِیمانِ الاِحْسانُ برترین ایمان نیکی کردن است.ـ رأسُ الاِیمان الاحْسانُ الی الناس اساس ایمان نیکی کردن به مردم است.ـ زِیْنَةُ الاِسْلامِ اِعْمالُ الاِحْسانِ احسان کردن زینت اسلام است.ـ سَبَبُ المُحَبَّةِ الاِحْسانُ احسان سبب ایجاد محبت و دوستی است.ـ جِماعُ الْخَیْرِ فی اَعمالِ البِرِّ تمام خوبیها در انجام دادن کارهای نیک است.ـ لِکُلِّ حَسَنَةٍ ثَوابٌ برای هر کار نیکی پاداش هست.ـ الاِنسانُ عَبْدُالاِحْسانِ انسان بنده احسان و نیکی است.ـ مِنْ شَرَفِ الْهِمَّةِ بَذْلُ الاِحْسانِ بذل احسان نشانه بلندی همّت است.ترغیب و تشویق به احسانـ اَحْسِنْ یُحْسَنْ اِلَیْکَ. نیکی کن تا در حق تو احسان و نیکی شود.ـ اِغْتَنِمْ صَنایِعَ الاِحْسانِ وَارْعَ ذِمَمَ الاِخْوانِ. کارهای نیک و احسان کردن را غنیمت بشمار و تعهدهای داده شده به برادران دینی رارعایت کن.ـ طُوبی لِمَنْ اَحْسَنَ اِلی العِبادِ وَ تَزَوَّدَ لِلْمَعادِ. خوشا به حال کسی که به بندگان خدا نیکی کند و برای روز قیامت توشه بردارد.ـ عاتِبْ اَخاکَ بِالاِحسانِ اِلَیه وارْدُدْ شَرَّهُ بالاِنْعامِ عَلَیِهِ. برادر دینی خطاکارت را با احسان و نیکوکاری سرزنش کن و شرّ او را با خوبی کردن از خودت دور ساز.ـ عَلَیکَ بالاِحْسانِ فَاِنَّهُ اَفْضَلُ زِراعَةٍ وَ أَرْبَحُ بَضاعَةٍ. بر تو باد نیکوکاری که آن برترین زراعت و سودآورترین سرمایه است.ـ عَلَیْکُمْ بِالاِحسانِ اِلی الْعِبادِ وَ الْعَدْلِ فِی البِلادِ. بر شما باد احسان کردن به بندگان و دادگستری در شهرها.ـ عَلَیْکُمْ بَصَنایعِ الاِحْسان و حُسْنِ البرِّ بِذَویِ الرَّحِمِ و الجیران... بر شما باد انجام دادن کارهای نیک و احسان به خویشاوندان و همسایگان.آثار و نتایج احسان و نیکیـ بِالاِحْسانِ یُسْتَعْبَدُ الاِنْسانُ. احسان و نیکی انسان را بنده میکند.ـ بِالاِحْسانِ تُمْلِکُ الْقُلُوبُ قلبها با احسان تسخیر میشوند.ـ بِالاِحْسانِ یُمْلِکُ الاَحْرارُ. به وسیله احسان آزاد بنده میشود.ـ بِالاِحْسانِ وَ تَغَمُّدِ الذُّنُوبِ بِالْغُفْرانِ یَعْظُمُ الْمَجْدُ. با احسان و بخشودن گناهان مجد و عظمت انسان بیشتر میشود.ـ مَنْ کَثُرَتْ اِحْسانُهُ اَحَبَّهُ اِخْوانُهُ. هر کس که احسانش بیشتر شود، برادرانش او را بیشتر دوست خواهند داشت.ـ مَنْ کَثُرَ اِحْسانُهُ کَثُرَ خَدَمُهُ وَ اَعْوانُهُ. هر کس که احسان و نیکوکاریاش بسیار باشد، خدمت کنندگان و یارانش بیشتر میشوند.ـ مَنْ اَحْسَنَ اِلی النّاسِ اِسْتَدامَ مِنْهُمْ المَحَبَّةَ. هر کس که به مردم نیکی کند دوستی آنها با او ادامه پیدا میکند.ـ مَنْ اَحْسَنَ اِلی رَعیّتِهِ نَشَرَ اللّهُ عَلَیْهِ جَناحَ رَحْمَتِهِ... کسی که به زیردست خود احسان کند، خداوند رحمت خود را شامل حال او میسازد.ـ مَنْ اَحْسَنَ اِلی النّاس حَسُنَتْ عَواقِبُهُ وَ سَهُلَتْ لَهُ طُرُقُهُ. هر کس که به مردم احسان کند، عاقبت کارهای او نیکو و راه او آسان میشود.