محبوبترینها
آیا میشود فیستول را عمل نکرد و به خودی خود خوب میشود؟
مزایای آستر مدول الیاف سرامیکی یا زد بلوک
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1855135339
آداب و رسوم مردم ایلام
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: آداب و رسوم مردم ایلامگویشزبانهای گفتاری رایج در میان آنها لری، لکی، کردی فیلی، کردی کرمانجی و عربی است. لری در بسیاری نقاط، لکی در شمال استان، زبان گورانی (گویش کلهری) توسط طایفه مکی، کردی کرمانجی در بخش جنوبی توسط کردان شوهان و عربی در نواحی مرزی تکلم میشود. لباسلباس محلی مردم ایلام در زمانهای پیشین شامل دستار و شال و ستره و شلوار کردی از جنس کودری و گوردین بوده اکنون در بیشتر روستاها و نیز در بعضی شهرها از شلوار کردی و دستار استفاده می شود.لباس رسمی امروز در شهرهای ایلام همان لباس رسمی کت و شلوار دیگر مردم کشور است لباس زنان هم کاملا پوشیده و دارای سربند مخصوصی بوده که همان لباس هنوز در بعضی شهرها و روستاها رایج و شامل کت و گلونی و پیراهن باند تا زیر پا می باشد.اما در شهرها از لباس رسمی چادر و و روسری استفاده می شود.
عزاداری سنتی «چمر»سرزمین ایلام با حوزه سیاسی فعلی به واسطه همجواری با استانهای همچون كرمانشاه،لرستان و خوزستان تنوعی از نژادها وگویشهای ایرانی را در خود جای داده است مردمانی كه در این دیار می زیسته اند به مانند سایر مناطق همجوار دارای فرهنگی قوی وآیینهای سنتی خاص خود بوده كه گاهی از همسایگان خویش به عاریت گرفته و به آن رنگ و بوی محلی داده اند آیین سنتی (چمر) یكی از این رسوم محلی است كه عده ای را عقیده برآن است كه ابتدا از لرستان وارد ایلام شده ورنگ وبوی محلی (كردی) گرفته است اجرای مراسم اّیینی (چمر) در بین جامعه عشایری غرب كشور از ریشه های اعتقادی و برخاسته از متن مفاهیم ارزشی این قوم مایه می گیرد كه برای تكریم و تجلیل نمودن از فقدان شخصیتها، انسانهای مصلح و خدا جو ، دلاور وشجاع ، متهور و مورد احترام اقشارمردم بر پا می شود . واژه چمر: در لغت نامه های مختلف در برابر واژه چمر تعابیر و معانی گوناگونی بیان گردیده كه مجموعاً معانی مشترك و مشابهی را شامل می شود در فرهنگ مردوخ چمر به معنای دایره و حلقه و(چه مه ری) را دهل عزا ذكر نموده است در لغت نامه دهخدا چمر به معنی آشكار و ظاهر و در فرهنگ عمید به معنای محیط و دایره و هر چیز دایره مانند ذكر شده است بطور كلی واژه چمر می تواند از كلماتی مانند (چه مه ره))یعنی (چشم به راه ) و منتظر كسی یا مسافری بودن و یا (چم وچمانن)به معنای خم و خم شدن (كنایه از پشت از غم دولا شدن )گرفته شده باشد. تعریف چمر:چمر نوعی مراسم ویژه سنتی و نمایش تصویری و عینی از آیین مرثیه ای و عزاداری محلی است كه می توان آن را در قلمرو تعزیه به شمار آورد در مقدمه مقاله (مراسم چمر در ایلام ) نوشته آقایان فرخی و كیایی چنین آمده است كه : این سوگ-آواز پیشینه ای كهن دارد , با اساطیر آغاز دوره نوسنگی ارتباط می یابد كه در ایران ، فینیقیه و اسكندریه این مراسم را بعد از برداشت گندم یعنی زمان خشكیدن گیاهان انجام می دادند.