واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: فضایل حوّاریون حضرت سیدالشهداء
«السلام علیك و على الارواح التى حلت بفنائك»؛ سلام بر تو و آن ارواحی كه در آستان تو جا گرفته و در ساحت قرب تو فرود آمده اند.در ادامه ی شرح زیارت عاشورا به شرح و تفسیر «حلت بفنائک» رسیدیم.احتمالاتی كه در معناى "حلت بفنائك" میرود حلول رحل و محل فرود آمدن است، فناء به كسر فاء، بر وزن كساء به معنى گشادگى در اطراف خانه است كه مردم و شتران در آنجا استراحت میكنند و به اصطلاح قدیم به فضاى مقابل خانههاى بزرگ "جلوخان" میگفتند! "ناخه" كه از باب افعال از اجوف واوى است فر و خوابانیدن شتر است. "رحل" جاى گذاردن لباس و اسباب است، در معناى این عبارت چند احتمال داده میشود: احتمال اول این كه منظور از این ارواح ملائكه اطراف قبر آن حضرت هستند كه رحل اقامت خود را بر در خانه ی آن حضرت انداخته و شب و روز بر آن حضرت گریان میباشند.امام صادق(علیهالسلام) فرمود كه حق تعالى به قبر آن حضرت چهار هزار ملك غبارآلوده و پریشانحال موكل فرمود كه تا روز قیامت بر آن حضرت گریه میكنند و هر كس آن حضرت را عارفا بحقه زیارت كند این ملائكه او را مشایعت میكنند تا آن كه زائر را به وطنش برسانند و اگر مریض گردد، هر صبح و شام به عیادت او میروند و اگر بمیرد بر جنازه ی او حاضر شوند و تا روز قیامت براى او استغفار كنند.با بررسی بین اصحاب و یاران پیغمبران و امامان مییابیم که اصحابى با وفاتر از اصحاب حضرت سیدالشهداء(علیهالسلام) در دنیا نیامده و نخواهد آمد. در روایت دیگرى كه "دربندى" در "اسراراشهاده" نقل میكند حضرت صادق(علیهالسلام) فرمود: هفتاد هزار ملك موكل قبر امام حسین(علیهالسلام) هستند كه همه ی آنها متغیر و گردآلوده، از روزی كه آن حضرت شهید شده تا روز قیام حضرت قائم(عج) بر آن حضرت صلوات میفرستند و زوار آن حضرت را دعا میكنند و میگویند پروردگارا اینها زائر حسیناند بر ایشان احسان نما. احتمال دوم آن كه منظور از ارواح، دوستان و محبین آن حضرت از مؤمنین و مومنات باشند. منظور از فناء و رحل خطیرة القدس و محل قرب و محفل ملكوت كه بزم انس آن جناب است، باشد و مسلما شهدای كربلا در مرتبه ی اول این دسته واقع خواهند بود.در روایات بسیارى آمده كه در روز قیامت براى آن حضرت مجلسى در زیر سایه عرش میباشد كه مخصوص آن حضرت است و گریه كنندگان و زیارت كنندگان، در آن مجلس جمع میشوند كه در حالت امن و خاطرجمعى باشند و به حدیث آن حضرت اشتغال میورزند و در آن حین كه در خدمت آن حضرت مشغول صحبت هستند از بهشت، از اوج آنها رسولى میفرستند كه ما مشتاق شماییم نزد ما بیایید، آنها از رفتن اباء و امتناع مینمایند و گفتگو و صحبت امام حسین(علیهالسلام) را اختیار میكنند و لذت مجلس آن حضرت را بر لذت حوران بهشتى مقدم میدارند. زائران و گریه كنندگان امام حسین(علیهالسلام) در بهشت همسایه ی آن حضرت خواهند بود.ابن عباس روایتى نقل میكند كه در ذیل آن دارد كه وقتى حضرت حسین(علیهالسلام) جزاى زائران و گریه كنندگان را از جد و پدر و مادر شنید عرض كرد: اى جد بزرگوار! به حق خدا و به حق تو قسم تا آنها داخل بهشت نشوند من وارد نشوم و از خدا میخواهم كه در آخرت قصور آنها را کنار قصر من قرار دهد.بقدرى مقام زائرین و گریه كنندگان بر امام حسین(علیهالسلام) بلند است كه امام صادق(علیهالسلام) در دعاى سجده میگفت: الهم اغفرلى و لاخوانى و زوار قبر الحسین الذین انفقوا اموالهم اللهم فارحم تلك الوجوه التى غیرتها الشمس و تلك الوجوه التى تتقلب على قبر ابى عبدالله. (آن صورتهایى كه بر قبر امام حسین مالیده میشود) وارحم تلك الاغین الاتى جرت دموعها رحمة لنا و ارحم تلك القلوب التى جزعت و احترقت لنا و ارحم الصرخة التى كانت لنا . احتمال سوم آن كه منظور از ارواح همان اصحاب و خویشان آن حضرت باشند كه در كربلا به درجه ی رفیع شهادت نایل شدند. همان طور كه در احتمال دوم گفتیم كه دوستان و محبین آن حضرت با او میباشند. مسلما شهدای كربلا مقام قرب شان به آن حضرت از دیگران بیشتر است و بنابراین فناء و رحل بهشت و محل قرب در محفل ملكوت كه بزم انس آن جناب است خواهد بود.سید بن طاووس در لهوف میفرماید: همراهان حضرت هنگام ورودشان به زمین كربلا بیش از هزار نفر بودند ولى در شب عاشورا رفتند و آنهایی كه به درجه شهادت رسیدند همان 72 نفر بودهاند.