ـ مَنْ اَحْسَنَ اِلی مَنْ اَساءَ اِلَیْهِ فَقَدْ اَخَذَ بِجَوامِعِ الْفَضْلِ. هر کس احسان کند به فردی که بدو بدی کرده است در حقیقت همه فضائل اخلاقی و مراتب کمال را در خود جمع کرده است.ـ مَعَ الاِحْسانِ تَکوُنُ الرَفْعَةُ. با نیکوکاری بزرگی و والامقامی به دست میآید.ـ مَنْ کَثُرَ بِرُّهُ حُمِدَ. هر کس که احسانش بسیار باشد، مورد ستایش قرار میگیرد.ـ مَعَ البِرِّ تَدُرُّ الرَّحْمَةُ. با احسان و نیکی رحمت فراوان میشود.ـ مَنْ بَذَلَ بِرَّهُ اِنْتَشَرَ ذِکْرُهُ. هر که بسیار احسان کند در بین مردم مشهور میشود.ـ الاِساءَةُ یَمَحاها الاِحْسانُ. بدی را احسان و نیکی محو و نابود میسازد.ـ الاِحْسانُ اِلی المُسئِ یَسْتَصْلِحُ الَعُدوَّ. احسان کردن به بدکار دشمن را به آشتی و صلح میکشاند.ـ اَحْسِنْ اِلی مَنْ شِئْتَ وَ کُنْ اَمیرُهُ. اگر میخواهی بر کسی فرمانروا باشی به او احسان کن.ـ مَنْ اَحْسَنَ اِکْتَسَبَ حُسْنَ الثَّناءِ. هر که احسان کند، مورد ستایش قرار میگیرد.ـ بِرُّوا آباءَکُمْ یَبَرَّکُمْ اَبْناءَکُمْ. به پدران خود نیکی کنید تا فرزندانتان به شما نیکی کنند.ـ بِالْبِرِّ یُمْلِکُ الْحُرُّ. با احسان انسانهای آزاد مطیع میشوند.ـ مَنْ اِتَّبَعَ الاِحْسانَ بِالاِحْسانِ وَ أحْتَمَلَ جِنْایاتِ الاِخوانِ وَ الْجِیْرانِ فَقَدْ اَکْمَلَ البِرَّ. کسی که پی در پی نیکی کند و آزار برادران و همسایهها را تحمل کند، احسان و نیکی را به کمال رسانده است.ـ بِالاِحْسانِ تُسْتَرَقُ الرِّقابُ. آدمیبا نیکی کردن مردم را مطیع خود میکند.ـ سَبَبُ الْمُحَبَّةِ الاِحْسانُ. احسان موجب محبت و دوستی است.ـ عَلَیْکُمْ بِصَنایِعِ الاِحْسانِ وَ حُسْنِ البِرِّ بِذَوِی الرَحِمِ و الجِیرانِ فَاِنَّهُما تَزِیدانِ فِی الاَعْمارِ وَ یَعْمُرانِ الدِّیارَ. بر شما باد به انجام دادن کارهای نیک و شایسته و نیکی کردن به خویشاوندان و همسایگان؛ زیرا این دو کار عمر را طولانی و شهرها را آباد میسازند.ـ عَلَیْکُمْ بِالاِحْسانِ اِلی العِبادِ... تأمَنُوا عِنْدَ قیامِ الاَشْهادِ. بر شما باد نیکی کردن به بندگان خدا...؛ چون از این طریق در قیامت از خطرها ایمن میشوید.ـ مَنْ اَحْسَنَ اِکْتَسَبَ حُسْنَ الثَناءِ. هر کس که نیکی کند،ستوده میشود.ـ لاْیُحْمَدُ اِلاّ مَنْ بَذَلَ اِحْسانَهُ. ستوده نمیشود، مگر کسی احسان خویش را بذل کند.ـ لاْیَکُنْ المُحْسِنُ وَ المُسَئُ عِنْدَکَ سَواءً فَاِنَّ ذَلِکَ یُزهِّدُ الْمُحْسِنَ فی الاِحسان و یُتابِعُ المُسِئَ اِلی الاِسائَةِ. نباید نیکوکار و بدکار درنزد تو مساوی باشند؛ زیرا این کار سبب میشود که نیکوکار در نیکی کردن بیرغبت شود و بدکار در بدی کردن پافشاری کند.ـ الاِحْسانُ یَقْطَعُ اللِسانَ. احسان و نیکی زبان بدگویان را کوتاه میکند.نیکوکار و نشانههای اوـ المُحْسِنُ مَنْ عَمَّ الْناسَ بِالاِحْسانِ. نیکوکار کسی است که احسان او مردم را فرا گیرد.