مراسم چمر را به فاصله یك تا سه هفته بعد ازمرگ متوفی انجام می دهند و سبب این تاخیر آن است كه صاحب عزا پیك هایی را به مناطق و اطراف می فرستد تا از طوایف و تیره های كه با آنان ارتباط دارند برای شركت در این مراسم دعوت به عمل آورند،برای انجام مراسم چمر احتیاج به انجام یك سری كارهای مقدماتی است كه مهمترین آنها عبارتند از: تدارك برگزاری مراسم چمر:در زمانی كه جوانی شجاع و یا فردی خوشنام دعوت حق را لبیك می گوید عشیره و طایفه او به فكر انجام چمر می افتند كه بعد از تصمیم گیری،به جمع آوری ملزومات آن می پردازند كه به آن اصطلاحاً(خرج چمر) می گویند. تعیین و انتخاب چمرگاه: انتخاب جایگاه و محل برگزاری مراسم و تعیین (چمرگاه)به اعتبار و نقش عمده آن در ایجاد جاذبه و معرفی هر چه باشكوهتر صحنه مراسم ارتباط دارد به نحوی كه پس از خاتمه مراسم با بجای گذاردن علایم تصویری تا سالیان دراز این علایم ضامن و تداعی كننده خاطرات فرد متوفی است. موعد و زمان برگزاری چمر:پس از اتخاذ تصمیمات لازم در برگزای مراسم مراتب توسط افرادی كه اصطلاحاً(پیك) می نامند به اطلاع طوایف و عشیره های دور و نزدیك جهت حضور و شركت در مراسم چمر رسانیده می شود. نحوه حضور و مشاركت در مراسم چمر:مدعوین به مراسم در گروهای منظم با لباسهای تیره و سنتی كه غالباً از ریش سفیدان و مردان و زنان میانسال طوایف و تیره های دور و نزدیك می باشند به صحنه مراسم وارد می شوندكه هر گروه حامل كمكهای جنسی مرسوم و مخصوص به خود هستند این كمكها بیشتر شامل مواد غذای نظیر برنج،گوسفند،روغن،قند و حتی در مواردی هیزم است كه در لیستی كه توسط طایفه صاحب مراسم گرفته می شود این كمكها ثبت می گردد تا در فرصتهای مقتضی متقابلاً جبران نمایند با انجام چنین رفتاری هزینه برگزاری مراسم كه از یك حركت و روح تعاون نشات می گیرد تنها به خانواده متوفی تحمیل نخواهد شد با شروع مراسم مدعوین به شرحی كه خواهد آمد با استقبال مخصوص گروه استقبال كننده مواجه می شوند كه این استقبال به دو صورت انجام می پذیرد. الف -استقبال كنندگان گروه مردان:این گروه كه عمدتاً بزرگان قوم خانواده عزادار هستند با لباس محلی و تیره در حالتی كه روی پیشانی و شانه های خود را گل گرفته و نوارهایی پهن از سیاه چادر را به شیوه حمایل بر تن دارند در مقابل افراد و بزرگان تازه وارد مدعو قرار گرفته و با تكرار كلمه(هی داد هی بیداد)به همدیگر تسلیت گفته و وارد شدگان نیز از یك ظرف گل كه در یك طشت یا تغاری آماده گردیده به شانه ها و پیشانی خود می مالند تا مراتب همدردی خود را تجسمی عینی ببخشند استقبال كنندگان مدعوین را به درون سیاه چادرهایی كه از قبل آماده شده جهت استراحت و صرف چای و نهار هدایت می كنند و پس از پذیرایی از آنان بر حسب رعایت سن و مقام با اجازه خانواده متوفی توسط شخصی كه یك سینی با یك كارد به همراه دارد به نشانه احترام و پاسخ به عمل ابراز همدردی مدعوین به پاك نمودن گل های شانه ها و پیشانی آنها می پردازند. ب-استقبال كنندگان گروه زنان:این گروه كه از بستگان درجه یك خانواده عزادار هستند با سربندهای تیره و لباسهای مشكی و صورت خراشیده و پیشانی و شانه های گل گرفته شده به نحوی كه چادر و عبای مشكی آنها بر روی شانه ها افتاده به استقبال زنان مدعو می روند و با حركتهای موزون هر دو دست كه