ممكن است مراد از ارواح همان اجساد طیبه ی شهدای كربلا باشد زیرا روح به جسد هم گفته شده و قرآن هم میفرماید: و لا تحسبن الذین قتلوا فى سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون. (آل عمران، 169)و مراد از فناء و رحل همان قبر و حایر است كه شیخ مفید در ارشاد میفرماید كه ما شك نداریم كه اصحاب آن حضرت از حایر بیرون نیستند اگر چه خصوصیات قبور آنها را ندانیم و قبر حضرت عباس اگر چه دور است ولى داخل در فناء و رحل سیدالشهداء است . یاران و اقوام امام حسین(علیه السلام) مورخین و محدثین تعداد اقوام و یاران آن حضرت را كه در كربلا شهید شدند مختلف ذكر كردهاند. در شفاءالصدر مینویسد: مشهور بین مورخین كه شیخ مفید در كتاب ارشاد فرموده و ابن اثیر در كامل 72 نفر بودند، 32 نفر سواره، 40 نفر پیاده .در عقدالفرید، 72 نفر، در فصول المهمه 78 نفر و در بحارالانوار از محمدبن ابیطالب نقل كرده كه عدد سرها 78 بوده و از عبارت كشى در ترجمه حبیب چنان مشخص میشود كه 70 مرد بودهاند.سید بن طاووس در اقبال، زیارتى از ناحیه مقدسه نقل میكند كه اسامى شهدا در آن زیارت ذكر شده كه جمع آنها 82 نفر میشود. از تمام این عده 19 نفر كسانى بودند كه در مكه به حضرت سیدالشهداء (علیهالسلام) ملحق شدند و 21 نفر در بین راه مكه و كربلا به آن حضرت ملحق شدند و مابقى در كربلا به لشكر آن حضرت ملحق گردیدند كه بیشتر آنها در شب عاشورا بود كه از لشكر پسر سعد به یارى پسر پیغمبر آمدند و تعداد آنها 32 نفر بوده است .سید بن طاووس در لهوف میفرماید: همراهان حضرت هنگام ورودشان به زمین كربلا بیش از هزار نفر بودند ولى در شب عاشورا رفتند و آنهایی كه به درجه ی شهادت رسیدند همان 72 نفر بودهاند. تعداد شهدای بنى هاشم اختلاف است كه شهدای بنى هاشم در كربلا چند نفر بودند. در امالى از ابن عباس روایت كرده كه امیرالمؤمنین(علیهالسلام) هنگامی كه به صفین تشریف میبرد وارد زمین كربلا شد فرمود: هذه ارض كرب و بلا یدفن فیهاالحسین(علیهالسلام) و سبعة عشر رجلا من ولدى و ولد فاطمة .ممكن است مراد از ارواح همان اجساد طیبه شهدای كربلا باشد زیرا روح به جسد هم گفته شده و قرآن هم میفرماید: و لا تحسبن الذین قتلو فى سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون. مسلما این عده كه كشته شدند از اولاد على و فاطمه نبودند پس احتمال دارد از باب تغلیب باشد و محتمل است كه منظور این باشد كه بعضى از اولاد من هستند و بعضى از اولاد فاطمه بنت اسد و در زیارت ناحیه هم اسم 17 نفر از بنى هاشم غیر از حضرت سیدالشهداء(علیهالسلام) ذكر شده كه پنج نفر از اولاد امیرالمؤمنین(علیهالسلام) كه حضرت عباس، عبدالله، جعفر، عثمان و محمد و سه تن از اولاد امام حسن مجتبى(علیهالسلام)، قاسم، عبدالله و ابوبكر و دو نفر از اولاد حضرت سیدالشهداء على اكبر و عبدالله شیرخوار(مسمى به على الصغر) و دو نفر از اولاد جناب عبدالله بن جعفر بن ابیطالب، جناب عون و محمد و دو نفر از اولاد عقیل بن ابیطالب جناب جعفر و عبدالرحمن و دو نفر از اولاد جناب مسلم بن عقیل عبدالله و ابى عبدالله و یك نفر از اولاد ابى سعید بن عقیل محمد بودهاند. فضایل حواریون حضرت سیدالشهداء با بررسی بین اصحاب و یاران پیغمبران و امامان مییابیم که اصحابى با وفاتر از اصحاب حضرت سیدالشهداء(علیهالسلام) در دنیا نیامده و نخواهد آمد. دلیل بر این گفتار ما فرمایش خود حضرت امام حسین(علیهالسلام) است چنانچه در ارشاد مفید از حضرت امام سجاد(علیهالسلام) روایت كرده كه نزدیك غروب روز تاسوعا حضرت سیدالشهداء اصحاب خود را جمع كرد و فرمود: بعد از حمد و ثناى الهى: اما بعد فانى لا اغلم اصحابا اوفى و لا خیر من اصحابى و لا اهل بیت ابر و لا اوصل من اهل بیتى فجزاكم الله خیرا .از این فرمایش حضرت استفاده میشود كه شهدای كربلا بر همه اصحاب و امم گذشته و آینده افضیلت دارند و مثل آنان اصحابی باوفا نخواهد آمد.در تهذیب از امام صادق(علیهالسلام) روایت میكند كه حضرت امیرالمؤمنین(علیهالسلام) گذرش به كربلا افتاد فرمود: مناخ ركاب و مصارع شهدا لایسبقه من قبلهم و لایلحقهم من كان بعدهم .و در بحارالانوار از حضرت امام باقر(علیهالسلام) روایت میكند كه فرمود: مناخ ركاب و مصارع عشاق شهداء لایسبقهم من كان قبلهم و لایلحقهم من بعدهم .فراوری از کتاب شرح زیارت عاشورا، اثر حضرت آیة الله حاج سیداحمد میرخانیگروه دین و اندیشه تبیان، هدهدی.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 240]