ـ المُحْسِنُ مُعانٌ، المُسِیُّ مُهانٌ. نیکوکار یاری میشود و بدکار خوار و بی مقدار میگردد.ـ المُحْسِنُ مَنْ صَدَّقَ اَقْوالَهُ اَفْعالَهُ. نیکوکار کسی است که رفتارش گفتار او را تصدیق میکند.ـ المُحْسِنُ حَیٌّ وَ اِنْ نُقِلَ اِلی مَنازِلِ الامْواتِ. نیکوکار هر چند به منزل مردگان حمل شود، همواره زنده است.ـ شَرُّ الْمُحْسِنینَ الْمُمْتَنٌّ بِاِحْسانِهِ. بدترین نیکوکاران کسی است که در مقابل احسانی که کرده است منت گذارد.ـ اِذا رَأیْتُمُ الْخَیْرَ فَسارَعْتُمْ اِلَیْهِ و رَأیُتُم الشَّرَّ فَتَباعَدْتُمْ عَنْهُ وَ کُنْتُمْ بالطّاعاتِ عامِلیِنَ وَ فِی المَکارِمِ مُتَنافِسیِنَ کُنْتُمْ مُحْسِنینَ فائِزینَ. وقتی کار خیری را دیدید و به سوی آن شتافتید و کار بدی را مشاهده کردید از آن دوری کردید و عبادات و اطاعت خداوند را به جای آوردید و در مکارم الاخلاق و صفات نیک بر یکدیگر سبقت گرفتید، از نیکوکاران پیروز خواهید بود.ـ نُفُوسُ الاَبْرارِ اَبَدا تأبی اَفْعالَ الفُجّارِ جانهای نیکوکاران همیشه از کارهای بدکاران بیزار است.اصول و احکام احسان و نیکوکاریـ الاِسرافُ مَذْموُمٌ فی کلِّ شَئٍ اِلاّ فی اَفْعالِ الخَیْرِ اسراف در هر چیز بجز در کارهای نیک ناپسند است.ـ اَفْضَلُ البَرِّ ما اُصِیبَ بِهِ الاَبْرارَ. بهترین نیکی آن است که خیرش به نیکوکاران برسد.ـ اَفْضَلُ البَرِّ ما اُصِیْبَ بِهِ اَهْلَهُ. بهترین احسان آن است که خیرش به اهل آن برسد.ـ اَحَقُّ مَنْ بَرَرْتَ مَنْ لایَغْفَلْ بِرَّکَ. سزاوارترین کس به نیکی کسی است که از نیکی کردن به تو غافل نمیشود.ـ اِنَّکُمْ مُجازُونَ بِاَفْعالِکُمْ فَلا تَفْعَلُوا الاّ بِرا. همانا شما با کارهایتان پاداش داده میشوید. پس جز نیکی کاری نکنید.ـ خِیْرُ البِرَّ ما وَصَلَ اِلی الْمُحْتاجِ. بهترین احسان آن است که به نیازمند برسد.ـ الجزاءُ عَلی الاِحْسانِ بِالاِساءَةِ کفرانٌ. نیکی را با بدی پاسخ دادن ناسپاسی است.ـ اِتِبّاعُ الاَحْسانِ بالاِحْسانِ مِنْ کمالِ الجُودِ. پی در پی احسان کردن نشانه کمال بخشندگی است.ـ جُحُودُ الاِحسانِ یُوجِبُ الْحِرْمانِ انکار احسان سبب محرومیّت از نیکی میشود.ـ رَأسُ الاَحْسانِ الاِحسانُ اِلی المؤُمنیِنَ برترین احسان احسان به مومنان است.ـ ضادّوا الاِساءَةَ بِالاِحْسانِ بانیکوکاری به مقابله بدیها بروید.ـ بِرُّ الوالدَینِ اَکْبَرُ فَریضةٍ. نیکی به پدر و مادر بزرگترین واجب است.ـ فِی کُلِّ بِرٍّ شُکْرٌ. برای هر چیز و نیکی شکری لازم است.ـ مِنْ اَفْضَلِ البِرِّ بِرُّ آلاَیْتامِبهترین نیکی، نیکی کردن در حق یتیمان است.ـ کُلُّ حَسَنَةٍ لایُرادُ بِها وَجْهُ اللهِ تَعالی فَعَلَیْها قُبْحُ الرِّیا وَ ثَمَرَتُها قُبْحُ الْجَزَاءِ.هر احسان که با آن خشنودی خداوند متعال قصد نشده باشد آلوده به ریا و نتیجه آن پاداش نامناسب است.ـ أوْفَرُ البِرَّ صلةُ الرَّحِمِ. صله رحم بیشترین و کاملترین نیکی است.