روی صورت، به صورت مماس فرود می آید و با گفتن عبارت(وی وی)وای وای صورت می گیرد كه این عبارت به طور ریز و تند و سریع تكرار می شود سپس زنان مدعو را به جایگاه و یا محل استقرار گروه زنان (مویه خوان یا مور آر )مشایعت و همراهی می نمایند.. اجرای مراسم چمر:در مراحل اجرایی چمر از مجموعه ای از گروهای مختلف تشكیل می شود كه شامل گروه صف زنان،صف مردان،زنان مویه خوان،نوازندگان ساز و دهل و گروه شاعران محلی یا به ایشها(بهتر گوها یا رو كرها) است كه هر كدام به طور منظم و در جایگاه مخصوص خود قرار می گیرد.. در روز موعود با بالا آمدن آفتاب و به نوا در آمدن سرنا و دهل در میدان چمرگاه بستگان و اقوام صاحب عزا دور هم جمع شده و در دو صف جداگانه زن و مرد ولی مرتبط به هم بر روی خطی دایره وار در چمرگاه صف می بندند نخست مردان صف بسته و علمها و كتلها را در قسمتهای مختلف صف جای می دهند سپس زنان در انتهای صف مردان صف بسته و پارچه ای سیاه راجلوی خود می گیرند و سپس(به ایشها)و(رو كرها) در چند دسته چهار تا شش نفری و معمولاً در دسته های مختلف به همراه نوازندگان موسیقی كه آلاتشان دهل و سرنا است به سرودن شعرهای فی البداهه در رثای متوفی پرداخته كه نوایشان با آهنگی خاص و بسیار غم انگیز خوانده می شود همسرایان ضمن سرودن همزمان شعرشان به همراه نوازندگاه دهل و سرنا و به آرامی حول میدانی دایره شكل كه صفوف فشرده مردان و زنان میهمان آن را احاطه كردند به حركت در می آیند در وسط میدان با تیرهای چوبی كوتاه سكویی ایجاد می كنند كه به (كتل) معروف است كه البسه و تفنگ و قطار و عكس متوفی را بر روی آن نصب می كنند اسب متوفی را نیز با پارچه تزئین و تفنگ صاحبش بر روی زین آن قرار می دهند.سپس زنان جدای از مردان و در گوشه ای از میدان صفوف فشرده ای را تشكیل می دهند و عده ای از زنان كه به (مور آرها) معروف هستند و صدای رسا و دل انگیز دارند به دور كتل حلقه زده و به صورت جمعی یا انفرادی اشعاری غم انگیز در رثای متوفی می سرایند در نزدیكی ظهر از میهمانان جهت صرف نهار در سیاه چادرهای كه قبلاً در یك یا دو ردیف برپا شده اند دعوت به عمل می آورند غذای چمر معمولاً چلو گوشت است كه در سینی های بزرگ و برای هر سه یا چهار نفر یك سینی گذاشته می شود پیش از غروب آفتاب مردان و زنان گرد علم و كتلها جمع می شوند و پس از شیون بسیار پیرمردان قوم كتل خاص مرده را باز می كنند ومراسم پایان می یابد اگر مراسم چمر چند روز ادامه یابد هر غروب میهمانان به خانه خود باز می گردند اما در آخرین روز به میهمانان شام می دهند كه به این شام(شاو شیم)یا(شاو شین) می گویند .در مجموع، مراسم چمر در استان ایلام دارای مفاهیم ارزشی و اعتقادی فراوانی نظیر:برابری،تعاون،اتحاد،نظم و تعادل و توازن است حركت صفوف مردان و زنان در كنار هم نشانه مساوات و برابری زنان ومردان در عرصه زندگی است مراسم چمر مجموعه ای از ارزشهای انسانی و اسلامی است كه در قالب حركاتی عینی و ملموس به تصویر كشیده می شود تا از این طریق از حقوق عرفی و شخصیت معنوی عزیزان از دست رفته و انسانهای مصلح و خدای جوی تجلیل شود با این امید كه انشاءاله آثار این مراسم با شكوه سنتی و اعتقادی منشاء خیر و بركت برای انسانها