ـ اَحْسَنَ الاِحْسانِ مُواساةُ الاِخوانِ. بهترین احسان مواسات با برادران دینی است.ـ اَفْضَلُ العَطاءِ تَرْکُ المَنِّ. برترین احسان ترک منت است.ـ اَفْضَلُ النَّوالِ ما وَصَلَ قَبْلَ السؤال. با فضیلتترین احسان آنست که پیش از درخواست نیازمند به او برسد.ـ اِنّکَ إِنْ اَحْسَنْتَ فَنَفْسَکَ تُکْرِمُ وَ اِلَیْها تُحْسِنُ.اگر نیکی کنی خویش را گرامی داشتهای و به خودت نیکی کردهای.ـ آفَةُ الْعَطا المَطَلُ. آفت بخشش به تأخیر انداختن آن است.ـ مَنْ مَنَّ باِحْسانِهِ کدَّرَهُ. هر کس که به همراه احسانش منّت بگذارد، آن را تیره ساخته است.ـ اَحْسِنُ الصَّنایِعِ ما وافَقَ الشَّرایِعَ. بهترین احسان آنست که موافق احکام شریعت باشد.ـ اَحْسِنْ اِلی مَنْ اَساءَ اِلَیْکَ وَ اَعْفُ عَمَّنْ جَنی عَلَیْکَ. به آن که به تو بدی کرده خوبی کن و از آن کس که بر تو ستم روا داشته است درگذر.ـ المَنُّ یُفْسِدُ الاِحْسانَ. منت گذاشتن احسان و نیکی را تباه میکند.ـ جَمالُ الاِحْسانِ تَرَکُ الاِمْتِنانِ.زیبایی احسان در ترک منت است.ـ خِیْرُ العِبادِ مَنْ اِذا اَحْسَنَ اِسْتَبشَرَ. بهترین بندگان خدا کسی است که اگر نیکی کند شادمان شود.ـ لایَزالُ المُسْلِمُ یَکْتَبُ مُحْسِنا مادامَ ساکِنا فَاِذا تَکَلَّمَ کُتِبَ مُحْسِنَا او مُسِیئا. مسلمان تا وقتی که ساکت است از جمله نیکوکاران به حساب میآید، اما همین که زبان به سخن گشود از نیکوکاران به حساب میآید.هر روز، روز احسانهيچ كودكى، طعم نداشتن را نخواهد چشيد، اگر دادههاى خداوند، عادلانه قسمت شود.هيچ كفش پارهاى، نيش سوزان سرما را نخواهد ديد، اگر كفشهاى چرمين، نيمنگاهى به زير پاهايشان داشته باشند. هيچ غرورى نخواهد شكست و هيچ خواهشى بىجواب نخواهد ماند، اگر عمق رنج نياز، درك شود.هيچ سرى بىسرپناه نخواهد ماند، اگر خشت كاخهاى سفيد، در بين حلبىهاى سُست جنوب قسمت شود. كاش هيچگاه، اين هيچهاى رنجآور، در بين واژههاى ما، جوانه نمىزد و نمىروييد!كاش هر روز، روز احسان بود و هر لحظه، لحظه نيكوكارى، تا از ياد نبريم مسئوليتمان را!شكرانه نعمتهاشكرانه سلامت، بخشش است و احسان؛ زيرا شكرها نعمت افزايد و محنت كاهد.خدا را شكر كه از دردها در امان ماندهاى و اوراق صحيفه دلت، به سپيدى شكوفههاى بهارى است. بهار، در گوشه گوشه دلت لانه كرده است، اما به شكرانه اين همه شادى، دلهاى خزانزده دورترهاى نزديكت را درياب، تا لطف خداوند، سفره رنگين مهرت را گستردهتر كند و هزار هزار نعمت بر نعماتت افزون سازد؛ هر چند كه مىدانم تو خود نگفته مىدانى و در انجام دادنش مىكوشى.ولىنعمتانبه گدايى لطفى و عطايى آمدهام؛ نيازمندان جامعه، ولىنعمتانند. درهاى آسمان، از در خانه محقر آنان باز مىشود و راه كعبه، از كوچهاى مىگذرد كه خانه مستمندى در آن است.به حج نگاه آشناى شما آمدهام. دستم اگرچه از لباسى و پولى پر است، خالىتر از دست قناعت و هميان آبروى شماست.گرماى عاطفهشيما اصغرىخنده به لبهايش الهام شد؛ او نمىدانست چه طور شد كه خنديد!تنها چشمهايش بود كه مىديد و لبهايش بود كه مىخنديد.آرى، يك سبد مهر، يك سبد لبخند، ميهمان نگاهش بود.او مهر و عاطفه را در آن جعبههاى كوچك رنگى پيدا كرده بود.خوشحال بود و فقط مىخنديد... و اين خنديدن بر لبهايش الهام مىشد...و شايد از همان گرماى عاطفه بود...بیا تا گل برافشانیمسید علیاصغر موسوی... در چشم کودکان میرقصد، برقی از شور شادمانیها! کودکان را بهار میفهمد! کودکان هم، بهار را؛ مثل اولین غنچه از شکوفه گیلاس!آه! امّا من و تو، جز خود را؛ سالها هست، از یاد بردهایم! ...از یاد بردهایم، همسایهای را که همیشه تنها بود و ما قادر به درک دنیای نگاهش نشدیم. همسایهای که همیشه خستهتر از پیش، تاول دستهایش را در تاریکی شب مخفی میکرد. همسایهای که خداوند، بسیار سفارشش را به من و تو کرده بود؛ ولی او هیچ گاه، به رویمان نیاورد. او از حال ما غافل نبود، ولی ما از حال او غافل شدیم.بیا! بیا تا مثل کودکان، بهار را بفهمیم! کودکانی که به نو شدن و نو پوشیدن، بیشتر از هر چیز اهمیّت میدهند و دنیای تبسّمشان را از هیچ کس دریغ نمیکنند. آی جوانمرد! کجایی تا تبسّمی به لبها بنشانی، به شکرانه داشتن؟! به شکرانه دستهای سخاوتْ دوست و بازوان توانمندت؛ به شکرانه گرمای زندگی. آی شادمان از آمدن بهار! در خزانستانِ دلها، بهاری بیافرین! که سزاوار آنی! با دستهای خویش بپوشان، بر قامتِ «یتیمان»، لباس دلنوازی را! با دستهای گرم، بپوشان بر پای «سرما زدگان»، پایافزار مهربانی را!با دستهای سبز، بپوشان پیراهن آبی آرزو را بر تن نیلیِ آوارگان!«بیا تا برآریم، دستی ز دل که نتوان برآورد فردا ز گِل» بیا تا به شکرانه بهاران لبریز شادی ـ بهارانی که همیشه خاطرات خوشی به همراه داشت ـ قسمتی از صداقتمان را، قسمتی از تبسّمهای سبزمان را، قسمتی از اندوختههای «این جهانی»مان را، به حساب محرومان از شادمانی، واریز کنیم!بیا به خاطر آنانی که زمانه، هیچگاه فرصتِ شکوفایی به آنان نداده، بهار را تنها برای خودمان نخواهیم! همان گونه که بهار، خود را از آنِ همه میداند و دوست دارد که عطر فروردین را به تک تک خانهها ببرد.بیا در آستانه «نوروز»، سفیر شادمانی کودکانِ آن سوی دیوار باشیم! کودکانی که سالهاست، آه دلشان را دود مطبخ انگاشتهایم.بیا تا در آستانه بهار، سفیر لحظههای رنگین کمانیِ آرزوها باشیم! آرزوهایی که در دل «بچههای یتیم»، شکوفا نشده، پژمردهاند.بیا تا در آستانه فروردین، اقتدا به سرسبزترین سَروْ آزادگی، سرور سخاوت پیشگان جهان، مولا امیرمؤمنان، علی علیهالسلام نماییم که میفرمایند:برآوردن نیازهای مردم پایدار نیست مگر به سه شیوه: نخست، کوچک شمردن آن تا خود بزرگیاش معلوم شود؛ سپس، پنهان داشتن آن تا خود آشکار شود؛ و آنگاه، شتاب در برآوردن آن تا به کامت گوارا آید.»بیا تا «گل برافشانیم» و به ت
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 544]
-
گوناگون
پربازدیدترینها