در عرصه فعالیت زندگی و مبارزات اجتماعی گردد. برگزاری جشن در میان ایلات و عشایر استان همچنان رسمهای گذشته پابرجاست و مراسم ازدواج بر اساس رسومات برگزار می شود. شیرینیخورانیپس از اتمام مراسم خواستگاری و قبول هدیه، در روزی معین زنان دو خانواده در منزل پدر دختر جمع میشوند و خانواده پسر یک شال و یک انگشتر و تعدادی پوشاک از قبیل پیراهن، کفش، سربند، گلبندی و مقداری شیرینی، قند، روغن، برنج برای خانواده دختر میبرند. از این روز تا هر زمان که مراسم عروسی انجام شود، داماد موظف است به اولیای دختر از حیث درو و خرمنبرداری و در مواقعی که مهمانی برای آنان میرسد خدمت و کمک نماید و همچنین تمام هزینه و مخارج زندگی دختر به عهده خانواده پسر میباشد. دستگیرانیمعمولاً دو سه روز قبل از این مراسم خانواده داماد مقدار کافی قند، چای، برنج و چند تایی گوسفند (بسته به تعداد میهمانان) و سایر مواد غذایی به منزل پدر عروس میفرستد و برای روز معین افراد و وابستگان دو خانواده را برای صرف ناهار دعوت میکنند. برای برگزاری این ناهار سعی میشود که وسایل ساز و دهل روبهراه باشد و پایکوبی از برنامههای اصلی و قطعی این مراسم است و پس از چند ساعتی که ناهار صرف شد، بزرگان خانواده با بحث و تبادل نظر میزان شیربها و شیرینی و نوع زینتآلاتی را که باید به عروس هدیه کرد تعیین مینمایند. دامادچرانهپس از اتمام مراسم دستگیرانی داماد به خانه عروس دعوت میشود. معمولاً برادر عروس داماد را تا منزل همراهی میکند و مرسوم است که داماد مبلغی پول به عنوان هدیه به خانواده دختر میدهد و باز هم رسم است که در موقع عزیمت داماد از خانه عروس، مبلغی بیش از مبلغ تأدیه شده به وسیله داماد از طرف خانواده عروس به داماد هدیه میشود. عقدروز عقد چند نفر از خانواده داماد به خانه عروس میروند و پس از اخذ شناسنامه دختر، همراه با یک یا دو وکیل از خانواده دختر به محضر و یا محل روحانی منطقه میروند و پس از جاری کردن خطبه عقد، دفاتر به امضای افراد ذیربط میرسد. عروسیبرای انجام عروسی پس از کسب اجازه پدر دختر، افراد خانواده طرفین برای شرکت در جشن عروسی دعوت میشوند. دعوتشدگان سوار بر اسب و قاطر و استر با جلال و شکوه خاصی ضمن شادی و سرور و ترتیب دادن مسابقه اسبدوانی، به منزل دختر میروند و اندکی در منزل توقف مینمایند. در این موقع زنان خانواده، دختر را برای حرکت آماده مینمایند. عروس را بر مادیانی سوار میکنند و با شکوه و شادی و در میان هلهله و خواندن آوازهای محلی و ساز و دهل او را به منزل داماد میبرند.در جلو در منزل فرش یا پارچهای پهن میکنند و در کنار این فرش داماد یا برادر داماد ایستاده است. به محض ورود کاروان عروس یکی از آنان عروس را از بالای مادیان پایین میآورد و گوسفندی جلوی پای عروس قربانی میکند.پس از صرف شام و انجام مراسم مقدماتی پدر داماد یا بزرگ خانواده داماد، دست داماد را میگیرد و او را به اطاق عروس میبرد و دست آنان را در دست یکدیگر میگذارد. آنگاه مرسوم میباشد که داماد مبلغی به عنوان «راهشرمانه = روسرمانه» به دختر هدیه میکند. منبع: تبیان ایلامتهیه و تنظیم: زهره حضرتی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 2264]
-
گوناگون
پربازدیدترینها